ZOAR

[Pagkagamay].

Usa ka siyudad sa “Distrito,” dayag nga kaniadto anaa sa daplin sa tabunok nga kapatagan. (Gen 13:10-12; tan-awa ang DISTRITO SA JORDAN.) Mopatim-aw nga ang Bela mao ang unang ngalan sa Zoar. Sa adlaw ni Abraham, kini gimandoan sa usa ka hari nga mirebelde kauban sa upat pa ka hari sa Distrito human sa 12 ka tuig nga pagmando ni Kedorlaomer, apan sila gipildi sa Elamihanong monarko ug sa iyang tulo ka kaalyado. (Gen 14:1-11) Sa dihang hapit nang laglagon ni Jehova ang Sodoma, si Lot mihangyo ug gitugotan nga mokalagiw ngadto sa Zoar, ug kining siyudara nakalingkawas. (Gen 19:18-25) Sa ulahi ang kahadlok maoy nag-aghat kaniya ug sa iyang duha ka anak nga babaye nga mobiya sa Zoar ug mahimong mga pumoluyo sa langob sa kasikbit nga bukirong rehiyon.​—Gen 19:30.

Gitagna nga sa dihang ang katalagman modangat sa Moab, ang mga kagiw niini manalagan ngadto sa Zoar ug ang pagtuaw tungod sa kalaglagan sa nasod madungog “gikan sa Zoar hangtod sa Horonaim, ngadto sa Eglat-selisiya,” nga tingali nagpakita nga ang Zoar sa maong panahon maoy usa ka siyudad sa Moab. (Isa 15:5; Jer 48:34) Ang Gregong Septuagint ug ang pipila ka modernong mga hubad (AT, JB, NE, RS) naghisgot sa Zoar (Zogora) diha sa Jeremias 48:4 (31:​4, LXX, Bagster), apan sa maong teksto ang Hebreohanon nga Masoretikong teksto naghisgot niini ingong “iyang mga gagmay.” (NW, JP, Le, Ro) Ang Zoar mao ang kinatumyang dapit sa H nga nakita ni Moises sa dihang iyang gilantaw ang yuta gikan sa Bukid sa Nebo. (Deu 34:1-3) Mopatim-aw nga ang siyudad diha sa Moab o sikbit niini, duol sa bukirong rehiyon sa Moab ug nahimutang sa may HS sa Patayng Dagat. (Itandi ang Gen 19:17-22, 30, 37.) Ang pipila ka eskolar nagtuo nga ang Zoar nahimutang sa A sa Patayng Dagat ug ang uban nagtuo nga kini diha sa Peninsula sa el-Lisan, o sa K o sa H lamang sa H nga tumoy sa dagat. Si Yohanan Aharoni nagtuo nga kini mao ang es-Safi, nga nahimutang sa binanlas nga yuta sa bul-oganang walog sa Zered (Wadi el-Hasaʼ). Sa Edad Medya ang ngalan gilangkit sa usa ka hinungdanong dapit tali sa Jerusalem ug Elat. Apan, ang pipila ka eskolar nagtuo nga ang orihinal nga Zoar ug ang ubang “mga siyudad sa Distrito” nahimutang sa ilalom sa katubigan sa H nga bahin sa Patayng Dagat.​—Gen 13:12.