Mga Milagro ni Jesus—Kasaysayan o Tumotumo?
“Sa ikaupat nga yugto sa pagbantay sa gabii siya miadto kanila, nga naglakaw ibabaw sa dagat.”—Mateo 14:25.
ALANG sa minilyon sa tibuok kalibotan, ang pagtuo nga si Jesu-Kristo mihimo ug mga milagro maoy sama ka hinungdanon sa pagtuo sa Diyos mismo. Ang mga magsusulat sa Ebanghelyo—si Mateo, Marcos, Lucas, ug Juan—nagbatbat ug mga 35 sa mga milagro ni Jesus. Hinunoa, ang ilang mga asoy nagsugyot nga siya mihimog daghan pang labaw-kinaiyahan nga talagsaong mga buhat.—Mateo 9:35; Lucas 9:11.
Kining maong mga milagro wala himoa aron sa paglingaw sa katawhan. Kini kinahanglanon sa pangangkon ni Jesus nga siya mao ang Anak sa Diyos, ang dugay-nang-gipaabot nga Mesiyas. (Juan 14:11) Si Moises mihimo ug milagrosong mga ilhanan sa dihang iyang gitanyag ang iyang kaugalingon sa naulipon nga nasod sa Israel. (Exodo 4:1-9) Makataronganon, ang Mesiyas, ang usa nga gitagna nga mahimong mas dako pa kang Moises, dahomon usab nga magpatungha ug mga ilhanan nga gipaluyohan sa Diyos. (Deuteronomio 18:15) Mao nga ang Bibliya nagtawag kang Jesus nga “usa ka tawo nga publikong gipakita sa Diyos [sa mga Hudiyo] pinaagi sa gamhanang mga buhat ug mga tilimad-on ug mga ilhanan.”—Buhat 2:22.
Sa karaang kapanahonan, ang mga tawo sa katibuk-an walay duhaduha nga midawat sa paghulagway sa Bibliya kang Jesus ingong tighimog mga milagro. Apan sa di pa dugayng mga dekada, ang mga asoy sa Ebanghelyo gisaway sa mga kritiko. Sa iyang librong Deceptions and Myths of the Bible, si Lloyd Graham naghisgot sa asoy sa Bibliya bahin sa paglakaw ni Jesus ibabaw sa tubig ug miingon pa gani: “Pagkaway-hibangkaagan ang pagtuo niining maong asoy ingong literal, apan, sa literal, minilyon ang nagtuo nga literal ang maong asoy. Ug unya mahibulong pa kita kon unsay nahitabo sa kalibotan. Makadahom ka ba ug mas maayong kalibotan pinasikad sa maong pagkaway-hibangkaagan?”
Imposible?
Hinunoa, ang maong mga pagsaway dili makataronganon. Ang The World Book Encyclopedia naghubit sa usa ka milagro ingong “usa ka hitabo nga dili masaysay pinaagi sa iladong mga balaod sa kinaiyahan.” Pinaagi sa maong paghubit, ang usa ka de-kolor nga TV, usa ka cellular nga telepono, o ang usa ka laptop nga kompiyuter maisip nga mga milagro usa lang ka siglo kanhi! Makataronganon ba nga mahimong dogmatiko ug tawgon ang usa ka butang nga imposible tungod lang kay dili nato kini ikasaysay sumala sa siyentipikanhong kahibalo karon?
Aniay laing kamatuoran nga konsiderahon: Sa orihinal nga Gregong pinulongan nga ang “Bag-ong Testamento” gisulat, ang pulong nga gigamit alang sa “milagro” mao ang dyʹna·mis—usa ka pulong nga sa panguna nagkahulogan ug “gahom.” Gihubad usab kini nga “gamhanang mga buhat” o “katakos.” (Lucas 6:19; 1 Corinto 12:10; Mateo 25:15) Ang Bibliya nag-angkon nga ang mga milagro ni Jesus maoy pasundayag sa “halangdong gahom sa Diyos.” (Lucas 9:43) Ang mao bang mga buhat imposible alang sa usa ka labing gamhanan nga Diyos—ang Usa nga adunay “kadagaya sa dinamikong kusog”?—Isaias 40:26.
