Kadtong Makalagot nga mga Langaw—Mas Mapuslanon ba Kay sa Imong Gihunahuna?
ANG kadaghanan kanato mag-isip sa mga langaw nga samokan o peligroso kaayo sa katilingban. Apan ang mga biyologo nagadiskobre nga ang mga langaw, nga bisan pa istorbo kini, mas mapuslanon kay sa atong gihunahuna.
Daghang espesye mogugol ug dakong bahin sa adlaw sa pagduaw sa mga bulak, mga kan-anang fast-food nga nagdalit sa ilang insektong mga kliyente ug dugos ug polen. Ang ubang mga langaw nga makakuha sa mga sustansiya gikan sa polen—nga mismo usa ka dakong buhat—nagdepende niining tugob-sa-enerhiya nga pagkaon sa paggama sa ilang mga itlog.
Samtang naniba sa usa ka bulak ngadto sa lain, makuha sa mga langaw ang hagkot nga mga grano sa polen, nga mopilit mismo sa mga lawas niini. Usa ka langaw nga mainampingong gisusi sa mga biyologo may 1,200 ka granong polen sa lawas niini! Samtang daghang panukiduki ang gihimo bahin sa papel sa mga langaw sa pag-abod ug polen, nadiskobrehan sa mga siyentipiko nga ang ubang mga bulak nagdepende kanila aron kini mabuhi.
Ang magasing Natural History nagbatbat sa seryal sa mga eksperimento nga gihimo sa Colorado, sa Amerika del Norte. Ang kasagarang mga langaw nga muscoid, nga kaamgid sa mga langaw sa balay, gitaktakan ug hayag nga mga kolor aron kini daling masubay. Human panid-i ang adlaw-adlawng kalihokan niini, ang mga tigdukiduki nahibulong sa pagdiskobre nga alang sa pipila ka ihalas nga mga bulak ang mga langaw mao ang mas hinungdanong tig-abod ug polen kay sa mga buyog ug nga mas maayo pa kini kay sa mga buyog.
Unsa ka hinungdanon ang trabaho sa mga langaw? Ang ubang mga bulak gipandongan ug net sa ibabaw aron dili kini matugdungan. Kining mga bulaka wala gayod mangliso—nga lahi kaayo sa mga bulak nga daghag-liso sa duol nga giaboran ug polen sa mga langaw. Bisag ang pila ka mga bulak sa dakong bahin mga buyog ang mag-abod ug polen, sa kaso sa ubang mga espesye sama sa wild flax o wild geranium, sa pila ka gihabogon ang mga langaw ang mihimog 90 porsiento niini nga trabaho.
Unsay nahinapos ni Carol Kearns ug David Inouye, ang duha sa mga tigdukiduki? “Nan, alang sa daghang ihalas nga mga bulak sa Colorado Rockies, nalabwan sa mga langaw ang mga buyog, mga kabakaba, ug mga hummingbird . . . Kon wala kining mga insektoha, nga giisip sa kadaghanang tawo nga may pagkapikal, daghan sa ihalas nga mga bulak nga naghimo sa pagduaw sa usa ka alpine nga kapatagan nga makalingaw kaayo dili makapangliso.” Tino, ang mga langaw mapuslanon!