Ang Mormon nga Iglesya—Usa ka Kapasig-ulian sa Tanang Butang?

ANG Mormon nga Templo sa Salt Lake City, Utah, giisip sa LDS (Latter-day Saints) nga mapagarbohong simbolo sa ilang pagtuo. Ang kakugi, pamilyahanong mga prinsipyo, ug pinansiyal nga pagkinaugalingon maoy mga sanglitanang Mormon. Ang mga misyonaryong Mormon, uban sa ilang mga badge nga may ngalan, maoy sinating talan-awon sa tibuok kalibotan. Apan ang pila ka kahikayang sulodnon nga sagrado alang sa mga Mormon maoy tinago gikan sa mga tagagawas. Busa ang iglesya nagpabilin nga tumong sa mabugalbugalong mga estorya. Hinuon, ang makataronganong pagtimbangtimbang angayng ibase, dili sa matamayong mga tabi, kondili sa mga kamatuoran. Unsay atong masayran bahin niining gidaot-pag-ayong relihiyon?

Iglesya ni Joseph Smith Karong Adlawa

Gituohan sa mga Mormon nga ang ilang relihiyon mao ang kapasig-ulian sa matuod nga iglesya uban sa mga saserdote ug mga tulomanon niini. Kana ang hinungdan sa iyang opisyal nga ngalan, The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints. Sa Mormon nga Iglesya, walay naglungtad nga pagkabahin sa klero ug ginsakpan. Hinunoa, sugod sa edad nga 12, ang matag takos nga membrong lalaki mahimong malangkit sa lainlaing mga buluhaton sa iglesya, nga mahidangat sa pagkasaserdote sa pag-edad ug 16.

Ang kadaghanan sa mga katungdanan sa iglesya walay suweldo, ug ang LDS nga mga pamilya moapil sa daghang programa nga gipasiugda sa ilang lokal nga kongregasyon, o ward. Sa kongregasyonal nga kahimtang, ang mga elder, mga obispo, ug mga presidente sa stake (distrito) maoy magdumala sa organisado-kaayong kahikayan sa iglesya. Ang konsilyo sa 12 ka apostol sa Salt Lake City adunay tibuok-kalibotan nga ginsakopan. Sa kinalabwan, ang presidente sa iglesya​—nga gitahod isip propeta, tigpanan-aw, ug tigpadayag​—ug duha ka magtatambag naglangkob sa nagadumalang awtoridad sa iglesya, nga gitawag nga Quorum of the Presidency, o First Presidency.

Ang mga kinabuhi sa debotadong mga Mormon apektado sa ubay-ubayng mga balaod. Ang bawtismo, nga nagkahulogan sa paghinulsol ug pagkamasinugtanon, mahimong mahitabo sa pag-abot sa edad nga otso anyos. Ang paghugas ug pagdihog maoy magputli ug magkonsagrar sa magtutuo. Ang seremonyas labot sa pagtuga diha sa templo naglangkit sa serye sa mga pakigtugon, o mga panaad, ug ang linaing pang-ilalom nga biste para sa templo kinahanglang isul-ob hangtod sa hangtod, ingong panagang sa kadaotan ug pahinumdom sa tinagong mga panaad nga gihimo. Dugang pa, ang magtiayong Mormon mahimong magtimri sa ilang kaminyoon diha sa templo “sulod sa panahon ug sa walay kataposan” aron nga ang ilang pamilya makapabiling nahiusa sa langit, diin ang magtiayon makapadayon sa pagpanganak.

Ang Mormon nga Iglesya gidayeg tungod sa iyang programa sa panghinabang, nga gitukod aron “mahanaw ang tunglo sa pagkatapolan.” Suportado kini sa panalapi sa lokal nga mga membro nga magsakripisyog duha ka kan-anan sa usa ka bulan ug idonar ang bili niana ngadto sa iglesya. Dugang pa, giobligar ang estriktong paghatag ug ikapulo sa ilang kinitaan. Ang pamilya ug mga higala maoy magtagana sa salapi sa pagsuportar sa mga misyonaryong Mormon. Kasagaran kini sila maoy batan-ong mga lalaki ug mga babaye, kinsa mogugol ug mga duha ka tuig sa misyonaryong pag-alagad.

Ang pagsakripisyo-sa-kaugalingon, suod nga mga pamilya, ug sibikong responsibilidad maoy mga bahin sa kinabuhing Mormon. Apan unsay ikasulti bahin sa Mormon nga mga pagtuo?

