JOSUE

[pinamubo sa Jehosue, nga nagkahulogang “Si Jehova Maoy Kaluwasan”].

1. Anak nga lalaki ni Nun; usa ka Epraimnon nga nag-alagad kang Moises ug sa ulahi gitudlo ingong iyang manununod. (Ex 33:11; Deu 34:9; Jos 1:​1, 2) Gilarawan sa Kasulatan nga si Josue usa ka maisog ug walay kahadlok nga pangulo, usa nga masaligon sa pagkatino sa mga saad ni Jehova, masinugtanon sa pagtultol sa Diyos, ug determinado sa pag-alagad nga matinumanon kang Jehova. Ang iyang orihinal nga ngalan maoy Oseas, apan gitawag siya ni Moises nga Josue o Jehosue. (Num 13:​8, 16) Ugaling, wala ibutyag sa rekord sa Bibliya kon kanus-a si Oseas nailhang Josue.

Nanguna sa Pagpakig-away Batok sa mga Amalekanhon. Sa tuig 1513 W.K.P., sa dihang nagkampo ang mga Israelinhon sa Repidim wala madugay human sa ilang milagrosong kaluwasan gikan sa militaryong gahom sa Ehipto didto sa Pulang Dagat, ang mga Amalekanhon milansad ug wala-hagitang pag-atake batok kanila. Niadtong panahona si Josue gitudlo ni Moises ingong komandante sa pagpakig-away sa mga Amalekanhon. Ubos sa iyang batid nga pagpanguna, ang mga Israelinhon, pinaagi sa tabang sa Diyos, nagbuntog sa kaaway. Dayon gibaod ni Jehova nga puohon ang mga Amalekanhon, nga nagsugo kang Moises sa paghimog sinulat nga rekord bahin niini ug isulti kini kang Josue.​—Ex 17:8-16.

Nagsilbing Tig-alagad ni Moises. Sa ulahi, sa Bukid sa Sinai, si Josue, ingong tig-alagad ni Moises, lagmit maoy usa sa 70 ka ansiyano nga nakapribilehiyo nga makakita sa halangdong panan-awon sa himaya ni Jehova. Human niadto si Josue miuban kang Moises sa pagtungas sa Bukid sa Sinai apan dayag nga wala mosulod sa panganod, sanglit si Moises lamang ang gisugo nga mosulod. (Ex 24:​9-18) Siya ug si Moises nagpabilin sa Bukid sa Sinai sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii. Sa kataposan niining yugtoa, samtang milugsong sa Bukid sa Sinai uban kang Moises, nasaypan ni Josue ingong “kabanha sa gubat” ang tingog sa pag-awit sa Israel maylabot sa ilang idolatrosong pagsimba sa nating baka. Walay duhaduha miduyog siya sa kasuko nga gibati ni Moises sa dihang iyang nakita ang bulawang nating baka ug tingali mitabang pa gani sa pagdugmok niini.​—Ex 32:15-20.

Pinaagi sa pagsimba sa nating baka, gibungkag sa mga Israelinhon ang solemneng pakigsaad nga ilang gihimo uban kang Jehova nga Diyos. Kini tingali ang nakaaghat kang Moises nga ibalhin ang iyang tolda (“ang tolda nga tagboanan”) gikan sa dapit nga gikampohan sa katawhan, kay si Jehova wala pa magpasaylo sa ilang sala ug busa wala na sa taliwala sa Israel. Tingali aron dili makasulod ang mga Israelinhon sa tolda nga tagboanan samtang anaa sila sa ilang mahugaw nga kahimtang, si Josue nagpabilin didto sa matag panahon nga mobalik si Moises sa kampo sa Israel.​—Ex 33:7-11; 34:9.

Sa ulahi, sa dihang gibati ni Moises nga mabug-at ra ang iyang luwan tungod sa pagbagulbol sa katawhan, gisugo siya ni Jehova nga mopili ug 70 ka ansiyano nga motabang kaniya. Dayon kini nga mga ansiyano moadto sa tolda nga tagboanan. Apan duha kanila, si Eldad ug Medad, sa walay duhaduha tungod sa balidong katarongan, nagpabilin sa kampo. Sa dihang ang espiritu sa Diyos milihok diha sa 68 ka ansiyano nga nagkatigom sa tolda nga tagboanan, si Eldad ug Medad milihok usab ingong mga manalagna diha sa kampo. Ang taho bahin niini daling nakaabot kang Moises. Unya si Josue, nga nangabugho alang sa iyang ginoo, nag-awhag nga pugngan sila ni Moises. Sanglit si Eldad ug Medad dayag nga nakadawat sa espiritu nga dili ubos sa pagpataliwala ni Moises, gibati tingali ni Josue nga kini nagpamenos sa awtoridad sa iyang ginoo. Apan gitul-id ni Moises si Josue, nga nag-ingon: “Nanghinaot ako nga ang tanang katawhan ni Jehova mga manalagna, tungod kay si Jehova magabutang sa iyang espiritu diha kanila.”​—Num 11:10-29; itandi ang Mar 9:​38, 39.

