Mga Batan-on Nangutana . . .

Nganong Kinahanglan Kong Magkinabuhi nga Wala ang Akong mga Ginikanan?

“Komosta ang kinabuhi nga wala ang akong mga ginikanan? Makaingon ako nga kadto masulub-on kaayo tungod sa daghang katarongan. Malisod gayod nga magdako nga wala ang pagbati ug gugma sa imong mga ginikanan.”—Joaquín.

“Ang kinadak-ang suliran nga akong naatubang mao ang mga adlaw sa dihang ang mga ginikanan kinahanglang moduaw ug mopirma sa report card sa eskuylahan. Masulub-on kaayo ako ug mamingawon. Mibati pa usahay ako nianang paagiha.”—16-anyos nga si Abelina.

USA kini ka trahedya sa atong kapanahonan—milyonmilyong batan-on ang nagdako nga walay mga ginikanan. Sa Sidlakang Uropa libolibo ang nailo gumikan sa gubat. Sa Aprika ang epidemya sa AIDS nagpahinabog susamang kadaot. Ang pipila ka bata basta na lang gibiyaan sa ilang mga ginikanan. Ang mga pamilya ginabulag ingong resulta sa gubat o kinaiyanhong katalagman.

Kasagaran na ang mga kahimtang nga sama niini bisan sa panahon sa Bibliya. Pananglitan, ang kahimtang sa mga ilo sublisubling gihisgotan sa Kasulatan. (Salmo 94:6; Malaquias 3:5) Ang mga gubat ug ubang makapasubong mga kahimtang nagbahin usab sa mga pamilya kaniadto. Busa ang Bibliya naghisgot bahin sa usa ka dalagita nga nahimulag sa iyang mga ginikanan sa dihang gidala siya sa nagpanon nga mga tulisang Siryano.—2 Hari 5:2.

Tingali usa ka sa milyonmilyong batan-on nga sa susama walay mga ginikanan. Kon mao, nahibaloan nimo kon unsa ka makapasubo ang maong kahimtang. Nganong nahitabo kini kanimo?

Dili Imong Sala

Nakapangutana ka ba sa imong kaugalingon kon ang Diyos sa usa ka paagi nagasilot kanimo? O tingali hilabihan ang imong kasuko sa pagkamatay sa imong mga ginikanan​—nga daw ilang gituyo kadto. Una sa tanan, magmasaligon nga ang Diyos wala masuko kanimo. Ni tinuyong mipili sa pagbiya kanimo ang imong mga ginikanan. Ang kamatayon mao ang makapasubong kahimtang sa dili-hingpit nga mga tawo, ug usahay mahitabo kana sa mga ginikanan samtang ang ilang mga anak bata pa. (Roma 5:12; 6:23) Pinasikad sa mabatonang ebidensiya, si Jesu-Kristo mismo nakasinati sa kamatayon sa iyang minahal nga amaama, si Jose.a Tino kadto dili tungod sa bisan unsang sala sa bahin ni Jesus.

Sabta, usab, nga kita nagkinabuhi sa “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” (2 Timoteo 3:1-5) Walay pili nga gipamatay ang milyonmilyong tawo sa kapintasan, gubat, ug krimen niining sigloha. Ang uban nabiktima sa “panahon ug wala-damhang panghitabo,” nga mahimong mahitabo kang bisan kinsa. (Ecclesiastes 9:11) Mahimong masakit man ang pagkamatay sa imong mga ginikanan, dili gayod kini imong sala. Imbes makmakon ang imong kaugalingon sa pagbasol-sa-kaugalingon o maguol pag-ayo, pagbatog kahupayan sa saad sa Diyos sa pagkabanhaw.b Si Jesus mitagna: “Ayaw kahibulong niini, tungod kay ang takna nagasingabot diin kadtong tanan nga anaa sa handomanang mga lubnganan makadungog sa iyang tingog ug managpanggula.” (Juan 5:28, 29) Si Abelina, nga gihisgotan sa sinugdan, miingon: “Ang akong gugma kang Jehova ug ang paglaom sa pagkabanhaw nakatabang ug dako.”

Apan, komosta kon ang imong mga ginikanan buhi pa apan mibiya kanimo? Ang Diyos nagbaod nga ang mga ginikanan magpadako ug magtagana sa ilang mga anak. (Efeso 6:4; 1 Timoteo 5:8) Ikasubo, hinunoa, ang pipila ka mga ginikanan nagpakitag naghingaping kakulang sa “kinaiyanhong pagbati” alang sa ilang mga anak. (2 Timoteo 3:3) Alang sa uban, ang pagbiya maoy sangpotanan sa hilabihang kakabos, pagkagiyan sa droga, pagkabilanggo, o alkoholismo. Sa pagkatinuod, may mga ginikanan usab nga nagbiya sa ilang mga anak tungod lamang sa kadalo. Bisan unsa pay katarongan, ang pagkanahimulag gikan sa mga ginikanan sa usa makapahugno. Apan wala kini magkahulogan nga aduna kay diperensiya o nga imong sakiton ang imong kaugalingon sa pagbating sad-an. Sa pagkatinuod, ang imong mga ginikanan ang manubag sa Diyos kon giunsa ikaw pagtratar. (Roma 14:12) Siyempre, kon ang imong mga ginikanan napugos sa pagbiya kanimo tungod sa mga kahimtang nga dili nila arang mapugngan, sama sa usa ka kinaiyanhong katalagman o sakit, nan walay usa nga mabasol! Anaa kanunay ang paglaom nga mahiusa, bisan pag may mga panahon nga kanang paglaoma morag gamay rag purohan.—Itandi ang Genesis 46:29-31.

