Himoa ang Inyong Kaminyoon nga Malungtarong Panagtiayon

“Kon unsay giusag yugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.”​—MATEO 19:6.

1. Unsa ang pasikaranan sa kalamposan sa kaminyoon taliwala sa matuod nga mga Kristohanon karong adlawa?

LINIBO sa katawhan ni Jehova karong adlawa ang nagtagamtam sa matagbawon ug malungtarong mga kaminyoon. Ugaling, kanang makaylapong kalamposan dili sulagma. Ang Kristohanong mga kaminyoon magmalamboon kon ang bana ug asawa (1) magtahod sa hunahuna sa Diyos bahin sa kaminyoon ug (2) maningkamot sa pagsunod sa mga prinsipyo sa iyang Pulong. Ngani, ang Diyos mismo ang nagtukod sa kahikayan sa kaminyoon. Siya mao ang Usa ‘kang kinsa utang sa tanang kabanayan sa yuta ang ngalan niini.’ (Efeso 3:14, 15) Sanglit si Jehova nahibalo kon unsay gikinahanglan sa pagpalampos sa kaminyoon, kita makabenepisyo pinaagi sa pagsunod sa iyang pagtultol.​—Isaias 48:17.

2. Unsa ang mga sangpotanan sa pagkapakyas sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya diha sa kaminyoon?

² Sa balit-ad, ang kapakyasan sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya mahimong mosangpot sa kagul-anan sa kaminyoon. Ang pila ka eksperto nagtuo nga abot sa dos-tersiya sa mga magminyo karong adlawa sa Tinipong Bansa sa kadugayan makakuhag diborsiyo. Bisan ang mga Kristohanon wala mahigawas sa mga kabug-at ug mga kapit-osan niining “makuyawng mga panahong lisod sagubangon.” (2 Timoteo 3:1) Ang mga kalisdanan sa panginabuhi ug mga kapit-osan sa dapit-trabahoan mahimong makadaot kang bisan kinsang kaminyoon. Ang pipila ka Kristohanon usab mapait nga nahiubos tungod sa kapakyasan sa ilang mga kapikas sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya. “Gihigugma ko si Jehova,” matud sa usa ka Kristohanong asawa, “apan ang akong kaminyoon napunog mga suliran sulod sa 20 ka tuig. Ang akong bana hakog ug dili gustong mohimo ug kausaban. Akong gibati nga nalit-agan.” Ang daghang Kristohanong bana o asawa nagpadayag sa parehong mga pagbati. Unsay deperensiya? Ug unsay makapugong sa usa ka kaminyoon gikan sa pagkaanod ngadto sa mabugnawong kawalay-pagtagad o sa dayag nga panagbingkil?

Ang Pagkamahangtoron sa Kaminyoon

3, 4. (a) Unsa ang sukdanan sa Diyos alang sa kaminyoon? (b) Nganong ang pagkamahangtoron sa kaminyoon makataronganon ug makaayo?

³ Bisan ubos sa labing maayong mga kahimtang, ang kaminyoon maoy panagtipon sa dili-hingpit nga mga tawo. (Deuteronomio 32:5) Busa si apostol Pablo miingon nga “sila nga mobuhat sa ingon [magminyo] maadunay kasakitan sa ilang unod.” (1 Corinto 7:28) Ang pila ka hingaping mga kahimtang tingali mosangpot pa sa panagbulag o diborsiyo. (Mateo 19:9; 1 Corinto 7:12-15) Hinuon, sa kadaghanang kaso ang mga Kristohanon nagpadapat sa tambag ni Pablo: “Ang usa ka asawa dili magbiya sa iyang bana . . . , ug ang usa ka bana dili magbiya sa iyang asawa.” (1 Corinto 7:10, 11) Sa pagkatinuod, ang kaminyoon gituyo nga mahimong mahangtorong bugkos, kay si Jesu-Kristo mipahayag: “Kon unsay giusag yugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.”​—Mateo 19:6.

