Angay ba Akong Mangutang sa Akong Igsoon?

NASAKIT ang kamanghorang anak ni Simon ug dinaliang nanginahanglan ug tambal. Apan kabos kaayo si Simon ug dili makaarang niini. Unsay iyang mahimo? Aw, ang usa ka isigka-Kristohanon nga ginganlag Michael mas arang-arang ug pinansiyal nga kahimtang kay kaniya. Tingalig mapahulam siya ni Michael sa kuwarta. Apan, diha sa iyang kasingkasing si Simon nahibalo nga morag dili gayod siya makabayad sa maong utang.a

Sa dihang giduol siya ni Simon, si Michael naatubang sa usa ka suliran. Siya nakasabot nga adunay tiunay nga panginahanglan apan nagtuo nga si Simon dili makaarang sa pagbayad sa kuwarta tungod kay naglisod na man gani siya sa pagpakaon sa iyang pamilya. Unsay angayng himoon ni Michael?

Sa daghang nasod, ang mga tawo mahimong kalit nga mawad-an sa ilang pangabuhian ug makaplagan ang ilang kaugalingon nga walay kuwarta o insyurans nga mobayad sa medikal nga mga bayranan. Ang mga pahulam sa bangko tingalig dili mabatonan o taas ra kaayog interes. Sa dihang motungha ang emerhensiya, ang bugtong solusyon morag mao lamang ang pag-utang. Apan, una pa mangutang, dunay pipila ka hinungdanong mga butang nga timbangtimbangon.

Hunahunaa ang Bili

Ang Kasulatan nagtaganag kalagdaan alang sa magpahulam ug sa manghulam. Pinaagi sa pagpamati niining tambaga, malikayan nato ang daghang di-pagsinabtanay ug nadaot nga mga pagbati.

Pananglitan, ang Bibliya nagpahinumdom kanato nga dili nato angayng isipong dili seryoso ang butang maylabot sa paghulam ug kuwarta. Si apostol Pablo nag-awhag sa mga Kristohanon sa Roma: “Ayaw kamo pagpakautangan kang bisan kinsa ug usa ka butang, gawas sa paghigugma sa usag usa; kay siya nga nagahigugma sa iyang isigkatawo nakatuman sa balaod.” (Roma 13:8) Sa mithianong paagi, ang bugtong nga utang nga angayng mautang sa usa ka Kristohanon diha sa uban mao ang gugma. Busa, ato tingali unang pangutan-on ang atong kaugalingon, ‘Kini ba nga pag-utang hinungdanon gayod?’

Kon ang tubag oo, nan maalamong palandongon ang mga sangpotanan sa pagpangutang. Gipakita ni Jesu-Kristo nga ang hinungdanong mga desisyon nanginahanglag maampingong paghunahuna ug pagplano. Iyang gipangutana ang iyang mga tinun-an: “Kinsa kaninyo nga buot motukod ug tore nga dili una molingkod ug kuwentahon ang gasto, aron tan-awon kon siya aduna bay igo sa paghuman niini?” (Lucas 14:28) Kining prinsipyoha mapadapat sa dihang magtimbangtimbang kon angay bang mangutang sa igsoon. Ang pagkuwenta sa bili sa pag-utang nagkahulogag pagkuwenta kon sa unsang paagi ug kanus-a nato bayran kini.

Ang magpahulam dunay katungod sa paghibalo kon sa unsang paagi ug kanus-a bayran ang utang. Pinaagi sa maampingong pagtimbangtimbang sa mga butang, kita makahatag kaniya ug tinong mga tubag. Ato bang nakuwenta ang bili sa pagbayad sa utang sulod sa makataronganong yugto sa panahon? Siyempre, mas sayon ang pagsulti ngadto sa atong igsoon nga: “Bayran ta ka dayon. Nakahibalo ka nga makasalig ka nako.” Apan dili ba angay nga atong dumalahon ang maong mga butang sa mas responsableng paagi? Kita kinahanglang determinado sa sinugdan pa lang nga bayran ang utang, sanglit mao kana ang gikinahanglan ni Jehova kanato. “Ang usang daotan mohulam ug dili mobayad,” nag-ingon ang Salmo 37:21.

Pinaagi sa pagkuwenta kon sa unsang paagi ug kanus-a nato bayran ang utang, atong gipahinumdoman ang atong kaugalingon sa seryosong panaad nga atong ginahimo. Kini makapakunhod sa kalagmitan nga magkautang-utang kita nga wala kinahanglana. Kon atong malikayan nga makapangutang, dunay mga bentaha. Ang Proverbio 22:​7 nagpasidaan: “Ang manghulam ulipon sa magpahulam.” Bisan pag ang magpahulam ug manghulam managsoon sa espirituwal, ang pagpangutang tingalig makaapektar sa ilang relasyon, labing menos sa usa ka sukod. Ang mga di-pagsinabtanay tungod sa mga utang nakatugaw pa gani sa kalinaw sa ubang kongregasyon.

