Angay Bang Bayran Nimo ang Imong mga Buhis?

“Ihatag sa tagsatagsa ang imong nautang kaniya: Kon ikaw may bayranang mga buhis; bayri ang mga buhis; kon alkabala, nan bayri ang alkabala; kon pagtahod, nan ihatag ang pagtahod; kon dungog, nan ihatag ang dungog.”—Roma 13:7, New International Version.

SANGLIT nagpadayon pagtaas ang mga bayranan sa buhis, ang tambag sa ibabaw basin lisod sundon. Bisan pa niana, kana maoy mga pulong ni apostol Pablo, ug kana nahitala sa Bibliya. Sa walay duhaduha ikaw nagtahod sa Bibliya. Apan basin mahibulong ka, ‘Kinahanglan bang bayran sa mga Kristohanon ang tanang buhis​—apil ang mga buhis nga tingali giisip sa pipila nga hinobra o dili makataronganon?’

Tagda ang tambag nga gihatag ni Jesus sa iyang mga tinun-an. Nahibalo siya nga ang mga Hudiyo nayugot pag-ayo sa mga buhis nga gipahamtang sa Roma. Bisan pa niana, si Jesus miawhag: “Ibayad ninyo kang Cesar ang mga butang ni Cesar, apan ang mga butang sa Diyos ngadto sa Diyos.” (Marcos 12:17) Makaiikag, gisuportahan ni Jesus ang pagbayad ug buhis ngadto sa kagamhanan nga hapit nang mopatay kaniya.

Pipila ka tuig sa ulahi, gipahayag ni Pablo ang tambag nga gikutlo sa sinugdan sa artikulo. Giawhag niya ang pagbayad sa mga buhis, bisan pag ang dagkong kantidad sa salapi sa buhis gigamit sa pagsuportar sa kasundalohan ug sa imoral ug hingaping estilo-sa-kinabuhi sa Romanong mga emperador. Nganong nakabaton si Pablo niadtong dili-popular nga tinamdan?

Labaw nga mga Awtoridad

Tagda ang konteksto sa mga pulong ni Pablo. Sa Roma 13:1, siya misulat: “Magpasakop ang tanang kalag sa labaw nga mga awtoridad, kay walay awtoridad gawas nga pinaagi sa Diyos; ang nagalungtad nga mga awtoridad napahimutang sa ilang relatibong mga posisyon pinaagi sa Diyos.” Sa dihang ang nasod sa Israel may mahadlokon-sa-Diyos nga mga magmamando, sayonan ka sa paghunahuna nga ang pagsuportar sa nasod sa pinansiyal nga paagi maoy sibiko ug relihiyosong katungdanan. Apan ang mga Kristohanon ba may susamang responsabilidad sa dihang ang mga magmamando maoy dili-matinuohong mga magsisimba ug idolo? Oo, may responsabilidad sila! Gipadayag sa mga pulong ni Pablo nga ang Diyos naghatag sa mga magmamando ug “awtoridad” sa pagmando.

Daghan ang ginabuhat sa mga gobyerno aron mahuptan ang kahusay. Kini makatugot sa mga Kristohanon sa pagpadayon sa ilang nagkalainlaing espirituwal nga mga kalihokan. (Mateo 24:14; Hebreohanon 10:24, 25) Busa si Pablo miingon mahitungod sa nagalungtad nga mga awtoridad sa gobyerno: “Kini ministro sa Diyos alang sa inyong kaayohan.” (Roma 13:4) Gipahimuslan mismo ni Pablo ang panalipod nga gitagana sa gobyerno sa Roma. Pananglitan, sa dihang siya nabiktima sa usa ka magubtanong panon sa katawhan, siya giluwas sa Romanong mga sundalo. Sa ulahi siya miapelar ngadto sa hudisyal nga sistema sa Roma aron siya makapadayon sa pag-alagad ingong misyonaryo.​—Buhat 22:22-​29; 25:​11, 12.

Busa si Pablo mihatag ug tulo ka katarongan sa pagbayad ug mga buhis. Una, siya naghisgot bahin sa “kapungot” sa mga gobyerno sa pagsilot sa mga malapason sa balaod. Ikaduha, iyang gipatin-aw nga ang tanlag sa usa ka diyosnong tawo madaot kon siya manglimbong bahin sa iyang mga buhis. Kataposan, iyang gipaila nga ang mga buhis mao lamay bayad alang sa mga serbisyo nga ginabuhat sa mga gobyerno ingong “publikong mga alagad.”​—Roma 13:​1-6.

Gipamatian ba sa isigka-Kristohanon ni Pablo ang iyang mga pulong? Lagmit gipamatian, kay ang nag-angkon nga Kristohanong magsusulat sa ikaduhang siglo nga si Justin Martyr (mga 110 ngadto 165 K.P.) miingon nga ang mga Kristohanon nagbayad sa ilang mga buhis nga “mas dali kay sa tanang tawo.” Karon, sa dihang iobligar sa mga gobyerno ang mga bayranan, mahimong panahon o salapi, ang mga Kristohanon mopadayon sa pagsunod nga kinabubut-on.​—Mateo 5:​41.a

Hinuon, ang mga Kristohanon gitugotan sa pagpahimulos sa bisan unsang legal nga mga diskuwento sa buhis. Sa pipila ka kaso, tingali makapahimulos sila sa mga diskuwento sa buhis nga gitugot sa mga tig-amot ngadto sa relihiyosong mga organisasyon. Bisan pa niana, sa pagsunod sa Pulong sa Diyos, ang matuod nga mga Kristohanon dili molikay sa pagbayad ug buhis. Bayran nila ang ilang mga buhis, nga pasagdang ang mga awtoridad maoy bug-os manubag kon unsaon nila paggamit ang salapi.

Ang hinobrang pagpahamtang ug buhis maoy usa lamang ka paagi nga “ang tawo nagmando sa tawo alang sa iyang kadaotan.” (Ecclesiastes 8:9) Ang mga Saksi ni Jehova nagkalipay diha sa saad sa Bibliya nga ang hustisya duol nang ipatuman alang sa tanan ubos sa gobyerno sa Diyos​—usa ka gobyerno nga dili gayod magpabug-at sa katawhan pinaagig dili-makataronganong mga buhis.​—Salmo 72:​12, 13; Isaias 9:7.

[Footnote]

[Blurb sa panid 11]

Ang unang mga Kristohanon nagbayad sa ilang mga buhis nga “mas dali kay sa tanang tawo.”—JUSTIN MARTYR

[Hulagway sa panid 10]

Ang matuod nga mga Kristohanon nagsunod sa mga balaod sa buhis

[Hulagway sa panid 11]

Si Jesus miingon: “Ibayad kang Cesar ang mga butang ni Cesar”

[Picture Credit Line sa panid 10]

© European Monetary Institute