Hinumdomi ang Imong Dakong Maglalalang!
“Hinumdomi, karon, ang imong Dakong Maglalalang . . . sa dili pa moabot ang malisod nga mga adlaw.”—ECCLESIASTES 12:1.
1. Sa unsang paagi angayng gamiton sa mga batan-on nga dedikado sa Diyos ang ilang pagkabatan-on ug kusog?
SI Jehova naghatag sa iyang mga alagad ug kusog sa pagtuman sa iyang kabubut-on. (Isaias 40:28-31) Tinuod kini bisan pila pay ilang edad. Apan ang mga batan-on nga dedikado sa Diyos ilabinang buot mogamit sa ilang pagkabatan-on ug kusog nga maalamon. Busa, mamati sila sa tambag sa “magtitigom,” si Haring Solomon sa karaang Israel. Siya nag-awhag: “Hinumdomi, karon, ang imong Dakong Maglalalang sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, sa dili pa moabot ang malisod nga mga adlaw, o modangat ang mga tuig sa dihang ikaw moingon: ‘Ako walay kalipay niini.’”—Ecclesiastes 1:1; 12:1.
2. Unsay angayng buhaton sa mga anak sa dedikadong mga Kristohanon?
2 Ang tambag ni Solomon bahin sa paghinumdom sa Dakong Maglalalang panahon sa pagkabatan-on unang gitumong ngadto sa batan-ong mga lalaki ug babaye sa Israel. Sila nangatawo sa usa ka nasod nga dedikado kang Jehova. Komosta ang mga anak sa dedikadong mga Kristohanon karon? Sa walay duhaduha, ilang ibutang gayod sa hunahuna ang ilang Dakong Maglalalang. Kon ilang himoon kini, sila magpasidungog kaniya ug makabaton ug kaayohan mismo.—Isaias 48:17, 18.
Maayong mga Panig-ingnan sa Nangagi
3. Unsang mga panig-ingnan ang gipakita ni Jose, Samuel, ug David?
3 Daghang batan-on diha sa rekord sa Bibliya naghatag ug maayong mga panig-ingnan niadtong nahinumdom sa ilang Dakong Maglalalang. Gikan sa pagkabata padayon, ang anak ni Jacob nga si Jose nahinumdom sa iyang Maglalalang. Sa dihang gitental si Jose sa asawa ni Potipar sa pagpakigsekso kaniya, siya lig-ong midumili ug miingon: “Unsaon ko paghimo kining dakong pagkadaotan ug makasala batok sa Diyos?” (Genesis 39:9) Ang Levihanong si Samuel nahinumdom sa iyang Maglalalang dili lamang panahon sa bata pa siya kondili sa iyang tibuok kinabuhi. (1 Samuel 1:22-28; 2:18; 3:1-5) Ang batan-ong David sa Betlehem nahinumdom gayod sa iyang Maglalalang. Ang iyang pagsalig sa Diyos nakita sa dihang iyang giatubang ang higanteng Pilistihanong Goliat ug miingon: “Ikaw mianhi kanako uban sa espada ug bangkaw ug salapang, apan ako mianhi kanimo uban sa ngalan ni Jehova sa mga panon, ang Diyos sa panggubatan sa Israel, nga imong gipanamastamasan. Niining adlawa igatugyan ka ni Jehova sa akong mga kamot, ug patyon ko gayod ikaw ug punggotan ko ikaw sa ulo; . . . ug ang mga tawo sa tibuok yuta mahibalo nga adunay usa ka Diyos sa Israel. Ug kining tibuok nga katilingban mahibalo nga si Jehova magaluwas dili pinaagi sa espada ug bangkaw, kay ang gubat iya ni Jehova, ug itugyan niya kamo nganhi sa among mga kamot.” Wala magdugay, si Goliat namatay, ug ang mga Pilistihanon nangalagiw.—1 Samuel 17:45-51.
4. (a) Unsay nagpakita nga gihinumdoman sa usa ka binihag nga batang babayeng Israelinhon sa Sirya ug sa batan-ong Haring Josias ang atong Dakong Maglalalang? (b) Sa unsang paagi gipakita sa 12-anyos nga Jesus nga siya nahinumdom sa iyang Maglalalang?
