COLOSAS, SULAT NGADTO SA MGA TAGA-
Ang inspiradong sulat ni apostol Pablo ngadto sa mga Kristohanon sa Colosas. Diha sa modernong Cebuano nga mga bersiyon sa Bibliya, kini sagad mao ang ika-12 nga basahon sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Gipaila ni Pablo ang iyang kaugalingon nga maoy magsusulat niining inspiradong sulat pinaagi sa pagsugod niini sa mga pulong: “Si Pablo, usa ka apostol ni Kristo Jesus pinaagi sa kabubut-on sa Diyos, ug si Timoteo nga atong igsoon nganha sa mga balaan ug matinumanong mga igsoon nga nahiusa kang Kristo sa Colosas.” (Col 1:1, 2) Ang pagkamagsusulat sa apostol niini nga basahon natino usab pinaagi sa kataposang pangomosta, nga gisulat sa iyang kaugalingong kamot.—Col 4:18.
Aduna gayoy kaamgiran ang Colosas ug Efeso, nga usa usab sa mga sulat ni Pablo. Bisan tuod nga kini lagmit maoy tungod sa kaduol sa panahon sa pagsulat ug sa posibilidad nga ang susamang mga kahimtang naglungtad diha sa matag usa niini nga mga siyudad, ang maong pagkaamgid magkahulogan usab nga kon si Pablo giila ingong magsusulat sa Efeso, siya angayng ilhon usab ingong magsusulat sa Colosas. (Pananglitan, itandi ang Col 1:24-29 sa Efe 3:1-7; ang Col 2:13, 14 sa Efe 2:1-5, 13-16; ang Col 2:19 sa Efe 4:16; ang Col 3:8-10, 12, 13 sa Efe 4:20-25, 31, 32; ang Col 3:18-25; 4:1 sa Efe 5:21-23; 6:1-9.) Dugang pa, ang paglakip sa sulat sa mga taga-Colosas diha sa ubang mga sulat ni Pablo diha sa Chester Beatty Papyrus Num. 2 (P46, mga 200 K.P.) dayag nga nagpakita nga ang Colosas giisip sa unang mga Kristohanon ingong usa sa inspiradong mga sinulat ni Pablo.
Duha ka hinungdan ang mopatim-awng nagtukmod kang Pablo sa pagsulat sa iyang sulat ngadto sa mga taga-Colosas. Ang usa niini, si Epafras nagtaho sa apostol mahitungod sa espirituwal nga kahimtang sa kongregasyon. Ang pipila sa impormasyon nakapabalaka; apan dihay maayong balita usab, sanglit si Pablo miingon nga si Epafras ‘nagsugilon kanamo sa inyong gugma sa espirituwal nga paagi.’ (Col 1:7, 8) Bisan tuod dunay mga suliran sa kongregasyon, ang kahimtang dili grabe ug daghan usab ang angayng dayegon. Ang lain pa, ang ulipon ni Filemon nga si Onesimo mobalik na sa iyang agalon sa Colosas. Busa si Pablo nagpahimulos niini nga kahigayonan pinaagi sa pagpadala sa iyang sulat sa kongregasyon didto pinaagi kang Onesimo ug sa iyang kauban nga si Tiquico.—Col 4:7-9.
Dapit ug Petsa sa Pagsulat. Wala hisgoti nga direkta kon diin si Pablo sa dihang siya misulat ngadto sa mga taga-Colosas. Gituohan sa pipila nga siya didto sa Efeso. Hinunoa, ang sulat nagpakita nga ang apostol nabilanggo (Col 1:24; 4:10, 18), ug walay Kasulatanhong asoy nga siya napriso didto sa Efeso. Ang mga komento nga gihimo ni Pablo sa Colosas 4:2-4, 11 daw mao ang labing mohaom sa mga kahimtang sa apostol sa panahon sa iyang unang pagkabilanggo sa Roma (mga 59-61 K.P.). Tinuod, si Pablo kanhi nabilanggo didto sa Cesarea (Buh 23:33-35), ug si Felix nagmando nga luagan ug diyutay ang pagbantay sa apostol. (Buh 24:23) Apan dayag nga dili kini sama sa kagawasan nga nabatonan ni Pablo sa iyang unang pagkabilanggo sa Roma, sa dihang nagpabilin siya sulod sa duha ka tuig sa iyang giabangan nga balay ug nakasangyaw sa Gingharian sa Diyos ngadto kanilang nakaduaw kaniya didto.—Buh 28:16, 23, 30, 31.
Ang laing hinungdan nga daw nagpunting nga ang sulat gisulat didto sa Roma mao nga si Onesimo didto sa dapit nga gisulatan ni Pablo niini ug mouban kang Tiquico sa paghatod niini sa Colosas. Tino nga ang Roma, nga nagdasok sa populasyon, lagmit gayod nga mahimong dalangpanan sa usa ka kagiw nga ulipon. Ang sulat ngadto sa mga taga-Colosas dayag nga gisulat sa hapit nang matapos ang unang pagkabilanggo ni Pablo sa Roma, o sa mga 60-61 K.P., sa dihang siya usab nagsulat sa iyang sulat alang kang Filemon. Si Tiquico ug Onesimo naghatod dili lamang sa sulat alang sa mga taga-Colosas apan sa sulat usab sa apostol alang kang Filemon. (Flm 10-12) Sanglit si Pablo, sa iyang sulat kang Filemon, nagpahayag ug paglaom (ber 22) nga makagawas, ikahinapos nga sama sa Filemon, ang sulat ngadto sa mga taga-Colosas gisulat sa hapit nang matapos ang unang pagkabilanggo ni Pablo sa Roma.