⁴ Alang sa usa nga mobating nalit-agan sa mabingkilon o way-gugmang kaminyoon, ang sukdanan ni Jehova basin mopatim-awng mapintas ug dili makataronganon. Apan kana dili tinuod. Ang pagkamahangtoron sa bugkos sa kaminyoon magtukmod sa mahinadlokon-sa-Diyos nga magtiayon nga atubangon ug tinguhaon nga masulbad ang ilang mga suliran, inay kay modali pagbiya sa ilang mga obligasyon sa unang timailhan sa suliran. Ang usa ka lalaking naminyo sa kapin ug 20 ka tuig mipahayag niana niining paagiha: “Dili ka makalikay sa mga panahong magubtanon. Kamo dili magmalipayon sa usag usa sa tanang higayon. Kana mao ang panahong hinungdanon kaayo ang pakigsaad sa kaminyoon.” Siyempre, ang Kristohanong mga magtiayon mobati sa pangunang obligasyon kang Jehova nga Diyos, ang Tagmugna sa kaminyoon.​—Itandi ang Ecclesiastes 5:4.

Pagkaulo ug Pagpasakop

5. Unsa ang pipila ka tambag ni Pablo alang sa mga bana ug mga asawa?

⁵ Busa, inigtungha sa mga suliran kana maoy panahon sa pagpangita, dili sa kaikyasan, kondili sa mas maayong paagi sa pagpadapat sa tambag sa Pulong sa Diyos. Pananglitan, tagda kining mga pulong ni Pablo, nga makita sa Efeso 5:22-25, 28, 29: “Papasakopa ang mga asawa sa ilang mga bana sama ug ngadto sa Ginoo, tungod kay ang bana maoy ulo sa iyang asawa maingon nga ang Kristo usab maoy ulo sa kongregasyon, ingon nga siya usa ka manluluwas sa maong lawas. Sa pagkatinuod, maingon nga ang kongregasyon nagapasakop sa Kristo, mao man usab ang mga asawa angay nga ingon ngadto sa ilang mga bana sa tanang butang. Mga bana, padayong higugmaa ang inyong mga asawa, maingon nga ang Kristo usab nahigugma sa kongregasyon ug mitugyan sa iyang kaugalingon alang niini. Sa ingon niini ang mga bana angay nga magahigugma sa ilang mga asawa sama ug ilang kaugalingong lawas. Siya nga nagahigugma sa iyang asawa nagahigugma sa iyang kaugalingon, kay wala gayoy tawo nga nagdumot sa iyang kaugalingong unod; apan nagapakaon ug nagapangga niini, ingon sa ginahimo usab sa Kristo sa kongregasyon.”

6. Sa unsang paagi ang Kristohanong mga bana lahi gikan sa mga lalaki sa kalibotan?

⁶ Ang mga lalaki sagad nag-abuso sa ilang awtoridad isip bana ug nagdominar sa ilang mga asawa. (Genesis 3:16) Bisan pa, si Pablo miawhag sa Kristohanong mga bana nga malahi sa mga lalaki sa kalibotan, nga mahimong sama kang Kristo, dili mga diktador nga magmando sa matag gamayng bahin sa kinabuhi sa ilang mga asawa. Sa pagkatinuod, ang lalaki nga si Jesu-Kristo dili gayod mapintas o dominante. Iyang gitagad ang iyang mga sumusunod uban ang kadungganan ug pagtahod, nga miingon, “Umari kanako, kamong tanan nga nagabudlay ug nabug-atan, ug ako magapalagsik kaninyo. Isangon ang akong yugo diha kaninyo ug pagkat-on gikan kanako, kay ako malumog-buot ug mapaubsanon sa kasingkasing.”​—Mateo 11:28, 29.

7. Sa unsang paagi ang usa ka lalaki makahatag ug kadungganan ngadto sa iyang asawa sa dihang siya kinahanglang motrabaho sa sekular nga trabaho?

⁷ Ang usa ka Kristohanong bana magahatag ug kadungganan sa iyang asawa ingon nga ngadto sa usa ka mahuyang nga sudlanan. (1 Pedro 3:7) Pananglitan, ingnon ta nga kinahanglang siya motrabaho sa sekular nga trabaho. Tagdon kini sa bana, nga mahimong matinabangon ug mahunahunaon kutob sa mahimo. Ang usa ka dakong hinungdan nga gihatag sa mga babaye alang sa diborsiyo mao ang pagpasagad sa ilang bana sa mga bata o sa balay. Busa, ang Kristohanong bana magtinguha sa pagtabang kaniya diha sa panimalay sa bililhong mga paagi nga makaayo sa tibuok pamilya.

