Mga Talan-awon Gikan sa Yutang Saad

Pagsadya! Ang mga Kawa Magaawas sa Lana

ANG propetang si Joel miawhag sa ‘mga anak sa Sion nga magkalipay ug magsadya kang Jehova.’ Gigamit niya ang lana sa olibo sa pagbatbat sa ilang kalipay ug kadagaya: “Ang mga salog giokanan mangapuno gayod ug nahinloang trigo, ug ang mga pigsanang kawa magaawas gayod sa bag-ong bino ug sa lana.”​—Joel 2:23, 24.

Kon nabuhi ka pa sa Israel sa panahon sa Bibliya, ikaw unta mahimuot sa pagbaton nga duol sa imong balay, o sa imong umahan, sa usa ka kahoyng olibo sumala sa gipakita sa itaas.a Kana unta makahimo sa imong kinabuhi nga mas hayahay, mas kahimut-anan. Nganong ang usa ka kahoyng olibo mahimong hinungdanon kaayo?​—Itandi ang Hukom 9:8, 9.

Una, tan-awa pag-ayo ang imong kahoy. Ang mga kahoyng olibo tingali mabuhig mga siglo, ang pipila sa kapig usa ka libo ka tuig, mao nga ang usa ka pagsusi lagmit magpadayag sa usa ka bukohan, abohon-ug-kolor nga punoan. Ang imong kahoy tingali makaabot ug unom ka metros sa gihabogon, sa tino dili ingon ka habog sa usa ka sedro o malubayon sama sa palma. Ang iyang kanunay-berdeng mga dahon, uban ang salapiong gilak, motaganag landong sa tibuok tuig. Sa gihapon, dili nimo mahalon ang imong kahoy tungod lamang sa iyang panagway o sa iyang landong. Dili gayod.

Ang bunga mao ang bililhon, kanang linibong berde o itom nga mga olibo! Kana ang maghimo sa kahoyng olibo nga usa ka hinungdanong bahin sa kinabuhi ug kalihokan sa Israel. Ang kahoy maputos sa kabulakan nga pughaw ug kolor sa Mayo, sa pagpangandam alang sa mga bunga sa olibo. (Job 15:33) Samtang kini mogulang, sila tingali mausab gikan sa dalagong berde ngadto sa dagtom nga brawon o itom.

Ang pagpupo sa mga olibo sa Oktubre/Nobyembre maoy hago nga trabaho. Imong pusposan ang kahoy sa mga lipak aron ang hinog nga bunga mangatagak nganha sa mga panaptong gibuklad sa ubos. (Deuteronomio 24:20) Ang mga olibo hugasan sa dili pa prosesohon, sama sa paghulom diha sa inasinang tubig aron mawagtang ang kasagarang alan nga lami niini. Unsay sunod?

Kana magdepende kon sa unsang paagi buot nimong mapahimuslan o maganansiyahan ang imong dagayang ani. Makaon nimong hilaw ang mga olibo, o imo kanang maatsara aron ang imong pamilya makabatog lamiang abiyo sulod sa daghang bulan. Ang mga olibo mahimong dakong bahin sa diyeta, usa ka pagkaon nga tingali nalangkoban sa pila ka humot nga mga olibo uban sa mga tinapay nga ginama sa sebada.

Hinuon, lagmit nga ipaagi ang kadaghanang olibo sa mga tikang nga gikinahanglan aron mabatonan kanang labihan ka mapuslanon ug bililhong butang​—ang lana sa olibo. Makakuha kag lainlaing mga kalidad sa lana, nga gamiton kini sa daghang paagi. Una, sa hinay malubok nimo o mapigsat ang hinog nga mga olibo diha sa usa ka lusong o bisan tamaktamakan kana. (Miqueas 6:15) Kana magpatungha sa labing taas ug kalidad nga lana, karon gitawag ekstra lunsay, nga angayan sa mga lamparahan nga nagsuga sa tabernakulo. (Exodo 25:37; 27:20, 21) Hunahunaa ang dako nimong pagmahal sa abiyo niining pinalabing lana aron magamit sa pagluto alang sa espesyal nga mga okasyon!

Ang mga olibo, bisan kadtong dili maayog kalidad, ikabutang sa pigsanan aron mapiga ang dugang pang lana gikan sa pulpa, bisan tuod ang lana maoy ubos nga grado. Ang pulpa maoy mga 50 porsientong lana. Magamit ang lainlaig-estilo nga pigsanan, apan ang usa gihulagway dinhi. Ang tibuok o nadugmok ug diyutay nga mga olibo ibutang sa silindrikal nga sampot. Ang usa ka galingan nga bato, nga ipatuyok sa usa ka asno o tawo, paligiron sa ibabaw niana, nga magpuga sa lana, nga moagay ug matigom sa mga banga.​—Mateo 18:6.

Ang lana sa olibo ikatandi sa likidong bulawan​—kini gimahal kaayo ug daghan kaayo ang gamit niini. Ang usa ka punoan makapatunghag usa ka tuig nga abiyo sa lana alang sa usa ka pamilya nga may lima o unom ka sakop. Kini usa ka dakong bahin sa ilang pagkaon, nga daling mahilis ug daghag enerhiya. (Itandi ang Jeremias 41:8; Ezekiel 16:13.) Tingali pahumotan nimo ang diyutayng lana ug gamiton kana nga kosmetik o ibubo ang diyutay sa ulo sa usa ka bisita ingong usa ka pasundayag sa kamaabiabihon. (2 Samuel 12:20; Salmo 45:7; Lucas 7:46) Magamit nimo kana nga makahupayng tambal sa mga samad.​—Isaias 1:6; Marcos 6:13; Lucas 10:34.

Dili lamang kini sila ang mga gamit sa dagayang abiyo sa lana sa olibo. Magamit usab nimo kini sa pagsuga sa imong balay, mahimong bahin sa halad ngadto sa Diyos, o ingong usa ka butang alang sa maganansiyahang patigayon. Oo, sa panahon sa Bibliya ang kahoy sa olibo maoy usa ka labing bililhong kahoy, mao nga tukmang gigamit kini ni Joel sa paghawas sa kadagaya ug kalipay.​—Deuteronomio 6:11; Salmo 52:8; Jeremias 11:16; Mateo 25:3-8.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 24]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.