“Isalikway ang Bakak nga mga Sugilanon”

ANG Bibliya puno sa mga kasinatian ug mga sugilanon bahin sa mga tawo. Dili lang kay kita malingaw sa pagbasa niana kondili kita makabatog kaayohan gikan niana. Si apostol Pablo misulat ngadto sa Kristohanong kongregasyon sa Roma: “Ang tanang butang nga gisulat kanhi gisulat alang sa atong instruksiyon, aron nga pinaagi sa atong pag-agwanta ug pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan kita makabatog paglaom.”​—Roma 15:4.

Si Pablo mismo nakig-ambit sa pag-asoy ug mga kasinatian. Ang Bibliya naghisgot kang Pablo ug Barnabas sa kataposan sa ilang unang misyonaryong panaw: “Sa dihang sila nakaabot na [sa Sirianhong Antioquia] ug natigom na ang kongregasyon sa tingob, ilang gisugdag asoy ang daghang butang nga gibuhat sa Diyos pinaagi kanila.” (Buhat 14:27) Walay duhaduha ang mga igsoon nadasig pag-ayo niining mga kasinatiana.

Hinunoa, dili ang tanang kasinatian makapalig-on. Ubos sa pagdasig, si Pablo nagpasidaan kang Timoteo: “Isalikway ang bakak nga mga sugilanon nga nagapasipala sa kon unsay balaan ug nga ginasaysay sa tigulang nga mga babaye.” (1 Timoteo 4:7) Ug ngadto kang Tito siya misulat nga ang maunongong mga Kristohanon kinahanglang “dili magatagad sa minaomao nga mga sugilanon sa mga Judio ug sa mga sugo sa mga tawo kinsa nagapahilayo sa ilang kaugalingon gikan sa kamatuoran.”​—Tito 1:14.

Unsa man kining bakak nga mga sugilanon, o minaomaong mga sugilanon? Ang duha ka termino naggikan sa Gregong myʹthos (“myth”). Ang The International Standard Bible Encyclopaedia nag-ingon nga kining pulonga nagbatbat sa “usa ka (relihiyosong) sugilanon nga walay kalabotan sa katinuoran.”

Ang kalibotan sa adlaw ni Pablo puno sa maong mga sugilanon. Usa ka pananglitan mao ang tinagong basahon ni Tobit, nga lagmit gisulat kapin sa duha ka gatos ka tuig una pa sa panahon ni Pablo. Kining sugilanona naghisgot kang Tobit, nga usa ka debotadong Hudiyo, kinsa nabutaan sa dihang ang iti sa langgam nahulog diha sa iyang mga mata. Sa ulahi, gipadala niya ang iyang anak, si Tobias, aron sa pagpaningil sa usa ka utang. Diha sa dalan, uban sa pagtultol sa manulonda, si Tobias mikuha ug kasingkasing, atay, ug apdo sa isda. Sunod nakahibalag siyag usa ka biyuda kinsa, bisan naminyog pito ka higayon, nagpabiling ulay tungod kay ang kada bana gipatay sa daotang espiritu sa gabii sa kasal. Sa pag-awhag sa manulonda, si Tobias nakigminyo kaniya ug nag-abog sa demonyo pinaagi sa pagsunog sa kasingkasing ug atay sa isda. Ginamit ang apdo sa isda, si Tobias sa ulahi nagpasig-uli sa panan-aw sa iyang amahan.

Tin-aw, kining estoryaha dili tinuod. Gawas sa pagkahinanduraw niini ug sa pagkamakilingon niini sa patuotuo, kana adunay sayop. Pananglitan, ang asoy nag-ingon nga parehong nasaksihan ni Tobit ang pagsukol sa amihanang mga tribo ug ang pagpadala sa mga Israelinhon sa Nineve, mga hitabo sa kasaysayan sa Israel nga giulang sa 257 ka tuig. Bisan pa niana, ang sugilanon nag-ingon nga si Tobit maoy 112 anyos sa panahon sa iyang pagkamatay.​—Tobit 1:4, 11; 14:1, The Jerusalem Bible.

Ang maong mga minaomaong mga sugilanon halayo sa tinuod nga “sumbanan sa makapahimsog nga mga pulong” nga gipahayag sa matinumanong mga alagad sa Diyos. (2 Timoteo 1:13) Sila maoy mga produkto sa handurawan, supak sa makasaysayanhong kamatuoran, ang matang sa butang nga giasoy sa dili-diyosnong tigulang nga mga babaye. Kini maoy mga sugilanon nga isalikway sa mga Kristohanon.

