Ang Angay nga Dapit sa Pagsimba ni Jehova Diha sa Atong mga Kinabuhi
“Sa tibuok adlaw pagadayegon ko ikaw, ug pagadayegon ko ang imong ngalan sa panahong walay tino, bisan sa walay kataposan.”—SALMO 145:2.
1. Mahitungod sa pagsimba, unsay gikinahanglan ni Jehova?
“AKO si Jehova nga imong Diyos maoy usa ka Diyos nga nagapangayo ug bug-os nga pagkamahinalaron.” (Exodo 20:5) Nabatian ni Moises kanang mga pulonga gikan ni Jehova, ug kana iyang gisubli sa ulahi sa dihang nagpahayag ngadto sa nasod sa Israel. (Deuteronomio 5:9) Walay pagduhaduha sa kaisipan ni Moises nga si Jehova nga Diyos nagdahom nga Siya lamang ang pagasimbahon sa Iyang mga alagad.
2, 3. (a) Unsay nakapasabot sa mga Israelinhon nga ang nahitabo duol sa Bukid sa Sinai maoy talagsaon? (b) Unsang mga pangutana ang atong susihon mahitungod sa pagsimba sa mga Israelinhon ug sa mga alagad sa Diyos karong adlawa?
2 Sa nagkampo duol sa Bukid sa Sinai, ang mga Israelinhon ug ang “dako kaayong nagkasagol nga panon sa katawhan” nga mingbiya sa Ehipto uban kanila nakasaksi ug talagsaong butang. (Exodo 12:38) Kadto dili kaamgid sa pagsimba sa mga diyosdiyos sa Ehipto, kinsa niadtong tungora gipakaulawan tungod sa napulo ka hampak. Samtang gipaila ni Jehova ang iyang presensiya kang Moises, ang makalilisang nga mga kahibulongan nahitabo: dalugdog, kilat, ug ang makabungog nga tingog sa usa ka budyong nga nakapakurog sa tibuok kampo. Unya miabot ang kalayo ug aso samtang nauyog ang tibuok nga bukid. (Exodo 19:16-20; Hebreohanon 12:18-21) Kon may Israelinhon nga nagkinahanglag dugang pamatuod nga ang nagkahitabo maoy talagsaon kaayo, kana duol nang moabot. Sa wala madugay, si Moises milugsong gikan sa bukid human makadawat sa ikaduhang kopya sa mga balaod sa Diyos. Sumala sa dinasig nga asoy, “ang panit sa nawong [ni Moises] mipagula ug mga silaw ug [ang katawhan] nahadlok nga mopaduol kaniya.” Tinuod gayod, usa ka dili-hikalimtan, labaw-tawhanong kasinatian!—Exodo 34:30.
3 Alang niadtong tipikal nga nasod sa Diyos, walay pagduhaduha bahin sa dapit nga nahuptan sa pagsimba ni Jehova. Siya mao ang ilang Manluluwas. Ang ilang mga kinabuhi maoy utang nila kaniya. Siya mao usab ang ilang Maghahatag-Balaod. Apan sila ba nagpadayon sa pagbutang sa pagsimba ni Jehova sa unang dapit? Ug komosta ang modernong-adlawng mga alagad sa Diyos? Unsang dapit ang nahuptan sa pagsimba ni Jehova diha sa ilang mga kinabuhi?—Roma 15:4.
Pagsimba sa Israel Kang Jehova
4. Unsa ang kahikayan sa kampo sa Israel panahon sa ilang panaw sa kamingawan, ug unsay diha sa taliwala sa kampo?
4 Kon nakita pa nimo sa katibuk-an ang Israel nga nagkampo sa kamingawan, unsa unta ang imong makit-an? Usa ka labihang daghana, apan hapsay, nga han-ay sa mga balongbalong nga gipuy-an sa lagmit tulo ka milyon o labaw pang mga tawo, nga napundok sumala sa tagtulo-ka-tribong mga dibisyon ngadto sa amihanan, habagatan, sidlakan, ug kasadpan. Sa pagtan-aw nga duol pa, mamatikdan unta nimo ang laing pundok nga mas duol sa sentro sa kampo. Kadtong upat ka mas gagmayng mga pundok sa mga balongbalong gipuy-an sa mga pamilya sa tribo ni Levi. Sa taliwala mismo sa kampo, sa usa ka luna nga tinabilan ug panapton, mao ang usa ka talagsaong gambalay. Kadto mao ang “balongbalong nga pagatigoman,” o tabernakulo, nga gitukod sa “maalamon-ug-kasingkasing” nga mga Israelinhon sumala sa plano ni Jehova.—Numeros 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Exodo 35:10.
