Sugilanon sa Kinabuhi
Ang Pagkahibalo Kon Nganong Gitugotan sa Diyos ang Pag-antos Nag-usab sa Akong Kinabuhi
SUMALA SA GIASOY NI HARRY PELOYAN
Nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos? Kanang pangutanaha nakapatugaw kanako sukad sa akong pagkabata. Ang akong mga ginikanan kugihan, matinud-anon, ug interesado sa kaayohan sa pamilya. Apan ang akong amahan dili relihiyoso, ug ang akong inahan dili ra pod kaayo relihiyosa. Busa dili sila makahatag kanako ug tubag nianang pangutanaha.
MAS napalandong nako pag-ayo ang maong pangutana panahon ug human sa Gubat sa Kalibotan II, sa dihang ako anaa pa sa U.S. Navy sulod sa kapin sa tulo ka tuig. Human sa gubat, giasayn ako ngadto sa usa ka barko nga gipalawig ngadto sa Tsina aron maghatod ug mga hinabang. Ako miestar didto ug halos usa ka tuig ug akong nasaksihan ang pag-antos sa daghang tawo.
Ang mga Insek maoy kugihan, intelihente nga mga tawo. Apan daghan ang nakaagom ug grabeng kalisdanan tungod sa kakabos maingon man usab sa kapintasan nga gipahinabo sa Gubat sa Kalibotan II. Ako ilabinang natandog sa matahom nga mga bata, nga ang kadaghanan kanila kulang sa sustansiya ug nagkagidlay ang mga sapot, ug magpakilimos kanamo sa dihang kami mokawas sa baybayon.
Ngano?
Natawo ako sa 1925 ug nagdako sa California, T.B.A. Ako wala pa gayod makakita sukad ug sama nianang kahimtanga. Busa, kanunay kong gisukna ang akong kaugalingon, ‘Kon dunay labing gamhanan nga Maglalalang, nganong iyang tugotan ang maong mga kahimtang nga mosakit sa daghang tawo, ilabina sa inosenteng mga bata?’
Ako nahibulong usab kon nganong ang Diyos, kon siya naglungtad man ugaling, motugot nianang maong kalaglagan, dinaghang pagpatay, kamatayon, ug pag-antos nga nagsakit sa katawhan latas sa kasiglohan—ilabina panahon sa Gubat sa Kalibotan II, sa dihang kapin sa 50 ka milyong tawo ang namatay. Dugang pa, nianang gubata, nganong ang mga tawo sa samang relihiyon, nga gisibahan sa ilang mga klero, nagpinatyanay man tungod lang kay managlahi ang ilang nasyonalidad?
Ang Teleskopyo
Sa dihang ang Gubat sa Kalibotan II misugod niadtong 1939 ug nahitabo ang dinaghang pagpatay sa mga tawo, ako naghunahuna nga walay Diyos. Dayon, diha sa klase sa siyensiya sa hayskul, ang matag usa kanamo kinahanglang mogama ug usa ka butang nga may kalabotan sa siyensiya. Sanglit interesado ako sa astronomiya, ako naggama ug dakong teleskopyo nga may 20 sentimetros diametro nga salamin.
Aron magama kini nga teleskopyo, mipalit ako ug usa ka piraso nga salamin nga 2.5 sentimetros ang gibag-on ug 20 sentimetros ang gilapdon ug gilingin ang bildo ginamit ang glass cutter. Dayon akong gisugdan ang hagong trabaho sa pagliha sa salamin aron makagamag hulpa nga salamin. Kadto ang nakahurot sa akong tanang libreng panahon sa tibuok semestre. Sa dihang nahuman na ang salamin, akong gitaod kini diha sa taas nga metal nga tubo ug gitaoran ang teleskopyo ug mga lente nga lainlaig puwersa.
Sa walay-panganod ug walay-bulan nga kagabhion, akong gidala sa gawas sa unang higayon ang akong nahuman nga teleskopyo ug diha niana akong nakita ang mga bituon ug mga planeta sa atong solar nga sistema. Nahingangha ako sa kadaghan sa mga butang sa langit ug sa pagkaorganisado niining tanan. Dayon, labi pa akong nahingangha sa dihang akong nahibaloan nga pipila sa akong gihunahunang “mga bituon,” sa pagkatinuod, mga galaksiya diay nga sama sa atong Milky Way, nga ang matag galaksiya gilangkoban ug bilyonbilyong mga bituon.
