Si Jehova Nagabantay Kanamo

Sumala sa giasoy ni Erich Kattner

PAK! Ang libro milagapak sa akong ulo. Kadto ang una kong pagkakitag Bibliya, ug kadto sa kamot sa usa ka paring Katoliko. Ngano? Tungod sa usa ka pangutanang akong gisukna.

Ang pari nagtudlog katekismo ug relihiyon ug naningkamot sa pagdasig kanamong mga batang lalaki sa pagsulod sa pagkapari. Sa iyang panlimbasog sa pagbuhat niini, iyang gigamit ang kasulatan sa 1 Tesalonica 4:17, diin kini nagahisgot niadtong ‘gisakgaw ngadto sa mga panganod sa pagsugat sa Ginoo sa kahanginan.’

Ako kanunayng punog pangutana, mao nga ako nangutana: “Nganong moingon ka mang ang mga pari moadto deretso sa langit, dihang, sumala pa sa Credo, si Jesus miadto man sa impiyerno?” (Buhat 2:31) Kadto ang panahong ang Bibliya milagapak sa akong ulo.

Tinguha nga Masayod

Apan ako sinserong nagtinguhag mga tubag. Ako nakiling kaayo sa pagsimba sa Diyos, bisan ingong batang lalaki. Ako tigsulod sa halos tanang simbahan nga akong maagian. Bisan pa niana ako wala matagbaw. Sa usa ka paagi ako kanunayng nasuko sa mga butang akong nakita, sama sa dakong idolatriya sa pipila ka tawo o sa kagawian sa pila ka pari.

Dihang ako mga otso anyos pa, akong gibasa ang una kong libro. Kadto nag-ulohang Ang Pagkahimong Kristiyano sa Brazil. Ako nakurat. Alang kanako kadto nahisamag usa ka estorya sa pagbuno, ang pagbuno sa mga Indian sa ngalan sa relihiyon. Ang pagkasayod niadtong mga butanga igo na sa pag-usab sa akong hunahuna bahin sa daghang butang.

Kadtong tanan nahitabo sa katuigang 1920. Ako natawo sa Vienna, Austria, Agosto 19, 1919, ang bugtong anak sa akong mga ginikanan. Sa dihang ako mga sayes anyos pa, ang akong amahan, usa ka elektrikal nga inhenyero, midawat sa usa ka trabaho sa amihanang Czechoslovakia, sa Aleman-ug-sinultihang seksiyon sa Sudetenland. Busa ang akong pamilya mibalhin didto, ug sa kataposan ngadto sa usa ka gamayng lungsod gitawag Warnsdorf.

Ako nalugda kaayo sa Iglesya Katolika. Usa ka adlaw, kay nayugot kaayo tungod sa silot nga akong nadawat gikan sa pari, ako naghilak nga mipauli sa balay gikan sa eskuylahan. Samtang milatas sa pila ka umahan, ako naghunahuna nga dili mahimong may Diyos, tungod sa daghang hiwing butang akong nakita ug gitudlo kanako.

Unya milabay ang kalanggaman, ug namatikdan ko ang kabulakan, ang mga alibangbang, ug ang tanang katahom sa kalalangan. Ug miabot sa akong hunahuna nga aduna gayoy Diyos nga mahigugmaon apan ang gitawag nga mga tawo sa Diyos tingali dili ingon. Ug tingali ang Diyos wala nay pagtagad sa katawhan. Kadto ang panahong gilitok ko ang akong unang tinuod, tinuyo nga pag-ampo, nga gihangyo ang Diyos sa pagtabang kanako sa pagkaila kaniya kon ugaling siya maikag pa usab sa tawo. Kadto maoy niadtong 1928.

Mga usa ka bulan sa ulahi ang akong inahan mibiyahe alang sa usa ka reunyon sa pamilya didto sa Vienna; kadto mao ang ika-60ng adlawng-natawhan sa iyang inahan. Didto nakita sa akong inahan ang iyang igsoong lalaki, si Richard Tautz, kinsa niadto nagpuyo sa Maribor, Yugoslavia. Siya bag-o pang nahimong usa sa mga Estudyante sa Bibliya, ingon sa pagtawag niadto sa mga Saksi ni Jehova. Si Mama mipauli sa balay nga nahinam kaayo sa bag-ong mga kamatuoran sa Bibliya nga iyang nakat-onan. Ang iyang gisugid kanako makataronganon alang kanako. Daw ang kamot ni Jehova naglihok.​—Salmo 121:5.

