Singapore—Ang Nalubog nga Mutya sa Asia

KLANG! Sa makahahadlok, ang bug-at nga puthawng mga pultahan sa Changi Women’s Prison sa Singapore misira sa luyahon nga 71-anyos nga biyuda, usa ka Kristohanon. Usa sa mga Saksi ni Jehova, siya misulay sa pagpatin-aw sa iyang baroganan ngadto sa nagdumalang huwes: “Dili ako hulga niini nga kagamhanan.”

Klang! Gisundan siya sa 72-anyos nga apohan, laing Kristohanon. Ang iyang sala? Paghupot ug upat ka basahon sa Bibliya sa Watch Tower Society, lakip sa iyang personal nga kopya sa Balaang Bibliya mismo.

Tanantanan, 64 ka lungsoranon sa Singapore, nga nag-edad ug 16 ngadto sa 72, gidakop ug gihukmang sad-an. Kuwarentay-siyete midumili sa pagbayad ug mga multa ug gipriso sa nagkalainlaing yugto sa panahon gikan sa usa ngadto sa upat ka semana. Sa unsang paagi kini nahitabo sa usa ka siyudad-estado nga gihubit ingong usa sa labing maayong dapit nga pagapuy-an sa tibuok kalibotan? Sa unsang paagi nahitabo kini sa usa ka siyudad-estado nga gibantog sa tibuok kalibotan tungod sa kalig-on niini sa ekonomiya, katingalahang kauswagan, ug modernong mga tinukod maingon man sa giangkon niini nga paghatag ug kagawasan sa relihiyon?

Usa ka Modernong Siyudad-Estado

Una, ang lakbit sa kasaysayan. Ang modernong-adlawng sugilanon sa Singapore nagsugod sa 1819 sa pag-abot ni Sir Thomas Stamford Raffles sa Britanya. Si Raffles, usa ka hawas sa East India Company, nangitag sentro alang sa mga palakaw sa negosyo sa Sidlakang kalibotan. Siya mihukom sa pagpalandong sa Singapore. Ingon niini nagsugod ang sentro sa negosyo nga may dakong epekto sa kauswagan sa Sidlakang Asia hangtod karong adlawa.

Sa wala pa magkinaugalingon, ang Singapore ginaingon nga usa ka hugaw nga siyudad. Karon, wala nay makaingon nga hugaw ang Singapore. Ang kaatbang maoy tinuod. Kapin sa 30 ka tuig kanhi, ang siyudad halos bug-os nga natukod pag-usab, gipabilin kutob sa maarangan ang atubangan sa karaang mga tinukod o kaha gipaangay ang tanang makasaysayanhong mga tinukod ngadto sa pagkahimong modernong mga tinukod. Ang Singapore nahimong kinasang-an sa mga nagapangabot nga mga barko sa Sidlakan, nga sagad moabot ug duolan sa 800 ka barko sa pantalan sa usa ka higayon. Ang moderno high-tech nga gamit nagtugot sa dakong barkong container sa pagdiskarga ug pagkarga sa pipila lang ka oras. Ang pinansiyal nga distrito sa siyudad makapangayo ug makadawat sa kantidad sa real estate nga mobalor ug $60,000 o kapin pa matag metro kuwadrado.

Ang populasyon nga duolan sa 3,400,000 gilangkoban sa nagkalainlaing rasa sa Insek, mga Malay, mga taga-India, mga Uropanhon, ug uban pa. Lakip sa mga pinulongan nga ilang ginasulti mao ang Mandarin, Malay, Tamil, ug Iningles.

Ang 83 kilometros nga subwey sa ibabaw- ug ilalom-sa-yuta nga kusog modagang tren naghimo sa Singapore nga usa sa labing moderno, episyenteng sistema sa transportasyon sa kalibotan. Ang mga parke nga gitamnan ug mga kahoy nagkatag sa tibuok siyudad, nga nagsal-ang-sal-ang tali sa habog nga mga talan-awon sa modernong tinukod. Ang “kinahanglang-tan-awon” sa unang-higayon nga turista mao ang bug-os nga gibag-ong Raffles Hotel, nga karon gipaila ingong monumento sa nasod tungod sa 1889 nga sinugdanan niini. Ang ikaduha mao ang 52 ektaryas nga sentro sa mga tanom ug sa pagpangultibar ug mga tanom, ang upat ka ektarya niini maoy gipreserbar nga lasang, nga kaniadto gisuroysuroyan sa mga tigre.

