Nameligrong mga Espisye—Kon sa Unsang Paagi Nalangkit Ka
MGA tigre, mga pawikan, rhino, mga alibangbang—aw, ang talaan sa nameligrong mga espisye morag walay kataposan! Pihong mouyon ka nga ang dakong pagbasol pagaabagahon sa tawo. Apan sa unsang paagi may kalabotan ka niini?
Tungod sa kahimtang sa ekonomiya sa kalibotan, makataronganon ba nga dahomong ang mga tawong nabalaka sa ilang kaugalingong kaayohan magsuportar sa mga programa sa konserbasyon, bisan pag hamili tingali kini sila? “Tinong dili sayon ang pagsuportar sa kalihokan bahin sa kalunhaw sa kalikopan sa kinadak-ang bahin sa nait-Sahara nga Aprika, diin minilyong tawo ang nag-atubang ug politikanhong kagubot, tribong panaggubat, kagutmanan ug epidemyang sakit,” mikomento ang Time. Ang sama matuod sa ubang dapit.
Gikinahanglan ang dagkong mga kausaban aron masulbad ang suliran sa nameligrong mga espisye. Sumala sa The Atlas of Endangered Species, ang maong mga kausaban “dagko kaayo nga kana sila mahimo lamang sa mga gobyerno.” Unya kini nagrekomendar: “Sa dapit diin ang mga gobyerno ginapili sa botasyon, responsabilidad sa matag indibiduwal sa pagseguro nga sa pagkatuig-2000 ang mga politiko lamang nga mabalak-on sa kalikopan ang iboto.”
Kini ba matinud-anong palaaboton? Sa paghukom sumala sa pamatuod sa kasaysayan, kinahanglang atong ihinapos nga “ang tawo nagmando sa tawo sa iyang kadaotan”—ug sa lasangnong kinabuhi usab. (Ecclesiastes 8:9) Sa pagkatinuod, daghang konserbasyonista nagtuo nga ang katanoman ug kahayopan sa yuta nagsilbing mga ilhanan sa kalikopan. Kon kini sila nameligro, mao usab kitang mga tawo. Apan dili karon ang unang panahon sa kasaysayan sa tawo nga ang kalalangan sa tibuok yuta nameligrong mapuo.
Ang labing karaan sa mga basahon sa kasaysayan nagtala sa mga pulong: “Ania akong palunopan sa katubigan ang yuta aron sa paglaglag sa tanang unod nga niana nagalihok ang puwersa sa kinabuhi gikan sa silong sa mga langit. Ang tanang butang nga anaa sa yuta mamatay.” (Genesis 6:17) Bisan pa niana, dili ang tanang tawo ni ang tanang ubang matang sa kinabuhi namatay, kay ang Diyos mihikay ug paagi sa kaluwasan.
Usa ka Arka Alang sa Kaluwasan
Ang mga siyentipiko nagtuo nga ang labing maayong solusyon sa suliran sa nameligrong mga espisye karong adlawa naglangkit sa pagpatunhay sa ilang kinaiyanhong mga puy-anan. Makaiikag, ang New Scientist mitaho bahin niini ug mihisgot sa paggamit sa mga konserbasyonista sa “pasumbingay sa Arka ni Noe.” Ang arka ni Noe mao ang mismong paagi nga naluwas ang mga tawo ug mga hayop sa Lunop sa adlaw ni Noe.
Ang Diyos mihatag kang Noe sa desinyo alang sa arka, nga usa ka dako kaayong kaban nga kahoy, nga milutaw sa ibabaw sa katubigan sa lunop. Kadto nagluwas sa mga kinabuhi ni Noe, sa iyang asawa, ilang tulo ka anak lalaki, ug ang mga asawa sa mga anak lalaki, uban ang mga hawas sa lainlaing mga matang sa kahayopan, nga ihalas ug anad—sa pagkatinuod, “tanang matang sa unod nga niana naglihok ang puwersa sa kinabuhi.” (Genesis 7:15) Ang pagkadaghan kaayo sa mga matang sa kinabuhi nga naglungtad karong adlawa nagpamatuod pag-ayo nga ang arka mialagad sa katuyoan niadto.
Apan, matikding ang pagpadayong buhi wala lamang mag-agad sa mga paningkamot sa tawo. Si Noe ug ang iyang pamilya kinahanglang mosugot sa Diyos, kinsa may gahom sa pagpatunhay sa ilang kinabuhi. Ang Diyos mao ang nagtapos sa panag-away, kapintasan, ug kadalo nga kinaiya niadtong una-Lunop nga kalibotan.—2 Pedro 3:5, 6.
Mga Hayop sa Bag-ong Kalibotan
Si Jehova nga Diyos nagsaad nga ang pagkamasinugtanon sa iyang mga balaod makapabag-o sa mga tawo gikan sa pagkasama sa ihalas, kumakaog-karne nga mga manunukob ngadto sa susama sa maaghop, malumong kahayopan. (Isaias 11:6-9; 65:25) Bisan karon, daghan ang ebidensiya niini. Tambong sa mga tigom sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova nga duol nimo, ug tan-awa sa imong kaugalingon. Kon si Jehova makahimo nianang dagko kaayong mga kausaban taliwala sa mga tawo, dili ba usab siya makahikay nga ang kahayopan mag-uban sa pagpuyo sa kalinaw ug kasegurohan, bisan pag nagkahulogan kini sa pag-usob sa ilang mga kinaiyahan karong adlawa? Sa pagkamatuod, siya nagsaad: “Akong himoon gayod ang usa ka tugon nianang adlawa maylabot sa ihalas nga mananap sa kapatagan ug sa nagalupad nga linalang sa kalangitan ug sa nagkamang nga butang sa yuta, . . . ug ako silang palubogon diha sa kasegurohan.”—Oseas 2:18.
Si apostol Pedro misulat bahin sa umaabot nga “adlaw sa paghukom ug sa kalaglagan sa mga tawong dili-diyosnon.” (2 Pedro 3:7) Ang kontroladong pagbalda sa Diyos maglaglag lamang sa mga tawong dili diyosnon. Ang Diyos ‘magadala sa kagun-oban niadtong mga nagagun-ob sa yuta.’—Pinadayag 11:18.
Handurawa kon unsa ka mangayaon ang pagkinabuhi sa kalibotan diin ang mga linalang dili na mameligro. Pagkadaghan unya ang pagakat-onan gikan sa lasangnong kalalangan nga magaalirong unya kanato! Oo, ang mga tigre, mga leyon, mga elepante, molibotlibot nga dili samokon. Ang dagatnong kinabuhi modagsang, ingon man ang mga reptilya, mga insekto, ug lainlaing mga langgam, apil ang mga loro—ang tanan anaa sa angayng katimbang. Tungod kay ang masinugtanong katawhan napasig-uli na sa tawhanong kahingpitan ubos sa Mesiyanikong Gingharian, ang usa ka hingpit nga sistema sa ekolohiya maoy maghari.