Gikan sa Pagsimba sa Emperador Ngadto sa Matuod nga Pagsimba

SUMALA SA GIASOY NI ISAMU SUGIURA

Bisan pag tin-aw niadtong 1945 nga ang Hapon mapildi sa Gubat sa Kalibotan II, masaligon kami nga ang kamikaze (“balaang hangin”) mohuyop ug mopildi sa kaaway. Ang kamikaze nagtumong sa mga bagyo niadtong 1274 ug 1281 nga makaduhang milaglag ug daghan sa nanulong nga mga armada sa Mongol sa baybayon sa Hapon, sa ingon nagpugos kanila sa pagsibog.

BUSA, sa dihang si Emperador Hirohito, niadtong Agosto 15, 1945, mipahibalo sa nasod nga ang Hapon misurender ngadto sa Alyadong mga Puwersa, ang mga paglaom sa usa ka gatos ka milyong katawhan nga debotado kaniya nahugno. Niadtong tungora ako usa ka batan-ong nag-eskuyla, ug ang akong mga paglaom nahugno usab. ‘Kon ang emperador dili mao ang buhing Diyos, kinsa man diay?’ ako nahibulong. ‘Kinsa may angay kong saligan?’

Apan, sa pagkatinuod, ang kaparotan sa Hapon sa Gubat sa Kalibotan II nagbukas sa dalan alang kanako ug linibo sa ubang Hapones sa pagkahibalo bahin sa matuod nga Diyos, si Jehova. Una ko pa isaysay ang mga kausaban nga gikinahanglan nakong himoon, tugoti ako nga iasoy kaninyo ang akong relihiyosong pagkamatuto.

Sayo nga Relihiyosong mga Impluwensiya

Natawo ako sa siyudad sa Nagoya niadtong Hunyo 16, 1932, ang kinamanghoran sa upat ka lalaki. Si Papa nagtrabaho ingong usa ka surbeyor alang sa siyudad. Si Mama usa ka debotadong magtutuo sa Tenrikyo, usa ka sekta sa Shinto, ug ang akong kinamagulangang igsoong lalaki nakadawat ug relihiyosong pagbansay aron mahimong Tenrikyo nga magtutudlo. Si Mama ug ako suod kaayo, ug dad-on ko niya ngadto sa mga dapit nga tigomanan alang sa pagsimba.

Gitudloan ako sa pagduko sa akong ulo ug mag-ampo. Ang Tenrikyo nga relihiyon nagtudlo sa pagtuo diha sa usa ka maglalalang nga gitawag ug Tenri O no Mikoto, ingon man diha sa napulo ka mas ubos nga mga diyos. Ang mga membro niini nagbuhat ug pagpanambal pinaagi sa pagtuo ug nagpasiugdag pag-alagad sa uban ug pagpakaylap sa ilang mga tinuohan.

Ingong usa ka bata, maukiton ako kaayo. Nahibulong ako sa bulan ug sa di-maihap nga kabituonan sa ngitngit nga kalangitan, ug nahibulong ako kon asa kutob ang kawanangan saylo sa langit. Naikag akong magbantay sa pagtubo sa mga talong ug mga pepino nga akong gitanom sa gamayng luna diha sa nataran. Ang pagpaniid sa kinaiyahan nagpalig-on sa akong pagtuo sa Diyos.

Ang mga Tuig sa Gubat

Ang mga tuig sa akong pag-eskuyla sa elementarya gikan sa 1939 hangtod sa 1945 naatol panahon sa Gubat sa Kalibotan II. Ang pagsimba sa emperador, nga usa ka hinungdanong bahin sa Shinto, gipasiugda diha sa among edukasyon sa eskuylahan. Gitudloan kami sa shushin, nga naglangkit sa pagbansay sa moral nga may nasyonalistiko ug militaristikong mga pagsugyot. Ang mga seremonya sa pag-isa sa bandera, pag-awit sa nasodnong awit, pagtuon sa mga balaod sa edukasyon sa emperador, ug pagsimba sa hulagway sa emperador maoy bahin tanan sa among rutina sa eskuylahan.

Moadto usab kami sa lokal nga kapilya sa Shinto sa pagpangaliya sa Diyos alang sa kadaogan sa kasundalohan sa emperador. Duha sa akong igsoon sa unod nga mga lalaki ang nag-alagad diha sa militar. Tungod sa nasyonalistikanhon-relihiyosong pagtudlo kanako, nalipay ako sa mga balita sa mga kalamposan sa Hapones nga kasundalohan.

