Unsay Hinungdan sa mga Abnormalidad sa Pagkaon?

“Ang abnormalidad sa pagkaon dili kay kalit lamang mahitabo nga walay hinungdan. Kana usa ka simtoma, usa ka timailhan nga dunay dili maayong kahimtang sa kinabuhi sa usa ka tawo.”—Nancy Kolodny, social worker.

ANG mga abnormalidad sa pagkaon dili bag-o. Ang anorexia nervosa unang pormal nga nadayagnos sa 1873, ug ang mga simtoma gikataho nga namatikdan ingon ka dugay sa 300 ka tuig kanhi. Apan, sukad sa Gubat sa Kalibotan II ang gidaghanon sa mga tawong may anorexia morag miuswag pag-ayo. Ang situwasyon susama sa bulimia. Ang kahimtang nahibaloan sulod sa kasiglohan, apan sa di pa dugayng mga dekada kini, sumala sa pagpahayag niana sa usa ka libro bahin sa maong hilisgotan, “miuswag pag-ayo.”

Unsay hinungdan sa mga abnormalidad sa pagkaon? Kini ba napanunod, o kini ba maoy talagsaong reaksiyon sa kultura nga naghimaya sa pagkaniwang? Unsay bahin nga gidula sa palibot sa pamilya? Kining mga pangutanaha dili sayong tubagon. Matod sa social worker nga si Nancy Kolodny, ang paghubit sa abnormalidad sa pagkaon “dili sama ka laktod sa pagdayagnos sa medikal nga kahimtang sama sa tipdas o hangga, diin ang doktor tukmang nahibalo kon unsay hinungdan, kon sa unsang paagi mataptan ka niana, kon unsa ka dugay molungtad ang sakit, ug kon unsa ang kinamaayohang paagi sa pagtambal.”

Bisan pa niana, ang mga tigdukiduki nagpunting sa daghang hinungdan nga mahimong makaamot sa pagkabatog mga abnormalidad sa pagkaon. Konsiderahon nato ang pipila niana.

Ang Kultura sa Pagkaniwang

Sa adunahang kanasoran ang industriya sa uso nagparada sa morag-tukog nga mga modelo atubangan sa mga batan-on ug madayegong mga tumatan-aw, nga nagtisok diha kanila sa ideya nga ang usa ka babaye matahom lamang kon siya niwang. Kining tinuis nga mensahe nagpugos sa daghang babaye sa pagtinguha sa usa ka timbang sa lawas nga dili-himsog ug dili-realistikanhon. Si Dr. Christine Davies nag-ingon: “Ang aberids nga babaye maoy 168 sentimetros ug 66 kilos. Ang aberids nga modelo maoy 180 sentimetros, ug 50 kilos. Nubentay-singko porsiyento kanato ang dili makatumbas ug dili gayod makahimo.”

Bisan pa niining maong kamatuoran, ang pipila ka babaye mohimo sa tanan aron mabatonan ang ilang gihunahunang hingpit nga lawas. Pananglitan, sa usa ka 1997 nga surbi sa 3,452 ka babaye, 24 porsiyento ang miingon nga andam silang mosakripisyo sa tulo ka tuig sa ilang kinabuhi aron makab-ot ang ilang gitinguha nga timbang. Alang sa daghang tawo nga ingon niinig hunahuna, ang surbi nag-ingon, “angayan lamang magpakabuhi kon ikaw niwang.” Sanglit 22 porsiyento niadtong gisurbi nag-ingon nga ang mga modelo sa magasin sa uso nag-impluwensiya sa porma sa ilang lawas sa bata pa sila, mihinapos ang taho: “Dili na posible ang paglimod sa kamatuoran nga ang mga hulagway sa mga modelo diha sa palaumagian sa balita dunay dakong epekto diha sa paagi nga gitan-aw sa mga babaye ang ilang kaugalingon.”

Siyempre, ang lagmit kaayong mahulog sa lit-ag sa artipisyal nga kahingpitan sa palaumagian sa balita mao kadtong walay-pagpabili sa kaugalingon sa sinugdan. Sumala sa giingon sa usa ka clinical social worker nga si Ilene Fishman, “ang hinungdanong bahin mao ang pagpabili-sa-kaugalingon.” Namatikdan nga ang mga tawo nga modawat kon unsay ilang hitsura talagsa rang makaugmad ug sobrang mga kabalaka sa pagkaon.

Pagkaon ug mga Emosyon

Daghang eksperto ang nag-ingon nga labaw pa ang nalangkit sa abnormalidad sa pagkaon kay sa pagkaon. “Ang abnormalidad sa pagkaon maoy usa ka timailhan,” matod sa social worker nga si Nancy Kolodny, “nga nagpahibalo kanimo nga kinahanglang tagdon nimo ang usa ka situwasyon sa imong kinabuhi nga wala nimo panumbalinga o gilikayan. Ang abnormalidad sa pagkaon maoy usa ka tigpahinumdom nga wala nimo ipahayag ang bisan unsang mga kapit-os ug mga kahigawad nga tingali naagoman nimo.”

