Nganong Magbantay sa Idolatriya?

“Mga anak, pagbantay kamo sa mga idolo.”​—1 JUAN 5:21.

1. Nganong ang pagsimba kang Jehova walay idolatriya?

SI Jehova dili idolo nga hinimo sa metal, kahoy, o bato. Siya dili mahimong papuy-on diha sa usa ka yutan-ong templo. Sanglit siya mao ang labing gamhanang Espiritu, nga dili-makita sa tawo, imposible ang pagbuhat kaniya ug larawan. Busa, ang putling pagsimba kang Jehova kinahanglang wala gayoy pagsimba ug diyosdiyos.​—Exodo 33:20; Buhat 17:24; 2 Corinto 3:17.

2. Unsang mga pangutana ang angay natong tagdon?

² Nan, kon ikaw magsisimba ni Jehova, tingali ikaw mangutana, ‘Unsa ang idolatriya o pagsimba ug diyosdiyos? Sa unsang paagi nakalikay niini ang mga alagad ni Jehova sa miagi? Ug nganong magbantay sa idolatriya karong adlawa?’

Kon Unsa ang Idolatriya

3, 4. Sa unsang paagi mahubit ang idolatriya?

³ Sa kasagaran, ang idolatriya naglangkit ug usa ka seremonyas o usa ka rituwal. Ang idolatriya maoy paghimaya, paghigugma, pagsimba, o pagdayeg sa usa ka idolo. Ug unsa ang idolo? Kini maoy usa ka imahen, usa ka larawan sa usa ka butang, o usa ka simbolo, sa usa ka butang nga ginasimba. Kasagaran, ang idolatriya gitumong diha sa usa ka tinuod o gihunahunang dako ug gahom nga gituohang dunay kinabuhi (tawo, hayop, o organisasyon). Apan ang idolatriya mahimong itumong usab diha sa mga butang nga walay kinabuhi (usa ka puwersa o walay kinabuhing butang sa kinaiyahan).

⁴ Sa Kasulatan, ang Hebreohanong mga pulong nga nagpunting sa mga idolo sagad nagpasiugdag kawalay-kapuslanan, o kini maoy mga termino sa pagtamay. Lakip niini mao ang mga pulong gihubad nga “kinulit o linilok nga larawan” (sa literal, butang nga kinulit); “tinunaw nga estatuwa, larawan, o idolo” (butang nga giumol o hinulma); “makahahadlok nga idolo”; “walay-kapuslanang idolo” (sa literal, kakawangan); ug “dulumtanan nga idolo.” Ang Gregong pulong eiʹdo·lon gihubad nga “idolo.”

5. Nganong ikaingon nga dili idolo ang tanang mga larawan?

⁵ Dili tanang mga larawan mga idolo. Ang Diyos mismo nagsugo sa mga Israelinhon sa paghimog duha ka bulawang kerubin alang sa arka sa pakigtugon ug sa pagbordag mga larawan sa maong espiritung mga linalang diha sa sulod nga tabil sa napulo ka panapton sa tolda alang sa tabernakulo ug sa kurtina nga naglain sa Balaan gikan sa Labing Balaan. (Exodo 25:1, 18; 26:1, 31-33) Ang nag-alagad nga mga saserdote lamang ang makakita niining mga larawana nga nagsilbi sa paninugdan nga usa ka simbolo sa mga kerubin sa langit. (Itandi ang Hebreohanon 9:24, 25.) Dayag nga ang mga larawan sa mga kerubin diha sa tabernakulo wala ipasimba, sanglit ang matarong nga mga manulonda mismo wala magpasimba.​—Colosas 2:18; Pinadayag 19:10; 22:8, 9.