Ang Nagoya maoy sentro alang sa industriya sa ayroplano sa Hapon, busa mao kini ang pangunang ig-onon sa malukpanong mga pag-atake sa U.S. Air Force. Sa adlaw, ang B-29 Superfortress nga mga tigbomba han-ayng milupad ibabaw sa siyudad sa mga 9,000 metros, nga naghulog ug gatosan ka toneladang mga bomba diha sa mga distrito sa pabrika. Sa gabii ang mga iwag matunong sa mga tigbomba nga ingon ka ubos sa 1,300 metros. Ang sublisubli nga pagpamomba sa mga ayroplano nga may makapahinabog-sunog nga mga bomba maoy hinungdan sa grabeng mga sunog diha sa mga luna sa kabalayan. Ang Nagoya lamang nakaagom ug 54 ka pagpamomba sa mga ayroplano panahon sa kataposang siyam ka bulan sa gubat, nga miresulta sa labihang pag-antos ug kapin sa 7,700 ka kamatayon.

Niining higayona, ang pagpamomba gikan sa mga sakayang iggugubat misugod batok sa napulo ka siyudad sa kabaybayonan, ug ang mga tawo naghisgot bahin sa posibleng pagdunggo sa mga puwersa sa T.B. duol sa Tokyo. Ang kababayen-an ug mga batan-ong lalaki gibansay sa pagpakig-away ginamit ang kawayang mga bangkaw sa pagpanalipod sa nasod. Ang among panultihon maoy “Ichioku Sougyokusai,” nga nagkahulogang “Mas maayo pang mamatyan ug 100 ka milyon kay sa mosurender.”

Sa Agosto 7, 1945, ang usa ka ulohan sa mantalaan nagtaho: “Bag-ong Matang sa Bomba Gihulog sa Hiroshima.” Duha ka adlaw sa ulahi, dunay laing gihulog sa Nagasaki. Mga bomba atomika kadto, ug gisultihan kami sa ulahi nga kini nakapatay sa linangkob ug kapin sa 300,000 ka kinabuhi. Dayon, pagka-Agosto 15, pagkatapos sa usa ka pagbansay nga martsa uban ang kahoyng mga pusil, nadungog namo ang pakigpulong sa emperador diin iyang gipahibalo ang pagsurender sa Hapon. Kami kombinsido nga modaog gayod kami, apan karon kami nahugno!

Usa ka Bag-ong Paglaom Mitubo

Sa pagsugod sa okupasyon sa Amerikanong mga tropa, anam-anam namong gidawat ang kamatuoran nga ang Tinipong Bansa maoy midaog sa gubat. Ang demokrasya gitudlo sa Hapon, ingon man ang usa ka bag-ong konstitusyon nga naggarantiya sa kagawasan sa pagsimba. Malisod ang mga kahimtang sa pagkinabuhi, nihit ang pagkaon, ug sa 1946 ang akong amahan namatay sa malnutrisyon.

Sa kasamtangan, ang Iningles gisugdan nga itudlo sa eskuylahan nga akong gitunghaan, ug ang NHK nga estasyon sa radyo nagsugod ug usa ka programa sa Iningles nga panagsultihay. Sulod sa lima ka tuig adlaw-adlaw akong nagpatalinghog niining popular nga programa nga naggunit ug teksbok. Kini naghimo kanako nga mangandoy nga makaadto sa Tinipong Bansa sa umaabot. Tungod sa kahigawad sa Shinto ug Budhista nga mga relihiyon, misugod ako sa paghunahuna nga tingalig ang kamatuoran labot sa Diyos mahimong makaplagan sa mga relihiyon sa Kasadpan.

Sayo sa Abril, 1951, akong nahimamat si Grace Gregory, usa ka misyonaryo sa Watch Tower Society. Nagtindog siya atubangan sa estasyon sa tren sa Nagoya nga nagtanyag ug Iningles nga kopya sa Ang Bantayanang Torre ug usa ka pulyeto nga Hinapon bahin sa usa ka ulohan sa Bibliya. Ang iyang pagkamapaubsanon sa paghimo sa maong buluhaton nakapadayeg kanako. Akong gikuha ang duha ka publikasyon ug gidawat dayon ang iyang gitanyag nga pagtuon sa Bibliya. Misaad ako sa pag-adto sa iyang balay alang sa maong pagtuon sa Bibliya pila ka adlaw sa ulahi.

