‘Si Miguel ang Dakong Prinsipe’—Kinsa ba Siya?
ANG espiritung linalang si Miguel wala hisgoti nga daghan sa Bibliya, apan sa gihisgotan siya, ang konteksto kanunay nga dramatiko. Sa Daniel ato siyang makitang nagapakig-away sa daotang mga manulonda alang sa katawhan sa Diyos. Sa Judas siya nagapakiglalis kang Satanas mahitungod sa lawas ni Moises. Ug sa basahong Pinadayag iyang gitambog si Satanas ug iyang mga demonyo sa yuta. Dayag, si Miguel maoy usa ka dakong persona sa langit. Busa, tukma ang pagkahibulong, Kinsa si Miguel?
Sa daghang katuigan ang mga Saksi ni Jehova nagtudlo nga ang Miguel maoy langitnong ngalan alang sa bugtong Anak sa Diyos, kinsa ginganlan si Jesus samtang dinhi sa yuta. Bisan pa niana, ang kadaghanang ubang relihiyon nagaisip nga si Miguel usa sa ubay-ubay nga mga arkanghel, nga daw dili kay usa ra ang arkanghel. Tungod niini, Ang pagtulon-an ba sa mga Saksi ni Jehova husto? Unsay ginaingon sa Bibliya mahitungod kang Miguel?
“Ang Inyong Prinsipe”
Gipailaila kita sa usang ginganlag Miguel diha sa basahong Daniel. Dinha ang usa ka manulonda sa Diyos nagtumong kaniya niining mga pulonga: “Apan ang prinsipe sa harianong dominyo sa Persia misukol kanako sulod sa kawhaan ug usa ka adlaw, ug, tan-awa! si Miguel, usa sa labawng mga prinsipe miabot sa pagtabang kanako . . . Ug karon ako mobalik sa pagpakig-away sa prinsipe sa Persia. Sa dihang moadto na ako, tan-awa! moanhi usab ang prinsipe sa Gresya. Bisan pa niana, igasulti ko kaninyo ang mga butang nga gisulat sa kasulatan sa kamatuoran, ug walay mausa nga magakupot nga malig-on uban kanako niining mga butanga kondili si Miguel lamang, ang inyong prinsipe.”—Daniel 10:13, 20, 21.
Dinhi atong nabatonan ang makalingaw nga paglantaw sa dominyo sa espiritu. Atong makita nga ang espiritung mga linalang—maayo ug daotan—nalangkit pag-ayo sa kahikayan sa kalibotan. Dinha ang usa ka espiritung “prinsipe sa harianong dominyo sa Persia,” nga misukol sa mga kalihokan sa manulonda sa Diyos. Tapos sa Persia aduna unyay usa ka “prinsipe sa Gresya,” nga nagpauswag sa intereses nianang gahoma sa kalibotan. Taliwala nianang espiritung mga linalang, si Miguel maoy usa sa “labawng mga prinsipe.” Unsang nasora ang iyang gigiyahan ug gipanalipdan? Tin-aw, kadto mao ang katawhan ni Daniel, ang mga Hudiyo.
Ang ngalang “Miguel” nagkahulogang “Kinsa ang Sama sa Diyos?” sa ingon nagapasabot nga kining labawng prinsipe nagalaban sa pagkasoberano ni Jehova. Sanglit si Miguel manlalaban usab sa katawhan sa Diyos, kita dunay katarongan sa pag-ila nga siya mao ang wala-hinganling manulonda nga gipadala sa Diyos nga nag-una sa mga Israelinhon ginatos ka katuigan kanhi: “Ania akong ginapadala ang usa ka manulonda nga magauna kanimo aron ikaw magpabilin sa dalan ug magadala kanimo ngadto sa dapit nga akong giandam. Bantayi ang imong kaugalingon tungod kaniya ug sugta ang iyang tingog. Ayaw pagsukol kaniya, kay siya dili magapasaylo sa imong kalapasan; tungod kay ang akong ngalan anaa kaniya.”—Exodo 23:20, 21.
Makataronganon ang paghinapos nga kadto mao ang manulonda nga naghatod ug daghan kaayong hinungdanong komunikasyon sa katawhan sa Diyos. (Buhat 7:30, 35; Maghuhukom 2:1-3) Siya may bug-os nga pagbulot-an gikan sa Diyos sa paglihok diha sa Iyang ngalan, sama nga ang mga hari sa karaang panahon nagtugyan sa ilang mga singsing igpapatik ngadto sa kasaligang mga sakop, nga naghatag kanilag gahom sa paglihok diha sa ilang ngalan.—Exodo 3:2, 3; 4:10.
