PORCUPINO
[Heb., qip·podhʹ].
Usa ka dakong ilaga nga tunokon. Gilantugian pag-ayo ang eksaktong kahulogan sa Hebreohanong pulong nga qip·podhʹ, nga gihubad sa lainlaing paagi ingong “bittern” (usa ka matang sa talabong) (KJ, Da), “bustard” (usa ka langgam nga ayamonon) (NE), “hedgehog” (usa ka sus-ang hayop nga tunokon) (AT, Le), ug “(mga) porcupino” (AS, NW). (Isa 14:23; 34:11; Sof 2:14) Pinasukad sa gigikanan sa Hebreohanong pulong, si G. R. Driver wala modawat sa hubad nga “bittern” ug nagsugyot nga ang Hebreohanong pulong nga qip·podhʹ mahimong magtumong sa porcupino ug sa usa ka langgam. Apan iyang gisugyot ang “ruffed bustard” (usa ka matang sa langgam) nga lagmit mao ang hubad sa qip·podhʹ sa mga teksto nga gihisgotan. (Palestine Exploration Quarterly, London, 1955, p. 137) Si Koehler ug Baumgartner mipalabi sa “hedgehog” diha sa Isaias 14:23; 34:11, apan “mubog-dalunggan nga ngiwngiw” sa Sofonias 2:14. (Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Leiden, 1958, p. 845) Ang usa ka Hebreohanong pulong mahimong magtumong sa duha ka bug-os magkalahi nga mga hayop ug kini giilustrar sa termino nga tin·sheʹmeth, nga nagtumong sa usa ka molupad nga linalang, “ang sisne,” ug ingon man sa usa ka tigpanon nga linalang, “ang kamelyon.”—Lev 11:18, 30.
Apan bisan dili tino, mas maayo nga kanunayng hubaron ang qip·podhʹ nga “porcupino” o kaha “hedgehog,” imbes nga “bittern.” Ang karaan ug ang modernong mga leksikon sagad nga nagtala sa “hedgehog” o “porcupino” ingong hubad sa qip·podhʹ diha sa tanang teksto. Kini nga mga hubad gipaluyohan sa Gregong Septuagint ug sa Latin nga Vulgate, ingon man sa gigikanan sa Hebreohanong pulong ug sa kaamgid nga mga pinulongan sama sa Aramaiko, Arabiko, ug Etiopianhon.
Pinasukad sa ilang pagsabot sa Isaias 14:23 ug Sofonias 2:14 bahin sa pagkalaglag sa Babilonya ug Nineve, ang pipila misupak nga ang porcupino (o ang hedgehog) dili mao ang gitumong nga hayop, sanglit kini nga linalang dili magkanunayan sa may mga tangbo nga mga linaw, ug dili usab makaawit o makakatkat sa ibabaw sa mga haligi. Apan, sumala sa Isaias 14:23, dili ang may mga tangbo nga mga linaw kondili ang Babilonya ang panag-iyahon sa mga porcupino. Ang usa ka tigsuhid sa mga kagun-oban sa Babilonya nagtaho nga siya nakakaplag ug “daghang tunok sa porcupino.” Sa susama, ang paghisgot sa usa ka tingog nga ‘nag-awit sa bentana’ diha sa biniyaang Nineve mahimong magtumong sa bisan unsang langgam nga mibatog sa biniyaang bentana o bisan sa huyohoy sa hangin ug mahimong wala magtumong sa porcupino. (Sof 2:14) Kon mahitungod sa porcupino nga ‘nagpalabay sa kagabhion diha sa mga ulo-ulo sa haligi [ang tumoy sa mga haligi],’ angayng hinumdoman nga ang larawan nga gihisgotan maoy sa usa ka siyudad nga nagun-ob. Busa, posible gayod nga ang mga haligi pagaisipon dinhi nga natumba na sa yuta.