KAPITULO OTSO
‘Unsay Gipangayo ni Jehova Kanimo?’
1, 2. Nganong makapadasig ang pagkahibalo sa reaksiyon ni Jehova bahin sa moral nga pagkadaotan sa iyang katawhan sa karaang panahon?
HANDURAWA kini nga esena: Usa ka batang babaye nakuratan sa kusog nga pagpanuktok sa pultahan. Siya nahadlok nga kadto ang limbongang negosyante nga maningil sa utang sa ilang pamilya. Daghan nang tawo ang iyang nalimbongan pinaagi sa paggamit ug dili-eksaktong mga timbangan ug sobrang mga tanto. Aron dili siya dakpon, hiphipan niya ang mga magdudumala sa lungsod, nga dili motagad sa reklamo sa mga nabiktima. Gibati sa batang babaye nga wala na siyay mahimo; gibiyaan sa iyang amahan ang ilang pamilya tungod sa mas batan-ong babaye. Basin ibaligya siya ug ang iyang inahan ingong mga ulipon.
2 Ang maong mga panghitabo maoy kahugpongan sa pipila ka batasan nga gisaway sa 12 ka manalagna. (Amos 5:12; 8:4-6; Miqueas 6:10-12; Sofonias 3:3; Malaquias 2:13-16; 3:5) Kon buhi ka pa niadtong panahona, unsa ang imong reaksiyon? Bisan pag ang maong kahimtang daw makapasubo, ikaw madasig tungod sa mapuslanon nga mga pagpakiglabot ni Jehova sa iyang katawhan panahon sa maong mga manalagna. Oo, masabtan nimo diha sa 12 ka basahon nga gipasiugda sa Diyos ang dalayegong mga hiyas ug tinamdan. Ang iyang mga pagdasig makapalig-on sa imong mga sukdanan sa panggawi, makatukmod kanimo sa pagbuhat ug maayo, ug makapadasig kanimo sa pagdayeg kaniya. Tungod kay ang adlaw sa paghukom ni Jehova tulin nga nagsingabot, ang imong pagtuon sa makapadasig nga mensahe nianang mga basahona makahatag kanimo ug lalom nga pagsabot bahin sa kon unsay gipangayo sa Diyos kanimo. Sugdi kini pinaagi sa pagsusi sa mga panghitabo sa adlaw ni Miqueas, sa ikawalong siglo W.K.P.
Si Jehova dili kay walay alamag bahin sa kahiwian ug inhustisya
UNSAY GIPANGAYO NI JEHOVA KANIMO?
3, 4. (a) Unsang makapadani nga paghangyo ang nahilakip sa basahon ni Miqueas? (b) Sa unsang paagi personal kang naapektohan sa pangutana sa Miqueas 6:8?
3 Sa pagbasa sa basahon ni Miqueas, mahimong bation mo sa sinugdan nga kini taas nga talaan sa mga akusasyon batok sa masupilon nga mga Israelinhon. Siyempre, nahibalo gayod si Jehova sa moral nga pagkadaotan sa iyang nagpahinungod nga katawhan, apil kadtong iyang gibatbat ingong “nagadumot sa maayo ug nahigugma sa pagkadaotan.” (Miqueas 3:2; 6:12) Bisan pa niana, nahiuban sa pagyagyag sa pagkadaotan mao ang usa sa labing makapadani ug makapatandog nga mga tambag sa Bibliya. Gipaila ni Miqueas ang Tuboran sa matarong nga mga sukdanan ug gisukna niya kining makapukaw-sa-hunahunang pangutana: “Unsa ba ang gipangayo ni Jehova kanimo kondili ang pagbuhat sa hustisya ug ang paghigugma sa kalulot ug ang paglakaw nga makasaranganon uban sa imong Diyos?”—Miqueas 6:8.