Ang mga Mormon ug ang Bibliya

“Kami nagtuo nga ang Bibliya mao ang pulong sa Diyos kon kini gihubad sa tukmang paagi,” nag-ingon ang ikawalong balaod sa Mormon nga Articles of Faith. Apan kini midugang: “Nagtuo usab kami nga ang Basahon sa Mormon mao ang pulong sa Diyos.” Hinuon, daghan ang natingala kon nganong gikinahanglan ang laing kasulatan?

Si Elder Bruce R. McConkie mipatuo: “Walay katawhan sa yuta nga nagbaton ug dakong pagtamod sa Bibliya kay sa [mga Mormon]. . . . Apan wala kami magtuo . . . nga anaa sa Bibliya ang tanang butang nga gikinahanglan alang sa kaluwasan.” Si Presidente Gordon B. Hinckley misulat diha sa pampletang What of the Mormons? nga ang daghang lainlaing mga sekta ug mga iglesya “nagpamatuod sa pagkakulang sa Bibliya.”

Ang LDS nga mga magsusulat nagpahayag ug dulot nga mga pagduhaduha bahin sa pagkakasaligan sa Bibliya tungod sa giingong mga pagtangtang ug mga sayop sa paghubad. Ang apostol sa Mormon nga si James E. Talmage, diha sa iyang librong A Study of the Articles of Faith, miawhag: “Nan ipabasa ang Bibliya nga masimbahon ug uban ang mainampoong pag-amping, nga ang magbabasa kanunay mangita sa kahayag sa Espiritu aron siya makaila tali sa kamatuoran ug kasaypanan sa mga tawo.” Si Orson Pratt, usa ka unang Mormon nga apostol, mipahayag ug labaw pa: “Kinsay nasayod nga ang tibuok Bibliya mahimong nahugawan?”

Apan, mahitungod niining isyuha ang mga Mormon daw wala masayod sa tanang kamatuoran. Tinuod, ang teksto sa Bibliya nakopya ug nahubad nga balikbalik latas sa katuigan. Bisan pa, ang ebidensiya sa pasukaranang kaputli niini dako kaayo. Libolibong sayong Hebreohanon ug Gregong mga manuskrito ang gitandi sa mas bag-ong mga kopya sa Bibliya. Pananglitan, ang Linukot nga Basahon ni Isaias sa Patayng Dagat, nga pinetsahan sukad pa sa ikaduhang siglo W.K.P., gitandi sa usa ka manuskritong may petsang kapig usa ka libo ka tuig sa ulahi. May seryosong mga sayop ba nga nakayuhot? Sa kasukwahi, ang analisis sa usa ka eskolar nag-ingon nga ang pipila ka panagsumpaki nga nakaplagan “gilangkoban ilabina sa dayag nga mga sayop sa pluma ug mga kausaban sa espeling.”a

Human sa tibuok-kinabuhing dakong pagtuon, ang kanhing direktor sa British Museum nga si Sir Frederic Kenyon mipamatuod: “Ang Kristohanon makakupot sa tibuok nga Bibliya ug makaingon nga walay kahadlok o pag-ukon-ukon nga gikuptan niya ang tinuod nga Pulong sa Diyos, nga gipasa nga walay dakong kapildihan gikan sa kaliwatan ngadto sa kaliwatan latas sa kasiglohan.” Busa, ang mga pulong sa salmista matuod gihapon karong adlawa: “Ang mga pulong sa Ginoo maoy putling mga pulong: ingon sa salapi nga giulay sa usa ka pugon, nga giputli sa pito ka panahon.” (Salmo 12:6, King James Version) Nagkinahanglan ba kitag dugang pa?

“Ikaw buang,” nangasaba ang The Book of Mormon sa 2 Nephi 29:6, “nga magaingon: Usa ka Bibliya, kami adunay Bibliya, ug dili na kami magkinahanglag Bibliya.” Ugaling, daghang Mormon namalandong sa mapig-otong mga pulong ni apostol Pablo sa Bibliya sa Galacia 1:8 (KJ): “Bisan pag kami, o usa ka manulonda gikan sa langit, ang magwali sa laing ebanghelyo nganha kaninyo gawas nianang amo nang gikawali kaninyo, ipatunglo siya.”

Ang LDS nga mga eskolar nagpatin-aw nga ang bag-ong kasulatan dili gawas sa gipahayag diha sa Bibliya kondili maoy katin-awan lamang ug katimbang niana. “Walay panagbangi sa duha,” misulat si Rex E. Lee, presidente sa Brigham Young University. “Ang Bibliya ug ang Basahon sa Mormon nagtudlo sa samang laraw sa kaluwasan.” May panag-uyon ba tali niining mga basahona? Tagda ang Mormon nga laraw sa kaluwasan.