Relihiyosong Kagawasan Gipasalig

Dugang pa sa dili-hitupngang kauswagan niini sa ekonomiya, ang Singapore nagsaad ug relihiyosong kagawasan sa tanang molupyo. Ikasubo, ang Singapore wala makatuman sa saad niini. Ilabinang nakita kana nga tinuod sa mga tawong nakig-uban sa kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova.

Ang Konstitusyon sa Republika sa Singapore, sa Artikulo 15(1), nagtagana sa paninugdan nga pasalig sa kagawasan sa pagsimba: “Ang matag tawo adunay katungod sa pagbaton ug pagpraktis sa iyang relihiyon ug sa pagsabwag niana.”

Ang Artikulo 15(3) sa Konstitusyon nagpasalig: “Ang matag relihiyosong pundok adunay katungod​—

(a) sa pagdumala sa kaugalingong relihiyosong mga kalihokan niini;

(b) sa pagtukod ug sa paghupot ug mga institusyon alang sa mga katuyoang relihiyoso o buhat sa kaluoy; ug

(c) sa pagbaton ug pagpanag-iyag propiedad ug sa paghupot ug pagdumala niana sumala sa balaod.”

Sayo pa sa 1936, ang mga Saksi ni Jehova maoy bahin na sa komunidad sa Singapore. Sa daghang tuig ginadumala nila ang regular nga mga miting sa kongregasyon sa ilang kaugalingong Kingdom Hall nga nahimutang sa 8 Exeter Road, atbang gayod sa okupadong tiyanggihan. Ang kongregasyon milambo, sa samang panahon naghimog kaugalingong talagsaong kontribusyon niini sa ikalig-on sa kinabuhi sa komunidad.

Mga Saksi ni Jehova Gidili

Kining tanan nausab sa Enero 12, 1972. Usa ka mando sa pagpalagpot gikan sa nasod ang gipakanaog ubos sa Government Banishment Act, kapitulo 109, nga nagmando sa Kristohanong misyonaryo nga si Norman David Bellotti ug iyang asawa, si Gladys, nga 23 na ka tuig nga nagpuyo sa Singapore, sa pagbiya sa nasod. Kini gisundan dayon sa usa ka balaod sa pagpanulo sa rehistro sa Kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Singapore. Sa pipila ka oras ang Kingdom Hall gisikop sa kapolisan nga mihasmag sa pagsulod sa atubangan nga pultahan. Human dayon niana mao ang opisyal nga pagdili sa tanang basahon sa Watch Tower Society. Ingon niini nagsugod ang yugto sa pagpiog sa mga Saksi ni Jehova.

Dayon ang Kingdom Hall gibaligya sa kagamhanan ingong bahin sa ilang maharihariong buhat, kining tanan gihimo nga walay notisya​—walay pagpamati sa katarongan, walay husay, walay higayon sa pagtubag.

Ang kagamhanan sa Singapore subsob nga nagkutlo sa pagdumili sa mga Saksi ni Jehova sa pagserbisyo sa militar ingong katarongan sa bug-os nga pagdili. Dili pa kaayo dugay sa Disyembre 29, 1995, si G. K. Kesavapany, ang permanenteng hawas sa Singapore ngadto sa Hiniusang Kanasoran sa Geneva, diha sa usa ka sulat nga giadres ngadto sa I. K. Ibrahim Fall, Luyoluyong Sekretaryo-Heneral alang sa Tawhanong mga Katungod, sa Hiniusang Kanasoran sa Geneva, nag-ingon sa mosunod:

“Ang pagdili sa akong Kagamhanan sa kalihokan sa mga Saksi ni Jehova maoy tungod sa mga katarongan sa kasegurohan sa nasod. Ang padayong paglungtad sa kalihokan makadaot sa publikong kaayohan ug kahusay sa Singapore. Usa ka hinungdanong bahin sa pagpanulo sa rehistro sa mga Saksi ni Jehova mao nga ang pagdili sa ilang tanang publikasyon magpalig-on sa pagdili sa kalihokan ug sa pagsanta sa pagpakaylap ug pagsabwag sa ilang mga pagtulon-an.”

Agig pagtutol sa hulga sa kasegurohan sa nasod sa Singapore, angay timan-an nga ang gidaghanon sa batan-ong mga lalaking nagadumili sa pagserbisyo sa militar maoy mga lima ka tawo matag tuig. Ang Singapore adunay kasundalohan nga duolan sa 300,000. Ang kagamhanan sa Singapore midumili bisan sa paghisgot sa sibilyan nga pag-alagad sa nasod alang sa pipila lamang ka tawong nalangkit.