Ako nagtuo nga ‘kining tanan dayag nga wala motungha nga silasila ra. Walay bisan unsang butang nga organisado ang sulagmang motungha. Ang uniberso organisado kaayo nga daw mopatim-aw nga kini gibuhat sa usa ka henyo. Aduna ba kahay Diyos nga naglalang niining tanan?’ Tungod sa akong nakita pinaagi sa teleskopyo akong gisalikway ang dogmatikong ateyistikanhong panghunahuna nga akong gituohan kaniadto.
Dayon gisukna ko ang akong kaugalingon: ‘Kon aduna gayoy usa ka Diyos nga gamhanan ug maalamon kaayo nga iyang nalalang kining katingalahang uniberso, dili ba niya matul-id ang makaluluoy nga kahimtang dinhi sa yuta? Sa panguna, nganong iyang gitugotan nga mahitabo kining tanang kaalaotan?’ Sa dihang akong gisukna kanang pangutanaha sa relihiyosong mga tawo, wala silay ikahatag nga makapatagbawng mga tubag.
Human sa hayskul ug pipila ka tuig sa kolehiyo, ako misulod sa U.S. Navy. Apan, ang mga tsaplin sa kasundalohan wala usab makatubag sa akong mga pangutana. Ang mga relihiyoso subsob nga moingon, “Ang mga buhat sa Ginoo misteryoso.”
Akong Gipadayon ang Pagpangita
Human sa akong pagbiya sa Tsina, nagpabilin gihapon ang akong mga pangutana bahin sa kon nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos. Kanunay kining naghasol sa akong hunahuna, ilabina sa dihang nakita nako ang mga sementeryo sa mga sundalo diha sa lainlaing mga isla nga among gihunongan sa among biyahe pagpauli latas sa Pasipiko. Halos ang tanan niana maoy mga lubnganan sa batan-ong mga lalaki nga nakaagom ug ahat nga kamatayon.
Sa dihang ako nakabalik na sa Tinipong Bansa ug gitugotan nga mogawas sa navy, gipadayon nako ang nahibiling usa ka tuig sa pag-eskuyla didto sa Harvard University sa Cambridge, Massachusetts. Human nianang tuiga ako nakagraduwar ug nakabatog usa ka silid o degree sa kolehiyo, apan wala ako mopauli sa California. Ako mihukom sa pagpuyo makadiyot sa Sidlakang Tinipong Bansa aron makaplagan ang mga tubag sa akong mga pangutana. Ako nagplano sa pag-adto sa New York City, diin daghan ang relihiyon, aron sa pagtambong sa pipila ka relihiyosong mga serbisyo ug mahibaloan kon unsay ilang pagtulon-an.
Sa New York, ang akong iyaan nga si Isabel Kapigian, nagdapit kanako sa pagpuyo sa iyang balay. Siya ug ang iyang duha ka anak babaye, si Rose ug Ruth, maoy mga Saksi ni Jehova. Tungod kay wala ko magtuo nga ako mainteresado sa ilang mga pagtulon-an, ako mitambong sa mga serbisyo sa laing mga relihiyon, nga nakig-estorya sa mga tawo ug nagbasa sa ilang literatura. Ako silang pangutan-on kon nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos, apan wala usab sila mahibalo sa tubag sa akong mga pangutana. Ako nakahinapos nga tingali wala gayoy Diyos.
Nakaplagan ang mga Tubag
Dayon akong gisukna ang akong iyaan ug ang iyang mga anak babaye kon mahimo ba akong mobasa sa ilang literatura aron mahibaloan kon unsay gituohan sa mga Saksi ni Jehova. Sa dihang akong gibasa ang ilang mga publikasyon, nasabtan dayon nako nga ang mga Saksi lahi kaayo sa ubang mga relihiyon. Ang mga tubag naggikan sa Bibliya ug makapatagbaw kaayo. Sa mubong panahon, natubag ang akong mga pangutana bahin sa kon nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos.
Dili lamang kana, kondili akong namatikdan usab nga gisuportahan sa mga Saksi ni Jehova ang ilang gibase-sa-Bibliya nga mga tubag pinaagi sa pagkinabuhi nga kaharmonya sa ilang gituohan. Pananglitan, akong gipangutana ang akong iyaan kon unsay gibuhat sa batan-ong mga Saksi ni Jehova sa Alemanya panahon sa Gubat sa Kalibotan II. Miduyog ba sila sa armadong kasundalohan didto, nga miingon “Heil Hitler!,” ug misaludo sa swastika nga bandera? Ang iyang tubag maoy wala, wala nila buhata kana. Ug tungod sa ilang neyutral nga baroganan, sila gipadala sa mga kampo konsentrasyon, diin daghan kanila ang gipamatay. Gisaysay niya nga panahon sa gubat ang baroganan sa mga Saksi ni Jehova bisan asa managsama—sila neyutral. Bisan sa demokratikanhong mga nasod, ang batan-ong mga lalaki sa mga Saksi ni Jehova gibalhog sa bilanggoan tungod sa ilang neyutral nga baroganan.