8. Unsay nalangkit sa pagpasakop sa Kristohanong mga asawa?

⁸ Ang pagkagitagad uban ang kadungganan mohimong mas sayon alang sa Kristohanong mga asawa nga magpasakop sa ilang mga bana. Hinuon, kini wala magkahulogan sa alaot nga pagpaulipon. Gibaod sa Diyos nga ang asawa mahimong, dili usa ka ulipon, kondili “katimbang” (“katugbang,” potnot), nga nagpaila sa usa ka butang nga haom alang sa lalaki. (Genesis 2:18) Sa Malakias 2:14, ang asawa gihisgotan ingong “kauban” sa lalaki. Kay ingon niana, gipahimuslan sa mga asawa sa kapanahonan sa Bibliya ang dakong kagawasan ug lugway sa kalihokan. Mahitungod sa “may-katakos nga asawa,” ang Bibliya nag-ingon: “Diha kaniya ang kasingkasing sa iyang tag-iya nagbutang ug pagsalig.” Sa pagkatinuod, siya gisaligan sa mga butang sama sa katibuk-ang pagdumala sa panimalay, pagdumala sa pagpamalit sa pagkaon, pag-atiman sa mga transaksiyon bahin sa propiedad, ug pagdumalag gamayng negosyo.​—Proverbio 31:10-31.

9. (a) Giunsa pagpakita sa mahinadlokon-sa-Diyos nga mga babaye sa kapanahonan sa Bibliya ang tinuod nga pagkamapasakopon? (b) Unsay makatabang sa Kristohanong asawa sa pagpabiling mapasakopon karong adlawa?

⁹ Bisan pa niana, ang mahinadlokon-sa-Diyos nga asawa nag-ila sa awtoridad sa iyang bana. Pananglitan, si Sara “nagmasinugtanon kang Abraham, nga nagtawag kaniyang ‘ginoo,’” dili ingong matinahorong pormalidad, kondili ingong tim-os nga banaag sa iyang pagkamapasakopon. (1 Pedro 3:6; Genesis 18:12) Kinabubut-on niyang gibiyaan ang iyang hamugawayng balay sa siyudad sa Ur aron magpuyo sa mga balongbalong uban sa iyang bana. (Hebreohanon 11:8, 9) Apan ang pagpasakop wala magkahulogan nga ang asawa dili makahimog kasaligang lihok kon gikinahanglan. Sa dihang si Moises napakyas sa pagsunod sa balaod sa Diyos bahin sa sirkunsisyon, ang iyang asawa, si Sipora, misanta sa katalagman pinaagi sa mahukomong paglihok. (Exodo 4:24-26) Ang pagpahimuot sa dili-hingpit nga lalaki dili mao lamay nalangkit. Ang mga asawa kinahanglang “magpasakop sa ilang mga bana sama ug ngadto sa Ginoo.” (Efeso 5:22) Kon ang Kristohanong asawa maghunahuna labot sa iyang relasyon uban sa Diyos, kini motabang kaniya nga dili manumbaling sa ginagmayng mga depekto ug kahuyangan sa iyang bana, maingon nga kinahanglang himoon usab kana sa bana sa pagpakiglabot kaniya.

Komunikasyon​—Kinabuhi sa Kaminyoon

10. Unsa ka hinungdanon ang komunikasyon alang sa kaminyoon?

¹⁰ Sa dihang gisukna kon unsa ang usa ka labing dakong hinungdan nga ang mga magtiayon magbulag, usa ka abogado sa diborsiyo mitubag: “Ang kawalay-katakos sa matinud-anong pagsultianay sa usag usa, sa pagpadayag sa kinailadman nilang mga panghunahuna ug sa pagtratar sa usag usa isip labing suod nilang higala.” Oo, ang komunikasyon mao ang kinabuhi sa usa ka lig-ong kaminyoon. Sumala sa giingon sa Bibliya, “adunay pagkapakyas sa mga plano kon walay suod nga pagsultianay.” (Proverbio 15:22) Ang mga bana ug asawa kinahanglang mahimong ‘labing suod nga mga higala,’ ginatagamtam ang mainit, suod nga mga relasyon. (Proverbio 2:17) Bisan pa, daghang magtiayon ang magkabungabunga kon bahin sa komunikasyon, ug busa ang kayugot maglungotlungot hangtod moulbo ang makadaot nga kasuko. O ang mga bana ug asawa tingali magpakaaron-ingnong matinahoron, nga sa emosyon maglinay-anay sa usag usa.