“Ingon nga ang Diyos Mao Karon, ang Tawo Mahimong Ingon”

“Bisan pag kita dili mahinumdom niini,” mipatin-aw si Lee, “kita nagkinabuhi ingong mga espiritu sa wala pa kining kinabuhia.” Sumala sa maong LDS nga pagtuo sa walay-kataposang pag-uswag, pinaagi sa mapig-otong pagkamasinugtanon ang usa ka tawo mamahimong usa ka diyos​—usa ka maglalalang nga sama sa Diyos. “Ang Diyos mismo sa nangagi sama nga mao kita karon, ug maoy tinuboy nga Tawo, ug naentrono sa kalangitan,” pahayag ni Joseph Smith. “Kinahanglang kamo makakat-on kon unsaon pagkahimong mga Diyos sa inyong kaugalingon, . . . sama sa gibuhat sa tanang Diyos nga una kaninyo.” Ang Mormon nga propetang si Lorenzo Snow miingon: “Ingon nga ang tawo mao karon, ang Diyos mao sa nangagi; ingon nga ang Diyos mao karon, ang tawo mamahimong ingon.”

Ang mao bang palaaboton gipahayag diha sa mga panid sa Bibliya? Ang bugtong tanyag sa pagkadiyos nga natala sukad dinha mao ang walay-pulos nga saad ni Satanas nga Yawa sa tanaman sa Eden. (Genesis 3:5) Gipakita sa Bibliya nga gilalang sa Diyos si Adan ug si Eva aron magpuyo sa yuta ug gisugo sila nga magpatunghag hingpit nga tawhanong pamilya nga magpuyo dinhi sa kalipay sa walay kataposan. (Genesis 1:28; 3:22; Salmo 37:29; Isaias 65:21-25) Ang tinuyong pagkamasupakon ni Adan nagpahinabo sa sala ug kamatayon sa kalibotan.​—Roma 5:12.

Ang The Book of Mormon nag-ingon nga kon ang kanhing mga espiritung si Adan ug Eva nagpabiling walay sala, sila unta walay anak ug walay kalipay, nga nag-inusara sa Paraiso. Busa ang bersiyon niini sa sala sa unang magtiayon naglangkit sa pagpakigsekso ug pagpanganak. “Si Adan nakasala aron ang mga tawo mahimong maglungtad; ug ang mga tawo naglungtad, aron sila makabatog kalipay.” (2 Nephi 2:22, 23, 25) Sa ingon ang mga espiritu sa langit giingong nagpaabot ug higayon nga mabuhi sa usa ka makasasalang yuta​—usa ka kinahanglanong lakang paingon sa kahingpitan ug pagkadiyos. Matod sa LDS nga magasing Ensign: “Among gitan-aw ang gibuhat ni Adan ug Eva uban sa dakong pagpabili inay kay uban sa pagtamay.”

“Kining doktrinaha [nga ang tawo naglungtad ingong espiritung linalang],” matod ni Joseph Fielding Smith, apo pinaagi sa pag-umangkon ni Joseph Smith, “halos dili mailhan diha sa Bibliya . . . tungod kay daghang yano ug bililhong mga butang ang gikuha gikan sa Bibliya.” Dugang pa siya nag-ingon: “Kining pagtuoha gibase sa usa ka pagpadayag nga gihatag ngadto sa Iglesya, Mayo 6, 1833.” Busa, bisan pag nagdawat sa awtoridad sa Bibliya, kon adunay panagbangi ang LDS nga doktrina naghatag gayod ug labawng bili sa mga pulong sa ilang mga propeta.

The Book of Mormon​—Pasikaranan sa Pagtuo

Si Joseph Smith nagdayeg sa The Book of Mormon ingong “ang labing tukmang basahon sa yuta, ug ang pasikaranan sa among relihiyon.” Ang usa ka hugpong sa bulawanong mga panid giingon nga mao ang tinubdan sa iyang mga sinulat. Napulog-usa ka Mormon ang nagpamatuod nga ilang nakita ang mga panid. Apan, pagkahuman sa mga kasulatan, si Smith miingon nga ang mga panid gidala ngadto sa langit. Busa, kini sila wala na alang sa analisis sa teksto.

