Ang Papel sa Babaye Diha sa Kasulatan

“Siya pagatawgon nga Babaye, tungod kay siya gikuha gikan sa lalaki.”​—GENESIS 2:23.

1, 2. (a) Unsay hunahuna sa pila ka tawo bahin sa pag-isip sa Bibliya sa kababayen-an? (b) Aron mahimong makiangayon, unsang pagtandi ang pagahimoon, ug unsay giingon sa usa ka basahong reperensiya?

UNSAY pag-isip sa Kasulatan bahin sa kababayen-an? Nagkadaiya ang mga hunahuna mahitungod niini. Usa ka bag-ong basahon mahitungod sa ulohan nag-ingon: “Ang bag-o gihunahuna daang ideya mao nga gitamay sa Bibliya ang kababayen-an.” Giangkon sa pila ka tawo nga diha sa Hebreohanon ug Gregong mga bahin niini, ang Bibliya dimabination sa kababayen-an. Tinuod ba kini?

² Aron mahimong makiangayon, angay susihon una kon giunsa pagtratar ang kababayen-an panahon sa Bibliya taliwala sa mga katawhang wala magsimba kang Jehova. Sa pila ka karaang sibilisasyon nga nagsunod sa pagsimba sa inahang-diyosa, ang kababayen-an gipasidunggan ingong mga simbolo sa pagkamasanayon. Mopatim-awng gitahod sila pag-ayo sa Babilonya ug sa Ehipto. Apan sa ubang mga dapit dili kaayo maayo ang ilang kahimtang. Sa karaang Asirya ang usa ka lalaki makabulag sa iyang asawa sumala sa iyang gusto ug makapatay gani kaniya kon siya magluib. Sa gawas sa balay, kinahanglan nga siya magpandong. Sa Gresya ug Roma, ang mga datong babaye lamang, nga daghan kanila mga courtesan, o primera-klaseng mga pampam, ang makabatog edukasyon ug nagpahimulos ug diyutayng kagawasan. Busa, makapapiskay ang pagbasa diha sa The New International Dictionary of New Testament Theology:a “Kasukwahi sa ubang bahin sa oriental (relihiyosong) kalibotan, siya [babaye diha sa Hebreohanong Kasulatan] giila ingong usa ka persona ug ingong kauban sa lalaki.” Kini gipahayag pag-ayo diha sa kataposang basahon sa Hebreohanong Kasulatan, diin ang manalagna ni Jehova nagbatbat sa asawa sa usa ka lalaki ingong iyang “kauban,” nga midugang: “Sa asawa sa imong pagkabatan-on wala untay magbuhat sa pagkamaluibon.”​—Malakias 2:14, 15.

Gilalang Ingong Katimbang sa Lalaki

3 ug potnot. (a) Human sa paglalang kang Adan, unsang mga buluhaton ang gihatag ni Jehova kaniya? (b) Bisan pag siya niadto wala pay asawa, unsay kahimtang ni Adan sa wala pa malalang si Eva, ug unsa usab ang kahimtang sa “kataposang Adan,” si Jesus?

³ Sumala sa Bibliya, gilalang ni Jehova si Adan “gikan sa abog sa yuta” ug gipapuyo siya sa tanaman sa Eden, aron sa pagtikad niana. Ang Diyos nagdala sa ihalas nga mga mananap sa kapatagan ug sa nagalupad nga mga linalang ngadto kang Adan aron iyang matun-an sila ug mahatagan silag mga ngalan. Sulod sa gidugayon nga gibuhat kadto ni Adan, siya nag-inusara. Alang sa mga buluhaton nga nadawat niya gikan ni Jehova hangtod niadto, siya hingpit, kompleto, walay nakulang.b Siya “walay katabang ingong usa ka kapikas niya.”​—Genesis 2:7, 15, 19, 20.

4, 5. (a) Kanus-a ba nga dili na maayo nga si Adan magpadayong nag-inusara, ug busa unsay gibuhat ni Jehova? (b) Unsang layog-tagal nga buluhaton ang gihatag ni Jehova kang Adan ug Eva, ug unsay gikinahanglan niini gikan kanilang duha?