Sa paglingkod ko sa tren ug misugod sa pagbasa sa Ang Bantayanang Torre, ang unang pulong sa unang artikulo nga, “Jehova,” maoy akong nakita. Wala pa gayod ako sukad makakita nianang ngalana. Wala ako magdahom nga makita kini diha sa gamayng Iningles-Hinapon nga diksiyonaryo nga akong gidaladala, apan kini mabasa didto! “Jehova . . . , ang Diyos sa Bibliya.” Karon nagsugod na ako sa pagkahibalo bahin sa Diyos sa Kristiyanidad!

Nianang unang pagduaw sa balay sa misyonaryo, nasayran ko ang bahin sa usa ka pakigpulong sa Bibliya nga igahatag pila ka semana sa ulahi ni Nathan H. Knorr, niadtong tungora presidente sa Watch Tower Bible and Tract Society. Nagduaw siya sa Hapon kuyog ang iyang sekretaryo, si Milton Henschel, ug moadtoay sa Nagoya. Bisan tuod limitado ang akong kahibalo sa Bibliya, nalipay kaayo ako sa pakigpulong, ingon man sa pagpakig-uban sa mga misyonaryo ug sa ubang nanambong.

Sa mga duha lamang ka bulan, akong nakat-onan gikan sa akong mga pagtuon uban kang Grace ang pangunang mga kamatuoran bahin kang Jehova, Jesu-Kristo, ang lukat, Satanas nga Yawa, Armagedon, ug ang Paraisong yuta. Ang maayong balita sa Gingharian mao gayod ang matang sa mensahe nga akong gipangita. Sa samang panahon nga ako nagsugod sa pagtuon, nagsugod usab ako sa pagtambong sa mga tigom sa kongregasyon. Nalipay ako sa mahigalaong palibot niining maong mga panagkatigom, diin ang mga misyonaryo libreng nakigsagol uban sa mga Hapones ug nanaglingkod sa tatami (hinabol nga dagaming mga banig) uban kanamo.

Sa Oktubre 1951, ang unang sirkitong asembliya sa Hapon gihimo sa Nakanoshima Public Hall sa siyudad sa Osaka. Dihay kubos lag diyutay sa 300 ka Saksi sa tibuok Hapon; apan mga 300 ka tawo ang mitambong sa asembliya, lakip ang duolan sa 50 ka misyonaryo. Diha pa gani koy diyutayng bahin sa programa. Ang akong nakit-an ug nadunggan nakapadayeg gayod kanako nga nakahukom ako sa akong kasingkasing sa pag-alagad kang Jehova sa bug-os kong kinabuhi. Pagkasunod adlaw, gibawtismohan ako sa mainit-init nga katubigan sa publikong kaligoanan sa duol.

Kalipay sa Payunir nga Pag-alagad

Buot ko nga mahimong usa ka payunir, nga maoy pagtawag sa bug-os-panahong mga ministro sa mga Saksi ni Jehova, apan mibati usab akong obligado sa pagtabang sa pagsuportar sa akong pamilya. Sa dihang nakatigom na akog kaisog sa pagsulti sa akong amo mahitungod sa akong tinguha, nakuratan ako sa pagkadungog kaniyang miingon: “Malipay akong mokooperar kanimo kon kana makapalipay kanimo.” Nakatrabaho akog duha lamang ka adlaw sa usa ka semana ug nakahimo gihapon sa pag-abag sa akong inahan sa mga galastohan sa panimalay. Mibati gayod akong sama sa usa ka langgam nga gibuhian gikan sa hawla.

Samtang ang mga kahimtang nagpadayon sa pag-uswag, misugod ako sa pagpayunir niadtong Agosto 1, 1954, diha sa usa ka teritoryo luyo sa estasyon sa Nagoya, mga pila ka minutos nga lakwon gikan sa dapit diin una nakong nahimamat si Grace. Human sa pipila ka bulan, nakadawat akog asaynment nga mag-alagad ingong espesyal payunir sa Beppu, usa ka siyudad sa kasadpang isla sa Kyushu. Si Tsutomu Miura maoy gitudlo ingong akong kauban.a Niadtong panahona, walay mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok isla, apan karon dunay gatosan niini, nga nabahin ngadto sa 22 ka sirkito!