5. Unsang katuyoan ang gialagaran sa tabernakulo sa Israel?
5 Sa matag usa sa mga 40 ka gikampohan panahon sa ilang panaw sa kamingawan, gitukod sa Israel ang tabernakulo, ug kana nahimong sentro sa ilang kampo. (Numeros, kapitulo 33) Sa kahaom, ang Bibliya nagbatbat kang Jehova ingong nagpuyo taliwala sa iyang katawhan didto sa taliwala mismo sa ilang kampo. Ang tabernakulo napuno sa iyang himaya. (Exodo 29:43-46; 40:34; Numeros 5:3; 11:20; 16:3) Ang librong Our Living Bible mikomento: “Kining madaladalang halaran labing bililhon, sanglit kadto mimugna sa usa ka sentro sa relihiyosong panagkatigom alang sa mga tribo. Sa ingon kadto naghugpong kanila panahon sa dugayng katuigan sa paglaaglaag sa desyerto ug nagpahinabo sa nahiusang paglihok.” Labaw pa niana, ang tabernakulo nagsilbi nga makanunayong pahinumdom nga ang pagsimba sa mga Israelinhon sa ilang Maglalalang maoy sentro sa ilang mga kinabuhi.
6, 7. Unsang gambalay alang sa pagsimba ang mipuli sa tabernakulo, ug sa unsang paagi kadto nag-alagad sa nasod sa Israel?
6 Sa paghiabot sa mga Israelinhon sa Yutang Saad, ang tabernakulo nagpadayong sentro sa pagsimba sa Israel. (Josue 18:1; 1 Samuel 1:3) Sa nahaigong panahon, si Haring David misugyot nga tukoron ang usa ka permanenteng gambalay. Kadto mao ang templo, nga gitukod sa ulahi sa iyang anak nga si Solomon. (2 Samuel 7:1-10) Sa inagurasyon niana ang panganod mikanaog nga nagpailang gidawat ni Jehova ang maong tinukod. “Ako nagmalamposon sa pagtukod ug usa ka balay nga hamiling pinuy-anan alang kanimo,” miampo si Solomon, “usa ka malig-on nga dapit aron imong pagapuy-an sa panahong walay tino.” (1 Hari 8:12, 13; 2 Cronicas 6:2) Ang bag-ong natukod nga templo sa maong panahon nahimong sentro sa mga pagsimba sa nasod.
7 Tulo ka beses sa usa ka tuig, ang tanang Israelinhong lalaki nanungas sa Jerusalem aron motambong sa masadyaong mga saulog sa templo ingong pag-ila sa pagpanalangin sa Diyos. Sa kahaom, ang maong mga pagkatigom pag-usab ginganlan nga “pinanahon nga mga piyesta ni Jehova,” nga naghatag ug bug-os nga pagtagad sa pagsimba sa Diyos. (Levitico 23:2, 4) Ang mahinalarong kababayen-an mitambong uban sa ubang mga sakop sa pamilya.—1 Samuel 1:3-7; Lucas 2:41-44.