Pamatuod sa Pagkatinuod
Ang pagsusi pag-ayo sa upat ka Ebanghelyo nagpatungha ug dugang pamatuod sa pagkakatuohan niini. Usa ka butang nga konsiderahon mao, kining maong mga asoy lahi kaayo sa mga sugilanong engkantohanon ug mga leyenda. Tagda, pananglitan, ang bakak nga mga sugilanon nga gipasapasa bahin kang Jesus sa kasiglohan human sa iyang pagkamatay. Ang apokripanhong “Ebanghelyo ni Tomas” nag-asoy: “Sa dihang kining batang si Jesus nag-edad ug singko anyos . . . , misuroy siya sa balangay, ug ang usa ka bata midagan ug mibangga sa iyang abaga. Naglagot si Jesus ug miingon kaniya: ‘Dili ka magpadayon sa imong dalan’, ug ang bata dihadiha natumba ug namatay.” Dili lisod ang pagsabot sa tinuod nga kinaiya niining maong sugilanon—usa ka tinumotumo nga sugilanon. Dugang pa, ang mabuotbuoton, masuk-anong bata nga gihulagway dinhi dili susama sa Jesus diha sa Bibliya.—Itandi ang Lucas 2:51, 52.
Karon tagda ang tinuod nga mga asoy sa Ebanghelyo. Kini sila walay paghinobra ug tumotumong kahulogan. Si Jesus mihimo ug mga milagro ingong pagsanong sa tinuod nga panginahanglan, dili sa pagtagbaw sa kapritso lamang. (Marcos 10:46-52) Wala gayod gamita ni Jesus ang iyang mga gahom aron mabenepisyohan ang iyang kaugalingon. (Mateo 4:2-4) Ug wala gayod niya gamita ang iyang gahom sa pagpagawal. Sa pagkatinuod, sa dihang buot ang maukitong Haring Herodes nga si Jesus mohimo ug usa ka milagrosong “ilhanan” alang kaniya, si Jesus “wala motubag kaniya.”—Lucas 23:8, 9.
Ang mga milagro ni Jesus lahi usab kaayo sa buhat sa propesyonal nga mga tiglipatlipat, mga madyikero, ug mga mananambal pinaagig pagtuo. Ang iyang gamhanang mga buhat kanunayng naghimaya sa Diyos. (Juan 9:3; 11:1-4) Ang iyang mga milagro walay emosyonal nga mga rituwal, mga pangyamyam sa salamangka, mapagawalong mga pasundayag, paglingla, ug hipnotismo. Sa dihang si Jesus nakahibalag ug usa ka buta nga makililimos nga ginganlag Bartimeo nga misinggit, “Rabboni, ipahiuli kanako ang panan-aw,” si Jesus miingon lamang kaniya: “‘Lakaw, ang imong pagtuo nakapaayo kanimo.’ Ug dihadiha siya naulian sa panan-aw.”—Marcos 10:46-52.
Ang mga talaan sa Ebanghelyo nagpakita nga si Jesus mihimo sa iyang gamhanang mga buhat nga walay mga galamiton, linain pagkaplanong pasundayag sa entablado, o malipatlipatong mga suga. Kini sila gihimo sa publiko, kasagaran atubangan sa daghang tumatan-aw. (Marcos 5:24-29; Lucas 7:11-15) Lahi sa mga paningkamot sa modernong mga mananambal pinaagig pagtuo, ang iyang mga paningkamot sa pagpang-ayo wala gayod mapakyas tungod lang kay ang usa ka masakiton nakulangan ug pagtuo. Matud sa Mateo 8:16: “Giayo niya ang tanang nagdaot.”
