Paagi sa Pagpangisda sa Langgam
ANG mga mangingisda—tawo man o langgam—dunay tulo ka pangunang problema nga atubangon: (1) pagpangitag isda, (2) pagduol kanila, ug (3) pagkuha kanila.
Ang kasagarang paagi sa pagpangisda sa karaang Ehipto mao ang pagsapang sa isda. Ang pipila ka matang sa talabong nakauna kay sa tawo sa paggamit niining paagiha.
Ang gray heron, nga sagad makita diha sa sabang sa Nilo sa Ehipto, naggamit sa iyang hait nga sungo sa pagsapang sa isda. Makasapang gani kinig duha ka isda sa usa ka higayon, ug tunga sa kilong isda ang makaon niini kada adlaw. Ikaingon nga kini nga talabong mas abtik manakop ug isda kay sa tawo.
Kadaghanan sa mga talabong maayo kaayog paagi sa pagpangukoy ug pagpanikop ug isda. Kini mohinay-hinayg ubog sa kamabwan o kaha dili maglihok nga mag-atang ug isda. Sa dihang dunay isdang magpaduol, kalit nga ilusbog sa talabong ang iyang ulo ug sapangon ang isda pinaagi sa iyang sungo. Kinahanglang taas siyag pasensiya aron makakuha siyag isda.
Pinaagig Paon
Sumala sa librong The Life of Birds, ang green-backed heron sa Japan morag mosundog sa mga tawo nga magpakaog tinapay sa mga isda diha sa hinimog-tawong mga linaw. Kanang maayong mopakalaki nga langgam mogamit ug tinapay aron moduol ang isda.
Ang mga egret sa Caribbean mogamit usab ug tinapay aron manuol ang isda. Manakop pa gani silag isda bisag walay paon pinaagi lang sa ilang dalag nga tiil. Magtindog sila sa kamabwan gamit ang usa ka tiil ug ang pikas tiil ilang ikisaw sa tubig aron manuol ang isda.
Pinaagig Pagpanagit
Ang mga langgam lainlain ug paagi sa pagpangisda. Ang manaol maoy usa sa mga langgam nga mananagit. Siya maglupad-lupad ibabaw sa tubig aron mangitag isda. Kon duna nay makit-an, itiklop niya ang iyang pako ug modayb sa tubig, nga ipatunong ug maayo ang iyang pagsakdop una pa dagiton ang isda pinaagi sa iyang mga kuyamoy. Kini nga paagi nagkinahanglag maayong tayming ug hait nga panan-aw.
Usahay ang isda nga madagit sa African fish eagle dako kaayo nga dili niya madaog. Ang isda mahimong motimbang ug mga tres kilos! Nan, unsa may iyang buhaton? Naobserbahan sa mga biologo nga gisulbad sa ubang manaol kini nga problema pinaagi sa pagbugsay paingon sa daplin pinaagi sa ilang mga pako!
Pinaagig Pagtidlom
Ang mga gannet ug pato del mar mangisda pinaagig pagdayb nga patiurok. Magpanon sila sa pagpangitag duot sa mga isda nga makita ra sa ibabaw. Tungod kay nagsinaw-sinaw sa kaputi kining mga isdaa, ang kolor sa dagat nga asul kaayo, berde kon lantawon sa ibabaw. Kon ang mga gannet ug pato del mar makakita nianang kolora, mag-iya-iyahay sila pagpangdayb.
Inigkakita nilag duot sa mga isda, ang mga gannet modayb dayon sa gikusgong kapin sa 90 kilometros kada oras. Kon tan-awon, mora silag mga dayber sa Olympic. Dayon ang ubang mga langgam makamatikod niini ug moduyog sa pagpangisda.
Lahi sa mga talabong, ang mga pato del mar ug gannet dili manapang. Tungod sa puwersa sa ilang pagdayb, motidlom silag pipila ka piye. Dayon samtang motunga paibabaw, ilang dakpon ang isda ug lamyon kini.
Ang mga tern maayo usab modayb, apan sila manakdop ug maglupad-lupad duol sa tubig. Ang Handbook of the Birds of the World nag-ingon nga imbes mopatiurok pagdayb sama sa mga pato del mar ug gannet, ang tern mangisda pinaagi sa ilang “kahanas, kahanoy, ug kaliksi sa paglupad.” Ilang dagiton ang isda gikan sa ibabaw sa tubig. Talagsa ra silang modayb sa paggukod sa isda, ug dili sila magdugay sa ilalom.
Pinaagig Ginurupong Pagpangisda
Ang pelican bakikaw tan-awon tungod sa iyang dakong sungo, apan siya maayong molupad ug mangisda. Ang brawon nga pelican sagad mosakdop aron makakuhag isda, ug manakmit sab siya gikan sa mga mangingisda nga nagbutad ug pukot. Hinunoa, ang mga pelican hawod kaayo sa ginurupong pagpangisda.
Ang mga pelican hilig maggrupo-grupo. Sila magtinabangay gayod sa pagpangisda. Kasagaran, ang usa ka grupo sa mga pelican motugpa sa tubig ug alirongan ang mga isda. Sila magpautaw-utaw ug abogon ang mga isda paingon sa kamabwan. Samtang mag-abog, bukharon nila ang ilang mga pako ug magdungan sa paglusbog sa ilang mga ulo ug panglamyon ang mga isda.
Siyempre, sama sa mga mangingisda, ang mga langgam walay kuha usahay. Apan mas maayo silang mangisda kay sa mga tawo.
[Hulagway sa panid 12]
African fish eagle
[Credit Line]
Photolibrary
[Hulagway sa panid 12]
Gray heron
[Hulagway sa panid 13]
Northern gannet
[Hulagway sa panid 13]
Common tern
[Hulagway sa panid 13]
Australian pelican