8. Sa unsang paagi ang Salmo 84:1-12 nagpamatuod sa kahinungdanon sa pagsimba ni Jehova?
8 Ang dinasig nga mga salmista larino nga nag-ila kon unsa ka hinungdanon kaayo ang pagsimba diha sa ilang mga kinabuhi. “Pagkanindot sa imong dakong tabernakulo, Oh Jehova sa mga panon!” miawit ang mga anak nga lalaki ni Kore. Tino nga wala sila magdayeg sa usa lamang ka tinukod. Hinunoa, gipatugbaw nila ang ilang mga tingog sa pagdayeg kang Jehova nga Diyos, nga nagpahayag: “Ang akong kaugalingong kasingkasing ug ang akong unod mismo mipatugbaw nga masadyaon ngadto sa Diyos nga buhi.” Ang pag-alagad sa mga Levihanon naghatag kanilag dakong kalipay. “Malipayon kadtong nagapuyo sa imong balay!” sila nagpahayag. “Sila nagapadayon sa pagdayeg kanimo.” Sa pagkamatuod, ang tibuok Israel nakaawit: “Malipayon ang mga tawo kansang kusog anaa kanimo, nga diha sa iyang kasingkasing mao ang mga dagkong dalan. . . . Sila magpadayon sa paglakaw gikan sa bililhong kusog ngadto sa bililhong kusog; ang matag usa moatubang sa Diyos diha sa Sion.” Bisan pag ang panaw sa usa ka Israelinhon paingon sa Jerusalem tingali hataas ug hago, ang iyang kusog nabag-o sa pag-abot niya sa kaulohan. Napunog kasadya ang iyang kasingkasing samtang gituboy niya ang iyang pribilehiyo sa pagsimba kang Jehova: “Kay ang usa ka adlaw diha sa imong mga sawang labi pang maayo kay sa usa ka libo sa laing dapit. Gipili ko ang pagtindog sa pultahan sa balay sa akong Diyos inay sa paglibotlibot sa mga balongbalong sa tumang-kadaotan. . . . Oh Jehova sa mga panon, malipayon ang tawo nga nagasalig kanimo.” Ang ingong mga pulong nagpadayag sa labaw nga bili nga gihatag sa mga Israelinhon ngadto sa pagsimba ni Jehova.—Salmo 84:1-12.
9. Unsay nahitabo sa nasod sa Israel sa dihang napakyas kini sa pagpadayon pagbutang nga una sa pagsimba ni Jehova?
9 Ikasubo, ang Israel napakyas sa pagpadayon sa pagbutang pag-una sa matuod nga pagsimba. Ilang gitugotan nga maawop ang ilang kadasig alang kang Jehova tungod sa pagkamahinalaron ngadto sa bakak nga mga diyosdiyos. Ingong sangpotanan, si Jehova nagtugyan kanila ngadto sa ilang mga kaaway, nga nagtugot nga sila madala nga binihag ngadto sa Babilonya. Sa dihang sila napasig-uli sa ilang yutang-natawhan human sa 70 ka tuig, si Jehova mitagana sa Israel ug makapaaghat nga mga tambag sa matinumanong mga propeta nga si Haggeo, Zacarias, ug Malakias. Gidasig sa saserdoteng si Esdras ug ni Gobernador Nehemias ang katawhan sa Diyos nga tukoron pag-usab ang templo ug ipasig-uli ang matuod nga pagsimba didto. Apan sa paglabay sa mga siglo, ang matuod nga pagsimba gipakaway-bili na usab sa nasod.
Kadasig Alang sa Matuod nga Pagsimba sa Unang-Siglo
10, 11. Unsa ang dapit sa pagsimba ni Jehova diha sa mga kinabuhi sa mga matinuohon sa dinhi si Jesus sa yuta?
10 Sa tinudlong panahon ni Jehova, ang Mesiyas mitungha. Ang matinuohong mga tawo naglaom kang Jehova alang sa kaluwasan. (Lucas 2:25; 3:15) Ang asoy sa Ebanghelyo ni Lucas pintok nga nagbatbat sa 84-anyos nga si Ana ingong usa ka balong babaye “nga wala gayod mawala diha sa templo, nga nagahatag ug sagradong pag-alagad adlaw ug gabii uban ang mga pagpuasa ug mga pangamuyo.”—Lucas 2:37.
11 “Ang akong pagkaon,” matud ni Jesus, “mao ang pagbuhat ko sa kabubut-on sa nagpadala kanako ug ang paghuman sa iyang buluhaton.” (Juan 4:34) Hinumdomi kon unsay reaksiyon ni Jesus sa dihang giatubang niya ang mga tig-ilis ug salapi sa templo. Iyang gipanglintuwad ang ilang mga lamesa ingon man ang mga bangko sa mga namaligyag mga salampati. Si Marcos miasoy: “Walay gitugotan [ni Jesus] nga magdala ug galamiton agi sa templo, apan siya padayong nagatudlo ug nagaingon: ‘Dili ba nahisulat man kini, “Ang akong balay tawgon nga balay ampoanan alang sa tanang kanasoran”? Apan gihimo ninyo kining usa ka langob sa mga tulisan.’” (Marcos 11:15-17) Oo, wala gani itugot ni Jesus nga may manglaktod agi sa sawang sa templo sa dihang magdalag mga butang paingon sa laing bahin sa siyudad. Ang mga gibuhat ni Jesus naglig-on sa iyang tambag nga gihatag sa nangagi: “Nan, padayong pangitaa nga una ang gingharian ug ang pagkamatarong [sa Diyos].” (Mateo 6:33) Si Jesus nagbilin kanatog usa ka kahibulongang panig-ingnan sa paghatag sa iyang linaing pagkamahinalaron kang Jehova. Iya gayong gibuhat kon unsay iyang giwali.—1 Pedro 2:21.