Aduna bay bisan unsa dinhi nga magpatuo kanato nga si Miguel ug si Jesu-Kristo maoy samang persona? Aw, si Jesus gitawag “ang Pulong.” (Juan 1:1) Siya mao ang tigpamaba sa Diyos. Kining espesyal nga mensaherong manulonda, usab, tin-aw mao ang pangulong tigpamaba sa Diyos ngadto sa mga Israelinhon.
Si Miguel ‘Motindog’
Si Miguel mao “ang inyong prinsipe.” Apan iyang dawaton ang dugang pagbulot-an. Sunod makita nato siya sa kataposang kapitulo sa basahong Daniel. “Ug nianang panahona si Miguel motindog, ang dakong prinsipe nga nagatindog alang sa inyong mga anak. Ug mahitabo gayod ang usa ka panahon sa kagul-anan nga wala pa sukad mahitabo sukad nga adunay usa ka nasod hangtod nianang panahona.”—Daniel 12:1.
Ang Daniel, sa kapitulo 11, bag-o pang nagbatbat sa martsa sa mga gahom sa kalibotan gikan sa iyang panahon mismo hangtod sa umaabot. Tukma niyang gibatbat ang pagkapukan sa Persia ug pagbangon sa Gresya. Unya miabot ang pagkabahin sa Gregong imperyo. Duha sa misangpot nga politikanhong persona—ang hari sa amihanan ug ang hari sa habagatan—mag-indigay aron makalabaw ug makagahom sa katawhan sa Diyos. Sa tayuktok nianang panag-indigay, si Miguel “motindog.” Unsay kahulogan niini?
Aw, sa ubang mga bahin niining samang tagna, ang pulong “pagtindog” nagkahulogang ang tawo magbaton sa pagbulot-an sa pagmando ingong hari. (Daniel 11:3, 4, 7, 20, 21) Busa, sa dihang si Miguel ‘motindog’ siya, usab, mosugod sa pagmando ingong hari. Tagda ang mga ipasabot niini.
Una mamatay si Daniel, ang kataposang Hudiyong hari, si Zedekias, nawad-an sa trono. Wala unyay Hudiyong hari sulod sa kasiglohan sa unahan. Ang tagna ni Daniel nagpakita nga may adlaw sa umaabot nga ang katawhan sa Diyos makabaton na usab sa usa ka hari—si Miguel.
Si Ezekiel, ang katalirongan ni Daniel, mitagna sa pag-abot nianang usa “nga may legal nga katungod” sa pagmando na usab ingong hari sa katawhan sa Diyos. (Ezekiel 21:25-27) Kini siya dili mao ang usa sa mga Levihanong Macabeo nga nagbatog gahom sulod sa hamubong panahon sa independensiya. Sila, kay dili mga kaliwat ni Haring David, walay “legal nga katungod” nga mahimong mga hari. Hinunoa, kadto mao si Jesu-Kristo nga gidihogan sa Diyos sa pagmando ingong hari sa usa ka langitnong gingharian. (Lucas 1:31-33; 22:29, 30; Salmo 110:1) Sa ingon siya lamang ang gidihogan. Busa makataronganon lamang ang pag-ingon nga si Jesus ug si Miguel sama nga persona.
Sa Daniel kapitulo 7, adunay laing tagna mahitungod sa martsa sa mga gahom sa kalibotan nga sama sa Daniel kapitulo 11. Apan, sa tayuktok nianang tagnaa atong mabasa nga “ang usang sama sa usa ka anak sa tawo” maoy “gihatagag pagmando ug dignidad ug gingharian.” (Daniel 7:13, 14) Ang usa nga “sama sa anak sa tawo” giila nga kaylap nga mao si Jesus. (Mateo 10:23; 26:64; Pinadayag 14:14) Busa, sa tayuktok sa usa ka tagna, si Jesus mahimong hari. Sa laing tagna sa Daniel, si Miguel mahimong hari. Sanglit ang duruha ka tagna nagahisgot sa samang panahon ug samang hitabo, tinong makataronganon ang paghinapos nga kana sila nagahisgot usab sa samang persona.