⁴ Ugaling lamang, sa paglabay sa taastaas nga panahon, gipahayag ni Jehova nga “dili maayo nga ang tawo magpadayon nga nag-inusara,” ug siya mitagana kang Adan ug usa ka kauban nga makaambit uban kaniya sa mga buluhaton nga diha sa unahan. Gianestisyahan niya si Adan, gikuhaan sa usa sa iyang mga gusok, ug gibuhat nga usa ka babaye, ‘bukog sa mga bukog ni Adan ug unod sa iyang unod.’ Karon si Adan nakabaton ug “usa ka katabang, “usa ka kapikas,” o katimbang. “Dugang pa, gipanalanginan sila sa Diyos ug ang Diyos miingon kanila: ‘Magmabungahon kamo ug dumaghan ug pun-a ninyo ang yuta ug dag-a kini, ug magbaton kamog pagbulot-an sa mga isda sa dagat ug sa nagalupad nga mga linalang sa kalangitan ug sa tanang buhing linalang nga nagakamang sa yuta.’”​—Genesis 1:25, 28; 2:18, 21-23.

⁵ Matikdi nga ang maong buluhaton gihatag “kanila,” ngadto sa lalaki ug sa babaye. Ang ilang pagtinabangay maoy dili lamang sa pagpuno sa yuta. Mag-apil usab kana sa pagdaog sa yuta ug pagbaton sa tukmang pagbulot-an ibabaw sa tanang ubos nga mga linalang. Magkinahanglan kanag intelektuwal ug espirituwal nga mga hiyas, ug ang lalaki ug babaye nagbaton sa kinahanglanong natagong katakos sa pag-ugmad niana nga nahiuyon sa kabubut-on sa Diyos.

Makataronganong Papel sa Babaye

6. (a) Unsay gipaila sa Bibliya mahitungod sa relatibong pisikal nga kusog sa lalaki ug babaye? (b) Unsay maayong ipangatarongan sa pila ka babaye aron sa pagdawat sa kahikayan ni Jehova sa mga butang?

⁶ Hinuon, ang pagdaog sa yuta magkinahanglan usab ug pisikal nga kusog. Sa iyang way-kinutobang kaalam, gilalang ni Jehova nga una si Adan, dayon si Eva. Siya gilalang “gikan sa lalaki,” “alang sa lalaki,” ug lagmit nga may menos pisikal nga kusog kay sa lalaki. (1 Timoteo 2:13; 1 Corinto 11:8, 9; itandi ang 1 Pedro 3:7.) Kini usa ka kamatuoran sa kinabuhi nga maorag lisod madawat sa daghang manlalaban sa katungod sa kababayen-an, ug pila ka ubang babaye usab. Sila tino nga mas magmalipayon kon maningkamot sila sa pagsabot nganong gihikay ni Jehova ang mga butang niining paagiha, sa ingon madawat ang ilang hinatag-sa-Diyos nga papel. Ang mga tawo nga moreklamo bahin sa kahikayan sa Diyos ikatandi sa siloy nga magmugtok sa iyang salag kay kini dili sama ka lig-on sa kanaway, inay molupad ngadto sa taas nga sanga ug magahoni sa pagpasalamat alang sa talagsaong mga gasa nga gihatag sa Diyos niini.

7. Nganong si Adan mas makaarang sa pagpatuman sa pagkaulo ibabaw kang Eva ug sa mga anak nga mangatawo, apan kadto ba sa kadaotan ni Eva?

⁷ Sa wala pa malalang si Eva, si Adan pihong nakabatog dakong kasinatian sa kinabuhi. Sa maong panahon, gihatagan siya ni Jehova ug mga instruksiyon. Kadto kinahanglang ipasa ni Adan ngadto sa iyang asawa, sa ingon nag-alagad nga tigpamaba sa Diyos. Makataronganon, siya angay untang manguna sa tanang butang maylabot sa pagsimba ug sa diyosnong mga kalihokan nga ilang pagatumanon uban sa hunahuna sa pagpalampos sa ilang hinatag nga buluhaton. Sa diha nga matawo ang mga anak, siya mao ang mahimong ulo sa pamilya. Apan kadto dili sa kadaotan sa iyang asawa. Hinunoa, kadto maoy sa iyang kaayohan kay siya may tigpaluyo sa dihang iyang gamiton ang iyang hinatag-sa-Diyos nga pagbulot-an ibabaw sa iyang mga anak.