12. Giunsa pagpasundayag sa mga tinun-an ni Jesus nga giuna nila ang pagsimba ni Jehova?
12 Si Jesus mihatag usab ug usa ka sumbanan nga pagasundon sa iyang mga tinun-an sa paagi sa iyang pagtuman sa iyang tinudlong-buluhaton nga hatagag kagawasan ang mga gidaogdaog, apan matinumanong mga Hudiyo gikan sa mga palas-anon sa mga tulomanon sa bakak nga relihiyon. (Lucas 4:18) Sa pagsugot sa sugo ni Jesus sa paghimog mga tinun-an ug pagbawtismo kanila, ang unang mga Kristohanon maisogong nagmantala sa kabubut-on ni Jehova mahitungod sa ilang nabanhaw nga Ginoo. Nalipay kaayo si Jehova sa kinalabwang bili nga gihatag nila sa Iyang pagsimba. Sa ingon, ang mismong manulonda sa Diyos milagrosong nagpagawas sa mga apostol nga si Pedro ug Juan gikan sa pagkabilanggo ug gitugon sila: “Panglakaw kamo, ug, sa makabarog na diha sa templo, padayon ninyong ipamulong sa katawhan ang tanang pulong bahin niining kinabuhia.” Kay nalig-on pag-usab, sila misugot. Sa matag adlaw, diha sa templo sa Jerusalem ug sa balay ug balay “sila nagpadayong walay hunong sa pagpanudlo ug sa pagpahayag sa maayong balita bahin sa Kristo, si Jesus.”—Buhat 1:8; 4:29, 30; 5:20, 42; Mateo 28:19, 20.
13, 14. (a) Sukad sa kapanahonan sa unang mga Kristohanon, unsay gisulayan ni Satanas nga buhaton ngadto sa mga alagad sa Diyos? (b) Unsay gipadayon sa pagbuhat sa matinuohong mga alagad sa Diyos?
13 Samtang ang pagsupak sa ilang pagsangyaw misamot, gitultolan sa Diyos ang matinumanon niyang mga alagad sa pagsulat ug tukma-sa-panahong tambag. “Itugyan ninyo ang inyong kabalaka diha [kang Jehova], tungod kay siya may kahangawa kaninyo,” misulat si Pedro wala madugay tapos sa 60 K.P. “Padayong hupti ang inyong panimuot, magmabinantayon. Ang inyong kontra, ang Yawa, nagasuroysuroy sama sa usa ka leon nga nagangulob, nga nagapangita ug usa nga matukob. Hinuon bumarog kamo batok kaniya, nga lig-on diha sa pagtuo, kay nahibalo nga ang samang mga butang maylabot sa mga pag-antos ginapahinabo diha sa tibuok kapunongan sa inyong mga igsoon dinhi sa kalibotan.” Ang unang mga Kristohanon sa walay duhaduha nalig-on sa maong mga pulong. Nasayod sila nga human sila makaantos sa makadiyut, ang Diyos maghuman sa iyang pagbansay. (1 Pedro 5:7-10) Sulod niadtong kataposang mga adlaw sa Hudiyong sistema sa mga butang, ang matuod nga mga Kristohanon nagtuboy sa mahigugmaong pagsimba ni Jehova ngadto sa bag-ong mga gitas-on.—Colosas 1:23.
14 Sumala sa gitagna ni apostol Pablo, ang apostasiya, ang pagtalikod sa matuod nga pagsimba, nahitabo. (Buhat 20:29, 30; 2 Tesalonica 2:3) Ang pamatuod gikan sa kataposang mga dekada sa unang siglo nagtipun-og. (1 Juan 2:18, 19) Si Satanas malamposong mipugas ug imitasyong mga Kristohanon sa taliwala sa matuod nga mga Kristohanon, nga nagpalisod sa pag-ila sa maong “mga bunglayon” gikan sa samag-trigong mga Kristohanon. Bisan pa niana, latas sa milabayng mga siglo, ang pila ka indibiduwal nagbutang nga una sa pagsimba sa Diyos, nga gipameligro pa ang ilang mga kinabuhi. Apan diha na lang sa kataposang mga dekada sa “tinudlong mga panahon sa kanasoran” nga gitigom pag-usab sa Diyos ang iyang mga alagad aron ituboy ang matuod nga pagsimba.—Mateo 13:24-30, 36-43; Lucas 21:24.
