“Usa ka Silaw sa Kahayag sa Mangitngit nga Panahon”

Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa Alemanya

KANA ang pagbatbat sa usa ka historyano sa kasaysayan sa mga Saksi ni Jehova sa panahong Nazi. Ang okasyon mao ang primerong pasalida sa kalibotan sa dokumentaryong video nga Jehovah’s Witnesses Stand Firm Against Nazi Assault, nga gihimo sa Ravensbrück Memorial, sa Alemanya. Ang maong video nag-asoy sa usa ka makapatandog nga sugilanon sa kaisog ug pagtuo sumala sa giasoy sa 24 ka naluwas sa panahong Nazi, kauban sa 10 ka eskolar sa kasaysayan ug sa relihiyon.

Ang kampo konsentrasyon sa Ravensbrück sa nangagi naghupot ug ginatosgatos ka Saksi ni Jehova. Ang pipila ka naluwas nga mga Saksi, nga gipriso sa mga Nazi kapig 50 ka tuig kanhi, presente alang sa primerong pasalida. Sila, ingon man ang mga historyano ug opisyales sa gobyerno, naghinumdom sa makapasubong mga adlaw sa dihang ang pagmandong Nazi milukop sa Uropa sa makalilisang nga pagmando. Ang tumatan-aw nga mga 350 namati sa makapalig-ong mga asoy bahin sa Kristohanong integridad sa ginatosgatos ka Saksi nga maisogong miatubang sa ilang mga kamatayon inay isalikway ang ilang pagtuo.

Palaumagian sa Balita Nagmatikod

Ang usa ka komperensiya sa prensa gihimo sa usa ka hotel sa Berlin sa buntag sa primerong pasalida, Nobyembre 6, 1996. Ang mga magsusulat ug magasin mitan-aw sa mga seksiyon sa video ug dayon namati sa mga pakigpulong sa mga eskolar nga mikomento bahin sa kahinungdanon sa bag-ong dokumentaryo sa pagbutyag sa wala-kaayo-mahibaloi apan hinungdanong bahin sa kasaysayan. Si Dr. Detlef Garbe, direktor sa Neuengamme Memorial, misaysay: “Kita​—mga Saksi ni Jehova ug mga dili-Saksi​—dili angayng motugot nga hikalimtan ang kasaysayan sa mga prisong may purpurang trianggulo [ang simbolong gigamit sa Saksing mga priso]. Kadto maoy usa ka silaw sa kahayag sa mangitngit nga panahon.”

Ang ubay-ubayng mga Saksing naluwas nga nahiapil sa Stand Firm presente aron moasoy sa ilang mga kasinatian. Mayugtanon ba sila bahin sa ilang mga pag-antos? Ang ilang kalmado ug mangayaong mga nawong nagpailang dili.

Human sa yugto sa mga pangutana ug mga tubag, ang mga reporter gidapit alang sa primerong pasalida sa dokumentaryong Stand Firm sa Ravensbrück Memorial, mga 40 ka milya ang kalayo. Halos ang tanan midawat sa imbitasyon.

Ang Primerong Pasalida

Ang dag-omon nga kalangitan ug talisik niadtong mabugnawng adlaw sa tinghunlak gipulihan sa kahinam sulod sa bag-ong giayom-ayom nga tigomanan tapad sa Ravensbrück Memorial. Si Propesor Jürgen Dittberner, nga niadto maoy direktor sa Foundation for the Ravensbrück, Sachsenhausen, ug Brandenburg nga mga memoryal, miingon: “Ang kaisog sa pagtuo nga gipakita sa mga Saksi ni Jehova ubos sa nasodnong sosyalismo kinahanglang tahoron. . . . Bug-os natong gipasidunggan ang handomanan niining mga tawhana nga wala motalikod sa ilang pagtuo ug nag-antos o namatay pa ingong resulta.”

Si Angelika Peter, ang ministro alang sa edukasyon, batan-on, ug mga dula alang sa Brandenburg, Alemanya, nagpadalag mensahe, nga gibasa. Kana miproklamar: “Hinungdanon nga atong hinumdoman karong adlawa ang sulondang kalig-on sa mga Saksi ni Jehova.” Si Dr. Sigrid Jacobeit, direktor sa Ravensbrück Memorial, miingon: “Gipaabot ko kining primerong pasalida uban ang kahinam ug kalipay. Usa kini ka espesyal nga adlaw, sa akong hunahuna, alang kanatong tanan.”

