Ang Pagkadili-kasaligan sa Tambag sa “mga Eksperto”
ITAYP ang mga pulong nga “parenting” ug “advice” sa research sa kompiyuter nga konektado sa Internet, ug kapin sa 26 ka milyong reperensiya ang imong makita dihadiha. Kon ikaw mogugol lamang ug usa ka minuto sa pagsusi ug pagbasa sa matag usa, dangtan kag daghang tuig nga dili gani nimo kini mahuman ug basa.
Sa wala pa ang mga espesyalista ug sikolohista sa mga bata ug ang Internet, asa man nagpatambag ang mga ginikanan? Sagad nga sa ilang suod nga mga paryente. Ang mga inahan, amahan, iyaan, ug mga uyoan anaa kanunay sa paghatag ug tambag ug tabang nga salapi, ug sa pag-atiman sa mga bata. Apan sa daghang nasod, ang pagpamalhin sa daghan kaayong tawo gikan sa kabaryohan ngadto sa siyudad halos nakabugto sa bugkos sa mga pamilya. Komon kaayo karon nga ang daghang inahan ug amahan nag-inusara lamang sa pag-abaga sa malisod nga tahas sa pagkaginikanan.
Sa walay duhaduha usa kini ka rason kon nganong ang negosyo sa pag-atiman sa mga bata kusog kaayong miuswag. Ang laing rason mao ang kaylap nga pagtuo sa siyensiya. Sa ulahing bahin sa katuigan sa 1800, ang mga Amerikano nagsugod na sa pagkakombinsir nga ang siyensiya makapauswag sa tanang bahin sa tawhanong kinabuhi. Lakip na niini ang pag-atiman sa mga bata. Busa sa dihang ang American National Congress of Mothers nagmulo atubangan sa publiko maylabot sa “pagkawalay-katakos sa mga ginikanan” niadtong 1899, daghang siyentipikanhon konohay nga mga eksperto ang nanungha dayon. Sila nagsaad nga motabang sa naglisod nga mga inahan ug amahan sa pagmatuto sa ilang mga anak.
Pagpangitag Tambag Diha sa mga Basahon
Apan, unsay nalampos niining mga ekspertoha? Ang mga ginikanan ba karon wala na kaayo mabalaka ug mas nasangkapan na sa pagmatuto sa ilang mga anak kon itandi kaniadto? Sumala sa bag-ong surbi sa Britanya, sila mabalak-on gihapon. Kini nagbutyag nga mga 35 porsiyento sa mga ginikanan nga may gagmayng mga bata nangita pa gihapon ug tambag nga ilang masaligan. Ang uban mibati nga wala na silay mahimo gawas sa pagsunod sa ilang kinaugalingong mga paagi.
Sa iyang librong Raising America: Experts, Parents, and a Century of Advice About Children, gisusi ni Ann Hulbert ang rekord sa propesyonal nga mga basahon bahin sa pagmatuto sa mga anak. Si Hulbert, nga usa usab ka inahan sa duha ka bata, nag-ingon nga pipila ra gayod ka tambag sa mga eksperto ang gipasukad sa tinuod nga siyensiya. Sa aktuwal, ang ilang tambag dayag nga mas naimpluwensiyahan sa ilang kaugalingong kasinatian sa kinabuhi inay nga gipasukad sa napamatud-ang mga impormasyon. Kon susihon, maorag ang kadaghanan sa ilang gisulat maoy sumala lamang sa uso, nagkasumpaki, ug usahay makapakurat kaayo.
Busa unsa may kahimtang karon sa mga ginikanan? Sa prangka, daghan gihapon ang nalibog tungod sa nagkadaghang tambag, opinyon, ug nagkasumpaking mga hunahuna. Hinunoa, dili tanang ginikanan mibati nga sila walay giya. Ang mga ginikanan sa tibuok kalibotan nagapahimulos sa usa ka karaang tinubdan sa kaalam nga napamatud-an gihapon nga usa ka tuboran sa kasaligang tambag, sama sa hisgotan sa mosunod nga artikulo.