Bakak nga mga Panglantaw Gisumpo. Usa ka malimbongong pilosopiya ang gipasiugda sa mini nga mga magtutudlo sa Colosas. Gipasiugda ang pagtuman sa Moisesnong Balaod. Ang pagbatasan sa sobrang paghikaw sa kaugalingon gidasig usab. Ang apostol nagpasidaan sa mga Kristohanon sa Colosas sa pagbantay, aron walay usa nga modagit kanila “pinaagi sa pilosopiya ug walay-pulos nga panglimbong sumala sa tradisyon sa mga tawo, sumala sa paninugdang mga butang sa kalibotan ug dili sumala kang Kristo.” (Col 2:8) Giawhag usab ni Pablo ang iyang kaubang mga magtutuo nga dili nila tugotang adunay maghukom kanila bahin sa pagkaon ug pag-inom “o bahin sa usa ka pangilin o sa pagsaulog sa bag-ong bulan o sa usa ka igpapahulay; kay kanang mga butanga maoy landong sa mga butang nga moabot, apan ang katinuoran iya ni Kristo.” (Col 2:16, 17) Nailhan sa apostol kon unsa ang pakaaron-ingnon nga pagpaubos ug gihukman ang sobrang paghikaw sa kaugalingon, nga nag-ingon: “Kadto mismong mga butanga, sa pagkatinuod, adunay dagway sa kaalam sa gisangon-sa-kaugalingong dagway sa pagsimba ug pakaaron-ingnon nga pagpaubos, sa grabeng pagsakit sa lawas; apan kini walay bili diha sa pagpakigbugno sa pagtagbaw sa unod.”—Col 2:20-23.
Si Pablo nagpasiugda sa pagkalabaw sa hinatag-sa-Diyos nga posisyon nga nahuptan ni Kristo. (Col 1:13-20) Kini nga kamatuoran mosanta sa paganong pilosopiya, Hudiyohanong tradisyon, ug sa lain pang batasan, “usa ka dagway sa pagsimba sa mga manulonda.” (Col 2:18) Ang Kasulatan wala magsulti kon ang mga miapil niini nagpakaaron-ingnon nga nagpadayon sa dagway sa pagsimba nga ginahimo kuno sa mga manulonda, nga nagtuong sila nagsundog sa masimbahong tinamdan sa mga manulonda, o sa aktuwal nagsimba gayod sa maong espiritu nga mga linalang.
[Kahon sa panid 499]
MGA PANGUNANG PUNTO SA COLOSAS
Usa ka sulat nga nagpasiugda sa pagpabili sa hinatag-sa-Diyos nga posisyon ni Kristo ingong paagi sa pagsanta sa sayop nga mga panglantaw ug mga buhat
Gisulat ni Pablo sa hapit nang matapos ang iyang unang pagkabilanggo sa Roma
Pagpabili sa posisyon ni Kristo (1:1–2:12)
Komendasyon tungod sa pagtuo maylabot kang Kristo ug tungod sa gugma alang sa tanang mga balaan nga kaniya sila nakig-ambit sa langitnong paglaom
Ang labaw nga posisyon gihatag kang Kristo: Siya mao ang larawan sa Diyos, ang panganay sa tanang kalalangan, ang usa nga pinaagi kaniya ang tanang ubang mga butang gilalang, ang ulo sa kongregasyon, ang panganay gikan sa mga patay
Pinaagi kang Kristo gihimo ang pagpasig-uli ngadto sa Diyos
Natago diha kang Kristo ang tanang bahandi sa tinuod nga kaalam ug kahibalo
Padayon sa paglakaw nga nahiusa kaniya; ayaw tugoti nga may modagit kaninyo ingong iyang tukbonon pinaagi sa tawhanong pilosopiya
Moisesnong Balaod gihanaw sa Diyos pinaagi ni Kristo (2:13-23)
Ang Diyos mahulagwayong naglansang sa pakigsaad sa Balaod ngadto sa estaka sa pagsakit diin si Kristo namatay
Ang mga kinahanglanon sa Balaod maoy usa ka landong; ang katinuoran iya ni Kristo
Ayaw tugoti nga may tawo nga maghikaw kaninyo sa ganti pinaagi sa pagdaldal kaninyo sa pagsunod sa mga sugo ug mga pagtulon-an sa mga tawo inay sa pagpangupot pag-ayo kang Kristo ingong ulo
Isul-ob ang bag-ong pagkatawo, nga nagpasakop sa awtoridad ni Kristo (3:1-17)
Isentro ang panghunahuna sa mga butang sa itaas, dili sa mga butang sa yuta
Patya ang mahugaw nga mga pangibog sa unod; isalikway ang sayop nga mga tinamdan ug mga sinultihan
Isul-ob ang pagkamabination, kalulot, pagpaubos sa hunahuna, kalumo, hataas-nga-pailob, gugma
Tugoting mogahom ang kalinaw ni Kristo diha sa mga kasingkasing
Buhata ang tanan sa ngalan ni Ginoong Jesus, nga magpasalamat sa Diyos pinaagi kaniya
Ang mga relasyon sa uban angayng magamhan sa pagpabili alang sa Diyos ug kang Kristo (3:18–4:18)
Mga asawa, mga bana, mga anak, mga ulipon, mga agalon kinahanglang motuman sa mga responsibilidad dili ingong tigpahimuot sa mga tawo kondili uban ang kahadlok kang Jehova, nga nagaila nga si Kristo sa langit mao ang atong Agalon
Lahutay sa pag-ampo; lakaw diha sa kaalam
Personal nga mga pangomosta ngadto sa mga isigkaalagad sa Ginoo