Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Makalipaylipay Ako?

“Gibati ko nga makahimo kamig daghang makalingaw nga mga butang. Sa among kongregasyon naningkamot gayod kami nga magkaubanay. Kami adunay paglingawlingaw nga makapalig-on. Ang kadaghanang kabataan sa kalibotan dili makaingon niana.”​—Jennifer.

KALINGAWAN​—nagkinahanglan ang tanan niini sa matag karon ug unya. Ang The World Book Encyclopedia nag-ingon nga ang kalingawan makahimo ganig “hinungdanong amot sa maayong kahimsog sa hunahuna ug sa panglawas sa usa ka indibiduwal.” Aw, ang Bibliya mismo nag-ingon nga adunay “panahon sa pagkatawa,” sa ato pa, panahon sa paglingawlingaw sa kaugalingon!​—Ecclesiastes 3:1, 4.a

Ang pulong “kalingawan” kinuha gikan sa Latin nga pulong nga nagpasabot “sa pagmugnag bag-o, pagpasig-uli, pagpalagsik.” (Webster’s New Collegiate Dictionary) Ikasubo, daghan sa mga butang nga gibuhat sa mga batan-on aron sa “paglingawlingaw”​—sama sa mapatuyangong parti o pagpakigbahin sa pag-abuso sa droga ug alkohol o sa gidili nga sekso​—dili gayod makapalagsik, kondili malaglagon. Busa ang pagpangitag makalingawng mga kalihokan nga makapalipay ug makapalig-on maoy usa ka tinuod nga hagit. Apan sama sa gipadayag ni Jennifer, nga gikutlo sa sinugdan, kini posible!

Pagbuhat sa mga Butang nga Magkauban

Sa dili pa dugay giinterbiyo sa Pagmata! ang daghang batan-on bahin niining ulohana. Ang kadaghanan miingon nga sila malipay sa panag-ubanay sa ubang mga batan-on. Ingon ba niana ang imong gibati​—apan sagad makakaplag sa imong kaugalingon nga walay imbitasyon? Nan nganong dili mohimog unang lakang? Pananglitan, usa ka dalagita nga ginganlag Leigh sa Habagatang Aprika, nag-ingon: “Kon gusto ko nga motan-aw ug sine, teleponohan nako ang usa sa akong mga higala, ug isulti namo kini ngadto sa among uban pang mga higala.” Sagad sila manan-aw sa sayong pagsalida sa sine. Human niana, hapiton sila sa ilang mga ginikanan, ug kauban silang mangaon sa lokal nga restawran.

Ang mga kalihokan sa esport naghatag usab ug mga higayon sa makapahimsog nga pag-ehersisyo ug maayong panag-ubanay. (1 Timoteo 4:8) Ang batan-ong si Roelien nag-ingon: “Una isulti ko sa akong pamilya kon asa ako buot moadto, ug unya magdapit kamig gamayng grupo sa pag-uban kanamo.” Sa pagkatinuod, ang Kristohanong mga batan-on nakadiskobre ug nagkalainlaing makalingaw maayong mga esport nga kaapilan nila duyog sa uban: eskeyting, pagbisikleta, pag-jogging, ug pagdulag tenis, besbol, potbol, ug bolibol, sa pagngalan lamang sa pipila.

Dili, dili ka kinahanglang mogasto ug dakong salapi o mopalit ug mahalong mga gamit aron makalipaylipay. “Ang akong mga ginikanan, mga higala, ug ako migugol ug daghang makapalipayng mga oras sa pagtungas sa duol nga mga bukid ug mga kamingawan,” miingon ang usa ka Kristohanong tin-edyer nga babaye. “Ang paggawas lamang diha sa preskong hangin uban sa maayong mga higala makalingaw na kaayo!”

Mga Salosalo nga Makapalig-on

Apan, alang sa daghang batan-on ang paglingawlingaw nagpasabot ug pagtambong ug mga salosalo. “Malipay kami sa pagdapit ug mga higala alang sa pagpangaon ug sa pagpamati ug musika,” nag-ingon ang batan-ong si Aveda. Ang mga salosalo may ilang dapit taliwala sa mga Kristohanon. Si Jesu-Kristo mismo mitambong ug espesyal nga mga pagpangaon, mga kasal, ug ubang mga salosalo. (Lucas 5:27-​29; Juan 2:1-​10) Ang unang mga Kristohanon sa ingon usab nalingaw sa mga okasyon sa dihang sila magkauban sa pagpangaon ug sa makapalig-ong asosasyon.​—Itandi ang Judas 12.