Dayon gihangyo ako sa akong iyaan sa pagbasa sa Juan 13:35, nga nag-ingon: “Pinaagi niini ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an, kon kamo adunay gugma sa inyong taliwala.” Ang matuod nga mga Kristohanon kinahanglang makabaton nianang maong ilhanan sa gugma bisan asang nasora sila nagpuyo. Dili gayod sila moanib sa bisan unsang naggubatay nga mga nasod, nga nagpinatyanay tungod kay managlahi ang ilang nasyonalidad! Siya nangutana: “Mahanduraw ba nimo si Jesus ug ang iyang mga tinun-an nga mianib sa nagkontrahay nga mga pundok diha sa mga gubat sa Roma, nga nagpinatyanay sa usag usa?”
Gihangyo usab niya ako nga basahon ang 1 Juan 3:10-12. Kini nag-ingon: “Ang mga anak sa Diyos ug ang mga anak sa Yawa dayag niining butanga: Ang matag usa nga wala magpadayon sa pagbuhat ug pagkamatarong wala magagikan sa Diyos, ni siya nga wala mahigugma sa iyang igsoon. . . . Kita kinahanglang magbaton ug gugma alang sa usag usa; dili sama kang Cain, nga naggikan sa usa nga daotan ug nagpatay sa iyang igsoon.”
Ang pagtulon-an sa Bibliya bahin niining butanga tin-aw gayod. Ang matuod nga mga Kristohanon naghigugmaay sa usag usa, bisan haing nasora sila nagpuyo. Busa, dili gayod sila makahimo sa pagpatay sa ilang kaugalingong espirituwal nga mga igsoon o sa pagpatay kang bisan kinsa. Kana ang hinungdan kon nganong si Jesus nakasulti bahin sa iyang mga sumusunod: “Sila dili bahin sa kalibotan, ingon nga ako dili bahin sa kalibotan.”—Juan 17:16.
Kon Nganong Gitugotan
Wala madugay akong nakat-onan nga ang Bibliya nagsulti kanato kon nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos. Kini nagsaysay nga sa dihang gilalang sa Diyos ang atong unang mga ginikanan, iyang gibuhat sila nga hingpit ug gibutang sila sa paraisong tanaman. (Genesis 1:26; 2:15) Iyang gihatagan usab sila ug usa ka tilinguhaon kaayong gasa—kagawasan sa pagpili. Apan kinahanglang gamiton nila kanang maong katakos sa hustong paagi. Kon ilang sugton ang Diyos ug iyang mga balaod, sila padayong magkinabuhi sa kahingpitan diha sa usa ka paraiso. Ilang pasangkaron ang mga utlanan niana nga paraiso hangtod nga ang tibuok yuta mahimong paraiso. Ang ilang mga kaliwat mahimong hingpit usab, aron sa ngadtongadto, kining yutaa mahimong usa ka mahimayaong paraiso nga puy-an sa hingpit, malipayong katawhan.—Genesis 1:28.
Apan, kon si Adan ug Eva mopili sa pagkinabuhing independente sa Diyos, nan dili na niya tugotan nga magpadayon sila sa pagkinabuhi diha sa kahingpitan. (Genesis 2:16, 17) Ikasubo alang sa katawhan, wala gamita sa hustong paagi sa atong unang mga ginikanan ang ilang kagawasan sa pagpili ug mipili sila sa pagkahimong independente sa Diyos. Sila gihulhogan sa rebelyosong espiritung linalang nga nailhang Satanas nga Yawa. Iyang gipangandoy ang pagkaindependente sa Diyos ug ang pagsimba nga angayng ihatag lamang ngadto sa Diyos.—Genesis 3:1-19; Pinadayag 4:11.
Busa si Satanas nahimong “diyos niini nga sistema sa mga butang.” (2 Corinto 4:4) Ang Bibliya nag-ingon: “Ang tibuok kalibotan nailalom sa gahom sa usa nga daotan.” (1 Juan 5:19) Si Jesus nagtawag kang Satanas nga “magmamando niining kalibotana.” (Juan 14:30) Ang pagkadili-masinugtanon ni Satanas ug sa atong unang mga ginikanan miresulta sa pagkadili-hingpit, kapintasan, kamatayon, kaguol, ug pag-antos sa tanang katawhan.—Roma 5:12.
