Ang Hunahuna sa Bibliya
Unsay Hinungdan sa Pagpang-ungo?
“MGA ungo.” Unsay ipatungha nianang pulonga sa imong hunahuna? Mga larawan sa mga tigulang babaye nga maot ug dagway nga nagapangdaot o mahilayong mga babaye nga nakig-anib kang Satanas? Kasukwahi sa naandang hulagway, ang daghang modernong nagmantala-sa-kaugalingong mga ungo daw ordinaryo lang nga mga tawo. Ang pipila maoy tinahod nga mga propesyonal, sama sa mga abogado, mga magtutudlo, mga magsusulat, ug mga nars. Adunay pagsulbong pag-usab sa tibuok kalibotan sa relihiyosong mga kalihokan nga morag susama sa okulto, sama sa relihiyon sa kinaiyahan ug bag-ong paganismo.a “Makaadto ka sa bisan diin sa Rusya karong mga adlawa ug ang pagpang-ungo maoy adlaw-adlawng bahin sa kinabuhi,” matod sa usa ka polis nianang nasora. Sa Tinipong Bansa adunay gibanabanang 50,000 ngadto 300,000 ka ungo, o “mga Wiccan,”b ingon sa pagtawag sa pipila sa ilang kaugalingon.
Karong adlawa ang pulong “witch” o ungo sagad gigamit nga mahimong hubaron sa lainlaing mga paagi ug mahimong magkahulogan sa lainlaing mga butang alang sa lainlaing mga tawo. Ang pag-usbaw sa pagpang-ungo karon daw nalangkit ilabina sa usa ka matang sa pagsimba sa diyosa, gibase-sa-kinaiyahan nga relihiyon nga may kusganong pagtuo sa sikikong mga gahom. Ang pipila ka ungo nag-inusara—sila nagtuman nga nag-inusara sa ilang mga rituwal, nga nagsaulog sa kabalhinan sa mga yugto sa panahon, sa kausaban sa bulan, ug sa ubang mga hitabo sa kinaiyahan. Ang uban nagsimba ug naghimo sa ilang mga pangdaot diha sa usa ka coven, o usa ka pundok, nga sagad adunay 13 ka ungo.
Tinuod nga sa Kasadpan, ang pagsabot sa publiko bahin sa pagpang-ungo karong adlawa lahi kaayo kay sa mga tinamdang nagdasig sa pagsunog-sa-ungo sa Edad Media. Hinuon, panalagsa aduna gihapoy mga pagsilaob sa magubtanong kapintasan batok sa mga ungo. Pananglitan, sa sinugdan sa Oktubre 1998 sa Indonesia, ang nagdalag-sundang nga mga gang nagpatay sa kapig 150 ka tawo nga gikatahapang mga ungo. Sa Habagatang Aprika kapig 2,000 ka kaso sa kapintasan batok sa mga ungo, lakip ang 577 ka pagpatay, gitaho tali sa 1990 ug 1998. Atubangan sa maong mga hinobra—nga gikan sa interes sa pagpang-ungo ngadto sa pagkasilag sa mga ungo—unsay angayng pag-isip sa mga Kristohanon sa maong butang?
Mga Panginahanglan nga Wala Ikatagana
Unsay motukmod sa mga tawo aron himoon ang modernong pagpang-ungo? Sila nag-angkon nga usa ka hinungdan mao ang pagtahod sa kinaiyahan ug kinabuhi. Ang pipila, sa pagkatinuod, ikag nga mopatin-aw nga ang ilang pagsimba wala maglakip sa paghalad ug kahayopan diha sa ilang mga rituwal. Ang uban moingon nga sila mohimo sa pagpang-ungo ingong bahin sa pagpangitag mga tawo nga kapaambitan nila sa kamadayganon, pagsalig, ug parehong espirituwal nga intereses. “Ang tanang akong nakaila sa paganong kalihokan mahigalaon kaayo ug madayganon . . . Talagsaon silang mga tawo,” matod sa usa ka modernong ungo. Ug daghan ang dili moangkong nalangkit kang Satanas, nga magpatuo nga walay diyos nga bug-os-daotan sa ilang relihiyosong kahikayan.
Alang sa daghan kanila, ang pangunang hinungdan sa pagkahimong ungo mao ang pagbati sa espirituwal nga kahaw-ang ug pagkawala sa kasibot sa paninugdang mga relihiyon. Sa paghisgot bahin sa iyang pundok, si Phyllis Curott, usa ka hataas nga saserdote nga Wiccan, nag-ingon: “Kaming tanan wala matagbaw sa mga pagtulon-an ug mga tulumanon sa mga relihiyon nga among gidak-an.” Ang modernong mga ungo, mipatin-aw si Curott, naninguha sa pagtubag sa mga pangutana sama sa, ‘Sa unsang paagi madiskobrehan nato pag-usab ang sagrado?’ Apan ang pagpang-ungo mao ba ang dalan ngadto sa tiunay nga espirituwalidad?