Panglantaw ni Jehova sa Idolatriya

6. Unsay panglantaw ni Jehova sa idolatriya?

⁶ Ang mga alagad ni Jehova nagabantay sa idolatriya tungod kay siya supak sa tanang idolatrosong mga buhat. Gisugo sa Diyos ang mga Israelinhon sa dili paghimog mga larawan ingong mga butang nga pagadayegon ug simbahon sila. Diha sa Napulo ka Sugo makaplagan kining mga pulonga: “Dili ka magbuhat ug usa ka larawan nga linilok o sa bisan unsang dagway nga anaa sa ibabaw sa langit o dinhi sa yuta o didto sa tubig sa ilalom sa yuta. Dili ka moyukbo kanila ni moalagad kanila, tungod kay ako si Jehova nga imong Diyos maoy usa ka Diyos nga nagapangayog eksklusibong debosyon, nga nagasilot sa mga anak tungod sa kalapasan sa ilang mga amahan ngadto sa ikatulo nga kaliwatan ug sa ikaupat nga kaliwatan, sa mga nagadumot kanako; apan nagapakitag mahigugmaong-kalulot ngadto sa linibo ka kaliwatan nga nahigugma kanako ug nagabantay sa akong mga sugo.”​—Exodo 20:4-6.

7. Nganong si Jehova supak sa tanang idolatriya?

⁷ Nganong supak si Jehova sa tanang idolatriya? Sa panguna tungod kay siya nagpangayog eksklusibong debosyon, sumala sa gipakita sa ibabaw diha sa ikaduha sa Napulo ka Sugo. Dugang pa, siya miingon sa iyang propeta nga si Isaias: “Ako mao si Jehova. Kana mao ang akong ngalan; ug dili ko ihatag ang akong himaya ngadto sa uban, ni ang akong pagdayeg ngadto sa linilok nga mga larawan.” (Isaias 42:8) Sa usa ka higayon, grabeng nabitik sa idolatriya ang mga Israelinhon nga “ilang gihalad ang ilang mga anak nga lalaki ug babaye sa mga demonyo.” (Salmo 106:36, 37) Ang mga magsisimbag idolo dili lamang nagalimod nga si Jehova mao ang matuod nga Diyos kondili usab nagaalagad sa mga interes sa iyang pangunang Kaaway, si Satanas, uban sa mga demonyo.

Maunongon Ubos sa Pagsulay

8. Unsang pagsulay ang giatubang sa tulo ka Hebreohanong Sadrach, Mesach, ug Abednego?

⁸ Ang pagkamaunongon kang Jehova usab magpabantay kanato sa idolatriya. Giilustrar kini sa hitabo nga girekord sa Daniel kapitulo 3. Sa pag-inagurar sa dakong larawan nga bulawan nga iyang gipatindog, gitipon ni haring Nabucodonosor sa Babilonya ang mga opisyal sa iyang imperyo. Nalakip sa iyang sugo si Sadrach, Mesach, ug Abednego​—tulo ka Hebreohanong administrador sa gisakopang distrito sa Babilonya. Ang tanan nga atua didto gisugo sa pagyukbo atubangan sa larawan inigtingog sa mga tulonggon. Kini maoy pagsulay sa tinuod nga diyos sa Babilonya, si Satanas, sa pagpayukbo sa tulo ka Hebreohanon atubangan sa larawan nga nagahawas sa Imperyo sa Babilonya. Handurawa nga didto ka niadtong higayona.

9, 10. (a) Unsa ang baroganan sa tulo ka Hebreohanon, ug sa unsang paagi sila gigantihan? (b) Unsang pagdasig ang makuha sa mga Saksi ni Jehova gikan sa dalan sa tulo ka Hebreohanon?

⁹ Tan-awa! Ang tulo ka Hebreohanon nagbarog. Ilang nahinumdoman ang sugo sa Diyos batok sa paghimo ug sa pag-alagad sa mga idolo o sa linilok nga mga larawan. Gihatagan sila ni Nabucodonosor ug ultimatum​—moyukbo o mamatay! Apan sa pagkamaunongon kang Jehova, sila miingon: “Kon mao kana, ang among Diyos nga among gialagaran makahimo sa pagluwas kanamo. Gikan sa nagdilaab nga hudno ug gikan sa imong kamot, Oh hari, siya magaluwas kanamo. Apan kon dili, angay mo nga masayran, Oh hari, nga ang imong mga diyos dili mao ang among gialagaran, ug dili gayod kami mosimba sa larawan nga bulawan nga imong gipatindog.”​—Daniel 3:16-18.