“Dili Iya sa Tawo”
Aron ipakita kon sa unsang paagi ang dili pagsunod sa mga balaod sa Maglalalang makaapektar sa tawhanong pamilya, gitugotan sa Diyos ang mga sangpotanan niini sulod sa libolibong katuigan. Kini nga yugto sa panahon naghatag ug igong kahigayonan sa tanang katawhan sa pagdawat nga tinuod ang gisulti sa Bibliya: “Dili iya sa yutan-ong tawo ang iyang dalan. Dili iya sa tawo nga nagalakaw bisan ang pagtultol sa iyang lakang. Tul-ira ako, Oh Jehova.”—Jeremias 10:23, 24.
Karon, latas sa kasiglohan, atong nakita nga ang pagmando nga independente sa Diyos miresulta sa kapakyasan. Busa, katuyoan sa Diyos nga taposon ang makadaot nga eksperimento sa tawo sa pagkinabuhing independente kaniya ug sa iyang mga balaod.
Usa ka Kahibulongang Umaabot
Gipakita sa mga tagna sa Bibliya nga sa dili na madugay ang Diyos magtapos niining mapintas nga sistema sa mga butang: “Sa dili na madugay, ug ang daotan mawala na . . . Apan ang mga maaghop magapanag-iya sa yuta, ug sila makakaplag gayod sa ilang tumang kalipay sa kadagaya sa pakigdait.”—Salmo 37:10, 11.
Ang tagna sa Daniel 2:44 nag-ingon: “Sa mga adlaw nianang mga haria [tanang matang sa pagmando nga naglungtad karon] ang Diyos sa langit magatukod ug usa ka gingharian nga dili gayod malumpag. Ug ang maong gingharian dili igapasa ngadto sa lain nga katawhan. Kini magadugmok ug magatapos niining tanang gingharian, ug kini mobarog hangtod sa panahong walay tino.” Dili na gayod tugotan pa nga molungtad ang tawhanong pagmando. Ang tibuok yuta mandoan sa Gingharian sa Diyos. Ilalom sa administrasyon niini, ang tibuok yuta himoong usa ka paraiso ug ang katawhan mouswag sa kahingpitan nga magkinabuhi sa walay kataposan diha sa kalipay. Ang Bibliya nagsaad: “Pagapahiran [sa Diyos] ang tanang luha gikan sa ilang mga mata, ug ang kamatayon mawala na, ni may pagbangotan ni pagtiyabaw ni may kasakit pa.” (Pinadayag 21:4) Pagkakahibulongang umaabot ang giandam sa Diyos kanato!
Usa ka Lahi nga Kinabuhi
Ang pagkakaplag sa makapatagbawng mga tubag sa akong mga pangutana nag-usab sa akong kinabuhi. Sukad niadto, buot kong mag-alagad sa Diyos ug motabang sa uban nga makaplagan kini nga mga tubag. Akong nasabtan ang pagkaseryoso sa giingon sa 1 Juan 2:17: “Ang kalibotan [kining presenteng sistema sa mga butang nga gimandoan ni Satanas] nagakahanaw ingon man ang tinguha niini, apan siya nga nagabuhat sa kabubut-on sa Diyos magpabilin hangtod sa kahangtoran.” Buot ko gayod ang walay kataposang kinabuhi diha sa bag-ong kalibotan sa Diyos. Ako nakahukom sa pagpuyo sa New York ug misugod sa pagpakig-uban sa kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova didto, ug ako dihay daghang maayong mga kasinatian sa pagtabang sa uban nga makakat-on bahin sa akong nakat-onan.
Sa 1949, akong nahimamat si Rose Marie Lewis. Siya, ang iyang inahan nga si Sadie, ug ang iyang unom ka igsoong babaye maoy mga Saksi ni Jehova. Si Rose nag-alagad sa Diyos nga bug-os-panahon diha sa buluhatong pagsangyaw. Aduna siyay daghang maayong mga hiyas, ug dihadiha ako siyang nagustohan. Naminyo kami niadtong Hunyo 1950 ug nagpuyo sa New York. Malipayon kami sa among gibuhat ug nagmaya diha sa paglaom nga mabuhing walay kataposan sa bag-ong kalibotan sa Diyos.
Sa 1957, si Rose Marie ug ako gidapit sa pag-alagad nga bug-os panahon sa tibuok-kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova, sa Brooklyn New York. Niadtong Hunyo 2004 kami 54 ka tuig nang malipayon nga magtiayon, 47 nianang mga tuiga ang gigugol namo sa hedkuwarter sa Brooklyn. Kadto maoy malipayong mga tuig sa pag-alagad kang Jehova ug sa pagpakigtambayayong sa libolibong isigkamagtutuo.