Pagpadapat sa Akong Natun-an

Sa ulahi, ang mga Estudyante sa Bibliya nangabot gikan sa Alemanya, ug ang pagsangyaw gisugdan sa among dapit. Pila ka bulan sa ulahi, gisugdan paghimo ang regular nga mga tigom sa usa ka kanait nga lungsod sa Alemanya, ug among baktason ang pila ka milya tabok sa utlanan aron motambong niana. Maoy niadtong panahona nga akong nailhan si Otto Estelmann, nga uban kaniya ako nagbuhat nga suod sa ulahing katuigan.

Niadtong 1932 ang among pamilya mibalhin ngadto sa Bratislava, ang kaulohan sa Slovakia, mga 45 ka milya (72 km) gikan sa Vienna. Wala pay laing Saksi didto niadtong panahona. Akong gihukom nga magmaaktibo sa buluhatong pagsangyaw. Busa akong gipili ang akong gihunahuna nga labing lisod nga teritoryo, usa ka proyekto sa apartment nga kadaghanan gipuy-an sa mga pamilya sa opisyales sa gobyerno. Upat ka pinulongan ang gigamit niadto sa Bratislava: Slovak, Czech, Aleman, ug Hungariano.

Nga nagdalag mga tarheta nga may gamayng sermon nga gipatik niana sa upat ka pinulongan, ako nag-inusarang miadto sa mga pultahan sa apartment nga nagtimbre niana. May panahong ang akong amahan, kinsa niadto dili pa Saksi, mobarog sa pikas nga daplin sa dalan, nga maglantaw kanako ug manglingolingo. Sa wala madugay tapos niadto siya mibarog usab nga malig-on dapig kang Jehova.

Niadtong Pebrero 15, 1935, sa usa ka espesyal nga miting uban sa usa ka nagpanaw nga magtatan-aw sa among balay, ako, duyog sa uban, nabawtismohan sa usa ka banyera. Ako migraduwar sa tunghaan sa komersiyo niadtong tuiga ug gitanyagan ug makadaning trabaho, apan sa samang panahon ako gidapit sa pagtrabaho sa sangang buhatan sa Watch Tower Society sa Prague, Czechoslovakia. Tapos sa usa ka seryosong pagpakigsulti sa akong mga ginikanan, ang butang among gidala kang Jehova sa pag-ampo. Busa, wala madugay tapos ma-16 anyos, ako misulod sa bug-os-panahong pag-alagad niadtong Hunyo 1, 1935.

Pag-alagad sa Lisod nga mga Panahon

Sa opisina sa Sosyedad sa Prague, ako nakatuon sa pagpaandar sa mga makinang typesetting ug sa pagkakompositor. Kami namuhat ug mga tracts alang sa among mga igsoon sa Alemanya, kinsa niadto gidili ni Hitler, ug naggama usab sa Bantayanang Torre sa ubay-ubayng pinulongan. Ugaling lamang, kadto maoy lisod nga mga panahon alang sa among buluhaton sa Uropa, ug sa kataposan gisirhan sa mga awtoridad ang among sangang-buhatan niadtong Disyembre 1938.

Ako mipauli sa Bratislava, diin ang panggobyerno nahipasa ngadto sa mga kamot sa mga may-simpatiya sa Nazi, ug ako mitrabaho nga dili dayag sulod sa duha ka bulan nga nagbuhat sa balay-balay nga pagsangyaw. Sa maomaong panahon ang Sentral Uropanhong Opisina sa Watch Tower Society sa Bern, Switzerland, misulat kanako nga kon ako andam moalagad nga payunir sa bisan diin sa kalibotan, angay akong moadto sa Bern.

Akong gidawat ang imbitasyon ug mibiya sa balay. Kadto ang kataposang panahong akong nakita ang akong amahan, ug gidangtan pag 30 anyos nga akong nakita pag-usab ang akong inahan. Apan si Jehova nagbantay kanamong tulo latas sa daghang kalisdanan nga misunod. Pananglitan, akong nasayran sa ulahi nga ang daotag-dungog nga Hlinka Guarda (usa ka matang sa Slovakian SS) nangita kanako sa adlaw sa akong pagbiya sa Bratislava. Ug sa biyahe, sa dihang nasayran sa mga ahenteng Nazi nga ako usa sa mga Saksi ni Jehova, sila misulay sa pagpadakop kanako sa mga utlanan sa Yugoslavia ug Italya. Apan si Jehova nagbantay kanunay kanako.​—Salmo 48:14; 61:3.