4 Nasabtan mo ba niining tekstoha nga ang atong Maglalalang nagahangyo? Siya mahigugmaong nagpahinumdom kanato bahin sa maayong mga tinamdan nga kinahanglan natong sagopon imbes tugotan natong kita mahisimang tungod sa kaylap nga pagkadaotan. Nahibalo si Jehova nga ingong maunongong mga tawo buot natong ugmaron ang diyosnong mga hiyas, ug siya wala kawad-ig pagsalig kanato. Unsay imong tubag kon ikaw suknaon sa personal: ‘Unsay gipangayo ni Jehova kanimo?’ Ikaw ba makapunting ug mga bahin sa imong kinabuhi nga ang moral nga mga sukdanan sa Diyos mao ang nagagiya—o angayng magagiya sa imong panggawi? Mouswag gayod ang imong relasyon uban sa Diyos ug ang kalidad sa imong pagkinabuhi samtang ipadayon nimo ang pagsunod sa maong mga sukdanan. Tungod kay ang tibuok-yuta nga paraiso haduol na kaayo, ikaw madasig niining tambaga: “Pagpugas kamo ug binhi sa pagkamatarong; pag-ani kamo sumala sa mahigugmaong-kalulot. Pagtikad kamo ug yuta nga arang matikad, sa dihang may panahon pa sa pagpangita kang Jehova hangtod nga siya moabot ug magatudlo kaninyo sa pagkamatarong.” (Oseas 10:12) Susihon nato karon ang pipila ka pangunang mga punto sa maayong tambag sa Miqueas 6:8.
‘MAGMAKASARANGANON’
5. Nganong hinungdanon nga maglakaw nga “makasaranganon” uban sa Diyos?
5 Mamatikdang si Miqueas nag-ingon nga si Jehova nagahangyo nga kita ‘maglakaw nga makasaranganon uban’ Kaniya. Ang pagkamakasaranganon makaayo lang kanato kay “ang kaalam anaa sa mga makasaranganon.” (Proverbio 11:2) Nahilakip sa pagkamakasaranganon ang pagkahibalo sa atong mga limitasyon o kahuyangan ingon nga resulta sa sala ni Adan. Ang atong pag-angkon nga natawo kitang makasasala maoy hinungdanon nga unang lakang sa pagpanlimbasog sa paglikay sa bisan unsang tinuyong sala.—Roma 7:24, 25.
6. Sa unsang paagi kita makabatog kaayohan kon kita sa pagkamakasaranganon nagaila sa mga sangpotanan sa sala?
6 Nganong ang pagkamakasaranganon uban ang pagpaubos sa hunahuna hinungdanon kaayo sa paglikay sa tinuyong sala? Buweno, giila sa makasaranganong tawo nga ang sala maoy gamhanan kaayo. (Salmo 51:3) Gitabangan kita ni Oseas sa pagkasabot nga ang sala maoy makapadani ug nga kini kanunayng mosangpot sa kadaotan. Pananglitan, misaad si Jehova nga ‘makighusay’ sa pagkamasupilon sa iyang karaang katawhan. Nagpasabot ba kana nga ang dili-makasaranganong mga makasasala makaikyas sa tanang sangpotanan? Sila naglaom tingali nga sila makaikyas, sanglit ang sala sagad maoy malinglahon ug mag-ulipon sa makasasala. Mas hinungdanon, ang mga makasasala nahibulag sa Diyos tungod sa sala, nga lagmit magpahinabo nga sila modangat niining makaluluoyng kahimtang: “Ang ilang mga pagpakiglabot dili magtugot kanila sa pagbalik ngadto sa ilang Diyos.” Ang tinuyong sala makapahuyang sa moralidad sa mamumuhat ug daotan, nga maghimo kaniya nga ‘magbubuhat kon unsay makadaot.’ Dugang pa, ang kinabuhi sa makasasala dili molampos tungod sa sala. Tinuod, siya daw malamposon sa hamubong panahon, apan ang dili-mahinulsolon nga makasasala dili makadahom sa pag-uyon sa Diyos.—Oseas 1:4; 4:11-13; 5:4; 6:8.