Pagpangespiya sa Yutang Saad. Wala madugay human niini ang mga Israelinhon nagkampo sa Kamingawan sa Paran. Gikan didto si Moises nagpadalag 12 ka lalaki aron mangespiya sa Yutang Saad, usa niini nga mga lalaki mao si Josue (Oseas, o Jehosue). Kap-atan ka adlaw sa ulahi, si Josue ug Caleb lamang ang nagdalag maayong taho. Ang ubang napulo ka espiya nagpaluya sa katawhan, nga nag-ingon nga ang Israel dili gayod makalaom nga mapildi ang gamhanang mga molupyo sa Canaan. Busa dihay rebelyosong pagbagulbol sa kampo. Niana gigisi ni Josue ug Caleb ang ilang mga besti ug, samtang gisulayan nila pagpalukmay ang kahadlok sa mga tawo, gipasidan-an sila batok sa pagrebelde. Apan ang ilang maisogong mga pulong nga nagpakita sa ilang bug-os nga pagsalig sa katakos ni Jehova sa pagtuman sa iyang pulong wala magpulos. Ngani, “ang tibuok katigoman nagsabot sa pagbato kanila.”​—Num 13:​2, 3, 8, 16, Num 13:25–​14:10.

Tungod sa ilang pagrebelde gisilotan ni Jehova ang mga Israelinhon sa paglatagaw sa kamingawan sulod sa 40 ka tuig hangtod nangamatay ang tanang narehistro nga mga lalaki (gawas sa mga Levihanon, nga wala irehistro sa pagkasundalo taliwala sa ubang mga Israelinhon; Num 1:​2, 3, 47) gikan sa 20 anyos pataas. Sa narehistro nga mga lalaki, si Josue ug Caleb lamang ang nakasulod sa Yutang Saad, samtang ang napulo ka dili matinumanong mga espiya nangamatay pinaagi sa hampak ni Jehova.​—Num 14:27-38; itandi ang Num 26:65; 32:​11, 12.

Gitudlo Ingong Manununod ni Moises. Sa hapit nang matapos ang paglatagaw sa Israel sa kamingawan, si Moises ug Aaron, kay napakyas sa pagbalaan kang Jehova maylabot sa milagrosong tagana sa tubig didto sa Kades, nawad-an usab sa pribilehiyo nga makasulod sa Yutang Saad. (Num 20:1-13) Busa, si Jehova nagsugo kang Moises nga itudlo si Josue ingong iyang manununod. Sa atubangan mismo sa bag-ong hataas nga saserdote, ang anak ni Aaron nga si Eleasar, ug sa atubangan sa katigoman sa Israel, gipatong ni Moises ang iyang mga kamot diha kang Josue. Bisag gitudlo ingong manununod ni Moises, si Josue dili sama kaniya nga nakaila kang Jehova nga “nawong sa nawong.” Wala ibalhin ang tanang dignidad ni Moises ngadto kang Josue apan kadto lamang gikinahanglan niya aron tahoron sa nasod. Inay nga iyang mapahimuslan ang mas direktang komunikasyon uban kang Jehova sama sa napahimuslan ni Moises, nga “nawong sa nawong” ingnon ta, si Josue kinahanglang mokonsulta pa sa hataas nga saserdote, kinsa maoy gisaligan sa Urim ug Tumim nga pinaagi niana matino ang kabubut-on sa Diyos.​—Num 27:18-23; Deu 1:​37, 38; 31:3; 34:​9, 10.

Ingon sa gisugo sa Diyos, gihatag ni Moises kang Josue ang pipila ka instruksiyon ug pagdasig aron matinumanong mabuhat niya ang iyang buluhaton. (Deu 3:​21, 22, 28; 31:​7, 8) Sa kataposan, samtang nagkaduol na ang iyang kamatayon, si Moises kinahanglang mopahimutang uban kang Josue didto sa tolda nga tagboanan. Dayon gitudlo ni Jehova sa katungdanan si Josue, nga nagkompirmar sa unang pagtudlo nga gihimo pinaagi sa pagpatong sa mga kamot ni Moises. (Deu 31:​14, 15, 23) Human niana, sa usa ka paagi nakatampo si Josue sa pagsulat ug pagtudlo sa mga Israelinhon sa awit nga gihatag kang Moises pinaagi sa pagdasig.​—Deu 31:19; 32:44.

