SUGILANON SA KINABUHI
Si Jehova ‘Nagtul-id sa Akong mga Agianan’
KAS-A, usa ka batabatang brader ang nangutana nako, “Unsay imong paboritong teksto?” Dihadiha, mitubag ko, “Proverbio 3, bersikulo 5 ug 6, nga nag-ingon: ‘Salig kang Jehova sa bug-os nimong kasingkasing, ug ayawg salig sa kaugalingon nimong pagsabot. Sa tanan nimong dalan konsideraha siya, ug tul-iron niya ang imong mga agianan.’” Oo, gitul-id gyod ni Jehova ang akong mga agianan. Sa unsang paagi?
ANG AKONG GINIKANAN NAGTABANG NAKO NGA MAKAPLAGAN ANG HUSTONG DALAN
Ang akong ginikanan nakakat-on sa kamatuoran sa katuigan sa 1920 sa wala pa sila maminyo. Natawo ko niadtong 1939. Sa bata pa ko, nagpuyo mi sa England, ug mokuyog ko sa akong ginikanan ngadto sa mga tigom. Sa ulahi, nagpaenrol ko sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo. Hangtod karon, mahinumdom pa ko sa akong unang pakigpulong. Kinahanglan kong mopatong ug kahon aron dili ko matabonan sa speaker’s stand. Sayis anyos ko niadtong tungora ug gikulbaan kaayo ko nga nagtan-aw sa tanang hamtong nga igsoon nga naminaw.
Nagsangyaw sa kadalanan uban sa akong ginikanan
Si Papa magtayp ug simpleng presentasyon diha sa kard nga akong magamit sa pagsangyaw. Otso anyos ko dihang sa unang higayon, nag-inusara ko sa pagpanuktok sa usa ka balay. Puwerte nakong lipaya dihang gibasa sa tagbalay ang akong kard ug dihadiha gidawat ang librong “Pasagdi Ang Diyos Maminatud-on”! Midagan ko ngadto kang Papa aron sultian siya. Ang ministeryo ug ang mga tigom nakapalipay nako ug nakatabang nako nga maugmad ang akong tinguha nga moalagad kang Jehova nga bug-os panahon.
Mas natandog ko sa kamatuoran sa Bibliya human ko kuhai ni Papa ug subskripsiyon sa Bantayanang Torre. Basahon dayon nako ang kada magasin nga moabot. Midako ang akong pagsalig kang Jehova ug sa ngadtongadto, nagpahinungod ko kaniya.
Niadtong 1950, ang among pamilya mga delegado sa Theocracy’s Increase nga Asembliya sa New York. Pagka-Huwebes, Agosto 3, ang tema maoy “Missionary Day.” Nianang adlawa, si Brader Carey Barber, kinsa sa ulahi nahimong membro sa Nagamandong Lawas, maoy naghatag sa pakigpulong sa bawtismo. Human niya isukna sa mga kandidato sa bawtismo ang duha ka pangutana sa kataposan sa iyang pakigpulong, mitindog ko ug miingon, “Oo!” Onse anyos ko niadtong tungora, pero nahibalo ko nga gihimo nako ang usa ka importanteng desisyon. Galing lang, nahadlok kong motuslob sa tubig kay dili pa ko kamao molangoy. Giubanan ko sa akong uyoan sa swimming pool, ug gipasaligan ko niya nga wala koy angayng kabalak-an. Sa tinuoray lang, dali ra kaayong nahuman ang pagbawtismo nako nga wala gani modapat ang akong tiil sa salog sa swimming pool. Gipasa ko gikan sa usa ka brader ngadto sa lain. Ang usa nagbawtismo nako ug ang lain nag-alsa nako gikan sa pool. Sukad nianang importante nga adlaw, si Jehova padayong nagtul-id sa akong mga agianan.
MIDESISYON NGA MOSALIG KANG JEHOVA
Pagkahuman nakog eskuwela, gusto nakong magpayunir. Pero gipresyur ko sa akong mga maestro nga moeskuwela sa unibersidad, ug nadala ko. Apan wala madugay, nakaamgo ko nga dili ko makapabiling lig-on sa kamatuoran ug sa samang higayon magpokus sa akong pag-eskuwela, busa nakadesisyon ko nga moundang. Ako ning giampo kang Jehova, ug nagsulat ko sa akong mga maestro, nga matinahorong nagpatin-aw kanila nga moundang ko sa kataposan nianang unang tuig nako sa pag-eskuwela. Uban ang bug-os nga pagsalig kang Jehova, nagpayunir dayon ko.