4 Laing batan-on nga nahinumdom sa Dakong Maglalalang mao ang binihag nga batang babayeng Israelinhon. Siya mihatag ug maayong pagpamatuod sa asawa sa Siryanhong hepe sa kasundalohan nga si Naaman nga gumikan niana siya miadto sa manalagna sa Diyos, naayo sa sanla, ug nahimong magsisimba ni Jehova. (2 Hari 5:1-19) Ang batan-ong Haring Josias maisogong nagpalambo sa putli nga pagsimba ni Jehova. (2 Hari 22:1–23:25) Apan ang labing maayong panig-ingnan sa usa nga nahinumdom sa iyang Dakong Maglalalang sa bata pa mao si Jesus sa Nasaret. Palandonga kon unsay nahitabo sa dihang 12 anyos pa ang iyang edad. Gidala siya sa iyang mga ginikanan ngadto sa Jerusalem alang sa Paskuwa. Sa pagpamauli, sila nakamatikod nga wala si Jesus; busa sila mibalik aron sa pagpangita kaniya. Sa ikatulong adlaw, ilang nakita siya nga nakighisgot ug Kasulatanhong mga pangutana uban sa mga magtutudlo diha sa templo. Misanong sa mabalak-ong pangutana sa iyang inahan, si Jesus nangutana: “Nganong gipangita pa man ninyo ako? Wala ba kamo mahibalo nga ako kinahanglang maania sa balay sa akong Amahan?” (Lucas 2:49) Mapuslanon alang kang Jesus ang pagkuha ug impormasyon nga may espirituwal nga bili diha sa templo, ‘ang balay sa iyang Amahan.’ Karon, ang Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova maoy usa ka maayo kaayong dapit aron makakuhag tukmang kahibalo sa atong Dakong Maglalalang.
Hinumdomi si Jehova Karon!
5. Sa imong kaugalingong mga pulong, unsaon nimo pagpahayag ang gisulti sa magtitigom sumala sa narekord diha sa Ecclesiastes 12:1?
5 Ang tim-os nga magsisimba ni Jehova nagtinguha sa pag-alagad Kaniya sa labing madali ug sa pag-alagad sa Diyos sa tibuok niyang mga adlaw. Apan, unsay mga palaaboton sa usa ka tawo kansang pagkabatan-on gigugol sa walay kapuslanan tungod kay wala maghinumdom sa Maglalalang? Ilalom sa pagdasig sa Diyos ang magtitigom nag-ingon: “Hinumdomi, karon, ang imong Dakong Maglalalang sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, sa dili pa moabot ang malisod nga mga adlaw, o modangat ang mga tuig sa dihang ikaw moingon: ‘Ako walay kalipay niini.’”—Ecclesiastes 12:1.
6. Unsay pamatuod nga ang tigulang nga Simeon ug Ana nahinumdom sa ilang Dakong Maglalalang?
6 Walay malipay sa “malisod nga mga adlaw” sa pagkatigulang. Apan ang mga edaran nga naghunahuna kanunay sa Diyos malipayon. Pananglitan, gikugos sa tigulang nga Simeon ang masuso nga si Jesus diha sa templo ug malipayong miingon: “Karon, Soberanong Ginoo, ikaw nagapalakawng gawasnon sa imong ulipon diha sa kalinaw sumala sa imong pahayag; tungod kay nakita na sa akong mga mata ang imong galamiton sa pagluwas nga imong giandam diha sa panan-aw sa tanang katawhan, usa ka kahayag alang sa pagkuha sa tabil sa kanasoran ug usa ka himaya alang sa imong katawhan nga Israel.” (Lucas 2:25-32) Ang 84-anyos nga si Ana nahinumdom usab sa iyang Maglalalang. Siya atua didto kanunay sa templo ug presente sa dihang gidala didto si Jesus. “Nianang taknaa mismo siya miduol ug misugod paghatag ug mga pasalamat sa Diyos ug nagasulti bahin sa bata ngadto kanilang tanan nga naghulat sa kagawasan sa Jerusalem.”—Lucas 2:36-38.
