Si Lydia—Maabiabihong Magsisimba sa Diyos

SA KARAANG mga panahon, ang mga alagad sa matuod nga Diyos nailhan mismo sa ilang pagkamaabiabihon. (Genesis 18:1-8; 19:1-3) Gibatbat ingong “mahigugmaon sa, mahinangpon alang sa, o maluloton sa mga langyaw,” ang pagkamaabiabihon nga nagsumikad sa tim-os nga kasingkasing bisan karong adlawa maoy timaan sa matuod nga Kristiyanidad. Sa pagkatinuod, kini maoy usa ka kinahanglanon alang sa tanan kinsa magasimba nga dalawaton sa Diyos.​—Hebreohanon 13:2; 1 Pedro 4:9.

Usa ka tawo nga nagpakitag pagkamaabiabihon sa talagsaong paagi mao si Lydia. Iyang ‘gipugos pagpadayon’ ang Kristohanong mga misyonaryo nga miduaw sa Filipos sa pag-estar sa iyang balay. (Buhat 16:15) Bisag lakbit lang nga gihisgotan si Lydia sa Kasulatan, ang gamayng nahisgotan bahin kaniya makapadasig gayod kanato. Sa unsang paagi? Kinsa si Lydia? Unsay atong nahibaloan bahin kaniya?

“Tigbaligyag Purpura”

Si Lydia nagpuyo sa Filipos, ang pangunang siyudad sa Macedonia. Bisan pa niana, siya maoy gikan sa Tiatira, usa kasiyudad sa rehiyon sa Lydia, sa kasadpang Asia Minor. Tungod niini ang uban nagsugyot nga ang “Lydia” maoy usa ka angga nga gihatag kaniya sa Filipos. Sa laing pagkasulti, siya maoy “taga-Lydia,” nga sama sa babayeng gisangyawan ni Jesu-Kristo nga gitawag ug ‘babayeng taga-Samaria.’ (Juan 4:9) Si Lydia namaligyag “purpura” o mga butang nga gitina niini. (Buhat 16:12, 14) Ang pagkaadunay mga magtitina sa Tiatira ug sa Filipos gipaluyohan sa mga inskripsiyon nga nakalotan sa mga arkeologo. Posible nga si Lydia mibalhin tungod sa iyang trabaho, sa pagdumala kaha sa iyang kaugalingong negosyo o ingong usa ka hawas sa usa ka kompaniya sa mga magtitina sa Tiatira.

Ang purpura nga tina maoy gikan sa nagkalainlaing mga tinubdan. Ang labing mahal maoy kinuha gikan sa pila ka matang sa kinhason sa dagat. Sumala sa Romanong magbabalak sa unang-siglo nga si Martial, ang usa ka kupo sa labing maayong purpura sa Tiro (laing sentro diin gigama kini nga substansiya) moabot sa kantidad nga 10,000 sesterces, o 2,500 ka denario, ang katumbas nga suhol sa 2,500 ka adlaw sa usa ka mamumuo. Tin-aw, ang maong mga besti maoy maluhong mga butang nga pipila lamang ang makapalit. Busa si Lydia lagmit sapian. Tinuod man kini o dili, siya nakatanyag ug pagkamaabiabihon ngadto kang apostol Pablo ug sa iyang mga kauban​—si Lucas, Silas, Timoteo, ug tingali uban pa.

Pagsangyaw ni Pablo sa Filipos

Unang nataak ni Pablo ang Uropa sa mga tuig 50 K.P., ug nagsugod sa pagsangyaw sa Filipos.a Sa miabot siya sa usa ka bag-ong siyudad, kostumbre ni Pablo nga moduaw sa sinagoga sa pagsangyaw una sa mga Hudiyo ug mga proselita nga nagtipon didto. (Itandi ang Buhat 13:4, 5, 13, 14; 14:1.) Apan, sumala sa pipila, ang Romanhong balaod nagdili sa mga Hudiyo sa pagbuhat sa ilang relihiyon sulod sa “sagradong mga utlanan” sa Filipos. Busa, human nakagugol ug “pipila ka adlaw” didto, sa adlaw nga Igpapahulay ang mga misyonaryo nakakaplag ug dapit sa daplin sa suba gawas sa siyudad diin didto ‘gihunahuna nila nga may dapit nga ampoanan.’ (Buhat 16:12, 13) Dayag kini mao ang Subang Gangites. Didto ang mga misyonaryo nakakaplag lamang ug mga babaye, nga ang usa mao si Lydia.

“Usa ka Magsisimba sa Diyos”

Si Lydia maoy “usa ka magsisimba sa Diyos,” apan siya lagmit usa ka proselita sa Judaismo sa pagpangita sa relihiyosong kamatuoran. Bisag siya may usa ka maayong trabaho, si Lydia dili materyalistiko. Hinunoa, siya migahig panahon sa espirituwal nga mga butang. “Gibuksan pag-ayo ni Jehova ang iyang kasingkasing aron motagad sa mga butang nga gipamulong ni Pablo,” ug si Lydia midawat sa kamatuoran. Ngani, “siya ug ang iyang panimalay nabawtismohan.”​—Buhat 16:14, 15.