Kon tugotan ka sa imong mga ginikanan sa paghimog parti, unsay imong buhaton aron malikayan ang mga problema ug mapaneguro nga malingaw ang tanan? Ang mainampingong pagplano mao ang sekreto. (Proverbio 21:5) Sa pag-ilustrar: Maalamong dapiton lamang ang igong gidaghanon sa imong mga higala nga madumala sa hustong paagi. Ang gagmayng mga salosalo walay kalagmitang mahimong “mga hudyaka,” o “mapatuyangong mga parti.”​—Galacia 5:21; Byington.

Ang mga Kristohanon sa unang siglo gipasidan-an nga maglikay sa pagpakig-uban niadtong “nagalakaw nga badlonganon.” (2 Tesalonica 3:11-​15) Ug usa ka tinong paagi sa pagdaot sa usa ka salosalo karong adlawa mao ang pagdapit ug mga batan-on nga nailhang langason ug di-makontrolar. Samtang buot ka nga mag-amping sa pagpili labot sa kon kinsay imong dapiton, ayawg limitahe ang imong kaugalingon sa samang grupo sa mga higala. “Magpasangkad,” ug suora ang uban pa, lakip ang mga edaran, diha sa kongregasyon.​—2 Corinto 6:13.

Modalit ka bag mga pabugnaw? Kon mao, dili kinahanglang kini sobrasobra o mahal alang sa imong mga bisita aron malingaw. (Lucas 10:38-​42) “Usahay may gabii nga pizza ang among idalit,” matod ni Sanchia, usa ka dalagita gikan sa Habagatang Aprika. Ang mga bisita sagad moboluntaryo sa pagdalag pipila ka pagkaon.

Unsa pa ang pipila ka butang nga imong mahimo sa usa ka salosalo​—gawas sa yanong pagtan-aw ug TV, pagpamati sa musika, o panagsultihay? “Sagad among planohong daan ang mga gabii,” miingon si Sanchia. “Nagdula kamig mga dula o may usa nga magpatokar sa piano, aron kami duyog nga manganta.” Usa ka batan-on nga ginganlag Masene sa Aprika nag-ingon: “Usahay nagadula kami ug mga baraha, dama, ug ahedres.”

Si Jennifer, nga gikutlo sa dili pa dugay, miingon sa Pagmata!: “Kami may ansiyano sa among kongregasyon nga nagadapit kanamo sa pagdulag mga dula sa Bibliya. Kinahanglang aduna kay maayong kahibalo sa Bibliya aron makadulag maayo.” Ang hawas sa Pagmata! nangutana sa ubang mga batan-on: “Wala ba kamo maghunahuna nga wala sa lugar ang pagdulag mga dula sa Bibliya?” Sila halos nagdungan sa pagsinggit sa tubag, “Wala!”

“Kini makahagit,” miingon ang usa ka tin-edyer nga babaye. “Kini makalingaw!” miingon ang lain. Sa dihang dulaon ang mga dula sa Bibliya alang sa paglingawlingaw, ug ang espiritu sa kompetisyon ginakontrolar, kini makalingaw ug edukasyonal!​—Tan-awa ang “Paghimo sa mga Tapoktapok nga Makalingaw Pero Mapuslanon,” sa Nobyembre 22, 1972, nga isyu sa Pagmata!

Paglingawlingaw sa Pamilya

Sa panahon sa Bibliya komon sa mga pamilya ang pagkalipay sa pipila ka matang sa kalingawan nga magkauban. (Lucas 15:25) Bisan pa niana, ang batan-ong mga awtor sa The Kids’ Book About Parents nag-ingon nga “ang mga ginikanan ug kabataan puliki kaayo karong mga adlawa nga walay usa ang may panahon sa pagplano ug mga kalihokan . . . Kami nagtuo nga hinungdanong tinoon sa mga ginikanan ug mga anak nga makagugol ug pipila ka panahon matag semana sa pagbuhat ug mga buluhaton nga yanong makalingaw.”