Sa Bern akong nasayran nga ako ipadala ngadto sa Shanghai, China, apan sa ulahi ang maong asaynment giilisan sa Brazil. Ako mitrabaho sa sangang-buhatan sa Bern hangtod akong nadawat ang akong visa alang sa Brazil. Sa maong panahon ang mga suliran sa Uropa misamot. Ang mga utlanan gisirhan, mao nga sa Agosto 1939 ang Sosyedad miawhag kanako sa pagsulod sa Pransiya. Ang Brazilianong barkong pangnegosyo nga Siqueira Campos molarga niadto gikan sa Le Havre, Pransiya, Agosto 31, ug ako mosakay niana. Upat ra ka oras una mobuto ang Gubat sa Kalibotan II, ang barko milarga.

Ang usa o kapin sa dosenang pasahero nga akong kauban sa biyahe sa segunda-klaseng kabin nga seksiyon, akong nasayran sa ulahi, maoy mga ahenteng Nazi tanan. Wala gayod sila makaangay sa akong pagsangyaw. Sa makadaghan sila naningkamot nga ako mabiyaan sa barko. Sa Vigo, Espanya, ang mahigalaong kapitan nagpasidaan kanako nga dili mokanaog sa baybayon samtang didto. Sa Lisbon, Portugal, gipalsipikar sa mga ahenteng Nazi ang panahon sa paglarga sa barko diha sa notisyahan aron ako mabiyaan didto. Apan sa makausa pa si Jehova nagbantay kanako. (Salmo 121:3) Nakaabot ako sa Santos, Brazil, sa gabii sa Septiyembre 24, 1939. Sa pagkasunod adlaw ako mipaingon sa São Paulo, diin nahimutang ang opisina sa Sosyedad.

Pag-alagad sa Brazil

Niadtong Septiyembre 1939 may 127 lang ka Saksi sa Brazil, nga niadto may populasyon nga mga 41 ka milyong tawo. Tapos sa mga usa ka semana sa São Paulo, ako milarga paingon sa akong payunir nga asaynment sa labing habagatang estado, ang Rio Grande do Sul. Ako mopuyo uban sa pila ka nagsultig-Alemang mga Saksi nga Polako ug kagikan nga nagpuyo sa nahilit nga dapit sa lasang.

Ang biyahe sa tren gidangtag upat ka adlaw. Ang kataposan sa linya mao ang Giruá, nga susamag usa ka lungsod sa Kasadpan sa unang mga adlaw sa Amerika del Norte. Gikan sa Giruá may biyaheon pa akong 20 milya (32 km) aron makaadto sa lasang sa pag-abot sa dapit diin nagpuyo ang mga Saksi. Ang usa ka trak dekarga nagpasakay kanako, nga nagbilin kanako sa usa ka dalang dili sementado. Pinaagi sa pagbaktas sulod sa duolag milya agi sa wala-matandog nga lasang ug pagtabok sa gamayng sapa, ako sa kataposan nakaabot.

Tungod sa pagkahilit sa dapit, ang akong pag-alagad ingong payunir limitado ngadto sa mga panahon dihang may makadala kanako sakay sa usa ka gamayng karomata nga ginuyod ug kabayo. Ang pag-abot sa mga tawo naglangkit sa pagpanawg daghang adlaw, pagkatulog sa mga dalan nga dili sementado aron sa paglikay sa mga halas o sa ilalom sa karomata kon mag-ulan. Kami misangyaw usab sa mga lungsod sama sa Cruz Alta.

Niadtong 1940 ang Sosyedad nag-asayn na usab kanako ngadto sa Pôrto Alegre, ang kaulohan sa estado sa Rio Grande do Sul. Didto ako miduyog sa akong higala sa pagkabata pa nga si Otto Estelmann, kinsa naasayn usab ngadto sa Brazil. Ang mga awtoridad didto maorag may simpatiya sa mga Nazi. Gidakop kami ug gipapili sa pagpirmag papeles nga magsalikway sa among pagtuo o paglarga sakay sa panggabii nga tren aron prisohon didto sa Uruguayanong utlanan. Kami nagsakay sa tren niadtong gabhiona.