Mga Buluhaton Ingong Manununod ni Moises. Human sa kamatayon ni Moises nangandam si Josue sa pagsulod sa Yutang Saad. Siya nagpadalag mga opisyal aron sila magtudlo sa mga Israelinhon bahin sa pagpangandam sa pagtabok sa Jordan tulo ka adlaw sukad niana; siya nagpahinumdom sa mga Gadhanon, Rubenhon, ug sa katunga sa tribo ni Manases sa ilang obligasyon nga motabang sa pagsakop sa yuta; ug siya nagpadalag duha ka lalaking espiya sa pagpangespiya sa Jerico ug sa naglibot nga dapit.​—Jos 1:1–​2:1.

Human makabalik ang duha ka espiya, mibiya ang mga Israelinhon sa Sitim ug nagkampo duol sa Jordan. Sa pagkasunod adlaw milagrosong gisap-ongan ni Jehova ang Jordan, nga tungod niana nakatabok ang nasod sa mala nga yuta. Aron sa paghandom niining hitaboa, nagpahimutang si Josue ug 12 ka bato sa tunga sa salog sa suba ug 12 ka bato didto sa Gilgal, ang unang gikampohan sa Israel sa K sa Jordan. Naghimo usab siyag santik nga mga kutsilyo aron tulion ang tanang lalaking Israelinhon nga nangatawo sa kamingawan. Busa mga upat ka adlaw sa ulahi sila takos na sa pagsaulog sa Paskuwa.​—Jos 2:23–​5:11.

Human niadto, samtang didto duol sa Jerico, nahibalag ni Josue ang usa ka prinsipe nga manulonda nga naghatag kaniya ug instruksiyon bahin sa paagi nga pagasundon sa pag-ilog sa siyudad. Gisunod pag-ayo ni Josue ang maong instruksiyon ug, human malaglag ang Jerico, siya nagpahayag ug matagnaong tunglo batok sa umaabot nga magtutukod niini, nga natuman kapin sa 500 ka tuig sa ulahi. (Jos 5:13–​6:26; 1Ha 16:34) Sunod siya nakiggubat batok sa Ai. Sa sinugdan, ang kasundalohan sa Israel nga 3,000 ka sundalo napildi, kay si Jehova wala motabang kanila tungod sa pagkawat ni Acan sa inagaw gikan sa Jerico alang sa personal nga gamit. Human ang Israel magbato kang Acan ug sa iyang panimalay tungod niini nga sala, si Josue nagbanhig batok sa Ai ug naghimo sa siyudad nga usa na lamang ka biniyaan nga bungdo.​—Jos 7:1–​8:29.

Niining tungora nga ang tibuok kongregasyon sa Israel, lakip ang mga babaye, bata, ug langyawng mga molupyo, miadto sa duol sa Bukid sa Ebal. Didto sa Bukid sa Ebal, si Josue nagtukod ug halaran sumala sa mga detalye nga gilatid sa Balaod. Samtang ang katunga sa kongregasyon nagbarog atubangan sa Bukid sa Gerizim ug ang laing katunga sa atubangan sa Bukid sa Ebal, gibasa ni Josue ngadto kanila ang “balaod, ang panalangin ug ang maldisyon.” “Wala gayoy usa ka pulong sa tanang gisugo ni Moises nga wala basaha ni Josue sa makusog.”​—Jos 8:30-35.

Human makabalik sa ilang kampo sa Gilgal, si Josue ug ang mga pangulo sa Israel giduaw sa mga mensahero sa Gabaon. Kay miila nga si Jehova nakig-away alang sa mga Israelinhon, ang mga Gabaonhon, pinaagig paglansis, milampos sa paghimog pakigsaad sa pakigdait uban kang Josue. Apan, sa nabutyag na kon kinsa gayod diay sila, gihimo sila ni Josue nga mga ulipon. Ang taho bahin sa gibuhat sa mga Gabaonhon nakaabot usab kang Adoni-zedek nga hari sa Jerusalem. Tungod niini siya ug ang upat ka uban pang hari sa Canaan mihimog pagsulong isip silot batok kanila. Agig pagsanong sa pagpakitabang sa mga Gabaonhon, si Josue mihimog tibuok gabii nga pagmartsa gikan sa Gilgal. Unya si Jehova nakig-away alang sa Israel sa pagdepensa sa mga Gabaonhon, nga nagpakita nga wala siya mosupak sa pakigsaad nga gihimo sa sinugdan uban kanila. Daghan sa kasundalohan sa mga kaaway ang nangamatay tungod sa milagrosong ulan nga yelo kay sa nangamatay sa aktuwal nga gubat. Gipatalinghogan pa gani ni Jehova ang tingog ni Josue nga molugway pa ang mga oras sa adlaw alang sa gubat.​—Jos 9:3–​10:14.