¹⁰ Kining maunongong mga alagad sa Diyos gitambog ngadto sa gipainit pag-ayong hudno nga nagdilaab. Natingala nga nakakitag upat ka indibiduwal nga naglakaw diha sa kalayo, gitawag ni Nabucodonosor ang tulo ka Hebreohanon sa paggawas sa hudno, ug sila migawas nga wala maunsa. Niana ang hari miingon: “Bulahan ang Diyos ni Sadrach, Mesach, ug Abednego, nga nagpadala sa iyang manulonda [ang ikaupat nga persona diha sa hudno] ug giluwas ang iyang mga alagad nga misalig kaniya ug nabag-o ang pulong sa hari ug mitugyan sa ilang mga lawas, tungod kay sila dili moalagad ug dili mosimba sa lain nga mga diyos gawas sa ilang kaugalingong Diyos. . . . Walay laing diyos ang makaluwas nga sama kaniya.” (Daniel 3:28, 29) Ang pagpabiling maunongon niadtong tulo ka Hebreohanon naghatag ug pagdasig sa presenteng-adlaw nga mga Saksi nga magmaunongon sa Diyos, nagaamping sa neyutralidad sa kalibotan, ug likayan ang idolatriya.​—Juan 17:16.

Mga Idolo Napildi sa Korte

11, 12. (a) Unsang rekord bahin kang Jehova ug sa mga idolong-diyos ang gisulat ni Isaias? (b) Unsa ang kahimtang sa mga diyos sa mga nasod sa dihang gihagit ni Jehova?

¹¹ Ang laing katarongan sa pagbantay sa idolatriya mao nga ang paghimaya sa idolo walay-hinungdan. Bisag ang ubang hinimog-tawo nga mga idolo buhing-tan-awon—​sagad may baba, mga mata, mga dalunggan​—sila dili makasulti, makakita, o makadungog, ug sila dili makahimog bisan unsa alang sa nagadeboto kanila. (Salmo 135:15-18) Kini gipakita sa ikawalong siglo W.K.P., sa dihang girekord sa propeta sa Diyos diha sa Isaias 43:8-28 ang daw usa ka kaso tali kang Jehova ug sa mga idolong-diyos. Niana ang katawhan sa Diyos nga Israel diha sa usa ka kiliran, ug ang mga nasod sa kalibotan sa pikas. Gihagit ni Jehova ang mini nga mga diyos sa mga nasod sa pagsulti “sa unang mga butang,” sa pagtagna nga tukma. Walay usa ang nakahimo. Miliso ngadto sa iyang katawhan, si Jehova miingon: “Kamo mao ang akong mga Saksi . . . ug Ako mao ang Diyos.” Ang mga nasod dili makapamatuod nga unang naglungtad ang ilang mga diyos kay kang Jehova o nga sila makatagna. Apan gitagna ni Jehova ang pagkalaglag sa Babilonya ug ang paggawas sa iyang nabihag nga katawhan.

¹² Dugang pa, ang naluwas nga mga alagad sa Diyos nakaingon, sumala sa gibatbat diha sa Isaias 44:1-8, nga sila “iya ni Jehova.” Siya mismo miingon: “Ako ang sinugdan ug ang kataposan, ug gawas kanako wala nay Diyos.” Walay tubag gikan sa mga idolong-diyos. “Kamo mao ang akong mga Saksi,” miingon pag-usab si Jehova sa iyang katawhan, nga midugang: “Aduna bay laing Diyos gawas kanako? Wala, walay laing Bato.”

13. Unsay ginabutyag sa idolatriya mahitungod sa usa ka magsisimbag diyosdiyos?

¹³ Kita usab nagabantay sa idolatriya tungod kay ang pagpakigbahin niana nagpaila sa kakulang ug kaalam. Uban sa bahin sa usa ka kahoy nga iyang pilion, ang magsisimbag diyosdiyos mohimog usa ka diyos aron simbahon, ug ang ubang bahin niini iyang ihaling aron makaluto sa iyang pagkaon. (Isaias 44:9-17) Pagkabinuang! Ang magbubuhat ug nagadeboto sa mga idolong-diyos mapakaulawan usab tungod kay dili makahatag ug makapakombinsir nga pamatuod sa pagpamatuod sa ilang pagkadiyos. Apan ang pagka-Diyos ni Jehova dili-kaduhaduhaan, kay iyang gitagna dili lamang ang kagawasan sa iyang katawhan gikan sa Babilonya kondili mao usab ang nagpahinabo niini nga kagawasan. Ang Jerusalem gipuy-an pag-usab, ang mga siyudad sa Juda gitukod pag-usab, ug ang “lalom nga katubigan” sa Babilonya​—ang Subang Euphrates—​nahubsan ug tubig nga maoy ilang tuboran sa panalipod. (Isaias 44:18-27) Sama sa gitagna usab sa Diyos, gipukan ni Siro nga Persianhon ang Babilonya.​—Isaias 44:28–45:6.