Pagka-Hulyo 1957, nagsugod ko pagpayunir sa lungsod sa Wellingborough. Akong gipangutana ang mga brader sa London Bethel kon kinsay ilang ikarekomendar nga eksperyensiyadong payunir nga brader nga puwede nakong makauban. Ilang girekomendar si Brader Bert Vaisey, kinsa nagtudlo nakog daghang butang. Siya dasig nga magsasangyaw ug gitabangan ko niya nga makabaton ug maayong eskedyul sa pagsangyaw. Ang kongregasyon may walo lang ka magmamantala—unom ka tigulang nga sister, si Brader Vaisey, ug ako. Ang pagpangandam ug pagpakigbahin sa tanang tigom naghatag nakog daghang kahigayonan sa pagpalig-on sa akong pagsalig kang Jehova ug sa pagpahayag sa akong pagtuo.
Human ko maprisog kadali tungod sa pagdumili nga magsundalo, nakaila nako si Barbara, usa ka espesyal payunir. Naminyo mi niadtong 1959, ug andam ming moadto bisag asa iasayn. Sa sinugdan, giasayn mi sa Lancashire, sa amihanan-kasadpang England. Dayon pagka-Enero 1961, gidapit ko nga moeskuwelag usa ka bulan sa Kingdom Ministry School sa London Bethel. Human niana, nasorpresa ko kay giasayn ko sa nagapanawng buluhaton. Sulod sa duha ka semana, gibansay ko sa usa ka eksperyensiyadong tigdumala sa sirkito sa siyudad sa Birmingham, ug ilang gipauban nako si Barbara. Dayon, miadto na mi sa among asaynment sa mga probinsiya sa Lancashire ug Cheshire.
WALA GYOD MI MASAYOP SA PAGSALIG KANG JEHOVA
Samtang nagbakasyon mi niadtong Agosto 1962, nakadawat mig sulat gikan sa sangang buhatan. Gisukipan nig application form para sa Gilead! Human namo ni iampo, gipil-apan namo ni Barbara ang form ug gipadala dayon namo nig balik sa sangang buhatan. Lima ka bulan sa ulahi, nagpaingon na mi sa Brooklyn, New York, aron moeskuwela sa ika-38 nga klase sa Gilead—10 ka bulan nga kurso sa teokratikanhong edukasyon.
Sa Gilead, daghan mig nakat-onan bahin sa Pulong sa Diyos, sa iyang organisasyon, ug sa tibuok kalibotang panag-igsoonay. Mga 25 anyos pa mi niadtong panahona, ug daghan mig nakat-onan sa among mga klasmet. Pribilehiyo nako nga makauban kada adlaw sa akong asaynment sa trabaho si Brader Fred Rusk, usa sa among mga instruktor. Ang usa ka talagsaong leksiyon nga iyang gipasiugda mao ang kanunayng paghatag ug matarong nga tambag, sa ato pa, seguroon nga ang tambag ibase gyod sa Kasulatan. Apil niadtong mihatag ug mga lektyur panahon sa among klase mao ang eksperyensiyadong mga brader sama kang Nathan Knorr, Frederick Franz, ug Karl Klein. Ug daghan mig nakat-onan sa pagkamapainubsanon ni Brader A. H. Macmillan, kinsa mihatag ug lektyur bahin sa giya ni Jehova panahon sa yugto sa pagsulay gikan sa 1914 ngadto sa sayong bahin sa 1919!
KAUSABAN SA ASAYNMENT
Sa hapit nang matapos ang kurso, kami ni Barbara giingnan ni Brader Knorr nga iasayn mi sa Burundi, sa Africa. Nagdali mig adto sa librarya sa Bethel aron tan-awon sa Tinuig nga Basahon kon pilay magmamantala sa Burundi. Pero wala mi nakitang report nga dunay mga magmamantala nianang nasora! Oo, moadto mi sa lugar nga wala pa masangyawi, nga nahimutang sa kontinente nga dili mi pamilyar. Nabalaka kaayo mi! Pero human sa kinasingkasing nga pag-ampo, wala na kaayo mi mabalaka.