Gisundan ni Josue kining hinatag-sa-Diyos nga kadaogan pinaagi sa pagbihag sa Makeda, Libna, Lakis, Eglon, Hebron, ug Debir, sa ingon nagbuntog sa gahom sa mga Canaanhon sa habagatang bahin sa yuta. Sunod, ang amihanang mga hari sa Canaan, ubos sa pagpanguna ni Jabin nga hari sa Hazor, nagtingob sa ilang kasundalohan sa dapit sa katubigan sa Merom sa pagpakig-away batok sa Israel. Bisag giharong sa mga kabayo ug mga karo, si Josue gidasig sa Diyos nga dili mahadlok. Gihatag pag-usab ni Jehova ang kadaogan sa mga Israelinhon. Ingon sa gisugo, gikitnan ni Josue ang mga kabayo ug gisunog ang mga karo sa kaaway. Ang Hazor mismo gisunog sa kalayo. (Jos 10:16–​11:23) Busa, sulod lamang sa yugtong mga unom ka tuig (itandi ang Num 10:11; 13:​2, 6; 14:34-38; Jos 14:6-10), gipildi ni Josue ang 31 ka hari ug gisakop ang dakong bahin sa Yutang Saad.​—Jos 12:7-24; MAPA, Tomo 1, p. 737.

Karon miabot na ang panahon sa pag-apod-apod sa yuta ngadto sa matag tribo. Gibuhat kini sa sinugdan didto sa Gilgal ubos sa pagdumala ni Josue, sa Hataas nga Saserdoteng si Eleasar, ug sa napulo ka ubang hawas nga tinudlo sa Diyos. (Jos 13:7; 14:​1, 2, 6; Num 34:17-29) Human ipahiluna ang tabernakulo didto sa Shilo, ang pagbahinbahin sa yuta pinaagig ripa nagpadayon gikan didto. (Jos 18:​1, 8-10) Nadawat mismo ni Josue ang siyudad sa Timnat-sera sa bukirong rehiyon sa Epraim.​—Jos 19:​49, 50.

Kataposang Tambag Ngadto sa mga Israelinhon, ug Kamatayon. Sa hinapos na nga bahin sa iyang kinabuhi, si Josue nagtigom sa mga ansiyano sa Israel, sa mga pangulo, sa mga maghuhukom, ug sa mga opisyal niini, nga nagtambag kanila sa pag-alagad nga matinumanon kang Jehova ug nagpasidaan kanila bahin sa mga sangpotanan sa pagkadili-masinugtanon. (Jos 23:1-16) Gitigom usab niya ang tibuok kongregasyon sa Israel, gisubli ang miaging mga pakiglabot ni Jehova sa ilang mga katigulangan ug sa nasod, ug dayon giawhag sila sa pag-alagad kang Jehova. Si Josue miingon: “Karon kon daotan sa inyong mga mata nga moalagad kang Jehova, pagpili alang sa inyong kaugalingon karong adlawa kon kinsay inyong alagaran, kon sa mga diyos ba nga gialagaran sa inyong mga katigulangan didto sa pikas nga bahin sa Suba o sa mga diyos sa mga Amorihanon kang kansang yuta inyong gipuy-an. Apan kon bahin kanako ug sa akong panimalay, kami mag-alagad kang Jehova.” (Jos 24:1-15) Human niana gisubli sa mga Israelinhon ang ilang pakigsaad sa pagsugot kang Jehova.​—Jos 24:16-28.

Sa edad nga 110 anyos, si Josue namatay ug gilubong sa Timnat-sera. Ang maayong epekto sa iyang dili-matarog nga pagkamaunongon kang Jehova makita sa kamatuoran nga “ang Israel nagpadayon sa pag-alagad kang Jehova sa tanang adlaw ni Josue ug sa tanang adlaw sa mga ansiyano kansang mga adlaw milugway pa human kang Josue.”​—Jos 24:29-31; Huk 2:7-9.

2. Tag-iya sa usa ka umahan sa Bet-semes diin unang gipahimutang ug gipakita ang sagradong Arka human kini iuli sa mga Filistehanon.​—1Sa 6:​14, 18.

3. Pangulo sa Jerusalem sa panahon ni Haring Josias. Mopatim-aw nga ang hatag-as nga mga dapit nga gigamit sa bakak nga pagsimba nahimutang duol sa gipuy-an ni Josue, apan gitumpag kini ni Josias.​—2Ha 23:8.

4. Anak nga lalaki ni Jehozadak; ang unang hataas nga saserdote nga nag-alagad sa nahibalik nga mga Israelinhon human makapauli sila gikan sa pagkadestiyero sa Babilonya. (Hag 1:​1, 12, 14; 2:2-4; Zac 3:1-9; 6:11) Sa mga basahon sa Bibliya ni Esdras ug Nehemias, siya gitawag ug Jesua.​—Tan-awa ang JESUA Num. 4.