Pasiunang Pagtilaw sa Bag-ong Kalibotan

Sa dihang giduaw pag-usab ni Brader Knorr ang Hapon niadtong Abril 1956, iya kong gihangyo sa pagbasa ug kusog sa pila ka parapo gikan sa Iningles nga Bantayanang Torre nga magasin. Wala ako gisultihan kon ngano, apan pila ka bulan sa ulahi, nakadawat akog sulat nga nagdapit kanako sa pagtambong sa ika-29 nga klase sa misyonaryong tunghaan sa Gilead. Busa sa Nobyembre niadtong tuiga, akong gisugdan ang usa ka kulbahinam nga pagbiyahe paingon sa Tinipong Bansa nga nagtuman sa usa ka dugay nang pangandoy. Ang pagpuyo ug pagtrabaho sulod sa pila ka bulan uban sa dakong pamilyang Bethel sa Brooklyn nagpalig-on sa akong pagtuo sa makitang organisasyon ni Jehova.

Sa Pebrero 1957, si Brader Knorr mihatod kanamong tulo ka estudyante ngadto sa kampus sa Tunghaan sa Gilead sa South Lansing, ilaya sa New York. Sa misunod nga lima ka bulan sa Tunghaan sa Gilead, samtang nagdawat akog instruksiyon gikan sa Pulong ni Jehova ug nagpuyo sa matahom nga mga palibot kauban sa mga isigkaestudyante, akong pasiunang natilawan ang Paraisong yuta. Napulo sa 103 ka estudyante, lakip kanako, ang giasayn sa Hapon.

Pagpabili sa Akong mga Asaynment

Dihay mga 860 ka Saksi sa Hapon sa dihang mibalik ako niadtong Oktubre 1957. Giasayn ako sa nagapanawng buluhaton ingong magtatan-aw sa sirkito, apan midawat una ako ug pila ka adlaw nga pagbansay alang nianang buluhatona gikan kang Adrian Thompson sa Nagoya. Ang akong sirkito nagkobre sa dapit gikan sa Shimizu, duol sa Mount Fuji, ngadto sa Isla sa Shikoku ug naglakip sa dagkong mga siyudad sama sa Kyoto, Osaka, Kobe, ug Hiroshima.

Sa 1961, ako gitudlo ingong usa ka magtatan-aw sa distrito. Kini naglangkit ug pagbiyahe gikan sa may-niyebeng kasadpang isla sa Hokkaido ngadto sa sikbit-tropikong isla sa Okinawa ug saylo pa gani ngadto sa kapuloan sa Ishigaki duol sa Taiwan, nga may distansiyang mga 3,000 kilometros.

Unya, pagka-1963, gidapit ako ngadto sa napulo-ka-bulang kurso sa Tunghaan sa Gilead sa Bethel sa Brooklyn. Panahon sa kurso, gipasiugda ni Brader Knorr ang kahinungdanon sa pagbaton ug hustong tinamdan maylabot sa mga asaynment sa trabaho. Siya nag-ingon nga ang pagpanghinlo sa mga kasilyas maoy usa ka asaynment nga sama ra ka hinungdanon sa pagtrabaho sa opisina. Kon hugaw ang mga kasilyas, matod niya, ang tibuok pamilyang Bethel ug ang ilang trabaho maapektohan. Sa ulahi, ang bahin sa akong trabaho sa Bethel sa Hapon mao ang pagpanghinlo ug mga kasilyas, ug akong nahinumdoman kanang tambaga.

Human makabalik sa Hapon, giasayn ako pag-usab sa nagapanawng buluhaton. Mga pila ka tuig sa ulahi, sa 1966, akong gipangasawa si Junko Iwasaki, usa ka espesyal payunir nga nag-alagad sa siyudad sa Matsue. Si Lloyd Barry, nga maoy magtatan-aw sa sangang buhatan sa Hapon niadtong tungora, maoy naghatag sa makapalipay-sa-kasingkasing nga pakigpulong sa kasal. Human niana si Junko miduyog kanako sa nagapanawng buluhaton.

Ang among mga asaynment nausab niadtong 1968 sa dihang gipatawag ako sa sangang opisina sa Tokyo aron sa paghimog buluhatong paghubad. Tungod sa kakulang sa mga lawak, mobiyahe ako ngadto-nganhi gikan sa Distrito sa Sumida, Tokyo, ug si Junko nag-alagad ingong espesyal payunir uban sa lokal nga kongregasyon. Niining panahona, gikinahanglan ang mas dagkong mga pasilidad. Busa sa 1970 mipalit ug yuta sa Numazu, dili layo sa Mount Fuji. Didto, gitukod ang tulo-ka-andana nga pabrika ug usa ka puy-anan. Una pa magsugod ang pagtukod, ubay-ubayng balay diha sa yuta ang gigamit alang sa Tunghaan sa Ministeryo sa Gingharian, nga nagtaganag pagbansay alang sa mga magtatan-aw sa kongregasyon. Nakapribilehiyo ako sa pagtudlo sa tunghaan, ug si Junko maoy nag-andam sa mga pagkaon alang sa mga estudyante. Makapalipay ang pagtan-aw sa gatosan sa Kristohanong mga lalaki nga gihatagan ug linaing pagbansay alang sa ministeryo.