7. Unsay sanong sa makasaranganong katawhan sa pagtultol ni Jehova?
7 Modawat usab ang makasaranganong mga tawo nga gikinahanglan nila ang pagtultol sa Diyos aron malikayan ang makapasubong sangpotanan sa sala. Napanan-aw daan ni Miqueas ang usa ka panahon—ang atong panahon karon—nga magtinguha gayod ang mga panon sa katawhan nga sila ‘matudloan bahin sa mga dalan ni Jehova’ ug “magalakaw sa iyang mga alagianan.” Kanang maong maaghop nga mga tawo mangita sa “balaod” ug sa “pulong ni Jehova.” Lagmit nalipay kang nahiapil sa mga nagtinguha sa ‘paglakaw sa ngalan ni Jehova’ pinaagi sa pagsunod sa iyang mga kinahanglanon. Bisag kana mao ang kahimtang, sama kang Miqueas, mainteres ka sa dugang mga paagi aron magpabiling ‘maputli sa moral.’ (Miqueas 4:1-5; 6:11) Ang makasaranganong pagtinguha nga buhaton kon unsay gipangayo ni Jehova kanimo makatabang gayod kanimo.
UGMARA ANG HATAAS NGA MGA SUKDANAN SA PANGGAWI
8. Unsay imong namatikdan bahin sa moralidad sa kalibotan karon?
8 Tungod kay siya interesado sa atong espirituwal ug pisikal nga kaayohan, gipangayo ni Jehova nga kita magmaputli sa moral bisan pa sa pagkadaotan sa kalibotan alirong kanato. (Malaquias 2:15) Gilunopan kitag mga mensahe bahin sa sekso. Gibati sa daghang tawo nga ang pagtan-aw ug pornograpikong mga letrato ug pelikula, pagbasag hilas nga seksuwal nga kalihokan, ug pagpamatig mga awit nga may mahilayong mga pulong maoy normal nga bahin sa kinabuhi. Dugang pa, adunay mga tawo nga nagpadayag ug kawalay-pagtahod sa kababayen-an, nga nag-isip nga sila alang lamang sa seksuwal nga katagbawan. O mahimong iapil sa mga batan-on sa eskuylahan ang law-ayng mga komedya ug seksuwal nga mga pagpasabot diha sa ilang sinultihan. Sa unsang paagi masuklan nimo ang maong makadaot nga mga impluwensiya?
9. Sa unsang paagi ang daghan napakyas sa pagtuboy sa mga sukdanan ni Jehova panahon sa 12 ka manalagna?
9 Ang 12 ka manalagna nga atong gihisgotan naghatag ug bililhong tambag. Nagkinabuhi sila sa wala pa ang panahon sa mga sinehan nga adunay daghang seksiyon ug dungan nga magpasalidag daghang pelikula ug wala pa usay mga baligyaanan ug abanganag mga video, apan sa ilang panahon diha nay mga simbolo sa kinatawo sa lalaki, gitawag nga sagradong pagpamampam, ug makauulawng seksuwal nga kahilayan. (1 Hari 14:24; Isaias 57:3, 4; Habacuc 2:15) Makita nimo ang ebidensiya niana diha sa gisulat sa mga manalagna: “Bahin sa mga lalaki, sila nakig-uban sa mga pampam, ug sila naghalad uban sa mga babayeng pampam sa templo.” “Ang usa ka tawo ug ang iyang amahan miadto sa mao ra nga babaye, aron pasipalahan ang akong balaang ngalan.” Ang pipila regular nga ‘nagsuhol ug mga pampam’ panahon sa mga rituwal sa pertilidad.a Kaylap ang pagpanapaw, nga ang maluibong mga kapikas ‘nangagpas sa mga nahigugma pag-ayo kanila.’—Oseas 2:13; 4:2, 13, 14; Amos 2:7; Miqueas 1:7, Contemporary English Version.
10. (a) Unsa ang pangunang hinungdan sa imoral nga panggawi? (b) Sa unsang paagi ang karaang katawhan sa Diyos nakasala sa espirituwal nga pakighilawas?