Tinuod nga Espirituwalidad—Asa Gikan?
Ang Bibliya tin-awng nagpakitang si Jehova mao ang bugtong matuod nga Diyos ug ang Soberano sa Uniberso. (Salmo 73:28; 1 Pedro 1:15, 16; Pinadayag 4:11) Siya nagadapit sa tanang tawo sa pagpangita kaniya “ug sa pagkatinuod makakaplag kaniya.” (Buhat 17:27) Busa, ang tiunayng espirituwalidad makab-ot lamang pinaagi sa pagkuhag tukmang kahibalo bahin sa matuod nga Diyos, si Jehova. Kini malampos pinaagi sa pagtuon sa iyang Pulong, ang Balaang Bibliya. “Duol sa Diyos, ug siya moduol kaninyo,” mao ang pasalig kanato sa magsusulat sa Bibliya nga si Santiago.—Santiago 4:8.
Ugaling, ang Pulong sa Diyos nagpasidaan batok sa malisyosong tinubdan sa daotang espirituwalidad. (1 Juan 4:1) Kini nagpaila kang Satanas nga Yawa, ang pangunang-kaaway ni Jehova, ug sa iyang mga demonyo ingong tinubdan sa kinadak-an sa napahisalaag nga espirituwalidad nga kaylap karong adlawa.c Sumala sa Bibliya, si Satanas “nagbuta sa mga hunahuna” sa daghan. Siya sa aktuwal “nagapahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta,” lakip kadtong nalangkit sa pagpang-ungo—kon kaha sila nag-angkong nagsimba sa Yawa o wala. Nganong matuod kini?—2 Corinto 4:4; Pinadayag 12:9.
Daghan sa mga tulumanon ug mga rituwal nga nalangkit sa modernong pagpang-ungo iladong susama sa misteryosong mga buhat sa Satanismo. Busa, bisan ang giingong inosenteng pagkamausisaon mahimong daling mosangko sa okultismo. Sa pagkatinuod, daghan ang nabiktima sa daotang impluwensiya ni Satanas niining paagiha.
Dili pagakalimtan mao ang kamatuorang usahay ang mga magbubuhat sa modernong pagpang-ungo madani niana tungod kay sila matinguhaon sa gahom o panimalos. “Adunay mga tawo nga nagatawag sa ilang kaugalingon nga mga ungo ug nagagamit niana alang sa yawan-ong mga katuyoan,” matod ni Jennifer, usa ka modernong ungo. Sa bisan unsang kaso, ang malumo ug mapanimaslong mga ungo mameligrong bug-os mailalom sa gahom ni Satanas ug sa mga demonyo. Ang pipila ka ungo mahimong dili motuo nga naglungtad ang maong daotang espiritung mga linalang, apan kini maghimo kanilang labi pang hidutlan sa ilang mga panglimbong.—Itandi ang 1 Corinto 10:20, 21.
Ang Bibliya dayag nga nagsaway sa pagpanagna, pagpamarang, pagsalamangka, pagpangdaot, ug bisan unsang mga paningkamot nga makigkomunikar sa mga patay. Kini tin-awng nag-ingon: “Bisan kinsa nga nagabuhat niining mga butanga dulumtanan alang kang Jehova.” (Deuteronomio 18:10-12) Siyempre, ang mga Kristohanon determinadong ‘magbuhat kon unsay maayo ngadto sa tanan,’ ug sa ilang ministeryo sila nakatabang ug daghan sa pagbulag gikan sa tanang matang sa espiritismo. (Galacia 6:10; Buhat 16:14-18) Bisan pa niana, ang matuod nga mga Kristohanon molikay sa bisan unsang kalangkitan sa bakak nga pagsimba, lakip ang bisan unsang dagway sa pagpang-ungo.—2 Corinto 6:15-17.
[Mga footnote]
a Ang terminong “nature religion,” o relihiyon sa kinaiyahan, nagtumong sa pagtuo nga ang yuta ug ang tanang buhing butang maoy bahin sa Diyos ug nagbaton sa samang puwersa-sa-kinabuhi; ang “bag-ong paganismo” nagtumong sa pagsimba sa una-Kristohanong mga diyos.
b Ang mga Wiccan maoy mga sumusunod sa Wicca, nga “usa ka paganong relihiyon sa kinaiyahan nga nagsukad sa una-Kristohanong kasadpang Uropa,” sumala sa The American Heritage College Dictionary.
c Ang seryeng “Ang Hunahuna sa Bibliya” diha sa Pagmata! nagtubag sa mga pangutanang sama sa “Tinuod ba nga Adunay Yawa?” (Enero 8, 1990, mga panid 12-13) ug “Tinuod ba ang mga Demonyo?” (Abril 8, 1998, mga panid 18-19).
[Picture Credit Line sa panid 26]
Picture Book of Devils, Demons and Witchcraft/Ernst and Johanna Lehner/Dover