Gikan sa Bato Ngadto sa Mutya

Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa Belgium

TUNGOD sa talagsaong katahom niini, kini usa ka paboritong mutya sa taas na nga panahon. Tungod sa kagahi niini—mao kini ang labing gahi nga kinaiyanhong substansiya nga nailhan sa tawo—kini kaylap nga gigamit diha sa mga himan ug makinarya. Kining kahibulongang bato mao ang brilyante.

Ang pipila ka nailhang brilyante adunay makaiikag nga mga sugilanon. Ang usa nga ginganlag Koh-i-noor, nga nagkahulogang “Bukid sa Kahayag,” nakaplagan pito ka siglo kanhi sa India. Sa orihinal, ang bugonon nga bato maoy 191 ka kilates, apan sa ulahi gitabas kini ngadto sa 109 ka kilates.a Dayon, anaa usab ang Cullinan, nga bahin sa mga mutya sa korona sa Britanya ug mao ang kinadak-ang brilyante nga nakaplagan ug gitabas sukad.

Gikan sa Bato Ngadto sa Mutya

Ang mga brilyante dili matahom nga mga mutya sa sinugdan. Ang kadaghanan kinahanglang kaloton pa gikan sa yuta. Sa aberids, 250 ka tonelada sa yuta ang kinahanglang habwaon ug ayagon aron makakuhag usa ka kilate sa puro nga brilyante. Sa 40 ngadto 50 milyones ka kilates nga gimina matag tuig, gamay lamang nga bahin ang angayang himoong alahas.

Ang mga brilyante nga wala pa mapasinawi kinahanglang klaseklasehon alang sa gidak-on, pagkapuro, kolor, ug porma. Diha sa kinaiyanhong kahimtang niini, halos matag brilyante adunay mga depekto. Apan usahay ang usa ka seksiyon mahimong wala o gamay ra ug mga depekto. Sa ingon niini nga mga kaso ang bahin nga walay mga depekto ilain pinaagi sa pagpikas o paggabas. Kon dagko ug mahalong mga bato ang nalangkit, ang mga artisano usahay maghinuktok sulod sa daghang bulan sa dili pa mohimog bisan unsang pagtabas. Sayon kining sabton kon imong hunahunaon nga ang usa ka sayop sa dihang magpikas makakunhod ug dako sa bili sa brilyante o makadaot pa gani sa tibuok bato.

Sa kataposan, ang pagpasinaw naghatag sa brilyante sa mga nawong niini, nga kinahanglang ipahiangay sa porma niini. Kining maong mga nawong naghatag sa mutya sa katakos nga makapabanaag ug kahayag, nga naghatag sa brilyante sa kasilaw nga maoy nakapabantog niini.

Sa sunod higayon nga ang usa ka brilyante magdani sa imong pagtagad tungod sa kasilaw ug katahom niini, hinumdomi ang hago nga trabaho sa mga minero ug ang katukma ug kahanas sa mga artisano. Kon dili tungod kanila ang brilyante dili gayod unta mahimo gikan sa bati daw-bildo nga bato ngadto sa usa ka matahom nga mutya.

[Footnote]