Pagpaniid sa Kalibotan

Pagbalhin Gikan sa Siyudad Ngadto sa Uma

Napul-an na sa kapit-os ug kapuliki sa estilo sa kinabuhi sa siyudad, ang diyutay apan nagauswag nga gidaghanon sa mga Hapon ang nagabiya sa siyudad aron mobalhin sa uma. Bisag tinuod nga ang pagpuyo sa banika nagtagana ug mas yanong paagi sa kinabuhi taliwala sa kinaiyanhong mga palibot, ang pagpuli sa estilo sa kinabuhi sa siyudad sa kinabuhi sa banika adunay mga suliran. “Daghang bag-ong mga mag-uuma ang mibiya sa kanunayng mga suweldo, sa kahamugaway sa kinabuhi sa siyudad ug tingali sa kahimtang diha sa katilingban ingong bahin sa usa ka iladong kompaniya,” matod sa Asiaweek. Dugang pa, “ang mga mibalhin sa banika miangkon nga kinahanglan nilang menosan ang ilang galastohan, ug nga sila mapugos usahay sa pagdugang sa ilang kita sa abot pinaagig ubos nga mga trabaho.” Apan alang niadtong determinadong mag-usab, ang Ministri sa Agrikultura nagtukod ug usa ka Farming Preparatory School aron tabangan ang mga molupyo sa siyudad nga malamposong makapasibo sa kinabuhi sa banika.

Simbahan Miuyon sa Transeksuwal nga Ministro

Sa Tinipong Bansa, usa ka Presbyterianong ministro nakadawat ug pagtugot nga magpabiling ministro human mailalom sa operasyon nga nag-usab sa sekso. Ang mando gihimo sa dihang ang 49-anyos nga si Eric Swenson naghangyo sa kadagkoan sa Presbyterian sa Siyudad sa Atlanta (Georgia) sa pag-usab sa iyang ngalan ngadto sa Erin human siya gioperahan aron sa pagkuha sa iyang mga organo sa sekso. “Si Anne Sayre, ang sakop sa presbytero nga nagdumala sa mga butang maylabot sa hustisya ug mga babaye, nag-ingon nga ang presbytero ‘nalisdan’ apan mihukom nga kini ‘walay pasikaranan sa teolohikanhon o moral nga paagi’ sa pag-anular sa ordinasyon,” mitaho ang The Christian Century. Apan si Don Wade, usa ka ministro nga mibotar batok sa hangyo ni Swenson, miingon nga “walay ugdang nga panaghisgot sa teolohikanhong mga isyu.”

Sama-sa-Tawo nga mga Marka sa Tudlo sa mga Koala

Ang mga marka sa tudlo ug mga tunob sa koala katingalahang susama sa mga marka sa tawo, matod sa Australianong siyentipiko. Si Propesor Maciej Henneberg, usa ka biologo ug forensic nga eksperto sa University of Adelaide, nag-ingon: “Bisan ang nagasusi nga elektron nga mikroskopyo dili makaila sa kalainan.” Ang kasamahan dili sa kinatibuk-ang porma sa mga kuyamas sa koala apan sa dermatoglyphics​—ang disenyo sa mga bugdobugdo, ug mga linyalinya sa lapalapa sa mga kuyamas ug mga tiil niini. Dugang pa, ang mga marka sa tudlo ug mga tunob iya lamang sa tagsatagsa ka koala, sama ra sa iya sa mga tawo.

Nakat-onan ba ang Diborsiyo?

“Ang mga magtiayon nga may mga ginikanang nagbulag adunay mas dakong purohan nga makita ang ilang kaugalingong mga kaminyoon nga mapakyas kay sa mga magtiayon kansang mga ginikanan minyo pa,” nagtaho ang The Sydney Morning Herald, sa Australia. Si Propesor Paul Amato, sa University of Nebraska, sa Tinipong Bansa, “naniid sa 2,000 ka minyong mga Amerikano sulod sa 12 ka tuig” ug, sumala sa mantalaan, nakakaplag nga “ang anak sa diborsiyadong mga ginikanan mahimong ‘makapanunod’ sa dili-maayong mga katakos sa relasyon ug mga panggawi nga labihang magpauswag sa purohan nga ang ilang mga kaminyoon matapos sa diborsiyo.” Ang Herald miingon: “Diin ang duha ka magtiayon adunay diborsiyadong mga ginikanan, ang risgo sa pagkabungkag sa kaminyoon maoy 300 porsiyento nga mas taas kay sa mga magtiayon nga ang duha ka parisan sa mga ginikanan nag-ipon pa pagpuyo.”