7. Unsay kahimtang niadtong natigulang na sa pag-alagad sa Diyos?
7 Ang presenteng-adlawng mga Saksi ni Jehova nga natigulang na sa pag-alagad sa Diyos tingali mag-antos sa mga kasakit ug mga limitasyon sa pagkadako ug edad. Bisan pa, pagkamalipayon nila, ug pagkadako sa atong apresasyon sa ilang matinumanong pag-alagad! Ilang naangkon “ang kalipay ni Jehova,” kay sila nahibalo nga iyang gigamit na ang iyang dili-mabuntog nga gahom niining yutaa ug gipalingkod si Jesu-Kristo ingong usa ka gamhanang langitnong Hari. (Nehemias 8:10) Karon na ang panahon alang sa batan-on ug tigulang sa pagpamati sa tambag: “Kamong mga batan-ong lalaki ug usab kamong mga ulay, kamong mga tigulang nga lalaki uban ang mga batang lalaki. Padayega sila sa ngalan ni Jehova, kay ang iyang ngalan lamang ang labing hataas. Ang iyang pagkahalangdon maoy labaw sa yuta ug sa langit.”—Salmo 148:12, 13.
8, 9. (a) Alang kang kinsa “ang malisod nga mga adlaw” dili matagbawon, ug nganong ingon niana ang kahimtang? (b) Sa unsang paagi imong ikapatin-aw ang Ecclesiastes 12:2?
8 “Ang malisod nga mga adlaw” sa pagkatigulang dili matagbawon—tingali makaguol kaayo—alang niadtong wala maghunahuna sa ilang Dakong Maglalalang ug nga walay kahibalo sa iyang mahimayaong mga katuyoan. Sila walay espirituwal nga pagsabot nga makatimbang sa mga pagsulay sa pagkatigulang ug sa mga kaguol nga naghasol sa katawhan sukad nga gitambog si Satanas gikan sa langit. (Pinadayag 12:7-12) Busa, ang magtitigom nag-awhag kanato sa paghinumdom sa atong Maglalalang “sa dili pa ang adlaw ug ang kahayag ug ang bulan ug ang mga bituon mongitngit, ug ang mga panganod mobalik, human sa pagtuang sa ulan.” (Ecclesiastes 12:2) Unsay kahulogan niining mga pulonga?
9 Gipaamgid ni Solomon ang panahon sa pagkabatan-on sa ting-init sa Palestina sa dihang ang adlaw, bulan, ug mga bituon magpadan-ag sa ilang kahayag gikan sa walay panganod nga langit. Hayag kaayong tan-awon ang mga butang. Apan, inigkatigulang, ang mga adlaw sa tawo mahisama sa bugnaw, sigeg ulan nga tingtugnaw, nga ulanan ug lainlaing problema. (Job 14:1) Pagkamakapasubo nga makaila sa Maglalalang apan dili moalagad kaniya sa panahon sa ting-init sa kinabuhi! Sa panahon sa tingtugnaw sa pagkatigulang, ang mga butang mongitngit, ilabina alang sa mga tawo nga nagpalabay sa mga higayon sa pag-alagad kang Jehova sa ilang pagkabatan-on tungod sa pagkahimong okupado sa walay kapuslanang mga pangagpas. Apan, bisag pila pay atong edad, atong ‘sundon sa bug-os si Jehova,’ ingon sa gihimo sa matinumanong Caleb, nga usa ka maunongong kauban ni manalagnang Moises.—Josue 14:6-9.
Mga Epekto sa Nagdakong Edad
10. Unsay gihawasan sa (a) “mga tigbantay sa balay”? (b) “mga lalaking kusgan”?
10 Gihisgotan sunod ni Solomon ang mga kalisod “sa mga adlaw sa dihang ang mga tigbantay sa balay mangurog, ug ang mga lalaking kusgan magtikuko na, ug ang mga babayeng nanaggaling mohunong sa pagtrabaho tungod kay sila diyutay na lamang, ug ang mga babayeng nanambo sa mga bentana makakita niini nga mangitngit.” (Ecclesiastes 12:3) Ang “balay” nagpasabot sa lawas sa tawo. (Mateo 12:43-45; 2 Corinto 5:1-8) Ang “mga tigbantay” niini mao ang mga bukton ug mga kamot, nga magpanalipod sa lawas ug magtagana sa mga panginahanglan niini. Inigkatigulang kini kasagarang mangurog tungod sa kaluya, pagkanerbiyos, ug paralisis. “Ang mga lalaking kusgan”—ang mga batiis—dili na malig-ong mga haligi kondili luya ug baliko na mao nga magsaguyod na lamang ang mga tiil sa dihang maglakaw. Bisan pa niana, dili ka ba malipayng motan-aw sa tigulang nga mga isigkamagtutuo diha sa Kristohanong mga tigom?