Pagsimba ni Jehova Gituboy Karong Adlawa
15. Sukad sa 1919, sa unsang paagi natuman ang mga tagna sa Isaias 2:2-4 ug Miqueas 4:1-4?
15 Sa 1919, gitugyan ni Jehova sa dinihogang nahibilin ang paghimo ug maisogong tibuok-kalibotang pagsangyaw nga nagtuboy sa pagsimba sa matuod nga Diyos. Uban sa pagdagsa sa simbolikong “ubang mga karnero” gikan sa 1935 hangtod sa pagkakaron, ang agos sa mga tawo nga sa espirituwal nanungas ngadto sa “bukid sa balay ni Jehova” nagkadaghan ug nagkadaghan. Sulod sa 1993 nga tuig sa pag-alagad, 4,709,889 ka Saksi ni Jehova ang nagdayeg kaniya pinaagi sa pagdapit sa uban nga moduyog diha sa iyang tinuboy nga pagsimba. Pagkadakong kalainan ang gipahinabo niini sa ubos nga kahimtang sa espirituwal sa sektaryanhong “mga bungtod” sa tibuok-kalibotang empiryo sa bakak nga relihiyon, ilabina diha sa Kakristiyanohan!—Juan 10:16; Isaias 2:2-4; Miqueas 4:1-4.
16. Unsay kinahanglang buhaton sa tanang alagad sa Diyos tungod sa gitagna sa Isaias 2:10-22?
16 Ang mga sumusunod sa bakak nga relihiyon nag-isip sa ilang mga simbahan ug mga katedral ug bisan sa ilang klero ingong “halangdon,” nga naghatag kanilag dungganong mga titulo ug mga pasidungog. Apan matikdi ang gitagna ni Isaias: “Ang mapahitas-ong mga mata sa yutan-ong tawo kinahanglang mahimong ubos, ug ang kahalangdon sa mga tawo kinahanglang moyukbo; ug si Jehova lamang ang kinahanglang ibutang sa itaas nianang adlawa.” Kanus-a ba kini? Panahon sa kusog-nagsingabot nga dakong kasakitan sa dihang “ang walay-pulos nga mga diyosdiyos mismo mahanaw sa bug-os.” Tungod sa pagkaduol nianang makalilisang nga panahon, ang tanang alagad sa Diyos kinahanglang magsusi sa ugdang kon unsay dapit sa pagsimba ni Jehova diha sa ilang mga kinabuhi.—Isaias 2:10-22.
17. Sa unsang paagi ang mga alagad ni Jehova karong adlawa nagpasundayag nga ilang giuna ang pagsimba ni Jehova?
17 Ingong usa ka internasyonal nga pag-igsoonay, ang mga Saksi ni Jehova ilado tungod sa ilang kadasig sa pagsangyaw sa Gingharian. Ang ilang pagsimba dili sinalingkapaw nga relihiyon, nga gitagana sulod sa kapin kun kulang usa ka oras sa usa ka semana. Dili, kini mao ang bug-os nilang paagi sa kinabuhi. (Salmo 145:2) Sa pagkatinuod, sa miaging tuig kapin ug 620,000 ka Saksi ang naghikay sa ilang pagkabutang aron makaambit sa bug-os panahon sa Kristohanong ministeryo. Ang uban tinong wala magpabaya sa pagsimba ni Jehova. Kini dakog bahin diha sa ilang matag-adlawng mga kabildohay ug sa ilang publikong pagsangyaw, bisan pag ang ilang mga obligasyon sa pamilya nagkinahanglan nga sila magmakugihon sa sekular nga mga trabaho.
18, 19. Paghatag ug mga panig-ingnan sa pagdasig nga tingali imong nadawat gikan sa pagbasa sa mga estorya sa kinabuhi sa mga Saksi.