8. Unsang balaanong kahikayan sa mga butang ang gilaraw diha sa Bibliya?

⁸ Sumala sa balaanong kahikayan sa mga butang, si Adan manubag kang Jehova, si Eva nailalom sa pagkaulo ni Adan, ang mga anak mailalom sa pagdumala sa ilang mga ginikanan, ug ang mga hayop maoy ilalom sa pagbulot-an sa mga tawo. Ang lalaki ug babaye nagbaton sa ilang tinagsa ka mga papel, ug ang matag usa mahimong magkinabuhi sa malipayon ug mabungahong kinabuhi. Busa, ‘ang tanang butang mahitabo sa ligdong nga paagi ug sumala sa kahikayan.’​—1 Corinto 11:3; 14:33, 40, potnot.

Sala Nagdaot sa Papel sa Babaye

9, 10. Unsa ang sangpotanan sa pagkahulog sa sala alang sa lalaki ug babaye, ug sa unsa kini misangpot alang sa daghang babaye?

⁹ Natural lamang, ang pagsulod sa sala ug pagkadili-hingpit sa orihinal nga Paraiso nagdaot niining hapsay nga kahikayan sa mga butang. (Roma 7:14-20) Kadto nagdalag kalisdanan alang sa rebelyosong lalaki ug sa iyang masukihong asawa. (Genesis 3:16-19) Sukad niadto, daghang mahakogong mga lalaki nag-abusar sa ilang may-katungod nga pagkaulo, nga nagpatunghag dakong kalisdanan alang sa kababayen-an sa tanang kapanahonan.

¹⁰ Kay nakakita daan niining linaing sangpotanan sa sala, si Jehova miingon kang Eva: “Ikaw mangandoy alang sa imong bana, ug siya magabuot kanimo.” (Genesis 3:16) Kining abusadong pagdominar dili mao ang tukmang paggamit sa pagkaulo. Kini nagpasibaw sa makasasalang kahimtang sa lalaki ug sa pagkadili-hingpit usab sa babaye, kay usahay ang mga babaye nag-antos kay sila nagtinguha sa pag-ilog sa pagbulot-an sa ilang bana.

11. Unsay matuod sa daghang babaye, ug unsay gisulat sa usa ka awtor mahitungod sa kababayen-an sa mga panahon sa patriarka?

¹¹ Apan sa sukod nga gisunod ang mga prinsipyo sa Bibliya, nakaplagan sa daghang babaye ang katagbawan ug kalipay. Kini matuod bisan sa panahon sa mga patriarka. Sa paghisgot sa maong yugto diha sa iyang librong La Bible au Féminin (The Bible in the Feminine Gender), ang awtor si Laure Aynard misulat: “Ang butang talagsaon ilabina niining tanang asoy mao ang hinungdanong papel nga gidula sa kababayen-an, ang ilang dungog sa mga mata sa mga patriarka, ilang dimahadlokong inisyatibo, ug ang kahimtang sa kagawasan diin sila nagpuyo.”

Kababayen-an Ilalom sa Kasugoan ni Moises

12, 13. (a) Unsay kahimtang sa kababayen-an ilalom sa Kasugoan ni Moises? (b) Unsay kahimtang sa espirituwal sa kababayen-an ilalom sa Kasugoan?

¹² Sumala sa mga kasugoan ni Jehova nga gihatag pinaagi ni Moises, ang mga asawa angay “panggaon.” (Deuteronomio 13:6) Ang kahalangdon sa mga asawa pagatahoron diha sa mga butang seksuwal, ug walay babaye ang dagmalan sa seksuwal nga paagi. (Levitico 18:8-19) Managsama ang mga lalaki ug mga babaye atubangan sa Kasugoan kon sila hikaplagang sad-an sa panapaw, pag-unay, o bestialidad. (Levitico 18:6, 23; 20:10-12) Gibaod sa ikalimang sugo nga ang managsamang pasidungog igahatag ngadto sa amahan ug sa inahan.​—Exodo 20:12.