Ang The Pearl of Great Price (tan-awa ang kahon, panid 20) naghisgot bahin sa usa ka Propesor Charles Anthon nga gipakitaan sa usa ka kopya sa pipila sa mga sinulat ug gipahayag kana nga tinuod ug ang hubad maoy tukma. Apan sa gisultihan bahin sa sinugdanan sa mga panid, ang asoy nag-ingon nga iyang gibakwi ang iyang hukom. Hinuon, ang maong asoy daw nahasumpaki sa pangangkon ni Smith nga siya lamang ang adunay gasa sa paghubad sa pinulongan sa mga panid, “ang kahibalo niana nawala ngadto sa kalibotan.” Si Propesor Anthon makapamatuod kaha nga tukma ang usa ka teksto nga wala niya mabasa ug busa wala mahubad?

Ang The Book of Mormon daghag gikutlo gikan sa King James Version sa Bibliya, uban sa Iningles niini nga iya sa panahon ni Shakespeare, nga giisip nang karaan sa adlaw ni Joseph Smith. Nalibog ang pila ka magbabasa nga ang The Book of Mormon, kining “labing tukma” sa mga basahon, nagkopya ug labing menos 27,000 ka pulong nga laktod gikan sa bersiyon sa Bibliya nga giingong punog mga sayop ug nga sa ulahi girebisar ni Smith.​—Tan-awa ang kahon, panid 24.

Ang usa ka pagtandi sa unang edisyon sa The Book of Mormon ug sa bag-ong mga edisyon nagpadayag ngadto sa daghang Mormon ug katingalahang kamatuoran​—nga ang basahon nga giingong “gihubad . . . pinaagi sa gasa ug gahom sa Diyos” sa kaugalingon niini nakaagig daghang kausaban sa gramarya, espeling, ug unod. Pananglitan, adunay dayag nga kalibog mahitungod sa pagkamao sa “Amahan nga Dayon.” Sumala sa unang edisyon sa 1 Nephi 13:40, “ang Kordero sa Diyos mao ang Amahan nga Dayon.” Apan ang ulahing mga edisyon nag-ingon nga “ang Kordero sa Diyos mao ang Anak sa Amahan nga Dayon.” (Italiko amoa.) Ang duha ka orihinal nga 1830 nga mga manuskrito sa The Book of Mormon naglungtad pa. Usa sa duha ka orihinal, nga gikuptan sa Reorganized Church of Jesus Christ of Latter Day Saints, dunay mga pulong “ang Anak” nga gidugang tali sa mga linya.

Kon bahin sa Mormon nga kasulatang Doctrine and Covenants, ang librong The Revelations of the Prophet Joseph Smith, ni LDS nga eskolar si Lyndon W. Cook, misaysay diha sa pasiuna: “Tungod kay ang pila ka pagpadayag narebisar man niadtong mga komite nga gitudlo aron mahikay kana alang sa pagpatik, namatikdan ang iladong mga tekstong dinugang ug gitangtang.” Usa sa maong pag-usab makaplagan diha sa Book of Commandments 4:2, nga nag-ingon bahin kang Smith: “May gasa siya sa paghubad sa basahon . . . dili ko na siya hatagag laing gasa.” Apan sa dihang ang pagpadayag gipatik pag-usab niadtong 1835 diha sa Doctrine and Covenants, kana mabasa: “Kay dili ko ikaw hatagan ug laing gasa hangtod nga kini matapos na.”​—5:4.

Mga Gumonhap sa Kasaysayan

Ang pipila malisdan sa pag-isip nga magkatakdo nga mga 20 ka Hudiyo giingon nga mibiya sa Jerusalem aron moadto sa Amerika niadtong 600 W.K.P. ug bisan pa sa walay 30 ka tuig, sila midaghan ug nabahin sa duha ka nasod! (2 Nephi 5:28) Sulod sa 19 ka tuig sa ilang pag-abot, kining gamayng pundok giingong nagtukod ug usa ka templo “nga kaamgid sa templo ni Solomon . . . , ug ang pagkagama niana labihang nindota”​—usa gayod ka dakong buluhaton! Ang pito-ka-tuig nga pagtukod sa templo ni Solomon sa Jerusalem nagpapuliki sa halos 200,000 ka obrero, mga hanas nga magbubuhat, ug mga kabo.​—2 Nephi 5:16; itandi ang 1 Hari 5, 6.

