Pag-abuso sa Alkoholikong Ilimnon—Usa ka Katalagman Diha sa Katilingban
ANG pag-inom ug alkoholikong ilimnon mahimong makapalipay o makapaguol. Ang kasarangang pag-inom makapalipay sa kasingkasing sa tawo, nag-ingon ang Bibliya. (Salmo 104:15) Apan nagpasidaan usab ang Bibliya nga ang pag-abuso niana makadaot o makamatay pa gani, sama sa pinaakan sa lala nga bitin. (Proverbio 23:31, 32) Atong susihon pag-ayo ang dakong kadaot nga gipahinabo sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon.
“Niadtong Sabado, naligsan sa usa ka hubog nga drayber ang 25-anyos nga inahan ug ang iyang dos-anyos nga anak lalaki. . . . Ang batan-ong inahan, nga mabdos ug unom ka bulan, namatay pagka-Dominggo. Ang iyang anak lalaki, nga nakaagom ug mga samad sa ulo, anaa sa delikadong kahimtang,” nagtaho ang mantalaang Le Monde. Ikasubo, ang maong mga balita dili kay talagsa rang mahitabo. Tingali may kaila ka nga naaksidente tungod kay hubog. Matag tuig libolibong tawo ang nangamatay o nangaangol diha sa kadalanan tungod sa hubog nga mga drayber.
Ang Nangamatay
Sa tibuok kalibotan, daghan kaayong kinabuhi ang nakalas tungod sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon. Sa Pransiya, ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon maoy ikatulong hinungdan sa kamatayon, sunod sa kanser ug sakit sa kasingkasing, nga nakapatay ug mga 50,000 ka tawo kada tuig sa direkta o dili-direkta nga paagi. Kini maoy “katumbas sa duha o tulo ka dagkong ayroplano nga mahagsa kada semana,” sumala sa usa ka taho sa Ministri sa Panglawas sa Pransiya.
Kadaghanan sa nangamatay gumikan sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon maoy mga batan-on. Sumala sa taho sa World Health Organization nga gipatik niadtong 2001, ang alkoholikong ilimnon mao ang pangunang hinungdan sa kamatayon sa kalalakin-an sa Uropa nga nag-edad ug 15 ngadto sa 29 anyos. Gibanabana nga sa dili madugay diha sa pipila ka nasod sa Sidlakang Uropa, ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon makapatay ug 1 sa matag 3 ka batan-ong lalaki didto.
Kapintasan ug Seksuwal nga Pag-among-among
Ang alkoholikong ilimnon mao usay hinungdan sa mapintas nga mga buhat. Ang pag-inom makapahimo sa usa ka tawo nga dili na mapanagan-on ug makapausab sa iyang pagsabot sa mga lihok sa ubang tawo, nga lagmit maoy hinungdan sa iyang mapintas nga reaksiyon.
Ang alkoholikong ilimnon maoy usa ka dakong hinungdan sa kapintasan diha sa panimalay ug sa seksuwal nga pag-among-among. Gipakita sa usa ka pagtuon nga gihimo ngadto sa mga binilanggo sa Pransiya nga ang alkoholikong ilimnon nalangkit sa dos tersiya sa mga pagpanglugos ug seksuwal nga pag-atake. Gipaila sa mga surbi nga sa Polandia, 75 porsiyento sa mga asawa sa mga alkoholiko ang gidagmalan, matod pa sa magasing Polityka. Sumala sa usa ka medikal nga pagtuon, gibanabana nga “ang pag-inom ug alkoholikong ilimnon nalangkit sa halos duha-ka-pilo nga kapeligrohan sa pagpamatay nga nahitabo diha sa tanang pangedaron ug [bisan] ang mga tawong dili moinom nga nagpuyo sa mga balay sa mga palainom nameligrong pamatyon.”—American Medical Association, Council on Scientific Affairs.
Ang Epekto Nganha sa Katilingban
Kon kuwentahon ang mga gasto alang sa pag-atiman sa panglawas ug insyurans ug ang nawalang produksiyon gumikan sa mga aksidente, sakit, o ahat nga kamatayon, dako kaayo ang nagasto sa katilingban. Ang upat ka milyong tawo sa Irlandia gikaingong nakagasto ug labing menos usa ka bilyong dolyares kada tuig tungod sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon. Usa ka tinubdan nga nagkutlo sa The Irish Times nag-ingon nga kining maong kantidad maoy katumbas sa “kantidad sa usa ka bag-ong ospital, usa ka dulaanang estadyum ug usa ka ayroplanong jet para sa usa ka Ministro sa gobyerno [sa Irlandia] kada tuig.” Niadtong 1998, ang Mainichi Daily News nagtaho nga ang epekto nganha sa ekonomiya tungod sa sobrang pag-inom ug alkoholikong ilimnon didto sa Japan maoy “kapin sa 6 trilyones nga yen [$55 bilyones] sa usa ka tuig.” Usa ka taho ngadto sa Kongreso sa T.B. nag-ingon: “Ang gibanabanang nagasto tungod sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon maoy $184.6 bilyones sa 1998 lamang, o duolag $638 sa matag lalaki, babaye, ug bata nga nagpuyo sa Tinipong Bansa nianang tuiga.” Ug unsa na man ang bahin sa epekto nganha sa hunahuna gumikan sa nabungkag o nasubo nga mga pamilya ug nadaot nga edukasyon o mga trabaho tungod sa kamatayon sa usa ka membro nga nag-abuso sa alkoholikong ilimnon?
Ang mga epekto sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon nganha sa katilingban dali rang mailhan. Ang imo bang mga batasan sa pag-inom nagpameligro sa imong kahimsog ug nianang sa uban? Kining pangutanaha pagahisgotan sa mosunod nga artikulo.