¹³ Labaw sa tanan, gitagana sa Kasugoan alang sa kababayen-an ang bug-os nga higayon sa pag-ugmad sa ilang espirituwalidad. Sila nakabenepisyo sa pagbasa sa Kasugoan. (Josue 8:35; Nehemias 8:2, 3) Gibaoran sila sa pagsaulog sa relihiyosong mga piyesta. (Deuteronomio 12:12, 18; 16:11, 14) Nakig-ambit sila sa senemanang Igpapahulay ug nakahimo sa panumpang Nazareo. (Exodo 20:8; Numeros 6:2) Sila may personal nga relasyon uban ni Jehova ug nag-ampo kaniya nga tinagsa.​—1 Samuel 1:10.

14. Unsay giingon sa usa ka Katolikong eskolar sa Bibliya bahin sa daghang Hebreohanong kababayen-an, ug unsay ikaingon bahin sa papel sa babaye ilalom sa Kasugoan?

¹⁴ Sa pagkomento bahin sa Hebreohanong kababayen-an, ang Katolikong eskolar sa Bibliya nga si Roland de Vaux misulat: “Ang tanang hagong trabaho sa balay tinong nahipatong kaniya; siya nag-atiman sa mga kahayopan, nagtrabaho sa umahan, nagluto sa pagkaon, nagkalinyas, ug uban pa. Bisan pa niana, kining tanang dayag buhat nga makapuol, halayo sa pagpaubos sa iyang kahimtang, nakahatag kaniyag konsiderasyon. . . . Ug kanang talagsaong mga kasulatan nga nagapaila kanato sa pagkasuod sa pamilyahanong kinabuhi nagpakita nga ang usa ka asawang Israelinhon gihigugma ug gipamatian sa iyang bana, ug gitratar niya ingong usa nga kasama. . . . Ug walay duhaduha nga kadto ang kasagarang hulagway. Kadto usa ka kasaligang banaag sa pagtulon-an nga natipigan ingong sagrado diha sa Genesis, diin giingon nga ang Diyos naglalang sa babaye ingong katabang sa lalaki, nga kaniya makig-ipon siya (Gn 2:18, 24); ug ang kataposang kapitulo sa mga Proverbio nagaawit sa mga pagdayeg sa usa ka maayong ginang sa panimalay, nga gidayeg sa iyang mga anak, ug maoy garbo sa iyang bana (Pr 31:10-31).” (Ancient Israel​—Its Life and Institutions) Sa walay duhaduha, sa dihang ang Kasugoan gisunod sa Israel, ang kababayen-an wala dagmali.

Talagsaong Kababayen-an

15. (a) Sa unsang paagi ang kagawian ni Sara nagahulagway sa tukmang relasyon tali sa usa ka lalaki ug iyang asawa? (b) Nganong ang kaso ni Rahab takos matikdan?

¹⁵ Ang Hebreohanong Kasulatan may daghang panig-ingnan sa kababayen-an nga maoy talagsaong mga alagad ni Jehova nga Diyos. Gitagana ni Sara ang maayong panig-ingnan sa unsang paagi ang usa ka babayeng diyosnon sa samang panahon mahimong mapasakopon sa iyang bana ug matinabangon kaniya sa paghimog mga desisyon. (Genesis 21:9-13; 1 Pedro 3:5, 6) Ang kaso ni Rahab takos pagamatikdan. Kini nagapanghimakak sa sumbong nga si Jehova mapihigon ug dili maluluy-on sa mga babaye. Si Rahab maoy usa ka bigaon nga dili Israelinhon. Dili lamang nga gidawat siya ni Jehova ingong magsisimba apan tungod sa iyang dakong pagtuo, nga gipaluyohan sa mga buhat apil ang kausaban sa pagkinabuhi, gipahayag niya siya nga matarong. Dugang pa, gigantihan niya siya sa talagsaong pribilehiyo sa pagkahimong katigulangan sa Mesiyas.​—Mateo 1:1, 5; Hebreohanon 11:31; Santiago 2:25.