Ang mabinantayong mga magbabasa sa Book of Mormon nalibog bahin sa pila ka hitabo nga daw dili sumala sa hustong han-ay sa petsa. Pananglitan, ang Buhat 11:26 nag-ingon: “Ang mga tinun-an unang gitawag nga mga Kristohanon sa Antioquia.” (KJ) Apan ang Alma 46:15, nga giingong nagbatbat sa mga hitabo sa 73 W.K.P., dunay mga Kristohanon sa Amerika sa wala pa gani moanhi si Kristo sa yuta.

Ang The Book of Mormon nagpadayag nga kini mismo labaw pang usa ka asoy sa kasaysayan kay sa usa ka pamatbat sa doktrina. Ang mga pulong “ug nahitabo kini” makitag mga 1,200 ka beses diha sa edisyon karon​—mga 2,000 ka beses sa 1830 nga edisyon. Daghang dapit nga gihisgotan sa Bibliya naglungtad pa, apan ang mga puwesto sa halos tanang dapit nga ginganlan diha sa The Book of Mormon, sama sa Gimgimno ug Zeezrom, wala hisayri.

Ang estorya sa Mormon naghisgot bahin sa luag kaayong mga koloniya sa tibuok nga kontinente sa Amerika del Norte. Ang Helaman 3:8 mabasa: “Ug nahitabo nga sila midaghan gayod ug mikaylap . . . sa tibuok nawong sa yuta.” Sumala sa Mormon 1:7, ang yuta “napuno sa mga tinukod.” Nahibulong ang daghang tawo kon diin na ang mga salin niining kanap nga mga sibilisasyon. Hain na ang Nephite nga mga karaang butang, sama sa bulawang mga sensilyo, mga espada, mga taming, o mga panagang sa dughan?​—Alma 11:4; 43:18-20.

Sa pagtagad sa maong mga pangutana, ang mga membro sa Mormon nga pagtuo angay magpalandong nga ugdang sa mga pulong ni Mormon Rex E. Lee: “Ang pagkakasaligan sa Mormonismo mobarog o mapukan pinasukad sa basahon nga gikan niana gikuha sa Iglesya ang iyang angga.” Ang usa ka pagtuo nga gipasukad sa Kasulatanhong kahibalo, inay kay diha lamang sa emosyonal nga kasinatian sa pag-ampo, maoy usa ka hagit alang sa sinserong mga Mormon​—ingon man sa tanan nga nag-angkong mga Kristohanon.

Ang Pasikaranan sa Kapasig-ulian

Ang espirituwal nga kagubot alirong kaniya maoy nagpahinabo nga gisalikway ni Joseph Smith ang nag-awayay nga mga sekta sa iyang adlaw. Ang ubang masimbahong mga tawo una pa, sa panahon, ug sukad sa iyang panahon nagtinguha sa pagbalik ngadto sa matuod nga pagtuo.

Unsa ang sumbanan sa matuod nga Kristiyanidad? Dili ba si Kristo nga naghatag ug “usa ka panig-ingnan, aron inyong sundon ang iyang mga lakang”? (1 Pedro 2:21, KJ) Ang kinabuhi ni Jesu-Kristo maoy sukwahi kaayo sa LDS nga teolohiya. Bisan pag si Jesus dili ermitanyo, ang iyang yanong pagkinabuhi nahigawas sa bisan unsang ambisyon nga makatigom ug bahandi, himaya, o politikanhong gahom. Siya gilutos tungod kay siya “dili iya sa kalibotan.” (Juan 17:16, KJ) Ang kinalabwang tumong sa ministeryo ni Kristo mao ang paghimaya sa iyang Amahan, si Jehova, ug pagbalaan sa Iyang ngalan. Ang susama matuod sa mga tinun-an ni Jesus. Giisip nila ang ilang kaugalingong kaluwasan ingong ikaduha lamang ug bili.

Si Jesus nagtudlo sa Pulong sa Diyos, nagkutlo kanunay gikan niana, ug nagkinabuhing uyon niana. Si Brigham Young nag-ingon bahin sa Bibliya: “Gidawat namo kining basahona alang sa among giya, alang sa among lagda sa paglihok; gidawat namo kini ingong pasikaranan sa among pagtuo. Kini nagpunting sa dalan sa kaluwasan.” (Journal of Discourses, Tomo XIII, panid 236) Busa siya miawhag: “Dawata ang Bibliya, itandi niana ang relihiyon sa Latter-day Saints, ug tan-awa kon kini mobarog ba sa pagsulay.” (Discourses of Brigham Young) Dili lamang ang Mormon nga pagtuo kondili ang tanang relihiyon nga nag-angkong Kristohanon ang kinahanglang mopailalom sa maong pagsulay, kay si Jesus miingon: “Ang matuod nga mga magsisimba magsimba sa Amahan diha sa espiritu ug sa kamatuoran.”​—Juan 4:23, KJ.