Pagsulay sa mga Pulong sa Kamatuoran

Ang samang mga sugilanon dagsang karong adlawa. Si Pablo misulat: “Aduna unyay yugto sa panahon dihang [ang mga tawo] dili makaantos sa makapahimsog nga pagtulon-an, hinuon . . . ilang ipahilayo ang ilang mga dalunggan gikan sa kamatuoran, samtang sila mahitipas ngadto sa bakak nga mga sugilanon.” (2 Timoteo 4:3, 4) Sa pila ka bahin sa yuta, ang mga asoy bahin sa labaw tawhanong mga linalang kaylap ug popular. Busa, ang mga Kristohanon maalamong “magsulay [sa] mga pulong” sa relihiyosong mga sugilanon aron sa pagsusi kon sila kaharmoniya sa Bibliya.​—Job 12:11.

Tin-aw, daghan ang dili kaharmoniya sa Bibliya. Sa daghang bahin sa kalibotan, pananglitan, komon ang pagkadungog ug mga sugilanon nga nagpaluyo sa ideya nga ang tawhanong kalag dili mamatay. Kining maong mga sugilanon nagbatbat kon sa unsang paagi mamatay ang tawo, nga motungha lamang pag-usab diha kaha sa lawas sa usa ka bag-ong natawo nga bata, ingong espiritu, ingong mananap, o ingong tawo sa laing dapit.

Hinuon, ang Pulong sa Diyos nagpakita nga ang tawhanong mga kalag dili imortal; ang mga kalag mamatay. (Ezekiel 18:4) Dugang pa, ang Bibliya nag-ingon nga ang patay walay kinabuhi diha sa lubnganan, dili makahunahuna, makasulti, o makabuhat ug bisan unsa. (Ecclesiastes 9:5, 10; Roma 6:23) Busa, kadtong nahaylo sa bakak nga mga sugilanon nga nagpasiugda sa ideya nga ang kalag dili mamatay, sumala ni Pablo, “mitipas” gikan sa “mahimsog nga pagtulon-an” sa Bibliya.

Mga Sugilambong Bahin sa mga Dili Ingon Nato

Ang ubang mga sugilanon nagtumong sa mga buhat sa mga ungo ug mga diwatahan. Sa mga bahin sa Aprika, pananglitan, kining maong mga ahente sa daotan gikaingon nga nasangkapan sa makalilisang nga mga gahom, makahimo sa pag-usab sa ilang kaugalingon o sa uban ngadto sa mga reptilya, mga unggoy, ug mga langgam; makalupad sa kahanginan aron sa pagtuman sa ilang mga misyon; makaarang sa pagpakita ug pagkahanaw; makalapos sa mga bungbong; ug makakita sa mga butang nga gilubong sa ilalom sa yuta.

Ang kadaghan kaayo sa maong mga sugilanon, duyog sa kaylap nga pagtuo kanila, mahimong moimpluwensiya usab sa pipila diha sa Kristohanong kongegasyon sa pagtuo nga sila tinuod. Sila tingali mangatarongan nga bisan pag ang normal nga mga tawo dili makahimo sa maong mga butang, kadtong nakadawat ug labaw-tawhanong mga gahom gikan sa espiritung mga linalang, ang mga demonyo, makahimo sa maong mga butang. Usa ka malagmit nga pasikaranan niining konklusyona mao ang 2 Tesalonica 2:9, 10, nga nag-ingon: “Ang pagkaanaa sa malinapasong usa maoy sumala sa pagpalihok ni Satanas uban ang tanang gamhanang mga buhat ug bakak nga mga ilhanan ug mga tilimad-on ug uban ang tanang dili-matarong nga panglimbong alang niadtong mga nagakalaglag, ingong balos nga silot tungod kay sila wala modawat sa gugma sa kamatuoran aron nga sila unta maluwas.”

Bisan pag tinuod nga kining kasulatana nagpakita nga si Satanas makahimo ug gamhanang mga buhat, kana naghisgot nga si Satanas mao usab ang awtor sa “bakak nga mga ilhanan ug mga tilimad-on,” ingon man sa “dili-matarong nga panglimbong.” Sa makanunayon, ang Bibliya nagpakita kang Satanas ingong pangunang-maglilimbong kinsa “nagapahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta.” (Pinadayag 12:9) Siya batid sa pagpatuo sa mga tawo sa mga butang nga dili tinuod.