Ang Arkanghel
Sunod kita makabasa mahitungod kang Miguel diha sa Kristohanong Gregong Kasulatan. Ang basahong Judas nagatug-an kanato: “Apan sa dihang si Miguel ang arkanghel nakigbingkil sa Yawa ug nakiglalis mahitungod sa lawas ni Moises, siya wala mangahas sa pagpahamtang ug hukom batok kaniya sa mapasipalahong mga pulong, kondili miingon: ‘Hinaot si Jehova magabadlong kanimo.’” (Judas 9) Kining hitaboa nagatabang sa pagpakita sa pagkasuod ni Miguel sa karaang katawhan sa Diyos. Busa, kini nagapaluyo sa argumento nga siya mao ang manulonda nga nag-una sa mga Israelinhon aron sa pagpanalipod kanila.
Atong masayran gikan sa Judas nga si Miguel nagbaton sa katungdanan nga arkanghel. Sa pagkamatuod, siya mao ang arkanghel, sanglit walay laing arkanghel ang gihisgotan diha sa Bibliya, ni ang Bibliya nagagamit ug “arkanghel” sa plural. Ang “arkanghel” nagkahulogang “Pangulo sa mga anghel.” (Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament) Taliwala sa espiritung mga alagad sa Diyos, duha lang ka ngalan ang nalangkit nga may gahom ibabaw sa mga anghel: ang Miguel ug ang Jesu-Kristo. (Mateo 16:27; 25:31; 2 Tesalonica 1:7) Kini usab nagapaluyo nga si Jesus ug si Miguel usa ra.
Makaiikag, ang ngalang Jesus gilangkit sa pulong “arkanghel” diha sa usa sa mga sulat ni Pablo. Ang apostol misulat: “Ang Ginoong [Jesus] mismo mokanaog gikan sa langit uban ang nagasugo nga tawag, uban sa tingog sa arkanghel ug uban sa trompeta sa Diyos.” (1 Tesalonica 4:16) Ang konteksto nagapahimutang niining hitaboa sa panahon sa “presensiya sa Ginoo,” sa mosugod si Jesus sa pagmando ingong hari.—1 Tesalonica 4:15; Mateo 24:3; Pinadayag 11:15-18.
Maoy kabubut-on ug kahikayan ni Jehova nga si Jesus magbanhaw sa mga patay. (Juan 6:38-40) Ang trompeta sa Diyos mao ang magapatugbaw sa panawag aron ang mga patay mahibalik sa kinabuhi, sumala sa gisugo sa Diyos nga gamiton ang trompeta sa pagtigom sa iyang katawhan sa karaang panahon. (Numeros 10:1-10) Igahatag ni Jesus ang “usa ka nagasugo nga tawag” aron mogula ang mga patay, sama sa panagsa niyang gibuhat samtang dinhi sa yuta. (Juan 11:43) Apan karon siya magatawag, dili uban sa tingog sa usa ka tawo sama sa iyang gibuhat sa miagi, kondili, uban sa tanang gahom sa “tingog sa usa ka arkanghel” (en pho·neʹ arkh·ag·geʹlou). Bisan pa niana, usa ra ka arkanghel ang makatawag uban sa tingog sa arkanghel! Ug walay lain kondili si Jesus ang gihatagag pagbulot-an sa pagbanhaw sa mga patay. Busa, kining makapapukaw nga tagna nagahatag ug dugang lig-ong katarongan sa pag-ila nga si Jesus mao ang arkanghel, si Miguel.
Ang Gubat sa Langit
Ang kataposang pagpatim-aw sa ngalang Miguel diha sa Bibliya maoy diha sa basahong Pinadayag. Dinha atong mabasa: “Ug nahitabo ang usa ka gubat sa langit: Si Miguel ug ang iyang mga manulonda nakiggubat sa dragon, ug ang dragon ug ang iyang mga manulonda nakiggubat apan wala makadaog.” (Pinadayag 12:7, 8) Dinhi atong makita si Miguel nga nagalihok ingong arkanghel sa Diyos. Siya, kauban sa “iyang mga manulonda,” nagpildi kang Satanas ug nagtambog kaniya sa yuta.
Kini ang sinugdanan sa “hamubong panahon” una bug-os laglagon ang daotang sistema ni Satanas. Sa pagkalaglag sa Dakong Babilonya diha sa mga kamot sa kanasoran, ang kanasoran mismo laglagon ni Jesus ug sa iyang manulondang kasundalohan. (Pinadayag 12:12; 17:16, 17; 19:11-16) Sa kataposan, si Satanas itambog sa bung-aw sulod sa usa ka libo ka tuig, nga tapos niana maagoman niya ang bug-os nga kalaglagan diha sa “linaw sa kalayo.” (Pinadayag 20:1, 2, 10) Kini—ang dugay nang gisaad nga kataposang ‘pagdugmok sa ulo ni Satanas’—pagahimoon usab ni Jesus, uban sa iyang binanhaw espirituhanong mga igsoon.—Genesis 3:15; Galacia 3:16; Roma 16:20.