10 Lagmit nahibalo ka nga ang seksuwal nga imoralidad nagpaila sa tinamdan ug mga motibo sa usa ka tawo. (Marcos 7:20-22) Si Jehova miingon bahin sa iyang katawhang imoral nga “ang espiritu sa pakighilawas nagpahisalaag kanila” ug nga “sila walay laing ginabuhat kondili kalaw-ayan.” (Oseas 4:12; 6:9)b Si Zacarias naghisgot ug “mahugaw nga espiritu.” (Zacarias 13:2) Ang pagkinabuhi sa katawhan naglangkit sa way-kaulaw nga tinamdan, dili pagtagad o pagtamay pa sa mga sukdanan ug awtoridad ni Jehova. Busa, aron matul-id ang iyang mga motibo, kinahanglang bug-os nga usbon sa usa ka tawo ang iyang panghunahuna ug kahimtang sa iyang kasingkasing. Kay nakaamgo niini, ang mga Kristohanon mas magmapasalamaton pa sa tabang nga ilang madawat sa paglikay sa imoralidad ug sa makapasubong sangpotanan niini.
TINGUHAA ANG KAPUTLI
11. Unsa ang pipila ka sangpotanan sa seksuwal nga imoralidad?
11 Ikaw nakakita tingali nga ang seksuwal nga mga kahilayan sagad magbungkag sa mga pamilya, maghikaw sa mga bata sa giya sa ginikanan, mosangpot sa grabeng mga sakit, ug moresulta sa nagalaglag-sa-kinabuhi nga mga aborsiyon. Kadtong wala manumbaling sa Maglalalang bahin sa seksuwal nga mga buhat kasagarang makasinatig pisikal ug emosyonal nga kadaot. Si Miqueas misulat: “Tungod kay siya nahimo mang mahugaw, adunay pagpangguba; ug ang pagpangguba nga buluhaton masakit.” (Miqueas 2:10) Ang pagkahibalo niini makapalig-on sa determinasyon sa mga tawo nga magpadayon sa matuod nga pagsimba. Malikayan nila nga mahugawan ang ilang kasingkasing ug kaisipan tungod sa paghunahuna ug mahugawng mga butang.—Mateo 12:34; 15:18.
12. Sa unsang paagi makaayo kanato ang pagdawat sa panghunahuna ni Jehova bahin sa sekso?
12 Likayan sa mga Kristohanon ang imoralidad dili lamang tungod sa kahadlok nga matakdan ug sakit o kaha mapaangkan o makapaanak. Ilang nasabtan ang bili sa pag-ugmad ug gugma alang sa balaod sa Diyos ug pagdawat sa iyang panghunahuna bahin sa seksuwal nga panggawi. Gibutang ni Jehova sa mga tawo ang normal nga tinguha alang sa seksuwal nga relasyon ingong kapahayagan sa gugma tali sa magtiayon. Bahin kana sa katuyoan sa Diyos sa dihang iyang gilalang ang babaye ug lalaki. Kon ibutang sa hustong lugar—diha lang sa kaminyoon—mapuslanon ang pagpakigsekso, nga mag-usa sa bana ug asawa nga mosangpot usahay sa pagpanganak. Bisan pa niana, sa dihang ang pagpakigsekso himoon sa gawas sa kaminyoon, makadaot kaayo kini, sumala sa gipaila sa 12 ka manalagna. Ang imoral nga mga buhat sa pagpakigsekso misangpot sa pagsalikway sa Diyos kanila. Daotan kaayo kadtog mga sangpotanan niadtong panahona, ug kana makadaot usab kang bisan kinsa karon.
