Ang Walay Kinutobang Panagkalainlain sa Yuta—Sa Unsang Paagi Kini Mitungha Dinhi?
SA KAPIN sa 1.5 ka milyong espisye sa mga mananap nga nahatagag ngalan sa mga siyentipiko hangtod karon, mga usa ka milyon maoy mga insekto. Moabot ug 6,000 ka panid nga ensiklopedia sa paglista sa tanang nailhang mga insekto! Sa unsang paagi mitungha kining mga linalanga? Nganong may ingon niini ka walay kinutobang panagkalainlain? Kini ba maoy resulta sa buta nga sulagma, sa kinaiyahan nga “nasuwertehan” sa milyonmilyong higayon? O kini ba gidisenyo?
Una, lakbit natong tagdon ang ubang mga panagkalainlain sa buhing mga butang nga anaa sa atong planeta.
Ang Katingalahang mga Langgam
Komosta ang kapin sa 9,000 ka nagkalainlaing mga espisye sa matahom kaayong pagkadisenyong mga langgam? Ang ubang mga hummingbird maoy sama ka gagmay sa dagkong mga putyukan, bisan pa niana sila liksi kaayong molupad ug hanoy kaayo kay sa labing modernong helikopter. Ang ubang mga langgam molalin ug libolibong kilometros matag tuig, sama sa arctic tern, nga molupad nga hapit 35,000 kilometros sa matag idabuwelta nga panaw. Kini walay kompiyuter, walay mga instrumento sa pagnabigar, apan kini sa walay sipyat moabot sa destinasyon niini. Kini bang kinaiyanhong katakos mitunghang sulagma o gidisenyo?
Ang Katingalahang Panagkalainlain sa mga Tanom
Dugang pa, adunay hilabihan ka daghang panagkalainlain ug katahom sa kinabuhi sa mga tanom—kapin sa 350,000 ka espisye sa mga tanom. Duolan sa 250,000 niini nagapamulak! Ang kinadak-ang buhing mga butang sa yuta—ang higanteng mga kahoyng sequoia—maoy mga tanom.
Unsa ka daghana sa nagkalainlaing mga bulak ang nanubo sa imong tanaman o sa imong dapit? Ang katahom, ang porma, ug kasagaran ang kahumot niining mga bulaka—gikan sa kinagamyang bulak sa desyerto, daisy, o buttercup ngadto sa mga orkid uban sa matahom kaayong matang niini—makapahibulong sa usa. Lain pa, kita makapangutana: Sa unsang paagi kini nanungha? Pinaagi ba sa sulagma o gidisenyo?
Kadagatan Puno sa Kinabuhi
Ug komosta ang mga matang sa kinabuhi nga makita sa mga sapa, mga linaw, ug mga dagat sa kalibotan? Ang mga siyentipiko nag-ingon nga adunay duolan sa 8,400 ka nailhang mga espisye sa isda sa tab-ang nga tubig ug duolan sa 13,300 ka isda nga nagpuyo sa dagat. Ang kinagamyan niini mao ang sirumsirum nga makita diha sa Indian Ocean. Kini maoy mga 1 ka sentimetros lamang ang gitas-on. Ang kinadak-an mao ang balyenang iho, nga moabot ug 18 metros ang gitas-on. Wala pay labot niining gidaghanona ang mga espisye sa mga isda nga walay taludtod o mga espisye nga diskobrehonon pa!
Ang Katingalahang Utok
Labaw sa tanan, ang utok sa tawo—nga nasudlan sa labing menos napulo ka bilyong neuron, ang matag usa posibleng adunay kapin sa 1,000 ka synapses, o mga luna sa panagtabo sa ubang mga selula sa nerbiyos—katingalahan kaayo. Ang doktor sa sistema sa nerbiyos nga si Dr. Richard Restak nag-ingon: “Ang total nga gidaghanon sa mga koneksiyon sa dako kaayong hugpong sa sistema sa nerbiyos sa utok hilabihan kaayo ka daghan.” (The Brain) Siya midugang: “Tingali adunay mga napulo ka trilyon ngadto sa usa ka gatos ka trilyong mga synapses diha sa utok.” Dayon siya nagpatunghag hinungdanong pangutana: “Sa unsang paagi ang usa ka organo sama sa utok, nga nasudlan ug mga napulo ka bilyon ngadto sa usa ka gatos ka bilyong selula, maugmad gikan sa usa ka selula, ang itlog?” Ang utok ba maoy resulta sa walay personalidad nga mga sulagma ug mga suwerte sa kinaiyahan? O aduna bay intelihenteng disenyo nga nagpaluyo niining tanan?
Oo, sa unsang paagi ang daw walay kinutobang panagkalainlain sa kinabuhi ug disenyo mitungha? Gitudloan ka ba nga kini sa yano maoy usa ka butang nga tsansa, panulagma, dili tinuyong buta nga ebolusyonaryong aksidente? Nan padayon sa pagbasa aron masabtan ang mga pangutanang gisukna sa ubang mga siyentipiko, sa bug-os nga kamatinud-anon, bahin sa teoriya sa ebolusyon, nga gitawag nga mao ang pundasyon sa tanang siyensiya sa biolohiya.
[Diagram sa panid 4]
Kon ang simpleng kamera nagkinahanglan ug tigdisenyo, komosta ang mas makuti kaayong mata sa tawo?
Dapit sa Lente
(Gipadako)
Agwasa
Tawotawo
Cornea
Kalimutaw
Ciliary body
Lente
Kompletong Mata
Vitreous humor
Optic nerve
Retina
Choroid
Sclera