11. Sa mahulagwayong pagkasulti, kinsa “ang mga babayeng nanaggaling” ug “ang mga babayeng nanambo sa mga bentana”?
11 “Ang mga babayeng nanaggaling mohunong sa pagtrabaho tungod kay sila diyutay na lamang”—apan sa unsang paagi? Ang mga ngipon tingali nangadaot na o gipang-ibot, nga diyutay na lamay nabilin kon duna pay nabilin. Ang pag-usap ug gahi nga pagkaon malisod o bug-os nga mohunong. “Ang mga babayeng nanambo sa mga bentana”—ang mga mata duyog sa salabotan nga pinaagi niini kita makakita—nangahanap, kondili man bug-os nga mongitngit.
12. (a) Sa unsang paagi “ang mga pultahan ngadto sa kadalanan gitakpan na”? (b) Unsay imong hunahuna bahin sa tigulang nga mga magmamantala sa Gingharian?
12 “Ug,” nagpadayon ang magtitigom, “ang mga pultahan ngadto sa kadalanan gitakpan na, sa dihang ang tingog sa galingan mohinay, ug adunay mobangon sa tingog sa langgam, ug ang tanang anak nga babaye sa honi mahinay.” (Ecclesiastes 12:4) Ang duha ka pultahan sa baba—ang mga ngabil—dili na kaayo makabuka o dili na gayod makabuka sa pagpadayag kon unsay anaa sa sulod sa “balay,” o lawas, niadtong dagko nag edad nga wala moalagad sa Diyos. Walay ikapadala ngadto “sa kadalanan” sa publikong kinabuhi. Bisan pa niana, komosta ang madasigong tigulang nga mga magmamantala sa Gingharian? (Job 41:14) Tingali hinay na silang molakaw gikan sa balay ug balay ug tingali ang uban maglisod sa pagsulti, apan sila sa pagkatinuod nanagdayeg kang Jah!—Salmo 113:1.
13. Giunsa paghubit sa magtitigom ang ubang mga suliran sa mga tigulang, apan unsay tinuod nga kahimtang sa edarang mga Kristohanon?
13 Ang tingog sa galingan mohinay sa dihang ang pagkaon usapon sa mga lagos nga wala nay mga ngipon. Diha sa iyang higdaanan ang usa ka tawong tigulang dili na makatulog ug maayo. Bisan ang pagtuwit-tuwit sa kalanggaman makatugaw kaniya. Diyutay na lamang ang awit nga iyang maawit, ug ang iyang pag-awit mahinay. “Ang tanang anak nga babaye sa honi”—ang mananoyng mga nota—“mahinay.” Ang igdulungog sa tigulang sa pagpamatig musika ug awit nga kantahon sa uban mahinay na. Hinunoa, ang edarang mga dinihogan ug ang ilang mga kauban, ang pipila usab dili na kaayo batan-on, nagpadayon sa pagpatugbaw sa ilang mga tingog sa mga awit sa pagdayeg sa Diyos diha sa Kristohanong mga tigom. Pagkadako sa atong kalipay nga anaa sila sa atong kiliran, nga nagbayaw kang Jehova diha sa kongregasyon!—Salmo 149:1.
14. Unsang mga kahadlok ang naghampak sa mga tigulang?
14 Pagkamakapasubo alang sa daghang tigulang, ilabina kadtong wala manumbaling sa Maglalalang! Nag-ingon ang magtitigom: “Oo, sila mahadlok bisan sa kon unsay hataas, ug adunay mga kalisang sa dalan. Ug ang kahoyng almendras namulak, ug ang dulon nagsaguyod sa paglakaw, ug ang alkapara namusikad sa bunga, tungod kay ang tawo naglakaw ngadto sa iyang dumalayon nga pinuy-anan ug ang nanagminatay naglibotlibot sa dalan.” (Ecclesiastes 12:5) Diha sa ibabaw sa taas nga hagdanan, daghan sa mga tigulang ang mahadlok nga mahulog. Bisan ang paghangad lang sa usa ka hataas nga butang makapalipong na nila. Kon kinahanglan man nilang mogawas sa naghuot-sa-tawo nga kadalanan, malisang sila sa paghunahuna nga masamad o atakehon sa mga kawatan.