Sanglit si Jesus mao ang usa nga gitagna nga magadugmok sa ulo ni Satanas, ug sanglit siya nagabuhat niining tanang ubang buhat sa paghukom, makataronganon lamang ang paghinapos nga siya magapanguna sa kasundalohan sa langit diha sa pagtambog kang Satanas gikan sa langit. Busa, ang madaogong Miguel nga gitumong diha sa Pinadayag 12 mao gayod si Jesus, si kinsa gisultihan ni Jehova nga “magamando taliwala sa [iyang] mga kaaway.”—Salmo 110:1, 2; Buhat 2:34, 35.
Ang pagtungha sa ngalang Miguel, inay Jesus, diha sa Pinadayag kapitulo 12 nagaawhag sa atong pagtagad sa tagna nga gihisgotan nga unauna sa Daniel kapitulo 12. Sa Daniel atong mabasa nga si Miguel motindog. (Daniel 12:1) Sa Pinadayag kapitulo 12 si Miguel nagalihok sama sa usa ka madaogong hari nga nagatambog kang Satanas nganhi sa yuta. Ang sangpotanan: “Alaot ang yuta ug ang dagat.”—Pinadayag 12:12.
Si Jesus Usa ka Manulonda?
Ang pipila motutol sa pagpaila nga si Jesus mao ang manulonda ni Jehova nga gihisgotan sa Hebreohanong Kasulatan. Alang sa mga nagtuo sa Trinidad, hinuon, ang maong pagpaila mohatag suliran sanglit kini nagapakita nga siya dili sama kang Jehova nga Diyos. Apan bisan ang pipila nga dili motuo sa doktrinang Trinidad mobati nga ang pagpaila nga si Jesus usa ka manulonda sa usa ka paagi nagakebra sa iyang dignidad.
Apan, hinumdoming ang pasukaranang kahulogan sa “manulonda” (Hebreohanon, mal·’akhʹ; Grego, agʹge·los) maoy “mensahero.” Ingon nga “Pulong” (Grego, loʹgos), si Jesus mao ang mensahero sa Diyos par excellence. Hinumdomi, usab, nga ingong arkanghel, ingon man “ang panganay sa tanang kalalangan,” nabatonan ni Jesus ang kinalabwang ranggo taliwala sa mga manulonda bisan sa wala pa moanhi sa yuta.—Colosas 1:15.
Tinuod, misulat si apostol Pablo ngadto sa mga Hebreohanon: “Siya [Jesus] nahimong labaw pa kay sa mga manulonda, sa gidak-on nga iyang napanunod ang usa ka ngalan nga labi pang halangdon kay sa ilaha.” (Hebreohanon 1:4; Filipos 2:9, 10) Bisan pa niana, kini nagabatbat sa iyang kahimtang tapos sa iyang pag-anhi sa yuta. Siya sa gihapon mao ang arkanghel ug ang “sinugdan sa kalalangan sa Diyos.” (Pinadayag 3:14) Apan siya nahimong labaw kay sa mga manulonda. Ang ‘labi pang halangdong ngalan’ o katungdanan maoy butang wala niya maangkon una pa moanhi sa yuta. (Kining mga kasulatana nagasupak sa ideyang Trinidadnon nga ang Anak mao ug kanunay sama sa tanang paagi sa Amahan.)
Busa, ang kamatuorang si Miguel mao ang arkanghel, ang pangulo sa mga anghel, ang kamatuorang siya motindog sa pagmando ingong Hari, ug ang kamatuorang siya nanguna sa pagtambog kang Satanas gikan sa langit sa panahon sa pagkatawo sa Gingharian sa Diyos ngatanan motultol sa usa ra ka konklusyon: ‘Si Miguel ang dakong prinsipe’ walay lain kondili si Jesu-Kristo mismo.—Daniel 12:1.
[Blurb sa panid 28, 29]
Si Miguel mao ang arkanghel nga nahimong hari . . .
. . . Siya nanguna usab sa pagtambog kang Satanas gikan sa langit