Sa among bag-ong asaynment, ang tanan lahi kaayo sa among naandan—ang klima, kultura, ug pinulongan. Kinahanglan ming magtuon ug French. Kinahanglan sab ming mangitag puy-anan. Duha ka adlaw human sa among pag-abot, usa sa among mga klasmet sa Gilead, si Harry Arnott, mihapit namo sa pagbalik niya sa iyang asaynment sa Zambia. Gitabangan mi niya sa pagpangitag apartment, nga nahimo namong unang missionary home. Wala madugay, nakasinati mig pagsupak gikan sa lokal nga mga awtoridad, kinsa walay nahibaloan bahin sa mga Saksi ni Jehova. Giganahan na unta mi sa among asaynment, pero giingnan mi sa mga awtoridad nga dili mi puwedeng magpabilin kon wala mi balidong work permit. Makapaguol, kinahanglan ming mobalhin ug mo-adjust sa bag-ong nasod, ang Uganda.
Nahadlok mi pag-abot namo sa Uganda kay wala mi visa, pero misalig mi kang Jehova. Gipatin-aw sa usa ka Canadian nga brader, nga need greater sa Uganda, ang among situwasyon ngadto sa immigration officer, ug gihatagan mig pipila ka bulan aron makaaplay ug mahimong legal ang among pagpuyo didto. Tungod niining positibo nga hitabo, nakita namo nga si Jehova nagatabang namo.
Ang mga kahimtang sa among bag-ong asaynment lahi kaayo nianang sa Burundi. Diha nay ginahimong pagsangyaw sa Uganda, bisag 28 lang ang Saksi sa tibuok nasod. Sa teritoryo, daghan ang makasultig Iningles. Pero naamgohan dayon namo nga aron matabangan namo ang mga interesado nga mouswag, kinahanglan ming mokat-on ug bisag usa sa daghang lumad nga pinulongan. Nagsugod mig sangyaw sa siyudad sa Kampala, diin daghan ang nagsultig Luganda, ug nakadesisyon mi nga magtuon niana nga pinulongan. Gidangtan ug pipila ka tuig una mi nahimong larino, pero nakatabang gyod ni namo nga mahimong mas epektibo sa ministeryo! Mas nasabtan namo ang espirituwal nga panginahanglan sa among mga Bible study. Tungod niana, gibuksan nila ang ilang kasingkasing ug gisulti ang ilang gibati bahin sa ilang nakat-onan.
MGA PAGBIYAHE
Sa among mga biyahe sa Uganda
Ang among kalipay sa pagkakaplag ug mapainubsanong mga tawo nga madinawaton sa kamatuoran nadugangan tungod sa laing wala damhang pribilehiyo—ang pag-alagad diha sa nagapanawng buluhaton sa tibuok nasod. Ubos sa pagdumala sa sangang buhatan sa Kenya, mibiyahe mi sa tibuok nasod aron sa pagpangitag mga lugar nga labawng gikinahanglan ang mga espesyal payunir. Kadaghan namo nasinati ang talagsaong pagkamaabiabihon sa mga tawo nga wala pa makahibalag sukad ug mga Saksi. Abiabihon mi nila pag-ayo ug andaman pa ganig pagkaon.
Misunod ang lahi nga matang sa biyahe. Gikan sa Kampala, mibiyahe kog duha ka adlaw sa tren paingon sa pantalan sa Mombasa, sa Kenya, ug dayon misakay kog barko paingon sa Seychelles, usa ka grupo sa mga isla sa Indian Ocean. Dayon gikan sa 1965 ngadto sa 1972, mouban si Barbara nako sa regular nga pagbisita ngadto sa Seychelles. Nianang panahona, ang duha ka magmamantala nahimong grupo, ug dayon nahimong kongregasyon. Gibisita sab nako ang mga igsoon sa Eritrea, Ethiopia, ug Sudan.
Ang politikal nga kahimtang sa Uganda nausab dihang may nahitabong kudeta. Ang misunod nga mga tuig lisod kaayo, ug nakat-onan nako nga maayo gyong mosunod sa sugo nga “ibayad . . . sa Cesar ang iya sa Cesar.” (Mar. 12:17) Dihay higayon nga ang tanang foreigner nga nagpuyo sa Uganda kinahanglang magparehistro sa presinto nga kinadul-an sa ilang gipuy-an. Mituman dayon mi. Pipila ka adlaw sa ulahi, samtang nagdrayb mi agi sa Kampala, ako ug ang akong kaubang misyonaryo gipahunong sa mga polis. Gikulbaan kaayo mi! Giakusahan mi nila nga mga espiya kuno mi, ug ila ming gidala sa central police station diin among gipatin-aw nga kami malinawong mga misyonaryo. Giingnan namo sila nga nakarehistro na mi sa presinto, pero wala sila maminaw. Gidakop mi nila ug gidala sa presinto nga kinadul-an sa missionary home. Nahuwasan kaayo mi dihang ang desk officer, kinsa nahibalo nga narehistro na mi, nakaila namo ug giingnan ang mga polis nga nagdakop namo nga buhian mi!