16. Unsay gihulagway sa panig-ingnan ni Abigail, ug nganong makataronganon ang iyang gibuhat?

¹⁶ Nagailustrar nga si Jehova wala magbaod nga ang usa ka asawa binutang magpasakop sa iyang bana mao ang kaso ni Abigail. Ang iyang bana usa ka tawong dato, nga may dagkong mga panon sa mga karnero ug mga kanding. Apan siya “isog ug daotan sa iyang mga buhat.” Si Abigail midumili sa pagsunod sa iyang bana sa iyang daotang dalan. Pinaagi sa pagpakitag pagkamaalamon, maayong salabotan, pagkamapaubsanon, ug pagkaabtik sa hunahuna, siya nakapugong sa usa ka kahimtang nga mahimo untang makadaot sa iyang panimalay, ug siya tugob gipanalanginan ni Jehova.​—1 Samuel 25:2-42.

17. (a) Unsang talagsaong pribilehiyo ang nabatonan sa pila ka babaye sa Israel? (b) Unsang pagtulon-an ang anaa sa panig-ingnan ni Miriam alang sa Kristohanong kababayen-an nga tingali gihatagag pila ka pribilehiyo sa pag-alagad?

¹⁷ Ang pila ka babaye maoy mga propetisa pa. Kana ang kahimtang ni Debora, sa panahon sa mga Maghuhukom. (Maghuhukom, mga kapitulo 4 ug 5) Si Hulda usa ka propetisa sa Juda, sa dayon na ang kalaglagan sa Jerusalem. (2 Hari 22:14-20) Ang kaso ni Miriam angay pagamatikdan. Bisan tuod siya gihisgotan ingong usa ka propetisa, nga gipadala ni Jehova, lagmit ang maong pribilehiyo naghimo niyang mapahitas-on sa usa ka punto. Napakyas siya sa pag-ila sa awtoridad nga gihatag ni Jehova sa iyang manghod nga si Moises sa pagpanguna sa Israel, ug siya gisilotan tungod niadto, bisan pag siya dayag naghinulsol ug napasig-uli.​—Exodo 15:20, 21; Numeros 12:1-15; Miqueas 6:4.

Kababayen-an Ilalom sa Hudaismo

18, 19. Unsa ang kahimtang sa kababayen-an ilalom sa Hudaismo, ug sa unsang paagi kadto nahitabo?

¹⁸ Sumala sa atong nakita, ang Kasugoan ni Moises nanalipod sa mga katungod sa kababayen-an ug, sa dihang gisunod, nagtugot sa kababayen-an sa pagkinabuhi sa matagbawong kinabuhi. Apan sa paglabay sa panahon, ilabina tapos sa pagkalaglag sa Jerusalem niadtong 607 W.K.P., naugmad ang relihiyon sa Hudaismo, nga gipasukad nga labaw pa sa binaba nga mga tradisyon kay sa sinulat nga Kasugoan ni Jehova. Sukad sa ikaupat nga siglo W.K.P. paunahan, ang Hudaismo nagsuhop sa daghang Gregong pilosopiya. Sa malangkobon ang Gregong mga pilosopo wala kaayoy pagtagad sa mga katungod sa kababayen-an, busa nahitabo ang katumbas nga pag-us-os sa kahimtang sa kababayen-an sulod sa Hudaismo. Gikan sa ikatulong siglo W.K.P., gisugdan pagbulag ang kababayen-an gikan sa kalalakin-an diha sa Hudiyonhong mga sinagoga ug wala dasiga sa pagbasa sa Torah (Kasugoan ni Moises). Ang Encyclopaedia Judaica nag-ila: “Ingong sangpotanan diyutay rang babaye ang edukado.” Ang edukasyon sa panguna maoy alang sa mga lalaki.

¹⁹ Sa iyang librong Jerusalem in the Time of Jesus, si J. Jeremias misulat: “Sa kinatibuk-an, ang posisyon sa kababayen-an diha sa relihiyosong mga balaod gipahayag sa labing maayo niining kanunay sublion nga pormula: ‘Kababayen-an, (mga Hentil) mga ulipon ug mga bata.’ . . . Atong ikadugang niining tanan ang daghang matamayong mga opinyon nga gipahayag bahin sa kababayen-an. . . . Busa atong nabatonan ang impresyon nga ang Hudaismo sa panahon ni Jesus may ubos usab kaayong hunahuna sa kababayen-an.”