11. Sa unsang paagi mapauswag ang komunikasyon tali sa bana ug asawa?

¹¹ Mopatim-aw nga ang bahin sa suliran mao nga ang mga lalaki ug mga babaye sagad adunay magkalaing mga paagi sa pakigkomunikar. Ang kadaghanang babaye morag dili malisdan sa paghisgot sa mga pagbati, samtang ang mga lalaki kasagarang daw mopalabi sa paghisgot sa tinuod nga mga panghitabo. Ang mga babaye mas makiling nga magpadayag ug empatiya ug mohatag sa emosyonal nga pagpaluyo, samtang ang mga lalaki makiling nga mangita ug motanyag sa mga solusyon. Bisan pa niana, ang purohan sa maayong komunikasyon anaa kon ang duha ka kapikas matinguhaon nga “magmaabtik sa pagpamati, magmahinay sa pagsulti, magmahinay sa kapungot.” (Santiago 1:19) Tan-aw sa mata ug pamatig maayo. Papadayga ang usag usa pinaagi sa mahunahunaong mga pangutana. (Itandi ang 1 Samuel 1:8; Proverbio 20:5.) Inay mosulay sa pagtanyag ug madaling kasulbaran sa dihang ang imong kapikas magpadayag sa usa ka suliran, pamatig maayo samtang maningkamot ka nga sulbaron ang mga suliran. Ug sa kamapainubsanon mag-ampo nga magkauban, nga mangitag balaang pagtultol.​—Salmo 65:2; Roma 12:12.

12. Sa unsang paagi ang Kristohanong mga kapikas makapalit ug panahon alang sa usag usa?

¹² Usahay tungod sa mga kabug-at ug kapit-osan sa kinabuhi ang mga bana ug asawa wala nay panahon o kusog alang sa bililhong pagsultianay. Bisan pa niana, aron matipigang madungganon sa mga Kristohanon ang ilang kaminyoon ug mapanalipdan kini batok sa kahugawan, sila kinahanglang magpabiling suod sa usag usa. Sila angay mag-isip sa ilang panagtiayon ingong butang bililhon, mahal, ug kinahanglang mopalit sa panahon alang niini ug alang sa usag usa. (Itandi ang Colosas 4:5.) Sa pila ka kaso ang solusyon sa pagkaplag ug panahon alang sa maayong sultianay tingali sama lang ka yano sa pagpalong sa TV. Ang regular nga paglingkod nga magainom sa usa ka tasang tsa o kape makatabang sa mga kapikas sa kaminyoon nga padayong nagakomunikar sa emosyonal nga paagi. Nianang mga higayona sila ‘magkasultianay’ bahin sa lainlaing butang labot sa pamilya. (Proverbio 13:10) Ug pagkamaalamon nga ugmaron ang batasan sa pag-estorya bahin sa ginagmayng mga kapikalan ug mga dipagsinabtanay sa dili pa kini mahimong dagkong mga tinubdan sa kapit-osan!​—Itandi ang Mateo 5:23, 24; Efeso 4:26.

13. (a) Unsang panig-ingnan sa pagkamapadayganon ug kamatinud-anon ang gihatag ni Jesus? (b) Unsa ang pila ka paagi nga ang mga kapikas sa kaminyoon magkasuod sa usag usa?