13. Sa unsang paagi kita, sa usa ka diwa, ‘makakuha sa pakighilawas’ ug makalikay sa tentasyon?
13 Si Oseas naghangyo sa iyang mga kontemporaryo nga ipahilayo o ‘kuhaon ang pakighilawas gikan kanila,’ nga nagpasabot nga kinahanglang sila molihok aron panalipdan ang ilang moralidad. (Oseas 2:2) Sa atong kahimtang, maalamong magpahilayo kita sa bisan unsang kahimtang nga makapakompromiso. Pananglitan, mahimong giatubang nimo ang balikbalik nga tentasyon diha sa eskuylahan o sa imong silinganan. Ikaw dili tingali makabalhin ug eskuylahan o puy-anan, apan basin adunay ubang mga paagi nga ikaw makapahilayo sa makapatental nga kahimtang ug sa ingon ‘magkuha sa pakighilawas gikan sa imong atubangan.’ Ipahibalo sa uban nga ikaw matuod nga Kristohanon, usa sa mga Saksi ni Jehova. Ipatin-aw ang imong mga prinsipyo ug ang imong mga tinuohan sa tin-aw, matinahorong paagi. Seguroang ang uban nahibalo nga determinado ka nga padayong huptan ang hataas nga mga sukdanan ni Jehova. (Amos 5:15) Ang laing paagi nga ‘kuhaon ang pakighilawas’ maoy pinaagi sa paglikay sa pornograpiya ug kuwestiyonableng kalingawan. Kana magpasabot tingali nga ang usa ka magasin ilabay o mangitag bag-ong mga kauban—kadtong nahigugma kang Jehova ug mouyon nga kinahanglan nimong buhaton kon unsay iyang gipangayo kanimo. (Miqueas 7:5) Oo, sa tabang ni Jehova, makalikay ka nga mahugawan sa imoralidad sa kalibotan!
Ang pagpadayag sa imong Kristohanong mga tinuohan mahimong usa ka panalipod
“HIGUGMAA ANG KALULOT”
14, 15. (a) Unsay kahulogan sa ‘paghigugma sa kalulot’? (b) Sa unsang paagi ang gugma sa pagkamaluloton makatabang kanato nga mahimong dili salawayon?
14 Gipasiugda ni Miqueas nga gipangayo ni Jehova nga atong ‘higugmaon ang kalulot.’ Ang pagkamaluloton nagpasabot nga buhaton ang maayong mga butang imbes ang makadaot nga butang. Ang kalulot suod nga nalanggikit sa pagkamaayo ug sa maayong panggawi. Nagpasabot kini nga kinahanglan kitang magmatinud-anon ug matarong diha sa atong personal nga mga kalihokan ug sa atong mga pagpakiglabot sa uban. Sa Kapitulo 6 niining libroha, atong gisusi ang hinungdanong mga bahin sa kinabuhi, sama sa negosyo ug panalapi, diin hinungdanon kaayo ang hustisya ug pagkamatinud-anon. Apan dili lang sa maong mga bahin sa kinabuhi nga kinahanglan kitang mahimong makiangayon, matinud-anon, ug maluloton.
15 Ang mga tawo nga nahigugma sa kalulot ug buot mobuhat ug maayo sa uban maningkamot nga mahimong dili salawayon. Si Jehova miingon ngadto sa mga Israelinhon nga wala magtuman sa ilang materyal nga mga obligasyon sa maputling pagsimba: “Kamo nagapangawat kanako.” (Malaquias 3:8) May nahibaloan ka bang mga paagi nga ang usa mahimong “nagapangawat” sa Diyos karon? Komosta kon ang usa ka Kristohanon nagkupot ug salaping giamot alang sa kauswagan sa intereses sa Gingharian sa lokal nga kongregasyon o sa laing kahimtang? Kansang salapi ba kana? Ang maong salapi iya ni Jehova, sanglit kana gihatag man alang sa kauswagan sa iyang pagsimba. (2 Corinto 9:7) Maghunahuna ba ang usa nga siya makahimo sa “paghulam” sa maong salapi aron ibayad sa personal nga emerhensiya o sa laing paagi gamiton ang gipahinungod nga salapi nga walay tukmang pagtugot? Siyempre dili. Kana sama gayod sa pagpangawat gikan sa Diyos! Ug kana dili gayod pagpakitag pagkamaluloton o pagkamatarong ngadto sa mga tawong miamot sa maong salapi alang sa buluhaton sa Diyos.—Proverbio 6:30, 31; Zacarias 5:3.