15. Sa unsang paagi nga “ang kahoyng almendras namulak,” ug sa unsang paagi ang dulon “nagsaguyod sa paglakaw”?
15 Sa situwasyon sa usa ka tawong tigulang, “ang kahoyng almendras namulak,” tingali nagpaila nga ang iyang buhok ubanon, ug dayon moputi. Ang ubanong mga buhok manglarot sama sa puting mga bulak sa kahoyng almendras. Samtang siya “nagsaguyod sa paglakaw,” tingali nagtikubo nga ang mga bukton nagbitay o nanighawak nga baliko ang mga siko, siya kaamgid sa usa ka dulon. Apan, kon aduna may usa kanato nga sama niana ug panagway, maayong matikdan sa uban nga kita maoy sakop sa abtik, liksing panon sa dulon ni Jehova!—Tan-awa Ang Bantayanang Torre, Mayo 1, 1998, mga panid 8-13.
16. (a) Unsay gipaila sa ‘pagpamusikad sa mga bunga sa alkapara’? (b) Unsa ang “dumalayon nga pinuy-anan” sa tawo, ug unsay mga timaan sa nagsingabot nga kamatayon?
16 Ang tawong tigulang dili na kaayo ganahang mokaon, bisan pag ang pagkaon nga anaa sa iyang atubangan sama ka lami sa alkapara. Kini nga mga serali dugay nang gigamit sa pagpagana sa pagkaon. ‘Ang pagpamusikad sa mga bunga sa alkapara’ nagpaila nga sa dihang mawad-an nag gana sa pagkaon ang tawong tigulang, bisan kining prutasa dili na makapukaw sa iyang gana sa pagkaon. Kining mga butanga nagpakita nga siya nagkaduol na sa “iyang dumalayon nga pinuy-anan,” ang lubnganan. Kini mahimo niyang pinuy-anan sa walay kataposan kon siya napakyas sa paghinumdom sa iyang Maglalalang ug nangagpas sa daotang dalan nga sa ingon ang Diyos dili maghinumdom kaniya diha sa pagkabanhaw. Ang mga timaan sa nagsingabot nga kamatayon madayag gikan sa masulub-ong mga pagbakho ug mga pag-agulo sa mga mulo nga mogawas sa mga pultahan sa baba sa tigulang.
17. Sa unsang paagi “ang pisi nga plata” mabugto, ug unsay lagmit gihawasan sa “bulawan nga panaksan”?
17 Kita giawhag sa paghinumdom sa atong Maglalalang “sa dili pa mabugto ang pisi nga plata, ug magupok ang bulawan nga panaksan, ug mapusgay ang banga diha sa tubod, ug madugmok ang ligid-pangtubig sa biawan.” (Ecclesiastes 12:6) Ang “pisi nga plata” lagmit mao ang spinal cord. Piho gayod ang kamatayon kon kining katingalahang agianan sa puwersa sa mga paglihok sa utok madaot. Ang “bulawan nga panaksan” tingali nagpasabot sa utok, nga anaa sulod sa samag-panaksan nga bagolbagol, nga diha niini nakonektar ang spinal cord. Bulawan tungod sa pagkabililhon, ang utok kon mohunong sa pag-obra moresultag kamatayon.
18. Unsa ang mahulagwayong “banga diha sa tubod,” ug unsay mahitabo kon kini mapusgay?
18 “Ang banga diha sa tubod” mao ang kasingkasing, nga maoy modawat sa pag-agos sa dugo ug mopadala niinig balik aron mokanap sa tibuok lawas. Inigkamatay, ang kasingkasing mahimong sama sa usa ka buak nga banga, napusgay diha sa tubod tungod kay kini dili na makadawat, makapasulod, ug makabombag dugo nga hinungdanon alang sa kahimsog ug kalagsik sa lawas. Ang ‘nadugmok nga ligid-pangtubig sa biawan’ mohunong sa pagbiyo, nga magtapos sa pagkanap sa dugo nga makahatag ug kinabuhi. Busa gipadayag ni Jehova ang sirkulasyon sa dugo ngadto kang Solomon dugay na kaayo una pa napamatud-an sa ika-17ng-siglong doktor nga si William Harvey nga kini mokanap.