18 Ang mga estorya sa kinabuhi sa mga Saksi nga napatik diha sa Ang Bantayanang Torre nagtagana sa pagsabot sa mga paagi sa pagbutang sa lainlaing mga igsoong lalaki ug babaye sa pagsimba ni Jehova nga una sa ilang mga kinabuhi. Usa ka batan-ong igsoong babaye nga nagpahinungod sa iyang kinabuhi kang Jehova sa sayes anyos ang panuigon nagbutang sa misyonaryong pag-alagad nga iyang tumong. Kamong batan-ong mga igsoong lalaki ug mga babaye, unsang tumong ang mahimo ninyong pilion nga motabang kaninyo sa pagbutang nga una sa pagsimba ni Jehova diha sa inyong mga kinabuhi?—Tan-awa ang artikulong “Pagkab-ot sa Tumong nga Gibutang Dihang Unom ka Tuig sa Edad,” diha sa Ang Bantayanang Torre sa Marso 1, 1992, mga panid 26-30.
19 Usa ka balo nga gulangong igsoong babaye naghatag ug laing maayong panig-ingnan sa pagbutang sa pagsimba ni Jehova diha sa angay nga dapit niini. Siya nakabaton ug dakong pagdasig nga moantos gikan niadtong iyang natabangan sa pagkat-on sa kamatuoran. Sila mao ang iyang “pamilya.” (Marcos 3:31-35) Kon ikaw anaa sa susamang kahimtang nga nawad-an ug minahal sa kinabuhi, dawaton ba nimo ang pagpaluyo ug tabang sa mga batan-on diha sa kongregasyon? (Palihog matikdi kon giunsa pagpahayag ni Sister Winifred Remmie ang iyang kaugalingon diha sa “Misanong Ako sa Ting-ani,” nga gipatik sa Ang Bantayanang Torre sa Hulyo 1, 1992, mga panid 21-3.) Kamong bug-os-panahong mga alagad, ipasundayag nga ang pagsimba ni Jehova sa pagkatinuod maoy una sa inyong mga kinabuhi pinaagi sa mapaubsanong pag-alagad diin kamo natudlo, nga magpasakop nga kinabubut-on sa teokratikanhong pagtultol. (Palihog matikdi ang panig-ingnan ni Igsoong Roy Ryan, sumala sa giasoy diha sa artikulong “Pagpabiling Suod sa Organisasyon sa Diyos,” diha sa Ang Bantayanang Torre sa Disyembre 1, 1991, mga panid 24-7.) Hinumdomi nga sa dihang unahon nato ang pagsimba ni Jehova, kita adunay pasalig nga kita iyang atimanon. Dili kinahanglang kita mabalaka bahin sa kon diin mabatonan ang mga kinahanglanon sa kinabuhi. Ang mga kasinatian sa Managsoong Olive ug Sonia Springate nag-ilustrar niini.—Tan-awa ang artikulong “Giuna Namo Pagpangita ang Gingharian,” diha sa Ang Bantayanang Torre sa Pebrero 1, 1994, mga panid 20-5.
20. Unsang angayng mga pangutana ang kinahanglang isukna nato sa atong kaugalingon karon?
20 Nan, sa tinagsatagsa, dili ba angay nga suknaon nato ang atong kaugalingon sa pila ka matugkarong mga pangutana? Unsa ang dapit sa pagsimba ni Jehova diha sa akong kinabuhi? Ginatuman ko ba ang akong pagpahinungod sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos sumala sa akong labing maarangan? Sa unsang mga bahin sa kinabuhi ako makapauswag? Ang mahunahunaong pagtagad sa mosunod nga artikulo mohatag ug higayon sa pagpalandong kon sa unsang paagi magamit nato ang atong kahinguhaan nga nahiuyon sa atong gipili nga una sa kinabuhi—ang pagsimba sa Soberano Ginoong Jehova, ang atong mahigugmaong Amahan.—Ecclesiastes 12:13; 2 Corinto 13:5.
Agig Pagsubli
◻ Mahitungod sa pagsimba, unsay gikinahanglan ni Jehova?
◻ Ang tabernakulo nagsilbing pahinumdom sa unsa?
◻ Sa unang siglo K.P., kinsa ang talagsaong mga panig-ingnan sa kadasig alang sa matuod nga pagsimba, ug sa unsang paagi?
◻ Sukad sa 1919, sa unsang paagi ang pagsimba ni Jehova natuboy?