Gipiotan

Didto sa utlanan among gigugol ang hapit duha ka tuig ingong binilanggo sulod sa balay. Apan makausa pa si Jehova mitabang kanamo. Ang pila ka Hudiyong negosyante mitanyag sa ilang tabang. Ingong resulta, inay ibutang sa prisohan, ako gitugotan sa pagtrabaho sa sekular nga trabaho, apan gibantayan pag-ayo. Kami wala makakontak sa sangang buhatan sa Sosyedad.

Bisan pa niana, usa ka adlaw sa dalan among nahibalag ang usa ka payunir nga igsoong lalaki gikan sa Uropa nga giasayn sa Uruguay. Nahitabo lamang nga siya miduaw sa utlanan. Talagsaon kadto nga reunyon! Iya kaming gihatagag usa ka Alemang Bibliya ug Ingles nga Watchtower. Kadto mao ang panahong misugod gayod ako sa pagtuon ug Ingles.

Dayon, niadtong Agosto 22, 1942, ang Brazil mideklarar ug gubat batok sa Alemanya ug Italya, nga nagkahulogan sa kausaban sa among kahimtang. Kami gidala balik sa Pôrto Alegre, ug tapos sa pila ka pagsukitsukit, ako gibuhian. Tapos niadto, nahibalag ko ang pila ka batan-ong Saksi si kinsa akong nakaila sayosayo sa dapit sa lasang diin ako unang naasayn. Busa ako nakakontak sa sangang buhatan, ug ako misugod na usab sa pagpayunir. Upat sa maong mga batan-on mikuyog kanako sa payunir nga buluhaton, ug kami nakakaplag ug mga tawo nga midawat sa mensahe sa Gingharian, nga ang pipila kanila nagasangyaw gihapon.

Ang bag-ong mga awtoridad pabor kanamo, mao nga sa 1943 gihikay namo ang unang gamayng asembliya sa Pôrto Alegre. Ang katibuk-ang tumatambong maoy 50, nga halos katunga kanila mga polis nga wala mag-uniporme. Usa ka tuig sa ulahi, niadtong 1944, among gihikay ang laing asembliya. Tapos niadto ako gitawag aron sa pag-alagad sa sangang buhatan sa Sosyedad, nga gibalhin gikan sa São Paulo ngadto sa Rio de Janeiro.

Gilead ug Human Niadto

Niadtong 1950 ako giimbitar sa pagtambong sa ika-16ng klase sa Watchtower Bible School of Gilead sa South Lansing, New York. Human sa graduwasyon niadtong Pebrero 1951, akong nadawat ang temporaryong asaynment ingong espesyal payunir uban sa South Bronx, New York, nga Kongregasyon, apan sa ulahi ako mibalik sa Brazil.

Sulod sa mga usa ka tuig ug tunga ako nag-alagad nga usa ka nagapanawng hawas sa Sosyedad, ingong usa ka distritong magtatan-aw ug sirkitong magtatan-aw. Unya, niadtong Pebrero 1953, ako gitawag pagbalik sa sangang buhatan sa Rio de Janeiro ug giasayn sa paghimo sa buluhatong paghubad. Sa ulahi, gikan sa Septiyembre 1961 ngadto sa Septiyembre 1963, ako nakapribilehiyo sa pagtrabaho sa usa ka espesyal nga asaynment sa paghubad sa hedkuwarter sa Sosyedad sa Brooklyn, New York. Samtang didto, akong nakontak ang usa ka magtiayon nga akong nailhan sa Brazil. Ang bana misugot sa pagtuon uban nako sa hotel nga ilang gipuy-an ug nakombinsir sa kamatuoran.

Pila ka bulan sa ulahi, sa nahibalik kami sa Brazil, ako na usab siyang gikontak. Apan siya daw kontento na sa kaugalingon. Busa ako siyang giingnan: “Tan-awa, Paul, ikaw usa ka sibil nga inhenyero. Apan pananglit ako ang sibil nga inhenyero ug mosulti kanimong ang atop hapit nang malumpag ibabaw nimo. Unsay imong buhaton? Aw, ingong ‘inhenyero’ sa Bibliya, ako nagasulti kanimong gawas kon ikaw molihok na pinasukad sa imong nahibaloan, ikaw masugamak sa suliran.”

Sa wala madugay siya nabawtismohan ug nag-alagad nga usa ka Kristohanong ansiano sa pila ka tuig na. Siya usab nakatabang kaayo sa pagtukod sa dako bag-ong mga pasilidad sa sanga sa Cesário Lange, São Paulo, diin 480 kanamo karon nagatrabaho sa pagtagana sa espirituwal nga mga panginahanglan sa nag-uswag nga gidaghanon sa mga Saksi sa Brazil.