[Footnote]

[Kahon sa panid 20]

Mormon nga Balaang mga Sinulat

DUGANG sa Bibliya ug sa The Book of Mormon, ang Latter-day Saints nag-ila sa ubay-ubay pang mga sinulat.

Doctrine and Covenants: Kini sa panguna maoy koleksiyon sa gitawag ni Joseph Smith nga mga pagpadayag gikan sa Diyos. Kini rebisahon usahay kon gikinahanglan tungod sa mga kaugmaran labot sa doktrina ug sa kasaysayan.

The Pearl of Great Price: Kining basahona naundan sa mga rebisyon ni Joseph Smith sa basahong Genesis sa Bibliya, sa ika-24ng kapitulo sa Mateo, ug personal nga kasaysayan ni Smith. Kini usab adunay hubad ni Smith sa usa ka papiro nga gipalit niya niadtong 1835. Iyang gipahayag nga kini maoy sinulat mismo ni Abraham nga nag-asoy kon giunsa siya pagluwas sa usa ka manulonda sa dihang ang usa ka saserdote misulay paghalad kaniya ibabaw sa usa ka halaran. Nakaplagan pag-usab ang papiro sa 1967 ug nasusi sa ubay-ubayng mga tumutuon bahin sa Ehipto. Sila nakakaplag, matod sa usa ka taho, nga “walay usa ka pulong sa giingong hubad ni Joseph Smith ang kaamgid sa mga unod sa maong kasulatan.” Misangpot nga kadto mao diay ang Book of Breathings, nga usa ka Ehiptohanong kasulatan bahin sa paglubong nga gilubong uban sa patay. Ang orihinal nga manuskrito ni Smith nagpakita nga migamit siyag 136 ka lainlaing Ingles nga mga pulong sa paghubad sa Ehiptohanong hieroglyph alang sa “lanaw.”

Ang Hubad ni Joseph Smith sa Bibliya: Niadtong 1830, gisugdan ni Smith ang usa ka rebisyon sa King James Version sa Bibliya, nga wala gayod niya mahuman. Girebisar niya ang mga 3,400 ka bersikulo ug gidugang ang daghang materyal, apil ang usa ka tagna sa kataposan sa Genesis bahin sa iyang kaugalingong pag-anhi ingong “usa ka piniling manalagna.” Sanglit ang manuskrito nagpabiling anaa sa biyuda ni Smith, nga wala mosunod kang Brigham Young, ang Salt Lake nga iglesya tagsa rang mokutlo gikan niana, bisan pag gidawat kini ingong husto.

Dugang “inspirado” nga mga doktrina: Kini mahimong ipasa sa buhing propeta sa iglesya sa bisan unsang panahon ug may samang awtoridad sa Balaang Bibliya. Ang King Follett nga diskurso nga gipahayag niadtong 1844 maoy usa ka panig-ingnan. Si Smith mipahayag sa maong wali sa paglubong alang kang Elder King Follett diin niana iyang gisaysay ang doktrina sa na-diyos nga tawo ug na-tawo nga Diyos. Makita kini diha sa Journal of Discourses, usa ka koleksiyon sa mga pakigpulong ni Smith, ni Young, ug sa ubang ika-19ng-siglong Mormon nga mga awtoridad.

[Kahon sa panid 21]

Ang Banay sa mga Diyos sa Mormon

Diyos: Amahan sa tanang mga Diyos, siya adunay unod-ug-bukog nga lawas.​—Doctrine and Covenants 130:22.

Elohim: Usahay gitumong ingong usa ka indibiduwal. Gibatbat usab ingong usa ka konsilyo sa mga Diyos nga maoy nag-organisar sa yuta.​—Doctrine and Covenants 121:32; The Pearl of Great Price, Abraham 4:1; Journal of Discourses, Tomo 1, panid 51.

Jesus: Diyos ug Maglalalang sa tibuok nga yuta, ang Manluluwas.​—3 Nephi 9:15; 11:14.

Jehova: Ang ngalan sa Daang Testamento alang kang Jesus.​—Itandi ang Mormon 3:22; Moroni 10:34; ug indise sa Book of Mormon.

Trinidad: Ang Pangulong-Diyos nga may tulo ka separado, linaing espiritung mga persona, Amahan ug Anak, nga may unod ug bukog, ug ang Espiritu Santo.​—Alma 11:44; 3 Nephi 11:27.