Usa ka hapon niana, nakadawat ako ug usa ka dinaliang telegrama. Naospital si Mama ug wala na gidahom nga mabuhi. Misakay ako sa tulin kaayong tren paingon sa Nagoya ug midalidali pag-adto sa ospital. Wala siyay panimuot, apan gigugol ko ang tibuok gabii diha sa iyang kiliran sa higdaanan. Namatay si Mama sayo sa buntag. Sa dihang misakay ako balik sa Numazu, dili ko mapugngan ang akong mga luha sa dihang akong nahinumdoman ang malisod nga mga panahong iyang naagian sa iyang kinabuhi ug sa pagmahal niya kanako. Kon kabubut-on ni Jehova, makita ko siya pag-usab sa pagkabanhaw.

Wala magdugay naghuot na kami diha sa mga pasilidad sa Numazu. Busa pito ka ektaryang yuta ang gipalit diha sa Siyudad sa Ebina, ug ang konstruksiyon sa mga tinukod sa bag-ong sangang buhatan gisugdan sa 1978. Karon ang tanang magamit nga luna niining yutaa napuno ug pabrika ug puy-anang mga tinukod, ingon man sa usa ka Assembly Hall nga makapalingkod ug kapin 2,800. Ang kinabag-ohang nadugang, nga gilangkoban sa duha ka 13-andanang mga puy-anan ug usa ka 5-ka-andanang tinukod para parkinganan/mga opisina nga nag-atiman sa pag-alagad, nahuman sayosayo niining tuiga. Ang among pamilyang Bethel may gidaghanon na karon nga mga 530, apan ang gipadak-ang mga pasilidad motugot kanamo nga makapapuyo ug mga 900.

Daghang Katarongan Aron Magmaya

Usa ka dakong kalipay nga makita ang katumanan sa mga tagna sa Bibliya, oo, nga makita ang ‘usa nga gamay nga mahimong usa ka kusganon nga nasod.’ (Isaias 60:22) Nakahinumdom ako sa usa sa akong mga igsoong lalaki nga nangutana kanako balik niadtong 1951, “Unsa ka daghan ang mga Saksi sa Hapon?”

“Mga 260,” ako mitubag.

“Mao lang na ka daghan?” nangutana siya nga may mayubitong tono sa tingog.

Nakahinumdom ako nga naghunahuna, ‘Panahon ray mag-igo kon unsa ka daghang katawhan ang danihon ni Jehova sa pagsimba kaniya niining Shinto-Budhistang nasod.’ Ug gihatag ni Jehova ang tubag! Karong adlawa, wala nay mga teritoryong wala maasayni nga sangyawan sa Hapon, ug ang ihap sa matuod nga mga magsisimba midaghan ngadto sa kapin 222,000 diha sa 3,800 ka kongregasyon!

Ang milabayng 44 ka tuig sa akong kinabuhi diha sa bug-os panahong ministeryo​—32 kauban sa akong mahigugmaong asawa​—maoy ilabinang malipayong katuigan. Sa 25 niadtong mga tuiga, ako nag-alagad diha sa Departamento sa Paghubad sa Bethel. Sa Septiyembre 1979, gidapit usab ako nga mahimong membro sa komite sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Hapon.

Usa ka pribilehiyo ug panalangin ang pagbaton ug gamayng bahin sa pagtabang sa tim-os, mahigugmaon-sa-pakigdait nga katawhan sa pagsimba kang Jehova. Daghan ang naghimo sama sa akong gihimo​—nag-usab gikan sa paghatag ug debosyon sa emperador ngadto sa pagsimba sa bugtong matuod nga Diyos, si Jehova. Maoy akong tiunay nga tinguha ang pagtabang sa daghan pa nga modapig diha sa madaogong kiliran ni Jehova ug mabatonan ang walay kataposang kinabuhi diha sa malinawong bag-ong kalibotan.​—Pinadayag 22:17.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 29]

The Mainichi Newspapers

[Hulagway sa panid 29]

Ang edukasyon sa eskuylahan nasentro diha sa pagsimba sa emperador

Sa New York uban kang Brader Franz

[Hulagway sa panid 29]

Uban sa akong asawa, si Junko

[Hulagway sa panid 31]

Samtang nagtrabaho diha sa Departamento sa Paghubad