14. Sa Korte Suprema sa Uniberso, unsa unyay mapamatud-an sa walay kataposan?

¹⁴ Ang mga idolong-diyos napildi sa maong legal nga kaso bahin sa pagkadiyos. Ug kon unsay gidangatan sa Babilonya tinong modangat usab sa iyang modernong katumbas, ang Babilonyang Bantogan, ang imperyo sa kalibotan sa bakak nga relihiyon. Siya ug ang tanan niyang mga diyos, relihiyosong mga gamit, ug mga butang sa idolatriya sa dili madugay mahanaw sa walay kataposan. (Pinadayag 17:12–18:8) Diha sa Korte Suprema sa Uniberso, mapamatud-an unya sa walay kataposan nga si Jehova lamang mao ang buhi ug matuod nga Diyos ug nga siya magatuman sa iyang matagnaong Pulong.

Mga Halad Ngadto sa mga Demonyo

15. Unsay gipaila sa balaang espiritu ug sa unang-siglong nagamandong lawas mahitungod sa katawhan ni Jehova ug sa idolatriya?

¹⁵ Ang katawhan ni Jehova usab nagabantay sa idolatriya tungod kay sila ginatultolan sa espiritu sa Diyos ug sa organisasyon. Ang unang-siglong nagamandong lawas sa mga alagad ni Jehova miingon sa kaubang mga Kristohanon: “Ang balaang espiritu ug kami nagkauyon nga dili na maghatag ug dugang luwan kaninyo, gawas niining kinahanglanong mga butang, nga maglikay kamo sa mga butang gihalad sa mga idolo ug sa dugo ug sa mga mananap nga naluok ug sa pakighilawas. Kon ikaw mainampingong magpahilayo niining mga butanga, ikaw magmauswagon. Maayong panglawas kaninyo!”​—Buhat 15:28, 29.

16. Sa imong kaugalingong mga pulong, sa unsang paagi imong ikapatin-aw ang giingon ni Pablo mahitungod sa mga butang nga gihalad sa mga idolo?

¹⁶ Ang laing katarongan sa pagbantay sa idolatriya mao ang paglikay sa demonismo. Mahitungod sa Panihapon sa Ginoo, giingnan ni apostol Pablo ang mga Kristohanon sa Corinto: “Pahilayo kamo gikan sa idolatriya. . . . Ang kopa sa panalangin nga atong ginapanalanginan, dili ba kini pagpakig-ambit sa dugo ni Kristo? Ang tinapay nga atong gitipiktipik, dili ba kini pagpakig-ambit sa lawas ni Kristo? Sanglit usa lamang ka buok ang tinapay, kita, bisag daghan, usa lamang ka lawas, kay kitang tanan nagapakig-ambit man sa usa ra ka tinapay. Tan-awa kanang Israel sa unodnong paagi: Dili ba sila nga nangaon sa mga hinalad nagapakig-ambit man sa halaran? Nan, unsa may akong ikasulti? Nga ang gihalad ba ngadto sa mga idolo may kapuslanan, o nga may kapuslanan ba ang mga idolo? Dili; apan ako magaingon nga ang mga butang nga gihalad sa mga nasod gihalad nila sa mga demonyo, ug dili sa Diyos; ug dili ako buot nga kamo magpakig-ambit uban sa mga demonyo. Kamo dili mahimong moinom sa kopa ni Jehova ug sa kopa sa mga demonyo; kamo dili mahimong makigsalo ‘sa lamesa ni Jehova’ ug sa lamesa sa mga demonyo. O ‘hagiton ba nato si Jehova sa pangabugho’? Labi pa ba kitang kusgan kay kaniya?”​—1 Corinto 10:14-22.