19. Sa unsang paagi ang mga pulong sa Ecclesiastes 12:7 ikapadapat inigkamatay?
19 Ang magtitigom midugang: “Dayon ang abog mobalik ngadto sa yuta ingon sa nahitabo sa sinugdanan ug ang espiritu mobalik ngadto sa matuod nga Diyos nga maoy naghatag niini.” (Ecclesiastes 12:7) Uban sa “ligid-pangtubig” nga nadugmok, ang tawhanong lawas, nga sa sinugdan gihimo gikan sa abog sa yuta, mobalik sa abog. (Genesis 2:7; 3:19) Ang kalag mamatay tungod kay ang espiritu, o puwersa-sa-kinabuhi, nga gihatag sa Diyos mobalik ngadto ug mopuyo uban sa atong Maglalalang.—Ezequiel 18:4, 20: Santiago 2:26.
Unsay Palaaboton Alang Niadtong Nahinumdom?
20. Unsay gihangyo ni Moises sa dihang miampo siya ingon sa narekord sa Salmo 90:12?
20 Maayo kaayong pagkapasundayag ni Solomon kon unsa ka hinungdanon ang paghinumdom sa atong Dakong Maglalalang. Sa pagkatinuod, dili lamang ingon niini nga mubo ug magubot nga kinabuhi ang nagpaabot alang niadtong nagbutang kang Jehova diha sa hunahuna ug bug-os-kasingkasing nga nagtuman sa iyang kabubut-on. Batan-on man sila o tigulang, sila adunay samang tinamdan kang Moises, kinsa miampo: “Tudloi kami sa pag-ihap sa among mga adlaw aron makabaton kami ug usa ka kasingkasing nga maalamon.” Ang mapainubsanong manalagna sa Diyos kinasingkasing nga nagtinguha nga si Jehova magpakita, o magtudlo, kaniya ug sa katawhan sa Israel sa pagpasundayag sa kaalam sa pagpabili ‘sa mga adlaw sa ilang mga tuig’ ug gamiton kini sa inuyonan sa Diyos nga paagi.—Salmo 90:10, 12.
21. Aron kita makaihap sa atong mga adlaw alang sa kahimayaan ni Jehova, unsay angay natong buhaton?
21 Angayng magmatinguhaon ilabina ang Kristohanong mga batan-on sa pagpamati sa tambag sa magtitigom sa paghinumdom sa Maglalalang. Pagkadako sa ilang kahigayonan sa paghatag ug balaang pag-alagad sa Diyos! Apan, bisag pila pay atong edad, kon kita makakat-on sa pag-ihap sa atong mga adlaw alang sa kahimayaan ni Jehova niining “panahon sa kataposan,” may purohan nga kita makapadayon sa pag-ihap niana sa walay kataposan. (Daniel 12:4; Juan 17:3) Aron makahimo niini, siyempre, kinahanglang atong hinumdoman ang atong Dakong Maglalalang. Kinahanglang atong tumanon usab ang atong bug-os nga obligasyon sa Diyos.
Unsaon Nimo Pagtubag?
◻ Nganong giawhag ang mga batan-on sa paghinumdom sa ilang Maglalalang?
◻ Unsa ang pipila ka panig-ingnan sa Kasulatan niadtong nahinumdom sa ilang Dakong Maglalalang?
◻ Unsa ang pipila ka epekto sa pagkatigulang nga gihubit ni Solomon?
◻ Unsay palaaboton niadtong nahinumdom kang Jehova?
[Mga hulagway sa panid 15]
Si David, ang binihag nga batang babayeng Israelinhon, si Ana, ug si Simeon nahinumdom kang Jehova
[Mga hulagway sa panid 16]
Ang tigulang nga mga Saksi ni Jehova malipayong naghatag ug balaang pag-alagad sa atong Dakong Maglalalang