Ipatin-aw Kon Nganong Kinahanglanon ang Kuwarta

Ang magpahulam dunay katungod sa paghibalo sa dakong bahin kon sa unsang paagi nato gamiton ang hulamon nga kuwarta. Gawas pa niini nga utang, nanghulam ba usab kitag kuwarta sa uban? Kon mao, angay nato kining ipatin-aw, tungod kay duna kiniy kalabotan sa atong katakos sa pagbayad sa utang.

Ilabinang hinungdanon ang pag-ila sa kalainan tali sa utang para sa negosyo ug sa usang kinahanglanon para sa usa ka emerhensiya. Ang usa ka igsoon walay Kasulatanhong obligasyon sa pagpautang ug kuwarta para sa usa ka negosyo, apan tingalig makiling siya sa pagtabang kon ang laing igsoon, bisag dili iyang sayop, makakaplag sa iyang kaugalingon nga dili makabayad sa pangunang mga kinahanglanon sama sa pagkaon, besti, o hinungdanong medikal nga pag-atiman. Ang pagkaprangka ug pagkamatinud-anon bahin niining mga butanga makatabang sa paglikay sa mga di-pagsinabtanay.​—Efeso 4:25.

Ibutang Kana sa Kasulatan

Ang sinulat nga rekord sa kasabotan usa ka hinungdanong lakang kon buot natong likayan ang mga di-pagsinabtanay sa ulahi. Sayon rang malimot sa espesipikong mga detalye sa usa ka kasabotan gawas kon kini ibutang sa kasulatan. Kinahanglan natong isulat ang kantidad nga gihulam ug kon kanus-a kini bayran. Makaayo alang sa manghulam ug sa magpahulam nga pirmahan ang kasabotan ug ang matag usa kanila magtipig ug personal nga kopya. Ang Bibliya nagpakita nga ang pinansiyal nga mga transaksiyon angayng dokumentado. Sa hapit nang laglagon sa mga Babilonyanhon ang Jerusalem, gisultihan ni Jehova si Jeremias nga mopalit ug luna nga yuta gikan sa usa sa iyang mga paryente. Makapahimulos kita gikan sa pagsusi sa maong pamaagi.

“Mipalit ako kang Hanamel ang anak nga lalaki sa akong uyoan sa bahin sa amahan sa yuta nga atoa sa Anatot,” nag-ingon si Jeremias. “Ug akong gitimbang alang kaniya ang salapi, pito ka siklo ug napulo ka buok nga pilak. Unya ako misulat ug kalig-onan sa pagpalit ug gipatikan kana ug mikuhag mga saksi samtang gitimbang nako ang salapi diha sa timbangan. Human niana gikuha ko ang kalig-onan sa pagpalit, ang usa nga pinatikan sumala sa balaod ug mga lagda, ug ang usa nga binuksan; ug unya gihatag nako ang kalig-onan sa pagpalit ngadto kang Baruch ang anak nga lalaki ni Nerias ang anak nga lalaki ni Maasias atubangan ni Hanamel ang anak nga lalaki sa akong uyoan sa bahin sa amahan ug atubangan sa mga saksi, kadtong misulat sa kalig-onan sa pagpalit, atubangan sa tanang Hudiyo nga nanaglingkod sa Sawang sa Tigbantay.” (Jeremias 32:​9-12) Bisan tuod ang nag-una nga pananglitan may kalabotan sa pagpalit inay kay sa pag-utang, nagpakita kini sa kahinungdanon sa pagdumala sa transaksiyon sa panalapi diha sa tin-aw, tukmang paagi.​—Tan-awa Ang Bantayanang Torre, Pebrero 1, 1974, panid 95.

Kon motungha ang mga problema, ang mga Kristohanon angayng maningkamot sa pagsulbad niana uyon sa tambag ni Jesus nga gitala sa Mateo 18:​15-17. Apan ang usa ka ansiyano nga nakasulay sa pagtabang sa ingon nianang mga butanga mikomento: “Halos sa matag kaso, walay sinulat nga kasabotan. Ingong resulta, walay tin-awng panagsabot tali sa duha ka partido kon sa unsang paagi bayran ang utang. Nagatuo gayod ako nga ang pagbutang niining mga butanga sa kasulatan usa ka timaan sa gugma, dili sa kawalay-pagsalig.”

Sa dihang nakahimo na kitag kasabotan, angay gayod natong paningkamotan nga tumanon ang atong saad. Si Jesus miawhag: “Himoa lang ang imong pulong nga Oo nga magkahulogag Oo, ang imong Dili, Dili; kay unsay kapin niini nagagikan sa tuman-kadaotang usa.” (Mateo 5:37) Kon ang pipila ka wala damhang suliran magpugong kanato sa pagbayad sa utang sumala sa eskedyul, angay natong ipatin-aw gilayon ang kahimtang ngadto sa nagpahulam. Tingalig mosugot siya nga bayran nato ang utang sa ginagmay nga mga kantidad sulod sa taastaas nga yugto sa panahon.

Bisan pa niana, ang dili paborableng mga kahimtang wala magpahigawas kanato gikan sa atong mga responsabilidad. Ang usa ka tawo nga nahadlok kang Jehova magbuhat kutob sa iyang maarangan nga tumanon ang iyang saad. (Salmo 15:4) Bisan pag ang mga butang dili tingali mosangpot sumala sa atong gidahom, kita angayng andam sa paghimog mga sakripisyo aron mabayran ang atong mga utang, sanglit mao kana ang atong Kristohanong responsabilidad.