17. Sa unang siglo K.P., ubos sa unsang mga sirkumstansiya nga makakaon ang usa ka Kristohanon ug karne nga gihalad sa mga idolo, ug ngano?

¹⁷ Ang bahin sa usa ka hayop gihalad sa usa ka idolo, ang laing bahin sa mga saserdote, ug ang magsisimba mokuhag bahin alang sa kombira. Apan, ang ubang bahin sa karne tingalig ibaligya sa tiyanggihan. Dili maayo alang sa usa ka Kristohanon ang pag-adto sa templo sa idolo sa pagkaon ug karne bisag wala siya mokaon ingong bahin sa usa ka rituwal, kay kini mahimong makapandol sa uban o makaagak kaniya sa bakak nga pagsimba. (1 Corinto 8:1-13; Pinadayag 2:12, 14, 18, 20) Ang paghalad sa hayop ngadto sa idolo dili mag-usab sa karne, busa ang Kristohanon makapalit niini sa tiyanggihan. Siya usab dili na kinahanglang mangutana kon diin gikan ang karne nga gidalit sa balay. Apan kon adunay moingon nga kini “gihalad diha sa halaran,” dili siya mokaon niini, aron walay mapandol.​—1 Corinto 10:25-29.

18. Sa unsang paagi kadtong mokaon sa gihalad sa idolo malangkit sa mga demonyo?

¹⁸ Gituohan nga human sa rituwal nga paghalad, ang diyos anaa sa karne ug misulod sa lawas niadtong nakakaon niini diha sa kombira sa mga magsisimba. Sama nga ang mga tawong dungan nga nangaon nakamugnag bugkos taliwala kanila, sa ingon kadtong nakig-ambit sa mga halad nga hayop mga mag-aambit sa halaran ug nakig-usa sa demonyo-diyos nga gihawasan sa idolo. Pinaagi sa maong idolatriya, ang mga demonyo nagpugong sa mga tawo sa pagsimba sa bugtong matuod nga Diyos. (Jeremias 10:1-15) Dili ikatingala nga gisugo ang katawhan ni Jehova sa pagpalayo gikan sa mga butang nga gihalad ngadto sa mga idolo! Ang pagkamaunongon ngadto sa Diyos, pagdawat sa pagtultol pinaagi sa iyang balaang espiritu ug sa organisasyon, ug ang determinasyon sa paglikay nga malangkit sa demonismo napamatud-an usab nga kusganong pagpadasig sa pagbantay sa idolatriya karong adlawa.

Nganong Kinahanglang Magbantay?

19. Unsang matanga sa idolatriya ang naglungtad sa karaang Efeso?

¹⁹ Ang mga Kristohanon masibotong nagabantay sa idolatriya tungod kay kini adunay daghang porma, ug bisan ang usa ka idolatrosong buhat makakompromiso sa ilang pagtuo. Gisultihan ni apostol Juan ang iyang kaubang mga magtutuo: “Pagbantay kamo sa mga idolo.” (1 Juan 5:21) Kining tambaga gikinahanglan tungod kay gilibotan sila sa daghang porma sa idolatriya. Si Juan nagsulat gikan sa Efeso, usa ka siyudad nga natuphan sa madyikanhong mga buhat ug sa mga sugilambong mahitungod sa bakak nga mga diyos. Ang Efeso adunay usa sa pito ka katingalahan sa kalibotan​—ang templo ni Artemis, usa ka dapit nga dangpanan sa mga kriminal ug sentro sa imoral nga mga seremonyas. Gipaamgid sa pilosopong si Heracleitus sa Efeso ang walay suga nga dalan paingon sa halaran sa templo sa kangitngit sa pagkadaotan, ug iyang giisip ang moralidad sa mga tawong nalangkit sa templo nga mas grabe pa kay sa mga hayop. Busa, ang mga Kristohanon sa Efeso kinahanglang mobarog nga malig-on batok sa demonismo, imoralidad ug idolatriya.