Mapinadayonong mga Pag-uswag

Niadtong 1945 among nabatonan ang unang pagduaw sa presidente sa Watch Tower Society, si Nathan H. Knorr, ug usab sa niadto bise-presidente, si Frederick Franz. Ang usa ka kombensiyon gihikay sa Pacaembu gymnasium sa São Paulo City, ug ako nag-alagad nga maghuhubad alang sa miduaw nga mga igsoon. Ang among kinatas-ang tumatambong maoy 765.

Ako mahinumdom nga si Igsoong Knorr milantaw sa dakong tapad nga estadyum ug nahibulong kon may panahon bang kana amo gayong mapuno. Aw, kana among gipuno niadtong Disyembre 1973, dihang ang 94,586 nagpuno sa pagkaawas sa Pacaembu Stadium panahon sa “Balaang Kadaogan” nga Kombensiyon. Kadto gilabwan niadtong Agosto 1985 panahon sa “Mga Maghuhupot sa Integridad” nga Kombensiyon sa Morumbi Stadium, São Paulo City, diin 162,941 ang presente. Ug, nga dungan, ang laing 86,410 mitambong sa usa ka estadyum sa Rio de Janeiro. Sa ulahi, 23 ka dugang tigom nagpauswag sa katibuk-ang tumatambong alang sa “Mga Maghuhupot sa Integridad” nga mga Kombensiyon sa Brazil ngadto sa 389,387!

Latas sa katuigan, ako nakapribilehiyo sa paghubad alang sa miduaw nga mga mamumulong gikan sa hedkuwarter sa Brooklyn, New York. Karong bag-o usa kanila, samtang siya mikuyog sa paglakaw kanako ug nagmatikod sa daghang tawo nga akong gitun-an latas sa katuigan nga mitimbaya kanako, misulting siniaw: “Wala pa gayod ako makakitag usa ka ulitawo nga daghan kaayog anak.”

Ang talagsaong mga haylait sa akong kinabuhi mao usab ang internasyonal nga mga kombensiyon nga akong natambongan sa ubang nasod. Sa kombensiyon sa Nuremberg niadtong 1969, akong nakita ang akong inahan sa unang panahon sa 30 ka tuig. Siya namatay nga matinumanon niadtong 1973. Si Tatay wala tugting mobiyahe sa gawas sa nasod alang sa kombensiyon, ug wala ko na gayod siya igkita pag-usab tapos sa akong pagbiya sa balay. Niadtong 1978 ako nakapribilehiyo sa paghatag sa pakigpulong publiko sa internasyonal nga kombensiyon sa Vienna, Austria, ang unang dakong kombensiyon nga akong natambongan sa siyudad nga akong natawhan.

Sulod niining daghang katuigan sa Brazil, akong nasaksihan nga si Jehova mao ang Usa nga “nagapatubo.” (1 Corinto 3:7) Niadtong 1948 among nalapawan ang 1,000 magmamantala nga marka. Human niadto, ang gidaghanon sa mga magmamantala milukso ngadto sa 12,992 sa 1958 ug ngadto sa 60,139 sa 1970. Inay sa 127 ka magmamantala sa Gingharian nga among nabatonan sa Septiyembre 1939, may 196,948 sa Agosto 1986. Tinuod, ang ‘gamay nahimong usa ka gamhanang nasod’ usab niining nasora.​—Isaias 60:22.

Apan ang populasyon sa Brazil miuswag usab, gikan sa 41 milyon sa 1939 ngadto sa kapin sa 135 milyon karon. Busa kami aduna gihapoy dako kaayong natad sa buluhaton. Maoy akong kalipay sa personal nga malangkit sa kahibulongang mga pag-uswag nga gihatag ni Jehova, ug pagkamakalilipay kana! Busa ako makasugyot kang bisan kinsang buot moalagad kang Jehova sa bug-os panahon: Sige! Ayaw kahadlok kon unsay mahimong mosangpot tungod kay “si Jehova mismo magabantay sa imong paggula ug sa imong pagsulod.”​—Salmo 121:7, 8.

[Blurb sa panid 26]

“Sultihan ko ikaw nga gawas kon molihok ka pinasukad sa imong nahibaloan, ikaw masugamak sa suliran”

[Hulagway sa panid 25]

Si N. H. Knorr nagdiskurso, nga si Erich Kattner ang naghubad, sa São Paulo, Brazil, 1945