Dayag nga Pagpiog

Human sa daghang tuig sa walay kasegurohang kagawasan labot sa relihiyon, usa ka bag-ong yugto sa dayag nga pagpiog sa tawhanong mga katungod nahitabo sa 1992 sa dihang ubay-ubayng mga tawo ang gidakop​—gisumbong nga nagbaton ug literatura nga gidili ilalom sa Undesirable Publications Act. Niadtong 1994 gipadala sa Watch Tower Society ngadto sa Singapore ang 75-anyos nga si W. Glen How, Q.C., usa ka abogado ug usa sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok niyang kinabuhi. Ang iyang posisyon ingong Queen’s Counsel naghatag kaniya ug diplomatikong relasyon nga nagtugot kaniya sa pag-atubang sa mga hukmanan sa Singapore. Tungod sa relihiyosong garantiya sa Konstitusyon, usa ka apelasyon ang gipresentar ngadto sa Hataas nga Hukmanan sa Singapore, lakip sa pagkuwestiyon sa legalidad sa mga pangdakop ug sa 1972 nga pagdili. Sa Agosto 8, 1994, ang apelasyon gidismis sa Labawng Mahistrado nga si Yong Pung How, sa Hataas nga Hukmanan sa Singapore. Dugang mga paningkamot sa pag-apela sa desisyon napakyas.

Sayo sa 1995 mipatim-aw nga ang pagkuwestiyon sa pagkalegal sa mga pagpangdakop sumala sa Konstitusyon sa Singapore nakapukaw ug labaw pang mapig-otong mga paagi. Ubos sa estilo-militar nga plano nga gitawag ug Operation Hope, ang mga sekreta gikan sa Secret Societies Branch of the Criminal Investigation Department mihugpa sa daghang gagmayng mga pundok sa mga Kristohanon nga nagtigom sa pribadong mga balay. Duolan sa 70 ka polis ug mga luyoluyong kauban nanulong samag mga komando, nga nakadakop ug 69 ka tawo gumikan niini. Ang tanan gidala ngadto sa mga sentro sa pagsukitsukit, ang uban gisukitsukit sa tibuok gabii, ug ang tanan gipasakaag sumbong nga nagtambong sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova ug nagbaton sa mga publikasyon sa Bibliya. Ang uban gipriso nga wala tugoting makapahibalo sa gawas hangtod sa 18 ka oras, dili gani makatawag sa telepono sa ilang mga pamilya.

Ang mga sumbong batok sa mga langyaw giurong. Apan ang 64 kinsa mga lungsoranon sa Singapore gihusay sa korte sa ulahing bahin sa 1995 ug sa sayong bahin sa 1996. Ang tanang 64 nakit-ang sad-an. Kuwarentay-siyete, tali sa edad 16 ug 72, wala mobayad ug mga multa nga libolibong dolyares ug gipriso gikan sa usa ngadto sa upat ka semana.

Una pa gipadala ngadto sa ilang mga selda, ang mga lalaki ug mga babaye gihuboan ug girekisa atubangan sa daghang tawo. Ang ubang mga babaye gimandoan sa pagdupa sa ilang mga kamot, pagpuk-ong lima ka higayon, ug sa pagbanganga sa ilang baba ug sa pag-isa sa ilang dila. Labing menos usa ka babaye gisugo sa paggamit sa iyang mga tudlo sa pagwiwi sa iyang sampot. Sa prisohan, ang ubang mga lalaki gisugo sa pag-inom ug tubig gikan sa mga inidoro. Ang ubang mga babayeng batan-on gitratar samag makuyawng mga kriminal, nga gibartolina sa ilang tibuok nga sentensiya, ug gihatagan ug katunga sa mga rasyon. Gidid-an pa gani sa ubang mga guwardiya sa prisohan ang mga Saksi sa paghupot sa ilang mga Bibliya.

Apan tan-awon nato ang pipila ka komento sa ubang naprisong mga babaye. Ang ila mismong mga taho kaatbang gayod kaayo sa mahinlong pantalya niining modernong siyudad.

“Ang selda hugaw. Ang lababo ug kasilyas gubaon. Kini giduktan nag buling ug mahugaw. Ang ilalom sa bangko nga akong gilingkoran may mga lawalawa ug hugaw.”