Pagpangayog Pasaylo Human sa 500 ka Tuig

Niadtong 1496, si Haring Manuel I sa Portugal mipagula ug sugo ngadto sa mga Hudiyo nga nagpuyo sa iyang teritoryo: Balhin ngadto sa Romano Katolisismo, o mobiya sa iyang teritoryo. Mga 500 ka tuig sa ulahi, niadtong 1988, ang Portugal mitanyag ug opisyal nga pagpangayog pasaylo. Di pa dugay, sa solemneng mga paghandom, ang Portugal mitanyag ug panghimayad. Sumala sa taho sa Prensa Asosyada, ang presidente sa Portugal, si Jorge Sampaio, miingon sa usa ka pakigpulong atubangan sa Parliamento nga ang pagpalagpot maoy “daotang buhat nga may makadaot kaayong mga sangpotanan.” Ang Ministro sa Hustisya nga si José Eduardo Vera Jardim nagtawag sa pagpalagpot nga “usa ka daotang yugto sa atong kasaysayan.” Siya midugang nga ang gobyerno nautangan sa mga Hudiyo ug “moral nga panghimayad” tungod sa kasiglohang “pintas nga paglutos.” Bisan tuod ang populasyon sa Portugal karon may gidaghanon nga duolan sa 10 ka milyon, mga 1,000 lamang ka nagatuman nga mga Hudiyo ang nagpuyo didto.

Pagbantay sa Mini nga mga Tambal nga Ginareseta

Uban sa tinuig nga kita nga mga 16 ka bilyong dolyar, ang pagnegosyo sa mini nga mga tambal nagauswag. Sumala sa mantalaan sa Paris nga Le Monde, “ang World Health Organization (WHO) nagbanabana nga labing menos 7 porsiyento sa mga droga nga gibaligya sa tibuok kalibotan matag tuig maoy mini.” Sa Brazil ang porsiyento mahimong ingon ka taas sa 30 porsiyento, ug sa Aprika, 60 porsiyento. Ang mini nga mga droga mahimong gikan sa kulang-sa-sagol nga mga sinundog sa tinuod nga produkto ngadto sa bug-os walay pulos o makahilo pa nga mga substansiya. Ang Le Monde naghisgot ug pananglitan sa usa ka epidemya sa meningitis sa Niger, diin linibo ang gibakunahan sa napamatud-an sa ulahi nga tubig lamang. Ug sa Nigeria, 109 ka bata ang namatay sa dihang gihatagan sila ug sirup nga adunay pangontra sa pagkamig. “Ang mga ospital mismo sagad nga namalit ug droga gikan sa di-legal nga negosyo tungod kay nagtanyag kini ug mga produkto nga mas maarangan ang presyo,” nag-ingon ang mantalaan. Sa daghang nasod ang mga awtoridad sa panglawas nalisdan sa pagpangitag solusyon sa suliran tungod sa dili-epektibo o dunot nga pagpatuman sa balaod.