Magmabinantayon Maylabot sa Pagpahulam ug Kuwarta

Siyempre, ang manghulam dili lamang ang bugtong nga nanginahanglan sa pagtimbangtimbang sa mga butang sa maampingong paagi. Ang igsoong giduol aron utangan kinahanglan usab nga magkuwenta sa bili. Sa dili pa magpahulam ug kuwarta, maalamon kita kon maggahin kitag panahon sa pagpalandong sa mga butang sa maampingon ug di-mapihigong paagi. Ang Bibliya nag-awhag sa pagpanagana, nga nag-ingon: “Ayaw pag-apil taliwala kanila nga nagahampak sa mga kamot, taliwala kanila nga maoy magapanubag sa mga utang.”​—Proverbio 22:26.

Sa dili pa modesisyon nga magpautang, timbangtimbanga kon unsa kahay mahitabo kon ang igsoon dili makabayad kanimo. Makabaton ka kaha mismo unyag seryosong pinansiyal nga mga suliran? Bisan pag ang igsoon dunay labing maayong mga intensiyon, ang mga kahimtang mahimong mausab o ang iyang mga pagkuwenta mahimong masayop. Ang Santiago 4:​14 nagpahinumdom kanatong tanan: “Wala kamo mahibalo kon maunsa ang inyong kinabuhi ugma. Kay kamo usa ka gabon nga nagapakita sa makadiyot ug unya mawagtang ra.”​—Itandi ang Ecclesiastes 9:11.

Ilabina sa kahimtang maylabot sa pagpautang para sa negosyo, maalamon nga tagdon ang reputasyon sa mohulam. Nailhan ba siya nga kasaligan ug kapiyalan, o wala ba siyay kahanas sa pagdumala sa pinansiyal nga mga butang? May hilig ba siyang liboton ang tanan sa kongregasyon aron manghulam kang bisan kinsa ug kuwarta? Maalamon nga ibutang sa hunahuna kining mga pulonga: “Si bisan kinsa nga walay kasinatian motuo sa tanang pulong, apan ang maalamong tawo magapalandong sa iyang mga lakang.”​—Proverbio 14:15.

Usahay, ang utang mahimong dili usab makaayo sa manghulam. Dali kining mahimong pabug-at kaniya, nga maghikaw kaniya sa iyang kalipay. Buot ba natong ang maong igsoon mahimong atong “ulipon”? Mahimo kahang ang usa ka utang makaapektar sa atong relasyon, nga magpalambog kabalaka o kaulawan pa gani kon dili siya makabayad niini?

Kon dunay tiunay nga panginahanglan, makahunahuna kaha kita nga maghatag ug gasa imbes nga magpautang, bisan tuod ang kantidad tingalig mas gamay? Ang Kasulatan nagdasig kanato nga magmabination kon makita nato ang atong igsoon nga nanginahanglan. “Ang usa nga matarong nagapakita ug pabor ug nagahatag ug mga gasa,” miawit ang salmista. (Salmo 37:21) Ang gugma angayng magpalihok kanato nga himoon ang atong maarangan sa paghatag ug praktikal nga tabang ngadto sa nanginahanglang mga igsoon.​—Santiago 2:​15, 16.

Palandonga ang Imong mga Lakang sa Maampingong Paagi

Sanglit ang mga utang usa ka lagmit nga tinubdan sa panagbingkil, mahimong atong lantawon kini ingong kataposang kadangpan imbes nga usa ka sayon nga kapilian. Sumala sa nahisgotan sayosayo pa, ang manghulam angayng prangka ngadto sa magpahulam, nga ibutang diha sa kasulatan kon sa unsang paagi ug kanus-a bayran ang utang. Ug diha sa usa ka kahimtang sa tinuod nga kalisdanan, ang usa ka gasa tingalig mao ang labing maayo nga solusyon.

Wala mapahulam ni Michael si Simon sa kuwarta nga iyang gihangyo. Hinunoa, gihatagan siya ni Michael ug mas gamayng kantidad ingong gasa. Si Simon mapasalamaton sa maong tabang aron bayran ang tambal sa iyang anak. Ug si Michael malipayon nga napakita niya ang iyang inigsoong gugma sa usa ka praktikal nga paagi. (Proverbio 14:​21; Buhat 20:35) Si Michael ug Simon nagapaabot sa panahon ilalom sa pagmando sa Gingharian sa dihang si Kristo “magaluwas sa kabos nga nagapangayo sa tabang” ug wala nay moingon, “Ako masakiton.” (Salmo 72:​12; Isaias 33:24) Hangtod moabot kanang higayona, palandongon nato ang atong mga lakang sa maampingong paagi kon ugaling kita mobating obligado nga mangutang sa igsoon.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 25]

Ang pagbutang sa mga kasabotan sa utang diha sa kasulatan usa ka timaan sa gugma, dili sa kawalay-pagsalig