Ang Ipasabot sa mga Balita

Usa ka Pasidaang Ilhanan

Sa miaging Disyembre usa ka linog nga nagsukod ug 6.9 diha sa Richter scale miigo sa Soviet Armenia ug malalagong hampak. Gibatbat ingong “usa sa labing grabe sa kasaysayan sa Sobyet,” ang linog nakapildi lag mga 25,000 ka kinabuhi ug nagbilin ug 500,000 ka tawong walay mga puy-anan. Kana nakalumpag ug dos tersiya sa ikaduhang labing dakong siyudad sa Armenia, ang Leninakan, nga dunay populasyong 290,000 ug bug-os nga nalumpag ang Spitak, usa ka lungsod nga may mga 30,000 ka molupyo. Daghang gagmayng mga komunidad napatag usab sa linog. Labing menos 5,400 ka naluwas ang gihulbot gikan sa mga bungdo sa kagun-oban sa daghang-nasod nga mga grupo sa mga trabahanteng mangluluwas, ug sumala sa mga awtoridad sa Sobyet, ang gidaghanon sa nangasamad miabot ug 13,000.

Bisan pa nga ang mga siyentipiko may ideya sa paninugdang geolohikal nga mga hinungdan sa kadaghanang mga linog, ang malaglagong kasubsob sa mga linog niining sigloha dili ikahibulong sa edukadong mga estudyante sa Bibliya nga pamilyar sa gitagna ni Jesu-Kristo nga “ilhanan” nga nagtimaan sa iyang dili-makitang “presensiya” ug sa “konklusyon sa sistema sa mga butang.” Ngano man kana? Tungod kay bisan pa nga wala isaysay ni Jesus ang hinungdan niining mga hitabo sa pag-uyog, siya mipasidaan nga ingong bahin nianang daghang-bahing “ilhanan,” duna unyay “mga linog sa nagkalainlaing dapit.”​—Mateo 24:3, 7.

“Usa ka Kagamhanan sa Kalibotan”

Ang bugtong paagi sa pagsugpo sa greenhouse effect o pag-init sa yuta ug sa ubang nagatunghang mga katalagman sa palibot mao ang kagamhanan sa kalibotan, nag-ingon si Dr. Kenneth Hare, iladong geograpo ug eksperto sa kabalhinan sa klima. Ang katawhan naghimog makapatayng pag-atake sa kinaiyahan, mipasidaan si Hare. Ang planeta ginahulga dili lamang sa nukleyar nga katalagman “kondili sa ekolohikal nga pag-abuso,” mitaho ang Calgary Herald, usa ka mantalaan sa Canada. Si Hare miangkon nga tulo ka bilyong tonilada sa carbon ginabuga diha sa atmospera tuig-tuig sa mga tambutso sa sakyanan ug sa industriyal nga mga panghaw. Ang mga pagtuon diha sa kompiyoter nagpakita nga bisan sa kasarangang ekonomikanhong pagtuon, ang sukod sa carbon-dioxide modoble sa tuig 2075. “Kita nakamugnag problema sa tibuok-yuta,” ug kon walay regulasyon sa palibot sa tibuok-yutang sukod, “kita magkaproblema,” miingon si Hare.

Ang gisugyot ni Dr. Hare sa matuod makataronganon. Sa gihapon, makalaom ba ang tawo nga makatukod ug tibuok-kalibotang kagamhanan nga makahimo sa mga butang sama sa pagpaigo sa ekonomikanhong pagtubo, pag-ugmad ug dili-makapolusyong mga tuboran sa enerhiya, ug makakombinsi sa mga tawo sa pagsugod ug programa sa tibuok-kalibotang pag-atiman sa palibot?

Dili gayod! Ang Pulong sa Diyos klarong nag-ingon: “Ang dalan sa tawo wala diha sa iyang kaugalingon. Kini wala sa tawo nga molakaw aron sa pagtultol sa iyang mga lakang.” (Jeremias 10:23) Apan, kini iya na sa mga kamot sa Diyos. Kay ang “Prinsipe sa Pakigdait,” ang iyang Anak, si Jesu-Kristo, mopakanaog ug kagamhanan sa kalibotan nga magmando diha sa hustisya ug pagkamatarong. Ilalom sa iyang langitnong pagmando, ang katawhan dili mohatag-kadaot sa palibot.​—Isaias 9:6, 7; 11:9; Daniel 2:44.

Dili-Maayong Tambag

Daotan bang butang alang sa usa ka bata sa pagsupak sa iyang mga ginikanan? Dili, pangangkon pa ni Leon Kuczynski, propesor sa developmental psychology sa University of Guelph sa Ontario, Canada. Sa pagkamatuod, ang The Toronto Star mitaho nga human sa pagtuon sa 70 ka inahan ug sa ilang mga anak, si Kuczynski nagtuo nga ang “mga paagi nga gamiton sa bata sa pagsupak sa iyang mga ginikanan maoy hinungdanon sa iyang sosyal nga kaugmaran.” Sumala sa artikulo, kon ang mga bata dili-motuman sa ipabuhat kanila, dili angay masubo ang mga ginikanan. Ang rason? Si Kuczynski miingon nga maong batasan maoy normal. Ang propesor nagtuo usab nga “ang dili-pagsugot sa bata sa pagsunod sa iyang mga ginikanan maoy timaan sa pagkaindependente ug kahamtong.”

Ang kapakyasan sa mga bata sa pagsunod sa ilang mga ginikanan dili timaan sa pagkahamtong. Sa kasukwahi, ang maalamong Haring Solomon misulat: “Ang mga binuang nabugkos diha sa kasingkasing sa usa ka bata.” (Proverbio 22:15) Samtang ang uban moingon pa gani nga ang pagsupak sa bata mopatunghag positibong mga resulta, ang Pulong sa Diyos wala mouyon. Sa mga kasiglohang nangagi si apostol Pablo misulat: “Mga anak, magmasinugtanon kamo sa inyong mga ginikanan sa tanang butang kay kini makapahimuot sa Ginoo.” (Colosas 3:20) Ang maalamong mga ginikanan molantaw kang Jehova nga Diyos ingong ilang awtoridad sa pagbansay ug bata.​—Proverbio 19:18; 29:15.