“Gisugo ako sa paghubo, ug gihatagan ako ug uniporme sa prisohan, usa ka sabonera (walay sabon), ug usa ka sepilyo. Giingnan ako sa ubang mga piniriso sa akong selda nga ang mga piniriso nga mubog-sentensiya dili makadawat ug toothpaste ug toilet paper.”

“Mga 20 kami sa usa ka selda. Ang kasilyas mao kanang klase nga magpuk-ong nga binungbongan hangtod sa akong hawak. Ang kaligoanan adunay usa lamang ka shower ug usa ka lababo nga may gripo. Grupogrupo sa unom kaming nangligo​—kaming tanan sa selda nangligo sulod sa tunga sa oras sa buntag.”

Bisan pa sa mapait nga kasinatian sa pagkapriso, giisip sa tanan nga usa ka pribilehiyo ang pag-alagad sa Diyos​—sa bisan unsang panahona, bisan asa, ug bisan unsa pay mga kahimtang. Palandonga ang mosunod nga komento sa tin-edyer nga babaye:

“Sa panahon nga misulod ako sa prisohan, gipahinumdoman ko kanunay ang akong kaugalingon sa katuyoan nga ako atua didto. Matag adlaw nag-ampo ako kang Jehova nga patalinghogan niya ang akong pag-ampo ug dili ako pagabiyaan. Mibati ako nga iyang gitubag ang akong pag-ampo tungod kay ang iyang balaang espiritu ang nagtabang kanako nga makaantos. Diha lamang nga naamgohan ko ang akong pagkasuod kaniya, ug kini nakapalig-on kaayo kanako, kay nahibalo nga siya nagabantay kanato. Gibati ko nga nakapribilehiyo nga nakalahutay niini nga pagsulay alang sa iyang ngalan.”

Ang mga mantalaan sa tibuok kalibotan nahibalo dayon sa hitabo. Ang prensa sa Australia, Canada, Hong Kong, Malaysia, ang Tinipong Bansa, Uropa, ug ubang mga dapit balikbalik nga nagtaho sa mga hitabo. Ang The Toronto Star, sa Canada, nagsuma sa kasuko niadtong yugtoa uban sa ulohan niining “Lola Gihukmang Sad-an Tungod sa Pagpanag-iyag Bibliya.” Sa pagkatinuod, ang kalibotan adunay daghang malisod nga mga suliran nga nalangkit ang labi pa ka daghang tawo, apan niining kasoha ang pangutanang gipatugbaw sa nakurat nga mga tawo sa tanang dapit parehas. “Sa Singapore?”

Lisod sabton kon nganong ang usa ka relihiyon nga dayag nga nagalihok nga bug-os nga gipanalipdan sa balaod diha sa kapin sa 200 ka kayutaan sa tibuok kalibotan himoong tumong sa paglutos sa Singapore. Mahimo pang lisod sabton kon atong palandongon nga walay ubang relihiyon sa Singapore ang gitratar nga dili gayod makataronganon ug mahariharion.

Gani, usa ka luyoluyong superintendente sa kapolisan nga maoy nangulo sa pundok nga nanulong sa mga Saksi ni Jehova miadmitir sa korte nga mao pa lamang kini ang higayon nga siya ug ang iyang kaubang mga polis gisugo sa pagbungkag sa relihiyosong tigom. Ang mosunod maoy mga kinutlo gikan sa hulad sa sinulat nga ebidensiya:

P: (Ngadto sa testigos) Sumala sa imong nasayran ang Secret Societies Branch nakaimbestigar ug nakapasaka na bag sumbong sukad ug bisan unsang wala marehistrong relihiyosong mga grupo, gawas sa mga Saksi ni Jehova?

T: Wala akoy nasayran.

Unya ang pagpangutana nagpadayon.

P: (Ngadto sa testigos) Ikaw ba sa personal sa bisan unsang panahon nakahimo sukad ug samang pagpanulong sa gamayng relihiyosong grupo, nga nagtigom diha sa usa ka balay ug dili rehistrado ilalom sa Societies Act?

T: Wala.

