Constantine

TINGALI makaingon ka, ‘Unsa may labot nako nianang karaang emperador sa Roma?’ Kon interesado ka sa Kristiyanidad, angay kang mahibalo nga ang gihimo ni Constantine sa politika ug sa relihiyon nakaapektar sa doktrina ug kostumbre sa daghang relihiyon hangtod karon. Atong hisgotan kon giunsa niya kini paghimo.

MGA SIMBAHAN—GIHIMONG LEGAL UG DAYON GIPAHIMUSLAN

Sa 313 C.E., si Constantine maoy nagmando sa Kasadpang Imperyo sa Roma, samtang si Licinius ug Maximinus maoy nagmando sa Sidlakan. Ang tanan gihatagan ni Constantine ug Licinius ug kagawasan sa pagsimba, lakip ang mga Kristiyano. Gipanalipdan ni Constantine ang Kristiyanidad, sa pagtuo nga ang relihiyon makapahiusa sa iyang imperyo.a

Busa si Constantine naglagot sa pagkakita nga nagkabahin-bahin ang mga simbahan. Kay gustong magkahiusa ang iyang imperyo, buot niyang maghimog husto kuno nga doktrina ug ipasunod kini. Aron makuha ang iyang pabor, ang mga obispo mikompromiso, ug kadtong mikompromiso wala na obligaha sa pagbayad ug buhis ug nakadawat ug daghang benepisyo. “Ang pagdawat sa giingong husto nga Kristiyanong doktrina,” matod pa sa historyano nga si Charles Freeman, “maoy pases dili lang sa langit kondili sa dakong bahandi sa yuta.” Busa ang klero nahimong gamhanang mga tawo sa kalihokan sa kalibotan. “Ang Simbahan nakabaton ug tigpanalipod,” miingon ang historyano nga si A.H.M. Jones, “apan nakabaton usab kinig agalon.”

UNSANG MATANGA SA KRISTIYANIDAD?

Tungod sa pagpakig-alyansa ni Constantine sa mga obispo, natukod ang usa ka relihiyon diin ang mga doktrina nga Kristiyano ug pagano gisagol. Dili mahitabong lunlon Kristiyano lang ang relihiyon kay gusto man niya nga daghan ang relihiyon, ug dili kamatuoran ang iyang gipangita. Siyempre, magmamando god siya sa paganong imperyo. Sa pagpahimuot sa mga Kristiyano ug mga pagano, “nagpaling-paling siya sa iyang mga palakaw ug sa iyang kagamhanan,” misulat ang usa ka historyano.

Si Constantine nangangkong tigpanalipod sa Kristiyanidad, pero dapig pod siya sa paganismo. Pananglitan, siya nakigbahin sa astrolohiya ug pagpanag-an—mga matang sa espiritismo nga gihukman sa Bibliya. (Deuteronomio 18:10-12) Diha sa Arch of Constantine sa Roma, makita ang iyang larawan nga naghalad sa paganong mga diyos. Siya padayong naghimaya sa diyos nga adlaw pinaagi sa paglarawan sa dagway niini nga diyos diha sa mga sensilyo ug sa pagpakaylap sa diyos nga adlaw nga kulto. Sa ulahing bahin sa iyang kinabuhi, iya pa ganing gitugotan ang gamayng lungsod sa Umbria, sa Italy, sa pagtukod ug templo para sa iyang pamilya ug sa iyang kaugalingon ug sa pagtudlog mga saserdote sa pag-alagad didto.

Siya nagpabunyag ingong Kristiyano kuno pipila na lang ka adlaw una pa siya mamatay sa 337 C.E. Daghang eskolar nagtuo nga iyang gipaangan-angan ang iyang pagpabunyag aron ang mga Kristiyano ug mga pagano magpadayon sa pagsuportar kaniya. Gani, kaduhaduhaan kon sinsero ba siya sa iyang pagtuo kang Kristo tungod sa paagi sa iyang pagkinabuhi ug sa iyang pagpaangan-angan sa pagpabunyag. Apan kini ang tinuod: Ang simbahan nga gitukod ni Constantine nahimong gamhanang politikanhon ug relihiyosong organisasyon nga mitalikod kang Kristo ug midawat sa kalibotan. Si Jesus miingon bahin sa iyang mga sumusunod: “Sila dili bahin sa kalibotan, ingon nga ako dili bahin sa kalibotan.” (Juan 17:14) Gikan niini nga simbahan—nga nahimo nang kalibotanon—nanungha ang daghan kaayong relihiyosong grupo.

Unsay atong makat-onan gikan niini? Kinahanglang dili dayon kita modawat sa mga pagtulon-an sa bisan unsang simbahan, kondili susihon nato kon kini gitudlo ba sa Bibliya.—1 Juan 4:1.