Adan: Katabang ni Jesus sa paglalang. Si Brigham Young miingon: “Ang atong amahang si Adan misulod sa tanaman sa Eden . . . ug nagdala kang Eva, usa sa iyang mga asawa. . . . Siya mao ang atong Amahan ug atong Diyos.” (Journal of Discourses, Tomo I, panid 50, 1854 nga Edisyon) Human sa iyang sala, si Adan nahimong unang Kristohanon sa yuta. (The Pearl of Great Price, Moses 6:64-66; Ensign, Enero 1994, panid 11) Siya mao “ang Karaan sa mga adlaw” (Doctrine and Covenants 116) ug mao ang literal pisikal nga Amahan ni Jesus.​—Journal of Discourses, Tomo I, panid 51.

Miguel: Laing ngalan ni Adan, ang arkanghel.​—Doctrine and Covenants 107:54.

[Kahon sa panid 23]

Ang mga Mormon, Nasyonalismo, ug Politika

SI Joseph Smith​—propeta, tigpanan-aw, tigpadayag, sumala sa Mormon nga pagtuo​—maoy alkalde, tesorero, tenyente-heneral, ug kandidato usab sa pagkapresidente sa T.B. Kay nagsunod kaniya, ang daghang Mormon maoy masibotong politikanhon nga mga aktibista. Ang iglesya mapagarbohon sa Amerikanhong panulondon niini ug nagpatuo nga tinultolan sa Diyos ang pagsulat sa Batakang-Balaod sa T.B. Si Brigham Young miingon: “Sa dihang . . . ang Gingharian sa Diyos na ang magmando, ang bandera sa Tinipong Bansa mapagarbohon nga magkayabkayab nga walay-mantsa diha sa tukon sa bandera sa Kagawasan ug sa managsamang mga katungod, nga walay ikasaway.”

Ang Artikulo 12 sa Articles of Faith nag-ingon: “Nagtuo kami sa pagkasakop ngadto sa mga hari, mga presidente, mga magmamando, ug mga mahistrado, sa pagsugot, pagpasidungog, ug paglaban sa balaod.” Asa kutob ang ilang pagpasakop? Sa dihang ang Tinipong Bansa miapil sa Gubat sa Kalibotan I, si Elder Stephen L. Richards mipamatuod: “Walay lain nga maunongong katawhan ngadto sa gobyerno sa Tinipong Bansa kay sa Church of Jesus Christ of the Latter-Day Saints.” “Sa dihang kami makig-away kami magmadaogon pinaagi sa gahom sa Diyos,” matod sa laing elder.

Ang Artikulo 12 gipadapat sa pikas nga kiliran usab sa natad-panggubatan. Si Propesor Christine E. King sa Staffordshire University misulat: “Ang mga Mormon nga Aleman gidasig nga makig-away alang sa ilang nasod ug moampo alang sa kadaogan niini.” Ang iglesya miingon nga sila nakig-away, dili sa Britaniko ug Amerikanong Mormon nga kaigsoonan, kondili sa mga hawas sa gobyerno. “Ang maong pagpalain, bisan pag daling himatikdan, naghupay sa moral ug relihiyosong mga pagduhaduha sa mga Mormon nga Aleman.”

Sa dihang naagaw ni Hitler ang gahom, nagpadayon ang Mormon nga polisa sa tibuok-kasingkasing nga pagpaluyo. “Ang mga Nazi wala makasinatig pagsupak o ebidensiya sa pagsaway gikan sa Mormon nga iglesya,” misulat si Dr. King. Ang pasiugda sa Mormon sa rasanhong kaputli ug patriotismo kinahanglanon sa iglesya, ug alang sa daghang Mormon, “ang mga koneksiyon tali sa ilang pagtuo ug sa politika sa Third Reich maoy tin-aw.” Sa dihang ang ubay-ubayng Mormon nangahas sa pagsupak kang Hitler, wala sila makadawat ug pagpaluyo gikan sa Mormon nga opisyales. “Ang iglesya maoy patriotiko ug maunongon ug misupak sa bisan unsang pag-atake sa Nazi nga gobyerno.” Giekskomunikar gani sa iglesya ang usa ka masupakon dihang patay na human siya patya sa mga Nazi.b

Pagkalahi gikan sa mga tawong gidayeg diha sa The Book of Mormon sa Alma 26:32: “Gipalabi pa nila ang pagsakripisyo sa ilang mga kinabuhi kay sa paghunos gani sa kinabuhi sa ilang kaaway; ug ilang gilubong lalom sa yuta ang ilang mga hinagiban sa gubat, tungod sa ilang gugma sa ilang kaigsoonan.”

