SADUSEO

Usa ka prominenteng relihiyoso nga sekta sa Judaismo nga nalangkit sa pagkasaserdote. (Buh 5:17) Sila wala motuo sa pagkabanhaw o sa mga manulonda.​—Buh 23:8.

Wala mahibaloi kon kanus-a mitungha ang mga Saduseo ingong usa ka relihiyosong sekta. Ang unang paghisgot kanila diha sa kasaysayan makita sa mga sinulat ni Josephus, nga nagpakitang sila misupak sa mga Pariseo sa ulahing katunga nga bahin sa ikaduhang siglo W.K.P. (Jewish Antiquities, XIII, 293 [x, 6]) Si Josephus nagtagana usab ug impormasyon bahin sa ilang mga pagtulon-an. Apan gikaduhaduhaan kon tinuod ba gayod ang iyang giingon. Dili sama sa mga Pariseo, matod ni Josephus, ang mga Saduseo wala motuo nga ang usa ka tawo gigamhan sa kapalaran, apan nagtuo nga ang usa ka tawo pinaagi sa iyang kaugalingong mga buhat, mao ra gayoy responsable sa kon unsay modangat kaniya. (Jewish Antiquities, XIII, 172, 173 [v, 9]) Gisalikway nila ang daghang binabang mga tradisyon nga gisunod sa mga Pariseo ug ingon man usab ang gituohan sa mga Pariseo nga ang kalag dili mamatay ug nga dunay mga silot o mga ganti human sa kamatayon. Dili maayo ang pagpakiglabot sa mga Pariseo sa usag usa. Sila giingong mga malalison. Sumala kang Josephus, ang ilang mga pagtulon-an nakadani sa mga adunahan.​—Jewish Antiquities, XIII, 298 (x, 6); XVIII, 16, 17 (i, 4); The Jewish War, II, 162-166 (viii, 14)  .

Ingon sa gipunting ni Juan nga Tigbawtismo, ang mga Saduseo kinahanglang magpatunghag mga bunga nga nahiangay sa paghinulsol. Kini tungod kay sila, sama sa mga Pariseo, napakyas sa pagtuman sa balaod sa Diyos. (Mat 3:​7, 8) Si Kristo Jesus nagtandi sa ilang makadaot nga pagtulon-an ngadto sa lebadura.​—Mat 16:​6, 11, 12.

Maylabot sa ilang relihiyosong mga tinuohan, ang Buhat 23:8 nag-ingon: “Ang mga Saduseo nag-ingon nga walay pagkabanhaw ni manulonda ni espiritu, apan ang mga Pariseo dayag nga nagpahayag niining tanan.” Pinaagi sa pagpangutana maylabot sa pagkabanhaw ug sa kaminyoon sa bayaw nga lalaki, ang usa ka grupo sa mga Saduseo misulay sa pagbitik kang Kristo Jesus. Apan iyang gipahilom sila. Pinaagi sa pagpunting sa mga sinulat ni Moises, nga giingong gidawat sa mga Saduseo, gipanghimakak ni Jesus ang ilang pangatarongan nga walay pagkabanhaw. (Mat 22:23-34; Mar 12:18-27; Luc 20:27-40) Sa ulahi, sa dihang miatubang sa Sanhedrin, nabahin ni apostol Pablo ang kinatas-ang hukmanan sa mga Hudiyo tungod kay iyang gipahinabo nga magkasumpaki ang mga Pariseo ug ang mga Saduseo. Posible kini tungod sa relihiyosong mga panagkalahi nga naglungtad taliwala kanila.​—Buh 23:6-10.

Bisan tuod nabahin sa relihiyon, ang mga Saduseo miduyog sa mga Pariseo sa pagsulay sa pagtental kang Jesus pinaagi sa pagpangayo kaniyag usa ka ilhanan (Mat 16:1), ug ang duha ka pundok nagkahiusa sa ilang pagsupak kaniya. Gipakita sa ebidensiya sa Bibliya nga ang mga Saduseo mao ang ilabinang naningkamot sa pagpatay kang Jesus. Ang mga Saduseo maoy mga membro sa Sanhedrin, diin kini nga hukmanan naglaraw batok kang Jesus ug, sa ulahi, naghukom kaniya sa kamatayon. Lakip sa maong hukmanan mao si Caifas nga Saduseo ug hataas nga saserdote, ug dayag nga diha pay ubang prominenteng mga saserdote. (Mat 26:59-66; Ju 11:47-53; Buh 5:​17, 21) Busa, sa dihang hisgotan gani sa Kristohanon Gregong Kasulatan nga may gihimong lakang ang pangulong mga saserdote, dayag nga nalangkit niini ang mga Saduseo. (Mat 21:​45, 46; 26:​3, 4, 62-64; 28:​11, 12; Ju 7:32) Ang mga Saduseo mopatim-awng maoy nanguna sa pagsulay sa pagpahunong sa pagkaylap sa Kristiyanidad human sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesus.​—Buh 4:1-23; 5:17-42; 9:14.