Ang Bibliya wala maghisgot kon kinsa ang ubang mga membro sa panimalay ni Lydia. Sanglit walay gihisgotang bana, siya tingali dalaga o balo. Tingali “ang iyang panimalay” naglangkob sa mga paryente, apan ang termino ikapadapat usab sa mga ulipon o mga sulugoon. Sa bisan haing kahimtang, si Lydia masibotong nakigbahin sa mga butang nga iyang nakat-onan uban niadtong kinsa nagpuyo uban kaniya. Ug pagkadako tingali sa iyang kalipay sa dihang sila mituo ug midawat sa matuod nga pagtuo!

“Gihimo Gayod Niya nga Mapadayón Kami”

Sa wala pa mahimamat si Lydia, tingali ang mga misyonaryo kontento na sa mga sak-anan nga sila ang nagbayad. Apan siya nalipay nga nakatanyag ug kapilian nga mga sak-anan. Apan, ang kamatuoran nga siya namugos nagpaila nga si Pablo ug ang iyang mga kauban mibalibad. Ngano? Buot ni Pablo nga ‘ipahayag ang maayong balita nga walay bayad, sa katuyoan nga dili niya maabusaran ang iyang awtoridad’ ug dili mahimong palas-anon ni bisan kinsa. (1 Corinto 9:18; 2 Corinto 12:14) Apan si Lucas midugang: “Karon sa dihang siya ug ang iyang panimalay nabawtismohan na, siya misulti nga nangaliyupo: ‘Kon inyo akong nahukman nga matinuohon kang Jehova, sulod sa akong balay ug estar.’ Ug gihimo gayod niya nga mapadayón kami.” (Buhat 16:15) Si Lydia mabalak-on kaayo sa pagkahimong matinumanon kang Jehova, ug ang pagtanyag ug pagkamaabiabihon dayag maoy usa ka pamatuod sa iyang pagtuo. (Itandi ang 1 Pedro 4:9.) Pagkamaayong panig-ingnan! Kita ba usab nagagamit sa atong mga kabtangan sa pagpauswag sa intereses sa maayong balita?

Ang mga Igsoon sa Filipos

Sa dihang si Pablo ug Silas gipagawas sa bilanggoan human ang hitabo labot sa gipuy-ag-demonyo nga ulipong babaye, sila mipauli sa balay ni Lydia, diin ilang nakita ang pipila ka igsoon. (Buhat 16:40) Tingalig gigamit sa mga magtutuo sa bag-ong napormang kongregasyon sa Filipos ang balay ni Lydia ingong regular nga tigomanan. Makataronganong hunahunaon nga ang iyang balay padayon nga nahimong usa ka sentro sa teokratikanhong kalihokan sa siyudad.

Ang unang mainitong pagkamaabiabihon nga gipakita ni Lydia nagpamatuod nga maoy kinaiya sa tibuok kongregasyon. Bisan pa sa ilang kakabos, sa daghang okasyon ang mga taga-Filipos nagpadala kang Pablo ug mga butang nga iyang gikinahanglan, ug ang apostol mapasalamaton.​—2 Corinto 8:1, 2; 11:9; Filipos 4:10, 15, 16.

Si Lydia wala hisgoti sa sulat ni Pablo nga gipadala ngadto sa mga taga-Filipos sa mga 60-61 K.P. Ang Kasulatan wala magbutyag kon unsay nahitabo kaniya human sa mga hitabo nga giasoy sa Buhat kapitulo 16. Bisan pa niana, ang lakbit nga paghisgot niining aktibo nga babaye nagtukmod kanato nga ‘sundon ang dalan sa pagkamaabiabihon.’ (Roma 12:13) Pagkamapasalamaton nato nga nakabatog mga Kristohanon nga sama kang Lydia diha sa atong taliwala! Ang ilang espiritu dako gayod ug mahimo aron ang mga kongregasyon mahimong mainiton ug mahigalaon, sa kadungganan ni Jehova nga Diyos.

[Footnote]

[Kahon sa panid 28]

Hudiyohanong Kinabuhi sa Filipos

Ang kinabuhi sa Filipos dili gayod sayon alang sa mga Hudiyo ug mga proselita sa Judaismo. Tingali may pipila ka batok-Hudiyo nga mga hunahuna, kay sa dili pa dugay una pa miduaw si Pablo, gipalayas ni Emperador Claudius ang mga Hudiyo gikan sa Roma.​—Itandi ang Buhat 18:2.

Sa pagkatinuod, si Pablo ug Silas gitaral atubangan sa mga maghuhukom human ayoha ang ulipon nga babaye nga nakabatog espiritu sa pagpanagna. Gipahimuslan sa iyang mga agalon, nga karon nawad-an ug tuboran sa dakong kita, ang mga pagpihig sa ilang mga isigkalungsoranon pinaagi sa pag-ingon: “Kining mga tawhana nagatugaw pag-ayo sa atong siyudad, kay sila mga Judio, ug sila nagamantala ug mga kostumbre nga dili subay sa balaod alang kanato nga sagopon o buhaton, sanglit kita mga Romano.” Tungod niini, si Pablo ug Silas gibunalan ug gibalhog sa bilanggoan. (Buhat 16:16-​24) Sa ingon niana nga kahimtang, ang dayag nga pagsimba kang Jehova, ang Diyos sa mga Hudiyo, nagkinahanglan ug kaisog. Apan dayag nga si Lydia wala magtagad sa pagkahimong lahi.

[Hulagway sa panid 27]

Mga kagun-oban sa Filipos