¹³ Misumbong ang usa ka lalaki: “Lisod alang kanako, nga kasagaran gayod, nga mopadayag sa akong mga hunahuna ug mosulti [sa akong asawa] kon unsay tinuod nakong gibati.” Apan, ang pagpadayag sa kaugalingong hunahuna maoy usa ka hinungdanong yawi aron maugmad ang panagsuod. Matikdi kon unsa ka mapadayganon ug matinud-anon si Jesus uban sa umaabot nga mga sakop sa iyang pangasaw-onong matang. Siya miingon: “Wala na ako magatawag kaninyo nga mga ulipon, tungod kay ang usa ka ulipon wala mahibalo kon unsay ginabuhat sa iyang agalon. Apan ginatawag ko kamong mga higala, tungod kay ang tanang butang nga akong nadungog gikan sa akong Amahan akong gipahibalo kaninyo.” (Juan 15:15) Busa isipa ang imong kapikas nga usa ka higala. Isalig sa imong kapikas ang imong mga pagbati. Paningkamoti ang paghimog yano, matinud-anong “mga pahayag sa pagmahal.” (Awit ni Solomon 1:2) Ang mapadayganong komunikasyon tingali morag bakikaw usahay, apan dihang ang duha ka kapikas maningkamot ug igoigo, dako ang malampos labot sa paghimo sa ilang kaminyoon nga malungtarong panagtiayon.

Pagsulbad sa mga Panagbangi

14, 15. Sa unsang paagi malikayan ang panag-away?

¹⁴ Ang tinuod nga mga panagbangi motungha gayod matag karon ug unya. Apan ang inyong panimalay dili kinahanglang madaot sa pagkahimong usa ka ‘balay nga napuno sa panag-away.’ (Proverbio 17:1) Mag-amping nga dili hisgotan ang sensitibong mga butang sa dihang ang mga bata tingali makabati, ug ipakita ang konsiderasyon alang sa mga pagbati sa imong kapikas. Sa dihang si Raquel mipahayag ug kaguol mahitungod sa iyang pagkawalay-anak ug mihangyo kang Jacob sa paghatag kaniyag mga anak, siya masuk-anong mitubag: “Ilis ba ako sa Diyos, kinsa nagtungina kanimo sa bunga sa tiyan?” (Genesis 30:1, 2) Kon motungha ang mga kabingkilan sa kaminyoon, atakeha ang suliran, dili ang tawo. Panahon sa pribadong sultianay, likayi ang “pagsulting dili mahunahunaon” o way-hinungdang pagsakgaw sa usag usa.​—Proverbio 12:18.

¹⁵ Tinuod, ikaw tingali mainiton kaayo bahin sa imong panglantaw, apan mahimo kining ikapahayag nga walay “mapangdaoton nga kayugot ug kasuko ug kapungot ug sininggitay ug maabusohong sinultihan.” (Efeso 4:31) “Hisgoti ang inyong mga suliran sa kasagarang paningog,” matud sa usa ka bana. “Kon motaas ang tingog, ihunong ang panaghisgot. Pagkataudtaod baliki kana. Sugdi na usab kana.” Ang Proverbio 17:14 naghatag niining maayong tambag: “Sa dili pa mosilaob ang panag-away, biya na.” Sulayi ang paghisgot pag-usab sa mga butang sa dihang kamong duha kalmado na.

Magpabiling Maunongon sa Usag Usa

16. Nganong ang pagpanapaw usa ka seryosong butang?

¹⁶ Ang Hebreohanon 13:4 nag-ingon: “Himoang dungganon ang kaminyoon taliwala sa tanan, ug ang higdaanan sa kaminyoon nga walay kahugawan, kay hukman sa Diyos ang mga makihilawason ug ang mga mananapaw.” Ang pagpanapaw maoy sala batok sa Diyos. Kini magadaot usab sa kaminyoon. (Genesis 39:9) Misulat ang usa ka magtatambag sa kaminyoon: “Human kini madiskobrehi, ang pagpanapaw mohapak sa tibuok pamilya samag kusog kaayong urakan, nga magabungkag sa mga panimalay, magagun-ob sa pagsalig ug pagtahod-sa-kaugalingon, magadaot sa mga bata.” Ang pagmabdos o sakit nga gipasa sa pakigsekso tingalig moresulta usab.

