Unsay Nahimo sa Diyos Alang Kanimo?
‘WALA!’ tingali may moingon. ‘Kinahanglan kong magkugi ug nagaatiman sa akong kaugalingon.’ Kon mao kanay imong pagbati, palandong sa makadiyut. Sa unsang paagi mitungha ka?
Sa mga siyam ka bulan sa wala ka pa matawo, duha ka gagmitoyng mga organismo nagtagbo sa sulod sa imong inahan. Silang duha napormang usa ka bag-o, tagsaong organismo.
Ang dakodako sa duha ka organismo mao ang ovum, o itlog, nga gikan sa imong inahan. Ang mas gamay nga organismo mao ang sperm nga gikan sa imong amahan—hilabihan kaayo sila ka gamay nga, sumala sa libro ni Sheila Kitzinger nga The Experience of Childbirth, kon ang tanang sperm nga nagpatungha sa tanang mga tawo sa kalibotan gitapad sa pagpangitlog, sila “mosobra lang ug diyutay sa usa ka pulgada (2.5 cm].” Apan dihang makasulod ang sperm sa imong amahan sa itlog sa imong inahan, matukod ang genetic code ug ikaw gisamkon!
Ang makuti kaayong paagi sa pagtubo magsugod. Sila “hilabihan kaayo ka komplikado nga, human sa usa ka siglo sa pagtuon, ang mga siyentista wala gihapon makatugkad kanila,” misulat si Andrea Dorfman sa Science Digest.
Ingong pananglitan sa paagi sa pagtubo nga nakalibog sa siyentista, kining mao gihapong magsusulat mikomento: “Ang pagkontrolar sa pagtubo malisod kaayo nga isyu. Ang wala ug tuong kamot, pananglitan, bug-os nga maporma sa iyang kaugalingon gikan sa usa ka milimetrong gitas-on nga mga masa sa tisyu, apan moundang sila sa pagtubo nga tupong ang mga gitas-on. Sa unsang paagi nahibalo ang mga selula kon kanus-a mohunong sa pagdaghan? . . . Ang matag organo daw may kaugalingong paagi sa pagkontrolar sa pagtubo.” Dili ba nalipay kita nga naingon niini?
Unsay nagapahinabo ug nagakontrolar sa pagtubo diha sa tanang buhing organismo? Usa ba ka walay hunahunang gahom nga gitawag kinaiyahan? Usa ka panulagmang paagi nga gitawag ebolusyon? Dili ba dayag nga ang katingalahang ka komplikado, tagsaong panaglainlain, ug tuman ka tahom nga mga porma sa kinabuhi niining makabibihag nga planeta nagapadayag lamang sa obra sa usa ka labing gamhanang Maglalalang? Kon mao, dili ba bation nato ang kinasingkasing nga pasalamat sa iyang nahimo alang kanato?
Walay Kinutubang Ebidensiya sa mga Katingalahan sa Paglalang
Kada adlaw—oras-oras pa gani—kita nakapahimulos gikan sa mga katingalahan sa paglalang. Pananglitan, unsay mahitabo kon kita matulog? Ang kalihokan sa hunahuna ug kaunoran awtomatikong mohinay. Kini dili sa atong kaugalingong pagbuot, kay kita sagad makatulog nga dili lang masayod niana. Ug pagkamakapapresko sa maayong katulog! Ang uban makalahutay ug mga semana nga walay pagkaon, apan kadtong makaabot ug sobra sa tulo ka adlaw nga walay katulog maglisod sa paghunahuna, sa pagkakita, ug sa pagkadungog.
Inigkamata nimo sa buntag, tingali may modala kanimo ug matam-is nga kape. Ang kalamay, nga kaniadto nihit ug mahal kaayo, daghan na nga kita dili na maghunahuna pa niana. Apan giunsa kini sa paghimo? Kini giporma diha sa mga tanom pinaagi sa proseso nga gitawag photosynthesis—ang reaksiyon sa init sa adlaw diha sa tubig ug sa carbon dioxide. Sa samang higayon ang oksihena, nga importante sa tanang buhing mga linalang sa yuta, gipagawas. Hilabihan kaayo ka komplikadong paagi ang photosynthesis nga wala gihapon bug-os masabti sa mga siyentista. “Sa unsang paagi . . . makab-ot ang photosynthesis?” nangutana ang librong The Plants. (Life Nature Library) “Sama ra kini sa pagpangutana kon sa unsang paagi nagsugod ang kinabuhi—wala gayod kita mahibalo.”
Tingali samtang giinom mo ang imong kape, imong mahinumdoman ang programa sa telebisyon sa miaging gabii. Sa mata sa imong hunahuna imong makita kadtong maanindot nga mga talan-awon pag-usab. Sa unsang paagi napasa sila ngadto sa imong utok, napundo didto samag rolyo sa pelikula, dayon ipasundayag ug balik aron imong ikaasoy kini sa uban? Katingalahan, dili ba? Diin man kuhaa sa tawo ang kinaadman sa paghimog katingalahang mga butang? Siyempre dili gayod gikan sa mga mananap. Dili ba kahibulongan ang utok sa tawo?
Sayo pa ang adlaw. Apan pagkadaghan sa atong nabatonan nga angay natong pasalamatan ang Maglalalang! Apan adunay daghan pa.