Matinumanon nga Kababayen-an nga Nagpaabot sa Mesiyas

20, 21. (a) Bisan pa sa matamayong tinamdan sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo alang sa kababayen-an, kinsay nakaplagan nga nagmabinantayon samtang nagsingabot ang panahon alang sa Mesiyas? (b) Unsay nagapakita nga si Elisabet ug si Maria nagbaton ug lalom diyosnong debosyon?

²⁰ Kining matamayong tinamdan alang sa kababayen-an maoy laing paagi diin ang Hudiyong mga rabbi ‘nagpakawalay-pulos sa pulong sa Diyos tungod sa ilang gikabilinbiling sugilanon.’ (Marcos 7:13) Apan bisan pa sa maong pagtamay, sa nagsingabot ang pag-abot sa Mesiyas, ang pila ka babayeng diyosnon nagmabinantayon. Usa kanila mao si Elisabet, asawa sa Levihanong saserdote si Zacarias. Siya ug ang iyang bana maoy “matarong sa atubangan sa Diyos tungod sa paglakaw nga walay ikasaway nahiuyon sa tanang kasugoan ug legal nga mga kinahanglanon ni Jehova.” (Lucas 1:5, 6) Si Elisabet nauyonan ni Jehova sa pagkaagi nga, bisan pag landay ug tigulang na, siya nahimong inahan ni Juan Bawtista.​—Lucas 1:7, 13.

²¹ Kay gipalihok sa balaang espiritu, gipahayag ni Elisabet ang lalom nga gugma alang sa laing diyosnong babaye sa iyang adlaw, usa ka paryente nga ginganlang si Maria. Sa diha nga, sa hinapos sa 3 W.K.P., gipahibalo sa manulondang Gabriel si Maria nga siya milagrosong manamkon sa usa ka bata (Jesus), iyang gitawag siya, “Inuyonan pag-ayo,” nga midugang: “Si Jehova nagauban kanimo.” Sa wala madugay human niadto, giduaw ni Maria si Elisabet, si kinsa nagdayeg kaniya ug sa wala-pa-matawong bata nga iyang gisamkon, nga nagtawag kaniyang “Ginoo” sa wala pa gani siya matawo. Niana, si Maria nagpatugbaw ug pagdayeg kang Jehova nga nagahatag sa dayag nga pamatuod sa iyang lalom diyosnong debosyon.​—Lucas 1:28, 31, 36-55.

22. Tapos sa pagkatawo ni Jesus, kinsa ang babayeng mahadlokon sa Diyos ang nagpakita nga siya nahiapil niadtong nagpaabot sa Mesiyas?

²² Sa diha nga natawo si Jesus ug gidala siya ni Maria ngadto sa templo sa Jerusalem aron ipresentar siya kang Jehova, ang laing babaye nga nahadlok sa Diyos, ang tigulang nga propetisa nga si Ana, nagpahayag sa iyang kalipay. Siya nagpasalamat kang Jehova ug nagsulti bahin kang Jesus sa tanan nga maikagong nagpaabot sa gisaad nga Mesiyas.​—Lucas 2:36-38.

23. Unsay gisulti ni apostol Pedro bahin sa matinumanon una-Kristohanong kababayen-an, ug unsang mga pangutana ang pagasusihon sa sunod nga artikulo?

²³ Sa nagsingabot ang panahon alang sa yutan-ong ministeryo ni Jesus, diha pay “mga babayeng balaan nga naglaom sa Diyos.” (1 Pedro 3:5) Pipila sa maong mga babaye nangahimong mga tinun-an ni Kristo. Giunsa sila pagtagad ni Jesus? Ug may mga babaye ba karong adlawa nga malipayong nagadawat sa ilang papel sumala sa gilaraw diha sa Bibliya? Kining mga pangutanaha pagasusihon sa mosunod nga artikulo.

[Mga footnote]

Mga Pangutana Alang sa Pagsubli

◻ Sa unsang paagi ang pagtagad sa kababayen-an sa Israel lahi sa iya sa ubang kayutaan?