Usa ka Masakit nga Kasinatian

Sa kasamtangan, hayan maatubang nimo ang daghang seryosong mga suliran. Ang usa ka pagtuon nga gidumala sa United Nations Children’s Fund, nga gitawag ug Children in War, nagbutyag: “Ang menor de edad nga mga bata mao ang labing talandogon nga mga bata​—kadtong kinsa . . . nag-atubang sa labing mapintas nga mga babag sa pagpakabuhi, kulang sa pagpaluyo sa normal nga pagtubo ug giabusohan. Ang pagkanahimulag sa mga ginikanan mahimong usa sa labing masakit nga kapildihan sa bata.” Tingalig nakigbugno ka sa mga pagbati sa depresyon ug kapakyasan.

Hinumdomi si Joaquín, nga gihisgotan sa sinugdan. Nagbulag ang iyang mga ginikanan ug dayon nagbiya kaniya ug sa iyang mga igsoon. Usa pa lamang siya ka tuig niadtong panahona ug gipadako sa iyang mga magulang nga babaye. Siya miingon: “Nakapangutana ako kaniadto kon nganong kami walay mga ginikanan sama sa akong mga higala. Ug sa dihang nakita ko ang usa ka amahan nga nagadula uban sa iyang anak nga lalaki, nangandoy ako nga unta siya ang akong amahan.”

Pagpatabang

Bisan mahimong malisod ang pagdako nga walay mga ginikanan, wala kana magpasabot nga ikaw mapakyas. Uban sa tabang ug pagpaluyo, dili lamang ikaw makapabiling buhi kondili mouswag. Tingali morag dili ka makatuo, ilabina kon ikaw anaa sa hilabihang kasubo ug kaguol. Apan, sabta nga ang maong pagbati maoy normal ug nga dili ka niana sakiton sa walay kataposan. Sa Ecclesiastes 7:2, 3, atong mabasa: “Labi pang maayo ang pag-adto sa balay sa kasub-anan kay sa pag-adto sa balay sa nagakombira . . . Labi pang maayo ang kasubo kay sa pagkatawa, kay tungod sa kasubo sa panagway ang kasingkasing gihimong mas maayo.” Oo, normal ug mahimsog ang paghilak ug pagkaguol sa dihang ang usa ka makalilisang nga trahedya mahitabo. Tingali makaplagan usab nimo nga makatabang ang pagsugid sa usa ka masinabotong higala o sa usa ka hamtong nga membro sa kongregasyon ug ang paghisgot sa kasakit nga imong naagoman.

Tinuod, hayan ikaw maaghat sa pagpalayo aron mag-inusara. Apan ang Proverbio 18:1 nagpasidaan: “Ang usa nga nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong hakog nga tinguha; siya mosupak sa tanang praktikal nga kaalam.” Mas maayo ang pagpangita sa tabang sa usa nga maluloton ug masinaboton. Nag-ingon ang Proverbio 12:25: “Ang kabalaka nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy makapatikuko kaniya, apan ang maayong pulong makapahimo kaniya nga malipayon.” Makakuha ka lamang nianang “maayong pulong” kon sultihan nimo ang usa mahitungod sa imong “kabalaka.”

Kang kinsa ka makigsulti? Pangitaa ang pagpaluyo sulod sa Kristohanong kongregasyon. Nagsaad si Jesus nga diha niana ikaw makakaplag ug “mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye ug mga inahan” kinsa mahigugma kanimo ug mahangawa kanimo. (Marcos 10:30) Nahinumdom si Joaquín: “Ang pagpakig-uban sa Kristohanong mga igsoon nag-usab sa akong panglantaw sa kinabuhi. Ang regular nga pagtambong sa tigom mitultol kanako sa paghigugma pa kang Jehova ug sa pagtinguha sa pag-alagad kaniya. Ang hamtong nga mga igsoong lalaki mihatag ug espirituwal nga tabang ug tambag sa akong pamilya. Karong adlawa, ang pipila sa akong mga igsoon maoy bug-os-panahong mga ministro.”

Hinumdomi, usab, nga si Jehova mao “ang amahan sa ilo nga batang mga lalaki.” (Salmo 68:5, 6) Sa panahon sa Bibliya, gidasig sa Diyos ang iyang katawhan sa pagpakiglabot nga maluluy-on ug makataronganon sa mga ilo. (Deuteronomio 24:19; Proverbio 23:10, 11) Ug karong adlawa siya adunay samang kahangawa sa mga batan-on nga walay mga ginikanan. Busa dangop sa Diyos diha sa pag-ampo, uban sa pasalig nga siya moatiman kanimo ug nga siya motubag. Si Haring David misulat: “Kon ako pagabiyaan sa akong amahan ug sa akong inahan, si Jehova ang magadawat kanako. Paglaom kang Jehova; magmaisogon ug palig-ona ang imong kasingkasing.”—Salmo 27:10, 14.

Bisan pa niana, ang batan-ong walay mga ginikanan nag-atubang ug daghang adlaw-adlawng mga suliran. Asa ka mopuyo? Unsaon nimo paglahutay sa ekonomikanhong paagi? Ang umaabot nga artikulo maghisgot kon sa unsang paagi ang pipila niining mga sulirana masulbad nga malamposon.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 24]

“Ang akong gugma kang Jehova ug ang paglaom sa pagkabanhaw nakatabang ug dako”

[Hulagway sa panid 24]

Usahay tingali ikaw mahupngan sa pagbati ug kamingaw

[Mga hulagway sa panid 25]

Diha sa kongregasyon adunay mga higala nga makatabang ug makadasig kanimo