16, 17. (a) Sa unsang paagi ang pipila nagpakitag kahakog sa mga panahon ni Amos ug Miqueas? (b) Unsa ang panghunahuna sa Diyos bahin sa pagkamaibogon?
16 Ang kalulot ug pagkamaayo magdasig usab sa mga Kristohanon sa paglikay sa pagkamaibogon. Ang grabeng kahakog maoy kasagaran sa panahon ni Amos. Ang way-kaluoy, isog nga mga tawo andam ‘mobaligya sa usa nga matarong’—ilang isigkamagsisimba—‘baylo lamang sa plata’! (Amos 2:6) Susama usab sa panahon ni Miqueas, sa dihang ang mga dato sa Juda nangilog ug yuta ug balay gikan sa maluyahon kaayong mga tawo nga dili makapanalipod sa ilang kaugalingon, nga sila migamit pa ug puwersa sa pag-ilog niana. (Miqueas 2:2; 3:10) Sa pagsakmit sa yuta sa ilang isigkatawo, kadtong hakog nga mga tawo naglapas sa Balaod ni Jehova: apil ang kinaulahian sa Napulo ka Sugo ug ang mga lagda batok sa permanenteng pagbaligya sa napanunod nga yuta.—Exodo 20:13, 15, 17; Levitico 25:23-28.
17 Ang pagbaligya o pag-ulipon ug mga tawo tingali dili na kasagaran karon kay sa mga panahon sa mga manalagna. Bisan pa niana, komosta man ang pagpamentaha sa panalapi o pagpahimulos sa uban? Dili gayod pahimuslan sa Kristohanong nahigugma sa kalulot ang iyang mga isigkamagsisimba. Pananglitan, siya nakaamgo nga ang pagnegosyo o pagpasiugda ug pagpamuhunan nga ang gipuntirya mao ang mga isigkamagtutuo ingong pangunang mga parokyano maoy dili angay o pagkamaluloton. Kana magpadayag ug kahakog, nga gipasidan-an ang mga Kristohanon sa paglikay, sa pagplano sa daling pagpanapi pinaagi sa pagpahimulos sa isigka-Kristohanon. (Efeso 5:3; Colosas 3:5; Santiago 4:1-5) Ang kahakog madayag diha sa paghigugma sa salapi, pagtinguha sa gahom o ganansiya, bisan sa pagkaulitan sa pagkaon ug ilimnon, sekso, o ubang mga butang. Gipakita ni Miqueas nga ang mahunahunaon-sa-kaugalingon, hakog nga mga tawo “dili mabusog.” Kana matuod usab karong adlawa.—Miqueas 6:14.
Daghang Kristohanon mahigugmaong nag-atiman sa espirituwal nga mga panginahanglan sa mga langyaw
18, 19. (a) Unsay giingon sa pipila sa 12 ka manalagna bahin sa pagtagad ni Jehova sa “langyaw nga pumoluyo”? (b) Sa unsang paagi ang pagpakitag mahigugmaong interes sa uban makapauswag sa relasyon diha sa dapit nga imong gipuy-an?
18 Gisultihan ni Jehova ang iyang katawhan nga ‘dili tikasan ang langyaw nga pumoluyo.’ Ug ang Diyos nagpahayag pinaagi ni Malaquias: ‘Ako moanha kaninyo aron sa paghukom, batok sa mga nagsalikway sa langyaw nga pumoluyo.’ (Zacarias 7:10; Malaquias 3:5) Nagakausab ba ang dapit nga inyong gipuy-an tungod sa pagdagsa sa daghang imigrante o sa ubang mga tawo nga lahig nasyonalidad, rasa, o kahimtang sa kinabuhi? Tingali namalhin sila dinha aron mangitag dili peligrosong dapit, mga trabaho, o mas maayong kahimtang sa pagkinabuhi. Unsay imong hunahuna sa mga tawo nga lahi kanimog pinulongan ug estilo-sa-kinabuhi? Nakamatikod ka ba nga ikaw adunay kiling sa pagkamapihigon, nga kaatbang gayod sa pagkamaluloton?