Sa iyang librong “Many Infallible Proofs:” The Evidences of Christianity, si Eskolar Arthur Pierson namulong bahin sa mga milagro ni Kristo: “Ang gidaghanon niini, ang walay-langan ug bug-os nga kinaiya sa mga pagpanambal nga iyang gihimo, ug ang kamatuoran nga walay napakyas bisan sa paningkamot nga banhawon ang patay, naghimo ug dakong kalainan tali niining mga milagroha ug sa gipakaaron-ingnong mga kahibulongan niining panahona o sa bisan unsang panahon.”
Sekular nga Kalig-onan
Si Pierson nagtanyag ug lain pang argumento nga nagpaluyo sa mga asoy sa Ebanghelyo sa dihang siya miingon: “Walay labi pang kahibulongan nga kalig-onan sa mga milagro sa kasulatan kay sa pagpakahilom sa iyang mga kaaway.” Ang Hudiyong mga lider may lig-on kaayong motibo nga magduhaduha kang Jesus, apan ang iyang mga milagro ilado kaayo nga ang mga kaaway wala mangahas sa paglimod niini. Ang ila lang mahimo mao ang pagpasangil sa maong talagsaong mga buhat ngadto sa gahom sa mga demonyo. (Mateo 12:22-24) Mga kasiglohan human mamatay si Jesus, ang mga magsusulat sa Hudiyohanong Talmud nagpadayon sa pagpasidungog sa milagrosong mga gahom ngadto kang Jesus. Sumala sa librong Jewish Expressions on Jesus, ilang giisip siya ingong usa nga “nagsunod sa mga buhat sa salamangka.” Himoon kaha ang maong komento kon may diyutayng posibilidad nga isipon ang mga milagro ni Jesus nga tumotumo lamang?
Ang dugang pamatuod naggikan sa ikaupat-siglong historyano sa iglesya nga si Eusebio. Sa iyang librong The History of the Church From Christ to Constantine, siya mikutlo sa usa ka Quadratus nga nagpadala ug sulat ngadto sa emperador sa paglaban sa Kristiyanidad. Si Quadratus misulat: “Ang mga buhat sa atong Manluluwas kanunayng makita, tungod kay kini matuod—ang katawhan nga gipang-ayo ug kadtong gibanhaw gikan sa mga patay, wala lamang makita sa panahon nga sila giayo o gibanhaw, kondili kanunayng nakita, dili lamang sa panahon nga ang Manluluwas diha sa among taliwala, kondili sa dugayng panahon human sa Iyang pagbiya; sa pagkatinuod ang pipila kanila nagpabiling buhi hangtod sa akong kaugalingong panahon.” Ang eskolar nga si William Barclay miingon: “Si Quadratus nag-ingon nga hangtod sa iyang kaugalingong adlaw ang mga tawo nga nakasinati sa kaayohan sa mga milagro buhi pa ug mahimong ikapakita ingong ebidensiya. Kon dili pa kadto tinuod sayon ra kaayong tawgon sa Romanhong kagamhanan ang pangangkon sa mga nakakita nga usa ka bakak.”
Ang pagtuo sa mga milagro ni Jesus makataronganon ug bug-os nga kaharmoniya sa ebidensiya. Bisan pa niana, ang mga milagro ni Jesus dili patay nga kasaysayan. Ang Hebreohanon 13:8 nagpahinumdom kanato: “Si Jesu-Kristo mao sa gihapon kagahapon ug karon, ug hangtod sa hangtod.” Oo, siya buhi sa mga langit karong adlawa, nga makagamit sa iyang milagrosong mga gahom sa mas dakong paagi kay sa iyang nahimo sa dinhi pa sa yuta ingong usa ka tawo. Dugang pa, ang mga asoy sa Ebanghelyo bahin sa iyang mga milagro (1) nagtudlo sa mga Kristohanon ug praktikal nga mga pagtulon-an karong adlawa, (2) nagpadayag ug madanihong mga bahin sa personalidad ni Jesus, ug (3) nagpunting ngadto sa usa ka panahon sa umaabot sa dihang ang labi pang kulbahinam nga mga hitabo mahitabo!
Ang mosunod nga artikulo magpunting sa pagtagad sa tulo ka iladong mga asoy sa Bibliya aron sa pag-ilustrar niining mga puntoha.