“Ang Biyernes maoy among adlaw sa pamilya,” miingon ang usa ka batan-ong ginganlag Paki sa Aprika. “Sagad nagadula kamig mga dula nga magkauban.” Ug ayawg kalimti ang imong mga igsoon. Ang batan-ong si Bronwyn nag-ingon: “Malipay ako sa pagdrowing ug sa pagbuhat ug ubang artistikanhong mga butang uban sa akong manghod nga babaye.” Makahimo ka bag unang lakang ug magsugyot ug pipila ka makalingaw nga kalihokan nga himoon uban sa imong pamilya?

Sa Dihang Ikaw Nag-inusara

Komosta kon ikaw nag-inusara? Kana wala magpasabot nga kinahanglan ka nga malaayan ug magmamingawon. May daghang mabungahon, makalingawng mga paagi sa paggamit sa maong mga panahon. Mga pasatiempo, pananglitan. Sukad pa sa mga panahon sa Bibliya ang mga lalaki ug mga babaye nakakaplag nga mapalambo ang pagtuon ug musika. (Genesis 4:21; 1 Samuel 16:16, 18) “Magpatokar akog piano,” miingon si Rachel. “Usa kini ka butang nga imong mahimo kon gilaayan ka.” Kon dili nimo hilig ang musika, basin malingaw ka sa pagtuon ug pagpanahi, pag-areglar sa hardin, pagkolektag mga selyo, o pagtuon ug langyawng pinulongan. Ingong pakapin, makaugmad ka pa ug mga katakos nga mapamatud-ang mapuslanon sa ulahing katuigan.

Ang Bibliya naghisgot kanato nga ang mga lalaki sa pagtuo, sama kang Isaac, nangitag mga panahon sa pag-inusara aron sa pagpamalandong. (Genesis 24:63) Usa ka batan-ong lalaki nga ginganlag Hans sa Austria nag-ingon: “Usahay, moadto lang ako sa hilom nga dapit sa hardin ug molingkod sa pagtan-aw sa pagsalop sa adlaw. Kini mohatag kanako ug dakong kalipay ug motabang kanako nga mobating mas suod sa akong Diyos, si Jehova.”

“Kalipay” sa Pag-alagad Kang Jehova

Ang Bibliya nagtagna nga si Kristo nakakaplag ug “kalipay” sa pag-alagad kang Jehova nga Diyos. (Isaias 11:3) Ug samtang ang sagradong pag-alagad sa Diyos dili gayod kalingawan, kini makapalagsik ug makapatagbaw.​—Mateo 11:28-30.

Si Hans, nga gikutlo sa dili pa dugay, nahinumdom sa laing makapalipay nga kasinatian. Siya miingon: “Ang akong mga higala ug ako mahinangop sa paghinumdom sa mga hinapos sa semana nga gigugol namo diha sa dapit sa konstruksiyon sa usa ka Assembly Hall [alang sa pagsimba]. Nakakat-on kami sa pagtrabaho nga magkauban, ug nakaila namo pag-ayo ang usag usa. Sa pagtan-aw ug balik, kami may makapatagbaw nga pagbati nga nakahimog butang nga bililhon nga makalingaw usab.”

Ang pamatuod niining mga batan-ong Kristohanon nagpatin-aw sa dramatikanhong paagi sa usa ka kamatuoran: Dili kinahanglang sayloan mo ang higayon sa paglipaylipay. Sunda ang mga prinsipyo sa Bibliya. Magmahandurawon! Paghimog unang mga lakang nga makapalig-on! Imong makaplagan nga ikaw malingaw mismo sa mga paagi nga makapalig-on kanimo ug dili magpaluya kanimo.

[Footnote]

[Blurb sa panid 22]

“Ang paggawas lamang diha sa preskong hangin uban sa maayong mga higala makalingaw na kaayo!”

[Hulagway sa panid 23]

Dili ka kinahanglang mogasto ug dakong salapi aron makalingawlingaw uban sa mga higala