19 Hunahunaa kon unsa ka maayo ang pagsanong sa mga tawo kon imong ipakita nga kadtong gikan sa laing mga nasod o kahimtang sa kinabuhi adunay susamang katungod nga makadungog sa kamatuoran sa Bibliya. Ang kalulot mopugong usab sa pagbati nga ang maong mga bag-ong abot nanag-iya sa Kingdom Hall o sa ubang kabtangan. Gipahinumdoman ni apostol Pablo ang pipila ka Hudiyong mga Kristohanon sa unang siglo, kinsa nahimong mapihigon sa mga dili Hudiyo, nga sa pagkatinuod walay usa ang takos sa kaluwasan; tungod lamang sa dili-takos nga kalulot sa Diyos nga si bisan kinsa makadangat sa kaluwasan. (Roma 3:9-12, 23, 24) Ang kalulot ngadto sa uban modasig kanato sa pagmaya nga ang gugma sa Diyos nakaabot na karon sa daghang tawo nga sa nangagi halos walay higayon nga makadungog sa maayong balita. (1 Timoteo 2:4) Ang mga tawo gikan sa ubang mga nasod o kahimtang sa kinabuhi kasagarang kulang ug kahigayonan mao nga kinahanglan natong pakitaan silag konsiderasyon ug kalulot, nga ato silang dawaton sa atong kongregasyon, nga tagdon ang matag usa nga “mahisama sa lumad” sa atong taliwala.—Levitico 19:34.
LAKAW UBAN SA MATUOD NGA DIYOS
20. Kinsay gidangpan sa pipila ka Israelinhon alang sa giya?
20 Gipasiugda usab ni Miqueas ang paglakaw uban sa Diyos, nga mosalig kaniya ingong matuod nga Diyos, nga tinguhaon ang iyang giya. (Proverbio 3:5, 6; Oseas 7:10) Sa pagbalik sa mga Hudiyo gikan sa pagkadestiyero, ang pipila midangop ngadto sa mga mananag-an, manghihimalad, ug bakak nga mga diyos, aron mangayo tingali ug tabang panahon sa usa ka hulaw. Sa pagkatinuod sila nangaliyupo sa daotang espiritung mga puwersa aron motabang kanila, bisan pag tin-aw nga gidili ni Jehova ang paghimo nianang mga buhata. (Deuteronomio 18:9-14; Miqueas 3:6, 11; 5:12; Haggeo 1:10, 11; Zacarias 10:1, 2) Ang maong mga Hudiyo nakiglangkit sa espiritung mga linalang nga nagsupak sa matuod nga Diyos!
21, 22. (a) Unsang mga matanga sa espiritismo ang kasagaran diha sa inyong dapit? (b) Nganong ang matuod nga mga alagad ni Jehova dili makiglangkit sa okulto?
21 Ang pipila naghunahuna karon nga ang daotang mga espiritu nga gihisgotan diha sa Kasulatan mao lamay simbolo sa ideya sa pagkadaotan. Bisan pa niana, gipadayag sa Bibliya nga ang mga demonyo maoy tinuod ug mao ang nagpaluyong gahom sa astrolohiya, pagpang-ungo, ug sa pipila ka matang sa madyik. (Buhat 16:16-18; 2 Pedro 2:4; Judas 6) Ang mga kapeligrohan sa espiritismo tinuod usab. Ang katawhan sa daghang kultura mosalig sa mga shaman, o mga tambalan nga nangangkong may misteryosong mga gahom, ug sa mga barangan. Ang uban magpagiya sa horoskopyo, o mogamit ug mga barahang tarot, divining rod, Ouija board, o espesyal nga mga batong kristal. Ordinaryo na gani ang mga paningkamot nga makigsulti sa mga espiritu sa mga patay. Gikataho nga ang pipila ka estadista midangop sa astrolohiya ug sa mga espiritista aron tabangan sila sa paghimog desisyon. Kining tanan tin-aw nga supak sa tambag ni Miqueas nga kita magalakaw uban sa matuod nga Diyos, nga mosunod sa iyang giya.
