Ang Hunahuna sa Bibliya

Si Maria ba ang “Inahan sa Diyos”?

“MODANGOP KAMI SA PANALIPOD SA IMONG MGA KALUOY, OH INAHAN SA DIYOS; AYAW ISALIKWAY ANG AMONG MGA PANGAMUYO DIHA SA PANGINAHANGLAN APAN LUWASA KAMI GIKAN SA KAALAOTAN, OH IKAW NGA MAO LAMAY BULAHAN.”

ANG maong pag-ampo naglangkob sa mga pagbati sa minilyong lalaki ug babaye nga nagdeboto kang Maria, ang inahan ni Jesu-Kristo. Sa ilang panglantaw siya maoy maluloton inahanong hawas nga mangaliya alang kanila ngadto sa Diyos ug sa usa ka paagi puypoyon ang iyang mga paghukom kanila.

Apan, si Maria ba gayod ang “Inahan sa Diyos”?

Si Maria​—“Pinaboran Kaayo” sa Diyos

Si Maria sa walay duhaduha “pinaboran kaayo”​—sa pagkatinuod, labawng pinaboran kay ni bisan kinsang babaye nga nabuhi sukad. (Lucas 1:28, The Jerusalem Bible) Ang manulondang Gabriel mipakita kaniya ug mipatin-aw kon unsa siya ka bulahan. “Pamati!” siya miingon. “Ikaw magasamkon ug manganak ug usa ka anak nga lalaki, ug imong paganganlan siya ug Jesus. Siya mahimong bantogan ug pagatawgong Anak sa Labing Hataas.” Sa unsang paagi nahimong posible kining milagrosong hitabo? Si Gabriel mipadayon: “Kunsaran ka sa Espiritu Santo, . . . ug pagalandongan ikaw sa gahom sa Labing Hataas. Ug busa ang bata mahimong balaan ug pagatawgong Anak sa Diyos.”​—Lucas 1:31, 32, 35, JB.

“‘Ako maoy ulipon sa Ginoo,’ matod ni Maria, ‘hinaot nga ang imong gisulti mamatuman kanako.’” (Lucas 1:38, JB) Busa si Maria mapainubsanong miuyon niining balaang pagtultol ug sa paglabay sa panahon nanganak kang Jesus.

Sulod sa misunod nga daghang kasiglohan, hinunoa, ang iyang mga debotos nagbayaw kaniya gikan sa pagkaubos nga “ulipon sa Ginoo” ngadto sa posisyon nga “hara nga inahan” nga may dakong impluwensiya sa kalangitan. Ang mga lider sa iglesya opisyal nga nagtawag kaniyang “Inahan sa Diyos” niadtong 431 K.P. sa Konsilyo sa Efeso. Unsay nakaingon niining maong kausaban? Si Papa Juan Paulo II misaysay sa usa ka hinungdan: “Ang tinuod nga debosyon sa Inahan sa Diyos . . . nakagamot pag-ayo diha sa Misteryo sa Bulahang Trinidad.”​—Crossing the Threshold of Hope.

Busa, ang pagdawat kang Maria ingong “Inahan sa Diyos” nagadepende sa pagtuo sa Trinidad. Bisan pa niana, ang Trinidad ba usa ka pagtulon-an sa Bibliya?a Susiha, palihog, kon unsay gisulat ni apostol Pedro sa Bibliya. Siya mipasidaan nga ang “bakak nga mga magtutudlo . . . sa hilom magpasulod ug peligrosong mga pagtulon-an [ug] magpahimulos usab kaninyo pinaagi sa ilang mini nga mga pangatarongan.” (2 Pedro 2:1, 3, The New Testament in Modern English, ni J. B. Phillips) Usa sa maong pagtulon-an mao ang pagtulon-an sa Trinidad. Sa dihang gidawat kana, ang ideya nga si Maria mao ang “Inahan sa Diyos” (Grego: Theotokos, nga nagkahulogang “Nagsamkon sa Diyos”) maoy makataronganon kaayo. Sa iyang librong The Virgin, si Geoffrey Ashe nag-ingon nga “kon si Kristo mao ang Diyos, ang Ikaduhang Persona sa Trinidad,” sumala sa pangatarongan sa mga Trinitaryo, “nan ang iyang inahan sa iyang tawhanong kapadayganan mao ang Inahan sa Diyos.”