Unya ang mga suga gipahiyong alang sa pagsugod sa video. Sulod sa 78 minutos dili lang ang mga naluwas nga presente gikan sa walo ka nasod kondili ang tanan usab nga nanan-aw nagbanhaw sa kaisipan sa trahedya ug kadaogan niining makapaguol nga anib sa Alemang kasaysayan. Daghan ang wala makapugong sa mga luha samtang ang maong ordinaryong mga tawo miasoy sa talagsaong mga buhat sa gugma ug pagtuo ubos sa labing makalilisang nga mga kahimtang.

Sa pagkalma sa masipang pakpak, ang historyanong si Joachim Görlitz nagbasa sa pangataposang mga pulong sa usa ka Saksi nga gipatay sa Brandenburg. Nakaplagan ni Görlitz ang nota duha lang ka semana nga sayosayo samtang nagdukiduki sa Brandenburg Memorial and Archive, nga niana siya ang direktor. Ang iyang tingog nabasag sa emosyon samtang iyang gibasa ang mga pulong sa maong matinumanong Kristohanong lalaki nga nagdasig sa iyang isigkamagtutuo nga magpabiling matinumanon ngadto sa ilang Ginoo. Dayon si Görlitz mitapos: “Mga Ginang ug mga Ginoo, nagtuo ako nga ang pelikula bahin sa mga Saksi ni Jehova mohimog usa ka dakong amot sa atong edukasyonal nga buluhaton.”

Ang historyanong si Wulff Brebeck mipahayag nga “pinaagi niining pelikulaha ang usa ka hinungdanong bag-ong bahandi nadugang​—ang tingog sa mga naluwas nga wala kaayo hidunggi, ug . . . ang tingog sa mga wala maluwas.” Si Dr. Garbe midugang: “Kini maoy hinungdanong mga kasinatian sa mga tawo kansang pagtuo sa Diyos ug pagsalig sa mga saad sa Bibliya naghatag kanilag kalig-on sa pagsukol niadtong makalilisang nga panahon.”

Ingong nahiangayng panapos sa programa, sa makausa pa ang ubay-ubayng mga Saksi nga naluwas namulong ngadto sa tumatan-aw. Natin-aw sa tanan nga ang maong maisogong mga Kristohanon nagbaton gihapon sa samang lig-ong pagtuo nga maoy nagpalig-on kanila panahon sa ilang daghang pagsulay.

Sukad sa primerong pasalida, kapig 340 ka artikulo bahin sa mga Saksi ni Jehova ug sa dokumentaryong Stand Firm migula sa mga mantalaan sa tibuok Alemanya. Ubay-ubayng mga programa sa radyo, nga ang usa diha sa nasodnong estasyon sa radyo, nagsibya usab ug maayong mga taho.

Ang dokumentaryong Stand Firm sa ngadtongadto mabatonan diha sa labing menos 24 ka pinulongan. Ang usa ka naedit nga bersiyon alang sa klasehanan pagagam-on usab ngadtongadto. Sukad sa pagluwat sa video, nagdaghang mga edukador nagsugod paggamit sa dokumentaryong Stand Firm ingong bahin sa ilang kurikulum sa pagtabang sa mga batan-on sa paghisgot sa mahinungdanong mga isyu, sama sa pagkamapihigon, pagpit-os sa isigkaingon, ug sa tingog sa konsensiya.

Niining kalibotana nga nabahin pag-ayo tungod sa pagdumot ug pagluib, pagkatukma sa panahon nga kining sugilanon bahin sa integridad igabutyag sa publiko! Sa pagkatinuod ang mga pag-antos sa maong matinumanong mga Kristohanon wala makawang.​—Hebreohanon 6:10.

[Mga hulagway sa panid 15]

Ang komperensiya sa prensa sa Berlin. Gikan sa wala: Dr. Detlef Garbe, mga naluwas sa Holocaust nga si Simone Liebster ug Franz Wohlfahrt, ug ang historyanong si Wulff Brebeck