22 Kinahanglang ikaw—ingong matuod nga alagad ni Jehova—molikay sa maong mga buhat. Makapaneguro ka nga ang Diyos dili gayod mogamit ug madyik o okulto aron ibutyag ang iyang kabubut-on o gamiton ang iyang gahom. Inay hinuon, sumala sa gipasalig kanato sa Amos 3:7, si Jehova ‘magpadayag sa iyang kompidensiyal nga butang ngadto sa iyang mga alagad nga mga manalagna.’ Dugang pa, ang pagpakiglangkit sa okulto makapailalom sa usa ka tawo sa impluwensiya ug gahom sa pangulo sa mga demonyo, si Satanas, kinsa usa ka bakakon ug kansang estratehiya mao ang paglimbong sa mga tawo. Siya ug ang iyang mga sakop nagtinguha sa pagpangdaot, tungod kay sila kanunayng mapintason, nga mopatay pag mga tawo. (Job 1:7-19; 2:7; Marcos 5:5) Hisabtan nga si Miqueas nagsaway sa pagpanag-an ug mga pagpamarang sa dihang iya kitang giawhag sa paglakaw uban sa matuod nga Diyos.
Kinahanglang likayan sa mga alagad sa Diyos ang okultong mga buhat
23. Kinsa lamang ang makahatag sa atong tukmang mga hangyo?
23 Ang matuod nga giya sa espirituwalidad anaa lamang kang Jehova ug sa iyang maputling pagsimba. (Juan 4:24) “Pangayo kamo kang Jehova,” misulat ang manalagnang si Zacarias. (Zacarias 10:1) Bisan pag makasinati kag mga pag-atake o mga tentasyon nga gipahinabo sa daotang espiritung mga puwersa, hinumdomi nga “ang matag usa nga magatawag sa ngalan ni Jehova maluwas.” (Joel 2:32) Ang maong pagpasalig hinungdanon samtang atong hinumdoman kanunay ang iyang dakong adlaw.
24. Unsang mga pagtulon-an ang imong nakat-onan sa Miqueas 6:8?
24 Tin-aw, ang mga pulong sa Miqueas 6:8 mohatag kanatog daghang butang nga pamalandongon. Aron mahimong lig-on sa moral, kinahanglan nato ang tukmang mga motibo ug diyosnong mga hiyas. Si Oseas mihatag ug pagdasig alang kanato nga nagkinabuhi sa “kaulahiang bahin sa mga adlaw.” Siya miingon nga sa atong panahon, ang mga tawong nahadlok sa Diyos mangita sa pagkamaayo ni Jehova. (Oseas 3:5) Gipamatud-an ni Amos ang pagdapit sa Diyos nga ato gayong buhaton ang ingon: “Pangitaa ang maayo, . . . aron kamo magpadayong buhi.” Giawhag usab kita: “Higugmaa ang maayo.” (Amos 5:14, 15) Kon buhaton nato kana, mapalig-on kita sa pagbuhat kon unsay gipangayo ni Jehova kanato.
a Ang maghuhubad sa Bibliya nga si Joseph Rotherham nag-ingon bahin sa mga nasod sa Canaan, kansang panggawi gisundog sa mga Israelinhon: “Ang ilang pagsimba grabe ka unodnon ug mapintason. Sa pagpasidungog sa ilang mga diyos, gitugyan sa mga babaye ang ilang kaputli. Ang ilang sagradong mga dapit maoy mga balay sa kahilayan. Ang mga organo sa pagsanay dayag gihawasan sa dulumtanang mga simbolo. Ang mga katawhan may balaan (!) nga mga pampam, lalaki ug babaye.”
b Ang katawhan sa Diyos sad-an usab sa espirituwal nga pakighilawas. Ilang gitinguha ang gidiling mga pagpakiglabot uban sa paganong mga nasod ug ilang gisagol ang pagsimba kang Baal uban sa matuod nga pagsimba.