GRANADA

[Heb., rim·mohnʹ].

Usa ka prutas nga kon mahinog maron ang kolor, samag mansanas ang porma, nga may lukong o korona sa lubot niini. Sulod sa gahi nga panit niini adunay daghang gagmayng mga kapsula nga puno sa duga, nga ang matag usa may gamayng liso nga rosason o pula.

Ang kahoyng granada (Punica granatum), nga gipaila usab sa Hebreohanong pulong nga rim·mohnʹ, makaplagan sa tanang dapit sa Tungang Sidlakan. Panagsa rang moabot ug kapin sa 4.5 m (15 p) ang gitas-on niini. Ang mosanggaka nga mga sanga niini daghan, ug ang mga dahon niini lubos-berde nga samag ulo sa bangkaw ang porma ug kini mamulak ug pulahon ngadto sa sanag-pula nga mga bulak.​—HULAGWAY, Tomo 1, p. 742.

Ang duga sa granada maoy makaparepreskong ilimnon (Aw 8:2), ang arnibal nga gitawag ug grenadine gihimo gikan sa mga liso niini, ug ang mga bulak gigamit sa paghimog tambal nga makapahunong sa pagkalibag dugo. Ang napandongan nga mga tampihak sa dalagang Sulamita gipakasama sa “lusok sa granada” ug ang iyang panit gipakasama sa “usa ka paraiso sa mga granada.”​—Aw 4:​3, 13; 6:7.

Pinaagi kang Moises, si Jehova misaad sa nasod sa Israel nga Iyang dad-on sila ngadto sa usa ka yuta nga dagaya sa trigo, sebada, paras, igos, granada, olibo, ug dugos. (Deu 8:7-9) Una pa niini ang mga espiya nga miadto sa maong yuta mibalik nga may dalang mga ubas, igos, ug granada. (Num 13:​2, 23) Nailhan sa mga Israelinhon ang granada sa dihang sila didto pa sa Ehipto, ingon sa gipakita sa ilang reklamo diha sa Numeros 20:5.

Ang kupo nga walay bukton sa Hataas nga Saserdoteng si Aaron adunay mga granada libot sa sidsid niini nga hinimo sa asul nga hilo, balhibo sa karnero nga tininag morado, ug hilo nga sanag-pula nga giusa paglubid ug gisal-angsal-angan ug mga kampanilya nga bulawan. (Ex 28:​33, 34; 39:24-26) Sa ulahi, sa dihang gitukod ang templo, ang ulo-ulo sa duha ka tumbaga nga haligi atubangan sa portiko sa balay gidayandayanan ug mga kutay sa mga larawan sa granada.​—1Ha 7:​18, 20, 42; 2Ha 25:17; 2Cr 3:16; 4:13; Jer 52:​22, 23.

Ang granada lukop nga gitanom sa kapanahonan sa Bibliya, ug sa walay duhaduha ang mga dapit nga Rimon, En-rimon, ug Gat-rimon ginganlan sa ingon tungod kay daghan kining kahoya sa maong mga dapit. (Jos 15:32; 19:45; Neh 11:29) Ang kahoyng granada gipabilhan pag-ayo ug mao nga kini sagad nga gilakip sa ubang mahinungdanong mga tigpamungang tanom sama sa paras ug kahoyng igos.​—Aw 7:​12, 13; Joe 1:12; Hag 2:19.