17. Sa unsang paagi malikayan o ikasalikway ang mga kiling sa pagpanapaw?

¹⁷ Ang pila ka tawo magpalambo sa mananapawng mga kiling pinaagi sa pagkaikag sa hiwing panghunahuna bahin sa sekso sa kalibotan sumala sa gihulagway diha sa mga libro, sa telebisyon, ug sa mga sine. (Galacia 6:8) Apan, ang mga tigdukiduki nag-ingon nga ang pagpanapaw sagad mosangpot dili lamang gikan sa tinguha sa sekso kondili gikan sa gituohang panginahanglan nga pamatud-an nga ang usa madanihon gihapon o gikan sa tinguha nga mobating mas gihigugma. (Itandi ang Proverbio 7:18.) Bisag unsa ang hinungdan, ang Kristohanon angay magsalikway sa imoral nga mga panghanduraw. Matinud-anong ipakigsulti ang imong mga pagbati sa imong kapikas. Kon kinahanglanon, pangayog tabang sa mga ansiano sa kongregasyon. Ang pagbuhat niana mahimong makapugong gayod sa pagkahitumpawak ngadto sa sala. Dugang pa, ang mga Kristohanon kinahanglang mag-amping sa pagpakiglabot sa mga membro sa kaatbang nga sekso. Mahisupak sa Kasulatanhong mga prinsipyo ang pagkanaminyo ngadto sa usa ka tawo apan motutok nga maibogon sa lain. (Job 31:1; Mateo 5:28) Ang mga Kristohanon angay mag-amping ilabina bahin sa pag-ugmad sa emosyonal nga mga pakigsuod uban sa mga kauban sa trabaho. Hupti ang maong mga relasyon nga mahigalaon apan may pagkapormal.

18. Kasagaran unsa ang hinungdan sa mga sulirang seksuwal sa usa ka kaminyoon, ug sa unsang paagi kini masulbad?

¹⁸ Ang mas dakong panalipod mao ang mainiton, mapadayganong relasyon uban sa kapikas sa usa. Daghang tigdukiduki nag-ingon nga ang mga sulirang seksuwal sa kaminyoon talagsa rang lawasnon sa kinaiyahan kondili kasagaran maoy mga resulta sa dili-maayong komunikasyon. Ang mga suliran labot niini talagsa ra sa dihang ang magtiayon magsultianay nga mapadayganon ug magahatag kon unsay nahiangay sa kaminyoon ingong kapahayagan sa gugma inay katungdanan.a Ubos nianang tukmang mga kahimtang, ang relasyong seksuwal makapalig-on sa bugkos sa kaminyoon.​—1 Corinto 7:2-5; 10:24.

19. Unsa ang “hingpit nga bugkos sa panaghiusa,” ug unsay epekto niini diha sa kaminyoon?

¹⁹ Ang gugma mao ang “hingpit nga bugkos sa panaghiusa” sulod sa Kristohanong kongregasyon. Pinaagi sa pag-ugmad sa gugma, ang usa ka diyosnong magtiayon makaarang sa ‘pagpadayon nga mag-inantosay sa usag usa ug bukas nga magpinasayloay sa usag usa.’ (Colosas 3:13, 14) Ang de-prinsipyong gugma magtinguha sa kaayohan sa uban. (1 Corinto 13:4-8) Ugmara ang maong gugma. Motabang kini kanimo sa pagpalig-on sa bugkos sa inyong kaminyoon. Ipadapat ang mga prinsipyo sa Bibliya diha sa inyong kinabuhing minyo. Kon inyo kanang buhaton, ang inyong kaminyoon magpamatuod nga malungtarong panagtiayon ug magdalag pagdayeg ug kadungganan kang Jehova nga Diyos.

[Footnote]

Unsay Imong Tubag?

◻ Nganong ang kaminyoon angay nga malungtarong bugkos?

◻ Unsa ang Biblikanhong hunahuna bahin sa pagkaulo ug pagpasakop?

◻ Sa unsang paagi ang mga magtiayon makapauswag sa komunikasyon?

◻ Sa unsang paagi ang mga magtiayon makasulbad sa mga panagbangi sa Kristohanong paagi?

◻ Unsay makatabang sa pagpalig-on sa bugkos sa kaminyoon?

[Hulagway sa panid 12]

Kon ang iyang asawa kinahanglang motrabaho sa sekular nga trabaho, ang Kristohanong bana dili magtugot nga siya mabug-atan kaayo