Akong Kinagrabehang Pag-antos
Ikasubo, sa sayong bahin sa Disyembre 2004, si Rose Marie nadayagnos nga may kanseron nga tumor diha sa usa sa iyang mga baga. Ang mga doktor nagkauyon nga kini paspas kaayong mitubo ug kinahanglang kuhaon. Gihimo ang operasyon sa ulahing bahin sa Disyembre, ug mga usa ka semana human niana, ang siruhano misulod sa kuwarto ni Rose sa ospital samtang ako atua didto ug miingon: “Rose Marie, pauli na! Maayo ka na!”
Apan, pipila lamang ka adlaw human makapauli, si Rose Marie mibatig tumang kasakit sa iyang tiyan ug sa ubang parte sa iyang lawas. Nagpadayon ang kasakit, busa siya mibalik sa ospital alang sa dugang mga pagsusi. Nakaplagan nga tungod sa usa ka hinungdan, ang pipila sa iyang hinungdanong mga organo adunay mga nanibug-ok nga dugo nga nakapugong niini nga mga organo sa pagkuha ug gikinahanglang oksiheno. Gihimo sa mga doktor ang tanang posibleng mahimo sa tawo aron mahatagan kinig solusyon apan wala molampos. Pipila lamang ka semana sa ulahi, sa Enero 30, 2005, akong naagoman ang labing makapaguol nga hitabo sa akong kinabuhi. Ang akong minahal nga Rose Marie namatay.
Nianang panahona, ako mag-80 anyos na ug nakakita sa pag-antos sa mga tawo sa tibuok kong kinabuhi, apan lahi kini. Si Rose Marie ug ako maoy, ingon sa gisulti sa Bibliya, “usa ka unod.” (Genesis 2:24) Akong nakita ang pag-antos sa uban ug ako mismo nag-antos sa dihang namatay ang akong mga higala ug mga paryente. Apan ang pag-antos nga akong naagoman sa pagkamatay sa akong asawa mas grabe kaayo ug dugay mawala. Akong nasabtan karon sa bug-os kon unsa ka dakong kasub-anan ang dugay nang gibati sa tawhanong pamilya tungod sa kamatayon sa mga minahal sa kinabuhi.
Bisan pa niana, ang akong pagsabot bahin sa tinubdan sa pag-antos ug kon sa unsang paagi kini taposon nakahatag kanakog kahupayan. Ang Salmo 34:18 nag-ingon: “Si Jehova haduol niadtong mga dugmok ug kasingkasing; ug siya magaluwas niadtong mga nahugno sa espiritu.” Ang gikinahanglan aron makalahutay niini nga pag-antos mao ang pagkahibalo nga ang Bibliya nagtudlo nga adunay pagkabanhaw, nga kadtong anaa sa mga lubnganan mogula ug adunay kahigayonan nga mabuhi sa walay kataposan diha sa bag-ong kalibotan sa Diyos. Ang Buhat 24:15 nag-ingon: “Aduna unyay pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.” Gihigugma pag-ayo ni Rose Marie ang Diyos. Nakaseguro ako nga gihigugma usab siya sa Diyos ug iyang hinumdoman si Rose Marie ug banhawon siya sa Iyang tinudlong panahon, ug ako naglaom nga haduol na gayod kini.—Lucas 20:38; Juan 11:25.
Bisan tuod dako ang kaguol gumikan sa pagkamatay sa usa ka minahal, apan mas dako ang kalipay sa pagsugat sa usa ka minahal diha sa pagkabanhaw. (Marcos 5:42) Ang Pulong sa Diyos nagsaad: “Ang imong mga patay mangabuhi. . . . Ang yuta magtugot bisan niadtong walay gahom sa kamatayon nga mahimugso.” (Isaias 26:19) Daghan sa “mga matarong” nga gihisgotan sa Buhat 24:15 lagmit mao ang unang banhawon. Pagkanindot unya nianang panahona! Ug lakip niadtong banhawon mao si Rose Marie. Abiabihon gayod siya sa iyang mga minahal! Pagkamakapatagbaw unya nianang panahona nga magkinabuhi diha sa usa ka kalibotan diin wala nay pag-antos!
[Mga hulagway sa panid 9]
Akong nasaksihan ang pag-antos samtang naasayn sa Tsina
[Mga hulagway sa panid 10]
Sukad sa 1957, ako nag-alagad sa hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn
[Hulagway sa panid 12]
Ako naminyo kang Rose Marie sa 1950
[Hulagway sa panid 13]
Sa among ika-50 nga anibersaryo, niadtong 2000