Dugang mga Suliran sa Klero

Mga 40 ka Episcopalian nga mga obispo ang mipirma ug sinulat niadtong Nobyembre 1996 nga nag-awhag sa simbahan nga “magtagana ug tin-aw ug balidong mga sukdanan mahitungod sa seksuwal nga panggawi sa klero,” nagtaho ang magasing Christianity Today. Ang simbahan naukay sa pipila ka eskandalo nga naglangkit sa klerigo, nga giingon sa mga konserbatibo nga miresulta gikan sa “pagkapakyas sa pagpahayag nga tin-aw sa doktrina sa simbahan bahin sa seksuwalidad.” Pananglitan, ang rektor sa usa ka Episcopalian nga simbahan sa Brooklyn, New York, miluwat human moangkon nga nakasinati ug homoseksuwal nga mga relasyon. Si Todd Wetzel, ang ehekutibong direktor sa Episcopalians United, nag-ingon: “Ang simbahan wala mag-atubang ug usa lamang ka eskandalo. Nag-atubang kini ug daghan, nga niana kini ang labing makapakurat.” Kanhi, ang simbahan nabaniog pag-ayo sa dihang gisumbong niini ang miretirong obispo nga si Walter Righter ug pagkaerehes tungod sa pag-ordinar sa aktibo sa sekso nga homoseksuwal nga diakono. Ang mga sumbong giurong human ang usa ka “Episcopalian nga korte nagmando nga ang sekta walay ‘hinungdanon kaayong doktrina’ nga naglimite sa sekso diha sa kaminyoon.”

Bahong Ahos nga Gininhawa

Ang gobyerno sa Taiwan di pa dugay mihimog bag-ong mga lakang sa pagtabang nga menosan ang sobrang suplay sa ahos. Ang mga administrador nagdasig sa publiko nga “mokaon ug dugang ahos,” nag-ingon ang South China Morning Post. Usa ka taga-Taiwan nga opisyal sa Konseho sa Agrikultura, si G. Ku Te-yeh, misaysay: “Daghan gayod kaming gitanom nga ahos niining tuiga.” Sa paningkamot nga mouswag ang paggamit, ang gobyerno nagpatik ug usa ka pulyeto bahin sa mga resipe sa ahos. Hinunoa, si G. Ku miangkon nga ang “publiko dili makadahom nga dawaton ang tibuok nga problema,” matod sa mantalaan.

Nag-uswag ang Pagkapon sa Kababayen-an

Panahon sa katuigang 1960 ang aberids nga Brazilianhong pamilya adunay 6.1 ka anak matag panimalay; karon ang aberids maoy 2.5 ka anak. Nganong mius-os pag-ayo? Sumala sa usa ka pagtuon sa Applied Economy Research Institute, ang usa ka katarongan mao nga “40% sa minyong mga babaye [sa Brazil] ang gikapon,” nag-ingon ang Jornal do Brasil. Dugang pa, ang kasagarang kiling mao ang pagkapon sa kababayen-an sa mas linghod nga panuigon. Pananglitan, ang aberids nga edad sa usa ka Brazilianhong babaye nga kapnon napulo ka tuig kanhi maoy 34; karon 29. Ang pagtuon nag-ingon usab nga ang “kadaghanan sa mga pagpangapon nahitabo panahon sa pagpanganak,” ilabina maylabot sa pagpanganak pinaagig sesaryan. Sa kasukwahi, 2.6 porsiyento lamang sa mga lalaki sa Brazil ang nagpakapon.

Paggubatay Tungod sa Isda

Ang daghan kaayong barko nga nagkabuang pagpangitag nagaus-os nga suplay sa isda “mitultol sa mainit nga panagbangi tali sa mga pundok sa barkong gigamit sa pagpangisda ug lokal nga mga navy,” matod sa U.S.News & World Report. Niadtong 1990 ang gidaghanon sa mga barkong gigamit sa pagpangisda sa kalibotan miuswag ngadto sa mga tulo ka milyong barko, hapit duha ka pilo sa gidaghanon niadtong 1970. Dugang pa, ang modernong mga kagamitan sa pangisda, sama sa sonar nga mangitag isda ug dagkong mga baling, nakapauswag pag-ayo sa pagkaepisyente sa mga mananagat. “Ang sangpotanan mao nga ang mga gobyerno sa mga nasod ubay sa dagat nalangkit sa nagpadayon nga pakiggubat sa langyawng mga panon sa barko” samtang naningkamot sila sa pagpanalipod sa ilang nagaus-os nga suplay sa isda. Sulod lamang sa milabayng duha ka tuig, ang panagbangi diha sa lawod tali sa magkaatbang nga mga barko misangpot sa kamatayon sa walo ka mananagat.