Nanawag ug Aksiyon

Ang Amnesty International ug ang International Bar Association nagpadala ug ilang kaugalingong espesyal nga tig-obserbar aron panid-an ang integridad sa mga husay. Ang walay-gidapigang tig-obserbar sa Amnesty International, si Andrew Raffell, nga usa ka abogado sa Hong Kong, miingon sa mosunod: “Akong ireport nga kini may panagway nga usa ka tiawtiaw nga husay.” Siya dugang miingon nga ang mga opisyales sa kagamhanan nga gitawag ingong mga testigos wala makasaysay sa korte kon nganong ang literatura sa mga Saksi ni Jehova gilantaw nga dili maayo. Gilista ni Raffell ang pipila sa gidiling mga publikasyon sa Bibliya lakip sa Kalipay​—Kon Unsaon Pagkaplag Niini ug Ang Imong Pagkabatan-on​—Pagpahimulos sa Labing Maayo Niini. Siya midugang nga dili kini maisip nga dili maayo sa bisan unsang bahin.

Ang tig-obserbar nga gikan sa International Bar Association, si Cecil Rajendra, miingon sa mosunod:

“Gikan sa sinugdan, dayag niining tig-obserbar nga ang tibuok husay sa aktuwal maoy usa ka . . . hulohusay nga daw gidula sa pagpasundayag sa kalibotan nga ginapraktis gihapon ang demokrasya sa Singapore.

“Lutong makaw ang resulta ug dili gayod kaduhaduhaan nga sa bisan unsang panahon sa miagi, sa panahon o sa kataposan sa husay nga ang tanang akusado sad-an gayod sumala sa gipasakang sumbong.

“Bisan pag ang husay gihimo sa ubos nga hukmanan ug ang mga sumbong sa pagkatinuod maoy ginagmayng mga paglapas sa Societies Act ang atmospera sa palibot sa hukmanan maoy usa sa kahadlok ug panghulga.

“Tinuod kini nga makahahadlok tungod kay dili momenos sa 10 ka nag-unipormeng mga polis ang nagbantay didto (6 sa sulod sa hukmanan ug 4 sa gawas) uban sa daghang sekreta sa Special Branch nga nanglingkod sa sumpay nga lawak.”

Nagkomento bahin sa paagi nga gidumala ang husay mismo, si Rajendra nagpadayon:

“Ang pagdumala sa giingong Huwes sa panahon nga gipanid-an (maingon man sa tibuok nga lakat sa husay, sumala sa makita sa mga sinulat nga ebidensiya) kulang gayod kaayo. . . . Lahi sa tanang naandang mga paagi sa makataronganong husay, ang Huwes kanunayng mosalga dapig sa magsusumbong ug gipugngan ang mga akusado sa pagpangutanag-balik sa mga testigos sa magsusumbong sumala sa mga ebidensiya pananglit ang King James nga bersiyon sa Bibliya, nga gipresentar sa magsusumbong sa pagpakita nga ang mga akusado nagbaton ug gidili nga mga publikasyon!”

Nabalaka pag-ayo ang mga nasod sa kalibotan gumikan sa pagpiog sa Singapore sa tawhanong mga katungod nga ang usa ka magasin sa Belgium nga nag-ulohang Human Rights Without Frontiers nagpatik ug usa ka 18-panid nga report nga bug-os naghisgot sa pag-atake sa kagamhanan sa Singapore batok sa mga Saksi ni Jehova. Nagsulat diha sa editoryal, si Willy Fautré, hepe nga editor nianang basahona, tin-aw kaayong naghubit sa tinuod nga sukod sa tawhanong kagawasan sa bisan unsang politikanhon nga estado:

“Bisan pag ang relihiyosong kagawasan maoy usa sa labing maayong timaan sa katibuk-ang kahimtang sa tawhanong kagawasan sa bisan unsang sosyedad, diyutay ra kaayong sekular nga mga organisasyon sa tawhanong mga katungod ang nalangkit sa proseso sa pagwagtang niadtong mga matang sa pagpihig ug pagkahigpit may kalabotan sa relihiyon o pagtuo, o sa paghimog mga polisa nga magpanalipod ug magpauswag sa relihiyosong kagawasan.”

Ang Human Rights Without Frontiers nagpatik ug listahan sa mga rekomendasyon diha sa tataw kaayong letra sa likod sa hapin sa ilang report.

Ang mga Saksi ni Jehova makahatag ug kaayohan sa Singapore. Sila nagatahod sa mga katungod sa ilang mga silingan ug dili mohimog bisan unsang salaod batok kanila. Walay lungsoranon sa Singapore ang angayng mabalaka nga pangawatan ang iyang balay o matulisan, mabukbok, o malugos sa usa sa mga Saksi ni Jehova.