Kon si Jesus mao ang “Diyos sa katibuk-an ug kabug-osan,” sumala sa gipahayag sa bag-ong Catechism of the Catholic Church, nan si Maria hustong tawgon nga “Inahan sa Diyos.” Hinunoa, angayng isulti nga daghang unang mga Trinitaryo ang nalisdan sa pagdawat nianang maong pagtulon-an sa dihang una kanang gitanyag​—sama usab sa Trinitaryong mga Protestante karong adlawa. Gitawag kana ug usa ka “debosyonal nga pagkasumpaki, ‘siya kinsa dili masulod sa langit nasulod sa iyang tagoangkan.’” (The Virgin)​—Itandi ang 1 Hari 8:27.

Apan si Jesu-Kristo tinuod ba nga “Diyos sa katibuk-an ug kabug-osan”? Dili, wala gayod siya mangangkon niana. Hinunoa, kanunay niyang giila ang iyang ubos nga posisyon kay sa iyang Amahan.​—Tan-awa ang Mateo 26:39; Marcos 13:32; Juan 14:28; 1 Corinto 15:27, 28.

‘Magsimba sa Paagi nga Takos sa Naghunahunang mga Linalang’

Apan, ang Bibliya nagdasig sa mga Kristohanon sa paggamit sa ilang gahom sa pangatarongan diha sa pagsimba. Wala kita awhaga sa pagtuo nga binuta sa nagtakoban nga misteryo. Hinunoa, matod ni apostol Pablo, kinahanglang kita ‘magsimba sa paagi nga takos sa naghunahunang mga linalang.’​—Roma 12:1, JB.

“Wala gayod kami dasiga sa paghunahuna bahin niana,” matod ni Anne, kinsa gimatuto ingong usa ka Katoliko. “Wala gayod kami magduhaduha niana. Mituo lamang kami nga si Jesus mao ang Diyos, busa si Maria mao ang ‘Inahan sa Diyos’​—katingalahan gayod kanang butanga!” Hinumdomi, ang Catechism of the Catholic Church nag-ingon nga ang matag membro sa “balaang Panaghiusa” mao ang “Diyos sa katibuk-an ug kabug-osan.” Kini nag-ingon nga walay tulo ka bulag nga diyos. Nan, motuo ba kita nga samtang ang buhing mga selula sa tagoangkan ni Maria midaghan ug midaghan pa, ang “Diyos sa katibuk-an ug kabug-osan” nasulod sa usa ka nagtubong binhi nga sulod sa unang bulan sa iyang pagsabak mitubo ngadto sa menos sa un-kuwarto sa pulgada ang gitas-on ug duna lamang ing tumutubo pang mga mata ug mga dalunggan?

Ibutang sa hunahuna nga ang manulondang si Gabriel nag-ingon kang Maria nga ang iyang anak pagatawgong “Anak sa Labing Hataas” ug “Anak sa Diyos,” dili “Diyos nga Anak.” Kon, sa pagkatinuod, si Jesus mao ang Labing Gamhanang Diyos, nganong ang manulondang Gabriel wala mogamit sa terminong gigamit sa mga Trinitaryo karong adlawa​—“Diyos nga Anak”? Si Gabriel wala maggamit sa termino tungod kay ang pagtulon-an dili makaplagan sa Bibliya.

Siyempre, limitado ang atong pagsabot sa mga buhat sa Diyos. Apan ang tukmang pagsabot sa Kasulatan motabang kanato sa pagtuo nga ang Labing Gamhanang Diyos, ang Maglalalang sa tanang kinabuhi, may gahom nga sa milagrosong paagi ibalhin ang kinabuhi sa iyang hinigugmang Anak, si Jesu-Kristo, ngadto sa tagoangkan ni Maria ug unya panalipdan ang pagtubo niini pinaagi sa Iyang aktibong gahom, o balaang espiritu, hangtod si Maria nahimong inahan ni Jesus​—ang Anak sa Diyos.

Oo, si Maria gipanalanginan pag-ayo ingong inahan sa usa kinsa nahimong Kristo. Maoy pagtahod kaniya ang pagdawat nga ang tin-aw nga pagtulon-an sa Bibliya​—lakip ang rekord sa kaugalingong pagkamapaubsanon ni Maria​—maghimong imposible nga hatagan siyag titulo nga “Inahan sa Diyos.”

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 26]

Museo del Prado, Madrid