◻ Unsa ang relatibong mga kahimtang ni Adan ug Eva, ug ngano?

◻ Unsang kahimtang ang nabatonan sa Israelinhong kababayen-an ilalom sa Kasugoan, ug sila ba sa espirituwal dili maayog kahimtang?

◻ Unsa ang pila ka pagtulon-an nga makat-onan gikan sa mga kinabuhi sa talagsaong kababayen-an sa Hebreohanong Kasulatan?

◻ Unsang maayong mga panig-ingnan sa pagtuo ang hikaplagan bisan pa sa mga hunahuna sa Hudaismo?

[Kahon sa panid 10]

“ANG BABAYE NGA MAHADLOK KANG JEHOVA”

“10 Kinsay makakaplag sa usa ka babaye nga takos? Ang iyang bili labaw pa kay sa korales. 11 Ang kasingkasing sa iyang tag-iya nagsalig kaniya, ug walay kakulang sa ganansiya. 12 Siya nagaganti kaniya sa maayo, ug dili sa daotan, sa tanan nga mga adlaw sa iyang kinabuhi. 13 Siya nagapangita sa balhibo sa karnero ug lanot sa lino, ug siya nagabuhat sa bisan unsa nga gikahimut-an sa iyang mga kamot. 14 Siya sama sa mga sakayan sa usa ka magpapatigayon. Siya nagadala sa iyang pagkaon gikan sa halayo. 15 Siya mobangon usab samtang gabii pa, ug nagahatag ug pagkaon sa iyang panimalay ug sa gisugyot nga bahin sa iyang mga dalaga. 16 Siya nagahunahuna sa usa ka uma ug nagpalit niini; siya nagatanom ug usa ka parrasan gikan sa mga bunga sa iyang mga kamot. 17 Ginabaksan niya ug kalig-on ang iyang mga hawak, ug ginapabaskog niya ang iyang mga bukton. 18 Siya nahibalo nga ang iyang baligya makaganansiya; ang iyang lamparahan dili mapalong sa magabii. 19 Iyang ginabutang ang iyang mga kamot sa bilikan, ug ang iyang mga kamot nagapugong sa kalinyasan. 20 Ginabukhad niya ang iyang palad ngadto sa usang sinakit, ug ginatuy-od niya ang iyang mga kamot ngadto sa usang kabos. 21 Siya dili mahadlok alang sa iyang panimalay tungod sa niyebe, kay ang tibuok niyang panimalay gibistehan sa gilut-od nga mga biste. 22 Siya nagabuhat alang sa iyang kaugalingon ug mga kobrekama. Ang iyang sapot maoy lino ug delana nga gitina sa purpura. 23 Ang iyang tag-iya maoy usa nga ilado diha sa mga ganghaan, sa diha nga siya molingkod uban sa mga ansiano sa yuta. 24 Siya nagabuhat ug mga bisteng pang-ilalom ug nagabaligya kanila, ug ang mga bakos iyang ginahatag ngadto sa mga magpapatigayon. 25 Kusog ug pagkahalangdon mao ang iyang sapot, ug siya mokatawa sa adlaw nga umalabot. 26 Siya nagabuka sa iyang baba diha sa pagkamanggialamon, ug ang balaod sa mahigugmaong-kalulot anaa sa iyang dila. 27 Siya nagabantay sa mga kalihokan sa iyang panimalay, ug siya dili mokaon sa tinapay sa pagkatapolan. 28 Ang iyang mga anak mobangon ug magapahayag kaniya nga malipayon; ang iyang tag-iya mobangon, ug siya magadayeg kaniya. 29 Adunay daghang mga anak babaye nga nagpadayag sa pagkatakos, apan ikaw​—ikaw milabaw kanilang tanan. 30 Ang katahom malimbongon, ug ang kaanyag kakawangan; apan ang babaye nga mahadlok kang Jehova mao ang pagadayegon. 31 Hatagi siya sa mga bunga sa iyang mga kamot, ug papagdayega kaniya ang iyang mga binuhatan diha sa mga ganghaan.”—Proverbio 31:10-31.

[Hulagway sa panid 8, 9]

Ang dapit sa babaye sa pamilya maoy halangdon