Tungod niini, bisan ang pamatuod ug mga pagsugid niadtong nalangkit sa espiritismo ug pamarang sagad dili kasaligan. Ang maong mga tawo tingali sinserong nagtuo nga sila nakakita, nakadungog, o nakasinati sa pila ka butang; apan, sa pagkatinuod, wala gayod. Pananglitan, anaa kadtong naghunahuna nga sila nakigsulti sa mga espiritu sa mga patay. Apan sila nasayop, nalimbongan, mga biktima sa satanasnong lansis. Ang Bibliya nag-ingon nga ang mga patay “nanganaog ngadto sa hilom.”​—Salmo 115:17.

Tungod sa kasaysayan sa Yawa sa panglimbong, ang katinuoran sa mga estorya sa dili-ingon-nato kaduhaduhaan. Kadaghanan maoy mga imbento sa matuotuohong mga handurawan, nga gipasobrahan sa kanunayng balikbalik nga pag-estorya.

Ang pagsubli sa maong minaomaong mga sugilanon nagpasiugda sa intereses sa amahan sa bakak, si Satanas nga Yawa. (Juan 8:44) Sila nag-awhag sa kaikag sa okultong mga binuhatan nga dulumtanan kang Jehova. (Deuteronomio 18:10-12) Ilang gibitik ang mga tawo sa lit-ag sa kahadlok ug patuotuo. Dili ikahibulong nga si Pablo nagtambag sa mga Kristohanon nga “dili . . . maminaw sa bakak nga mga sugilanon.”​—1 Timoteo 1:3, 4.

Pagsalikway sa Pamatuod sa mga Demonyo

Nan, unsa na man kon ang mga sugilanon mopatim-aw nga tinuod? Usahay ang mga kasinatian giasoy bahin sa mga espiritu o mga espiritista nga miila sa kahalangdon ni Jehova ug sa pagkamatinud-anon sa iyang mga Saksi. Sublion ba sa mga Kristohanon ang maong mga sugilanon?

Dili, dili gayod. Ang Bibliya nag-ingon nga sa dihang ang mahugawng espiritu nagsinggit nga si Jesus maoy Anak sa Diyos, siya “hugot nga mipina kanila nga dili siya ipaila.” (Marcos 3:12) Sa susama, dihang ang usa ka demonyo sa panagna nagtukmod sa usa ka babaye sa pagpaila kang Pablo ug Bernabe ingong “mga ulipon sa Labing Hataas nga Diyos” ug mga magmamantala sa “dalan sa kaluwasan,” si Pablo nagpagawas sa espiritu gikan kaniya. (Buhat 16:16-18) Si Jesus, si Pablo, o ang bisan kinsa sa mga magsusulat sa Bibliya wala magtugot sa mga demonyo sa pagpamatuod sa katuyoan sa Diyos o sa iyang piniling mga alagad.

Takos ilhon, usab, nga si Jesu-Kristo nakapuyo sa espiritung dominyo una siya moanhi sa yuta. Nasinati niya sa personal si Satanas. Bisan pa niana, si Jesus wala maglingaw sa iyang mga tinun-an sa mga sugilanon mahitungod sa mga kalihokan ni Satanas, ni siya nagtaganag mga detalye mahitungod sa kon unsay mahimo ug dili mahimo sa Yawa. Si Satanas ug ang iyang mga demonyo dili mga higala ni Jesus. Sila mga sinalikway, mga rebelde, mga tigdumot sa kon unsay balaan, ug mga kaaway sa Diyos.

Ang Bibliya nagtug-an kanato kon unsay kinahanglan natong mahibaloan. Kana nagsaysay kon kinsa ang mga demonyo, kon sa unsang paagi sila naglimbong sa mga tawo, ug kon unsaon nato paglikay kanila. Kana nagpakita nga si Jehova ug si Jesus labi pang gamhanan kay sa mga demonyo. Ug kana nagtudlo kanato nga kon kita maunongong mag-alagad kang Jehova, ang daotang mga espiritu dili makahimog permanenteng kadaot kanato.​—Santiago 4:7.

Nan, may maayong katarongan nga ang mga Kristohanon mosalikway sa bakak nga mga sugilanon, mga sugilanon nga magpasiugda lamang sa mga intereses niadtong kinsa misupak sa Diyos. Maingon nga si Jesus ‘nagpamatuod sa kamatuoran,’ maingon man usab ang iyang mga sumusunod karong adlawa. (Juan 18:37) Sa kamaalamon sila mosanong sa awhag sa Bibliya: “Bisan unsang mga butang matuod . . . padayong isipa kining mga butanga.”​—Filipos 4:8.

[Hulagway sa panid 31]

Ang tanang pagpadayag sa okulto kinahanglang likayan gayod sa tinuod nga mga Kristohanon