Unsang matanga sa mga kapit-os ug mga kahigawad? Alang sa pipila lagmit naglangkit kini sa kasamok diha sa panimalay. Pananglitan, si Geneen Roth nahinumdom nga panahon sa iyang pagkabata, ang pagkaon—ilabina, ang mga tam-is—nahimong iyang “depensa batok sa gilamba nga mga pultahan ug pagsininggitay.” Siya miingon: “Sa dihang mamatikdan nako nga hapit nang mag-away ang akong mga ginikanan, akong i-swits ang akong kaamgohan, sama ka sayon sa pag-swits nimo sa estasyon sa TV, gikan sa pagbating nailalom sa gahom sa akong inahan ug amahan ngadto sa usa ka kalibotan nga niana walay naglungtad kondili ako ug ang katam-is sa akong alingagngag.”

Usahay ang abnormalidad sa pagkaon dunay mas laglom nga mga hinungdan. Pananglitan, ang The New Teenage Body Book nag-ingon: “Ang mga pagtuon nagpakita nga kadtong dunay masakit nga kasinatian sa sekso (pag-abuso o pag-among-among) mahimong sa wala tuyoa mosulay sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon pinaagi sa paghimo sa ilang lawas nga dili-madanihon sa seksuwal nga paagi ug pinaagi sa pagsentro sa ilang pagtagad nganha sa usa ka butang nga luwas sama sa pagkaon.” Siyempre, ang mga tawo dili gayod magdalidali sa paghinapos nga ang usa nga nag-antos sa abnormalidad sa pagkaon giamong-amongan sa sekso.

Ang mga binhi sa abnormalidad sa pagkaon mahimong ikapugas diha sa morag malinawong yuta. Sa pagkatinuod, ang pangunang kandidato sa anorexia mahimong ang usa ka babaye nga nagpuyo sa usa ka palibot nga niana wala siyay kagawasan sa paghimo ug bisan unsang kaugalingong mga desisyon o sa pagpahayag sa iyang negatibong mga pagbati. Sa gawas, siya mosunod; apan sa sulod, siya naglibog ug mibati nga wala siyay kontrol sa iyang kinabuhi. Nga dili mangahas sa pagrebelde nga dayag, isentro niya ang pagtagad sa usa ka bahin sa iyang kinabuhi nga iyang makontrolar—ang iyang lawas.

Angayng matikdan, hinunoa, nga ang mga abnormalidad sa pagkaon dili kanunayng resulta sa kasamok sa pamilya o masakit nga seksuwal nga kasinatian. Alang sa pipila, ang mga abnormalidad sa pagkaon nabatonan lamang tungod kay ang timbang maoy nangibabawng isyu diha sa pamilya. Tingali ang usa ka ginikanan sobra sa timbang o kanunayng nagdiyeta ug nagpahinabo ug hinobrang kamainampingon—o bisan mahadlokon—nga tinamdan ngadto sa pagkaon. Alang sa uban, ang pagsugod sa pagkadalaga mismo maoy hinungdan. Ang mga kausaban sa lawas nga hinungdanong bahin sa kausaban ngadto sa pagkahamtong makapabati sa usa ka babaye nga siya tambok—ilabina kon siya mas daling mohamtong kay sa iyang mga isigkaingon. Himoon tingali niya ang tanan aron malikayan ang mga kurba sa hingkod nga babaye kon makaplagan niyang makahahadlok kini nga kausaban.

Dugang pa sa paghisgot sa emosyonal nga mga hinungdan, ang pipila ka tigdukiduki nag-ingon nga mahimong dunay pisikal nga hinungdan nga nalangkit. Pananglitan, ilang gipunting nga ang bulimia mahimong nakagamot diha sa kemistriya sa utok sa nag-antos. Sila nag-angkon nga nalangkit ang bahin sa utok nga nagkontrolar sa mga buot ug gana sa pagkaon ug nga kini mahimong magpatin-aw kon nganong ang mga antidepressant usahay epektibo sa paghupay sa mga simtoma sa tawong may bulimia.

Bisan unsa pay hinungdan, lisod alang sa mga tigdukiduki ang pagpunting sa usa ka hinungdan nga nagpahinabo sa anorexia o bulimia. Apan unsay mahimo aron sa pagtabang niadtong nakigbisog niini nga mga abnormalidad sa pagkaon?

[Hulagway sa panid 7]

Ang mga tawong may anorexia kasagarang dunay tinuis nga panglantaw sa ilang panagway

[Hulagway sa panid 8, 9]

Ang palaumagian sa balita nagpasiugda sa ideya nga ang niwang matahom