Niadtong mga panahona, sagad makulbaan mi inig-agi namo sa tsekpoint sa militar, ilabina kon pahunongon mi sa hubog nga mga sundalo. Pero matag higayon, moampo mi, ug mawala ang among kakulba dihang paagion ra mi nila. Galing lang, niadtong 1973, ang tanang foreigner nga misyonaryo gipapahawa sa Uganda.
Naghimog kopya sa Atong Ministeryo sa Gingharian, sa sangang buhatan sa Abidjan, Côte d’Ivoire
Nakadawat na pod mig laing asaynment, niining higayona, sa Côte d’Ivoire, West Africa. Dako na sab ning kausaban para namo: kinahanglan ming maanad sa bag-ong kultura, pirme na pong magsulti ug French, ug mopasibo sa kinabuhi uban sa mga misyonaryo nga lainlaig kagikan! Pero sa makausa pa, nakita namo ang giya ni Jehova dihang ang mapainubsanon, sinserong mga tawo misanong dayon sa maayong balita. Nakita namo kon sa unsang paagi ang among pagsalig kang Jehova nagtul-id sa among mga agianan.
Dayon, si Barbara nadayagnos nga may kanser. Kadaghan mi mipauli sa Europe aron magpatambal. Pero pagka-1983, among naamgohan nga dili na namo mahimo ang among asaynment sa Africa. Nadismayar kaayo mi!
MGA KAUSABAN SA KAHIMTANG
Migrabe ang kanser ni Barbara samtang nag-alagad mi sa London Bethel, ug ngadtongadto siya namatay. Wala gyod ko pasagdi sa pamilyang Bethel. Dihay magtiayon nga ilabinang nakatabang nako nga maka-adjust ug padayong mosalig kang Jehova. Sa ulahi, nakaila nako si Ann, usa ka commuter Bethelite nga espesyal payunir kaniadto ug nahigugma pag-ayo kang Jehova. Naminyo mi niadtong 1989, ug sukad niadto, nag-alagad mi sa London Bethel.
Kauban si Ann atubangan sa gitukod nga bag-ong Bethel sa Britain
Gikan sa 1995 ngadto sa 2018, nakapribilehiyo ko sa pag-alagad ingong representante sa hedkuwarter (kaniadto gitawag ug zone overseer), nga nakaduaw sa halos 60 ka nasod. Sa matag usa niana, nakita nako nga gipanalanginan ni Jehova ang iyang mga alagad ubos sa lainlaing kahimtang.
Niadtong 2017, sa usa sa among mga pagduaw, nakabalik ko sa Africa. Nalipay kaayo ko nga makita ni Ann ang Burundi sa unang higayon, ug nahingangha mi sa pag-uswag sa buluhaton didto! Sa mismong karsada diin namalaybalay ko niadtong 1964, duna nay nindot nga pasilidad sa Bethel. Ug karon, duna nay kapig 15,500 ka magmamantala didto.
Nalipay kaayo ko dihang nakita nako ang listahan sa mga nasod nga akong duawon niadtong 2018. Apil niana ang Côte d’Ivoire. Pag-abot namo sa Abidjan, ang kaulohan, mora kog mipauli sa amoa. Samtang nagtan-aw ko sa directory sa telepono, nakita nako nga ang nagpuyo sa katapad namo nga kuwarto sa Bethel mao si Brader Sossou. Nahinumdom ko nga niadtong naa pa ko sa Abidjan, siya ang city overseer. Pero nasayop diay ko. Lain na ni nga Brader Sossou—ang iyang anak.
Gituman gyod ni Jehova ang iyang saad. Sa daghang kalisdanan nga akong naeksperyensiyahan, akong nakat-onan nga kon mosalig ta kang Jehova, tul-iron gyod niya ang atong mga agianan. Karon, naghinamhinam ko nga padayong mosubay sa walay kataposang dalan nga mag-anam pa gyod ka hayag sa bag-ong kalibotan.—Prov. 4:18.