20. Nganong kinahanglang likayan bisan ang gamay nga idolatriya?

²⁰ Gikinahanglan sa mga Kristohanon ang malig-ong determinasyon sa paglikay bisan sa gamayng idolatriya tungod kay ang usa lamang ka buhat sa pagsimba sa Yawa nagapadayag ug pagpaluyo sa iyang hagit nga ang mga tawo dili magpabiling maunongon sa Diyos ubos sa pagsulay. (Job 1:8-12) Sa dihang gipakitaan si Jesus sa “tanang mga gingharian sa kalibotan ug sa ilang himaya,” si Satanas miingon: “Kining tanan akong ihatag kanimo kon ikaw mohapa ug mohimog usa ka buhat sa pagsimba kanako.” Ang pagdumili ni Jesus nagbayaw sa kiliran ni Jehova sa isyu sa pagkasoberano sa uniberso ug nagpamatuod sa Yawa nga bakakon.​—Mateo 4:8-11; Proverbio 27:11.

21. Kon bahin sa Romanong imperador, midumili ang matinumanong mga Kristohanon sa pagbuhat ug unsa?

²¹ Ang unang mga tinun-an ni Jesus wala usab mohimog usa ka buhat sa pagsimba nga nagpaluyo sa kiliran ni Satanas sa isyu. Bisag sila may hustong pagtahod sa “labawng mga pagbulot-an” sa kagamhanan, sila wala magsunog ug insenso sa pagpasidungog sa Romanong imperador, bisan kon mapildi pa ang ilang kinabuhi. (Roma 13:1-7) Niining bahina si Daniel P. Mannix misulat: “Diyutay rang mga Kristohanon ang mitalikod, bisan pag kasagarang ibutang diha sa natad ang halaran nga kanunayng may kalayo diha niana alang sa ilang kasayon. Ang buhaton lamang sa tanang binilanggo mao ang pagsabwag ug usa ka pudyot nga insenso diha sa kalayo ug siya hatagan ug Sertipiko sa Paghalad ug hatagag kagawasan. Ipatin-aw ug maayo ngadto kaniya nga siya wala magsimba sa imperador; kondili nagadawat lamang sa balaang kinaiya sa imperador ingong ulo sa Romanong estado. Sa gihapon, halos walay mga Kristohanon ang nagpahimulos sa higayon nga makagawas.” (Those About to Die, panid 137) Kon samang masulayan, ikaw ba bug-os nga modumili sa tanang idolatriya?

Magbantay Ka ba sa Idolatriya?

22, 23. Nganong kinahanglan kang magbantay sa idolatriya?

²² Sa tin-aw, ang mga Kristohanon kinahanglang magbantay sa tanang porma sa idolatriya. Si Jehova nangayog eksklusibong debosyon. Ang tulo ka matinumanong Hebreohanon maoy maayong panig-ingnan sa pagdumili sa pagsimba sa dakong larawan nga gipatindog sa hari sa Babilonya nga si Nabucodonosor. Diha sa kaso sa korte sa uniberso nga girekord ni propetang Isaias, si Jehova lamang ang napamatud-an nga mao ang matuod ug buhi nga Diyos. Ang iyang unang Kristohanong mga Saksi nagpadayon sa paglikay sa mga butang nga gihalad ngadto sa mga idolo. Daghang maunongon taliwala kanila wala magpadaog sa pagpiit sa paghimog bisan usa ka idolatrosong buhat nga molangkob ug paglimod kang Jehova.

²³ Busa, personal ka bang nagbantay sa idolatriya? Gihatagan ba nimo ang Diyos ug eksklusibong debosyon? Nagpaluyo ka ba sa pagkasoberano ni Jehova ug nagtuboy kaniya ingon nga mao ang matuod ug buhi nga Diyos? Kon mao, angay nga maoy imong determinasyon ang pagpadayon sa pagbarog nga malig-on batok sa idolatrosong mga buhat. Apan unsa pang dugang mga punto sa Kasulatan ang makatabang kanimo sa pabantay sa tanang matang sa idolatriya?

◻ Unsa ang idolatriya?

◻ Nganong supak si Jehova sa tanang idolatriya?

◻ Unsa ang baroganan sa tulo ka Hebreohanon bahin sa idolatriya?

◻ Sa unsang paagi malangkit sa mga demonyo kadtong mokaon sa mga butang nga gihalad sa mga idolo?

◻ Nganong kinahanglang magbantay kita sa idolatriya?

[Hulagway sa panid 23]

Bisag nameligro ang ilang mga kinabuhi, ang tulo ka Hebreohanon wala makigbahin sa idolatriya