Mga Katungod nga Walay mga Tulubagon?

“ANG pag-ila sa kinaiyanhong dignidad ug sa managsama ug dili-mabalhin nga mga katungod sa tanang membro sa tawhanong pamilya mao ang patukoranan sa kagawasan, hustisya ug pakigdait sa kalibotan.” Mao kanay giingon sa pasiuna sa Tibuok-Kalibotang Deklarasyon sa Tawhanong mga Katungod, nga nagsaulog sa ika-50ng anibersaryo niini niadtong Disyembre 1998. Apan, di pa dugay 24 ka kanhing mga presidente ug mga primer ministro, nga naghawas sa tanang kontinente, misugyot nga dugang pa sa maong deklarasyon, usa ka tibuok-kalibotang deklarasyon sa tawhanong mga tulubagon ang kinahanglang sagopon sa Hiniusang Kanasoran. Nganong daghan ang mibati nga gikinahanglan ang maong proyekto?

“Ang mga katungod ug mga tulubagon dili magkabulag. Ikasubo, tunga sa siglo sa ulahi, kining maong kamatuoran nakalimtan o nahimong dili-haom. Daghan ang nangayo sa ilang mga katungod nga wala mobatig panginahanglan nga tumanon ang nalangkit nga mga tulubagon,” misaysay si Propesor Jean-Claude Soyer, membro sa Uropanhong Komisyon Alang sa Tawhanong mga Katungod. Kining pagpasagad sa mga katungdanan gibati sa daghan. “Dunay namatikdang pangandoy, ilabina taliwala sa mga batan-on, alang sa usa ka matang sa makapahiusang plano alang sa umaabot, usa ka hugpong sa giilang mga mithi nga niana dumalahon ug buntogon ang mga impluwensiya sa kadalo, sa kahakog, ug sa pagkawala sa espiritu sa pakig-ubanay, nga morag maoy nagdominar sa kalibotan. . . . Kining nagkainit nga lantugi mahitungod sa panginahanglan sa usa ka globonhong moralidad maoy pagdawat nga dunay nakulang,” matod sa mantalaan sa Paris nga International Herald Tribune. Ingong sangpotanan, ang mga politiko, mga teologo, ug mga pilosopo nagahisgot bahin sa usa ka “tibuok-kalibotang proyekto sa moralidad,” ingon sa pagtawag niini sa United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization, aron itagana ang nakulang ug tinoon kon unsa ang tawhanong mga tulubagon. Bisan pa niana, nakasugamak sila ug mga kalisdanan.

Bisan tuod morag sayon ang pagtino kon unsang tawhanong mga katungod ang angayng panalipdan, dili kanunayng sayon ang pagtino kon unsang tawhanong mga tulubagon ang angayng dawaton sa tibuok kalibotan. Bisan pa niana, ang pipila ka prinsipyo diha sa giduso nga Deklarasyon sa mga Tulubagon masubay ngadto sa walay-paglubad ug naglungtad bisan asa nga Bulawanong Lagda, nga gihatag ni Jesus mga duha ka libo ka tuig kanhi: “Busa, ang tanang butang nga buot ninyo nga buhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kamo usab kinahanglang magbuhat sa ingon ngadto kanila.”—Mateo 7:12.

Bisan tuod ang Bibliya subsob nga maoy nag-impluwensiya sa mga balaod nga nanalipod sa tawhanong mga katungod, kini nagpasiugda sa ideya sa personal nga tulubagon. “Kon ang usa mahibalo sa pagbuhat sa kon unsay maayo apan wala magabuhat niini, kini usa ka sala alang kaniya,” miingon ang disipulong si Santiago. (Santiago 4:17) Maingon nga si Jesus nangitag mga paagi sa paghimog maayo ngadto sa uban, ang matuod nga mga Kristohanon maningkamot usab sa paghimog maayo ngadto sa ilang isigkatawo. Dili kontento sa yanong paggamit sa ilang mga katungod, sila nakasabot nga uban sa mga katungod anaa usab ang mga tulubagon ug nga ang matag usa kanato may tulubagon ngadto sa Diyos tungod sa iyang kaugalingong mga binuhatan.