Ang ilang kinabubut-ong ministeryo sa publiko nagapalig-on ug nagapauswag sa panimalaynong kinabuhi ug nagapalambog maayong pagkalungsoranon. Sila nagadumala ug walay bayad nga mga pagtuon sa Bibliya kang bisan kinsa nga buot mokat-on sa makapalig-ong mga prinsipyo sa Bibliya ug kon unsaon sa pagpadapat niini diha sa iyang kinabuhi. Ang ilang mga tigom sa pagtuon sa Bibliya ug pag-ampo maoy bahin sa ilang Kristohanong edukasyon. Kini ang nagpahimo kanila nga maayong mga lungsoranon.

Angay aghaton sa mga lungsoranon sa Singapore kinsa nagatahod sa ilang republika ug buot sa labing maayo alang sa umaabot ang kagamhanan sa pagtan-aw pag-usab sa husto nga dapit sa mga Saksi ni Jehova sa katilingban sa Singapore. Panahon na sa pagkuha sa mga pagpiit batok kanila ug ipasig-uli kanila ang katungod sa matag lungsoranon​—ang kagawasan sa pagsimba.

[Kahon sa panid 26]

Ang Kalibotan Nagtan-aw

1. “Sa dihang mihugpa ang mga polis sa lima ka balay sa usa ka gabii sa miaging Pebrero sa samag-militar nga pagsulong, 69 ka lalaki, mga babaye ug mga tin-edyer gidakop ug gitaral ngadto sa mga hedkuwarter sa kapolisan. Dili ingon niadto angay matapos ang mga pagtuon sa bibliya.”​—The Ottawa Citizen, Canada, Disyembre 28, 1995, panid A10.

2. “Mahimong dako kaayong tuboran sa kalipay ngadto sa tanan niadtong hingtungdan nga adunay relihiyosong kagawasan ug mga katungod sa tanlag kon bag-ohon sa Kagamhanan sa Singapore ang baroganan niini may kalabotan sa mga membro niining walay sala ug dili makahatag ug kadaot nga mga tawo ug sa pagtugot kanila sa pagpraktis ug sa pagsabwag sa ilang pagtuo nga walay kahadlok o kababagan.”​—Propesor Bryan R. Wilson, University of Oxford, Inglaterra.

3. “Sa sunodsunod nga mga husay nga nakapukawg mga pagtutol sa mga pundok sa internasyonal nga mga kagawasang sibil, gisentensiyahan sa mga hukmanan sa Singapore ang 63 ka mga Saksi ni Jehova sukad sa miaging Nobyembre.”​—Asahi Evening News, Hapon, Enero 19, 1996, panid 3.

4. “Ang mga Saksi ni Jehova angay tugotan sa pagtigom ug sa pagpraktis sa ilang relihiyon nga malinawon nga walay hulga nga dakpon o prisohon. Ang kagawasan sa relihiyon maoy paninugdang katungod nga gigarantiyahan sa Konstitusyon sa Singapore.”​—Amnesty International, Nobyembre 22, 1995.

5. Si Chan Siu-ching, tsirman sa Justice and Peace Commission sa Hong Kong Catholic Diocese, sa usa ka sulat ngadto kang Lee Kuan Yew, Pangulong Ministro, Opisina sa Primer Ministro, may petsa nga Hunyo 1, 1995, nag-ingon: “Ang pangunang isyu mao nga bisan pa kon ang kagamhanan sa Singapore nagtuo nga kadtong midumili sa pagserbisyo sa militar maoy paglapas sa balaod ug sila angay nga pasakaan ug sumbong, ang ubang mga membro kinsa nakigbahin lang sa relihiyosong panagtigom alang sa katuyoan sa pagsimba dili angayng iapil. . . .

“Busa kami nagsulat sa paghangyo sa imong Kagamhanan:

1. sa dili pagdili sa mga Saksi ni Jehova aron ilang mapahimuslan ang kagawasan sa pagsimba ug tanlag;

2. sa paghunong sa pagpasakag sumbong sa mga membro sa mga Saksi ni Jehova nga nagtambong lamang sa mga tigom alang sa relihiyosong katuyoan.

3. sa pagbuhi sa mga membro sa mga Saksi ni Jehova kinsa gidakop dili pa dugay tungod lang kay nagtambong sa relihiyosong mga kalihokan.”

[Hulagway sa panid 23]

Ang mga Saksi ni Jehova diha sa korte human gipasaka ang sumbong

[Hulagway sa panid 23]

Gisultihan niining 71-anyos nga Saksi ang huwes: “Dili ako hulga niini nga kagamhanan.” Bisan pa niana, siya gipriso