Si Jesus nangatarongan kang Pilato: “Kon ang akong gingharian iya pa niining kalibotana, nan ang akong mga alagad makig-away unta, aron ako dili igatugyan ngadto sa mga Hudiyo.” (Juan 18:36, King James Version) Ang iyang mga tinun-an wala mobakyaw ug mga hinagiban sa pagdepensa sa kaugalingong Anak sa Diyos, unsa pa kayha diha sa usa ka gubat tali sa mga gobyerno. Angay pa gani nga higugmaon nila ang ilang mga kaaway.​—Mateo 5:44; 2 Corinto 10:3, 4.

Adunay matuod nga mga Kristohanon karong adlawa nga naghupot ug estriktong neyutralidad sa matag usa ug ingong grupo. Matod sa librong Mothers in the Fatherland: “Ang mga Saksi ni Jehova sukad sa ilang pagkatukod nagbarog nga bug-os bulag gikan sa bisan unsang estado.” Busa, panahon sa makalilisang nga pagmando ni Hitler, sila, “sa matag usa kanila, sa walay-pagkausab midumili sa paghatag sa bisan unsang dagway sa pagkamasinugtanon ngadto sa Nazi nga estado.”

Bisan pag gisakit ang libolibo kanila, ang mga Saksi ni Jehova nag-isip nga ugdang sa mga pulong ni Jesus: “Pinaagi niini ang tanang tawo mahibalo nga kamo maoy akong mga tinun-an, kon kamo adunay gugma sa usag usa.”​—Juan 13:35, KJ.

[Footnote]

[Kahon sa panid 24]

Ang Bibliya ug Mormon nga mga Kasulatan​—May Pagkalahi

Bibliya: Bisag ang eksaktong puwesto wala hisayri, ang tanaman sa Eden lagmit diha sa rehiyon sa Mesopotamia ubay sa Subang Euprates.​—Genesis 2:11-14.

Doctrine and Covenants: Ang tanaman sa Eden didto sa Jackson County, Missouri, T.B.A.​—Doctrine and Covenants 57, sumala sa gisaysay ni Presidente J. F. Smith.

Bibliya: Ang kalag mamatay.​—Ezekiel 18:4; Buhat 3:23.

The Book of Mormon: “Ang kalag dili gayod mamatay.”​—Alma 42:9.

Bibliya: Si Jesus natawo sa Betlehem.​—Mateo 2:1-6.

The Book of Mormon: Si Jesus kinahanglang matawo sa Jerusalem.​—Alma 7:10.

Bibliya: Si Jesus gipanganak pinaagi sa balaang espiritu.​—Mateo 1:20.

Journal of Discourses: Si Jesus wala ipanganak pinaagi sa balaang espiritu. Siya gipanganak diha sa unod pinaagi sa pagpakigsekso ni Adan kang Maria.​—Journal of Discourses, Tomo I, mga panid 50-1.

Bibliya: Ang Bag-ong Jerusalem maoy didto sa langit.​—Pinadayag 21:2.

The Book of Mormon: Bag-ong Jerusalem, yutan-on, pagatukoron sa mga tawo sa Missouri, T.B.A.​—3 Nephi 21:23, 24; Doctrine and Covenants 84:3, 4.

Bibliya: Mga magsusulat sa Bibliya gidasig sa pagsulat sa mga hunahuna sa Diyos.​—2 Pedro 1:20, 21.

The Book of Mormon: Ang mga propeta niini giingong nagsulat sumala sa ilang kaugalingong kahibalo.​—1 Nephi 1:2, 3; Jacob 7:26.

Bibliya: Moisesnong Balaod, apil ang ikapulo, natapos sa pagkamatay ni Jesus. Ang mga amot kinahanglang kinabubut-on, dili pinugos.​—2 Corinto 9:7; Galacia 3:10-13, 24, 25; Efeso 2:15.

Doctrine and Covenants: “Sa pagkamatuod kini maoy . . . adlaw alang sa paghatag ug ikapulo sa akong katawhan; kay siya nga naghatag ug ikapulo dili pagasunogon (sa iyang [sa Ginoo] pag-anhi).”​—Doctrine and Covenants 64:23.

[Hulagway sa panid 25]

Estatuwa ni Moroni sa tuktok sa Mormon nga Templo sa Salt Lake City