Mga Bata ug Smartphone—Bahin 2: Tudloi ang Imong mga Anak sa Paggamit ug Smartphone sa Maalamong Paagi

Ang smartphone samag power tool—puwede ning makaayo o makadaot, depende sa paggamit niini. Sa unsang paagi matudloan nimo ang imong mga anak sa paghimog maayong mga desisyon dihang mogamit ug smartphone? Pananglitan, unsa ka dugay sila puwedeng mogamit niini kada adlaw?a

• Ang angay nimong mahibaloan

• Ang imong mahimo

• “Ang mahigugmaong ginikanan magtakdag mga balaod”

Ang angay nimong mahibaloan

• Ang paggamit ug smartphone dunay mga kapeligrohan. Ang artikulong “Mga Bata ug Smartphone—Bahin 1: Angay ba Nakong Hatagag Smartphone ang Akong Anak?” nag-ingon nga pinaagi sa smartphone, ang usa maka-access ug bisan unsa diha sa Internet—maayo man o dili.

  “Dali ra tang malimot nga kon ang atong mga anak mogamit ug smartphone, posible silang maimpluwensiyahan sa daotang mga tawo ug ideya.”—Brenda.

• Ang mga bata nagkinahanglag giya. Ang mga bata natawo sa panahon nga komon kaayong gigamit ang teknolohiya, samtang daghang hamtong ang bag-o pa lang naggamit niini. Pero wala ni magpasabot nga ang mga ginikanan walay nahibaloan bahin sa teknolohiya, ug nga ang mga bata makahimog mas maayong desisyon kon sa unsang paagi ug kon kanus-a gamiton ang ilang smartphone.

  Tingali, ang imong mga anak mas hawod mogamit ug smartphone kay kanimo, pero wala nâ magpasabot nga nahibalo na sila kon unsaon ni paggamit sa maalamong paagi. Bisan ang mga anak nga daghag nahibaloan bahin sa teknolohiya nagkinahanglan gihapon sa giya sa ginikanan maylabot sa maalamong paggamit ug smartphone.

  “Kon hatagan nimog smartphone ang imong anak pero wala nimo siya tudloi sa paggamit niana sa maalamong paagi, sama rag gihatagan nimo siyag yawi sa sakyanan, gipakupot sa manibela, gipaandar ang makina, ug giingnan ‘Pag-amping ha,’ pero wala nimo siya tudloi kon unsaon pagdrayb.”—Seth.

Ang imong mahimo

• Sinatia ang mga feature sa smartphone sa imong anak. Mahimong pamilyar sa mga tool nga makatabang niya sa paggamit sa smartphone sa maalamong paagi. Pananglitan:

  Unsa nga mga setting ang makatabang aron malimitahan sa ginikanan ang gidugayon sa paggamit sa ilang anak sa smartphone ug ang mga website nga puwede nilang ma-access?

  Nahibalo ba ka nga ang mga setting nga mo-block sa dili maayong mga website o uban pa dili kanunayng mosaler?

  Kon mas sinati ka sa smartphone sa imong anak, mas makatabang ka niya sa paggamit niana sa maalamong paagi.

  Prinsipyo sa Bibliya: “Pinaagi sa kahibalo madugangan sa tawo ang iyang gahom.”—Proverbio 24:5.

• Pagtakdag mga limitasyon. Pagdesisyon kon unsay imong itugot ug dili itugot. Pananglitan:

  Tugotan ba nimo ang imong anak nga magdalag cellphone sa kan-anan o gamiton nâ samtang mobisita mo sa mga paryente o higala?

  Tugotan ba nimo ang imong anak nga magdalag cellphone sa iyang kuwarto inigkagabii?

  Unsa nga mga app ang puwede niyang gamiton?

  Unsa ka dugay siya puwedeng mogamit sa iyang smartphone?

  Limitahan ba nimo ang iyang paggamit niini kada adlaw?

  Sultihi siya sa imong mga balaod, ug magmaandam sa pagdisiplina kaniya kon supakon niya kana.

  Prinsipyo sa Bibliya: “Ayaw hikawig disiplina ang bata.”—Proverbio 23:13.

• Susiha ang cellphone sa imong anak. Sayra ang iyang password, ug susiha ang sulod sa iyang cellphone kon gikinahanglan, apil na ang mga text message, app, picture, ug website nga iyang giablihan.

  “Giingnan namo ang among anak nga babaye nga susihon namo ang iyang cellphone matag karon ug unya. Kon among mahibaloan nga dili maalamon ang paggamit niya sa iyang cellphone, among limitahan ang iyang paggamit niana.”—Lorraine.

  Ingong ginikanan, may katungod ka nga mahibalo kon giunsa paggamit sa imong anak ang iyang smartphone.

  Prinsipyo sa Bibliya: “Ang bata mailhan tungod sa iyang binuhatan, kon ang iya bang binuhatan matarong ug husto.”—Proverbio 20:11.

• Tudloi ang imong anak ug maayong mga prinsipyo. Tabangi siya nga maugmad ang tinguha sa pagbuhat kon unsay husto. Nganong importante nâ? Tungod kay kon ang bata duna gyoy gustong itago, mangita siyag paagi nga himoon nâ bisag giunsa pa siya pagmonitor sa iyang ginikanan.b

  Busa, bansaya ang imong anak sa pag-ugmad sa maayong mga hiyas sama sa pagkamatinud-anon, pagpugong sa kaugalingon, ug pagkaresponsable. Ang bata nga dunay maayong mga prinsipyo dakog posibilidad nga mogamit sa iyang cellphone sa maalamong paagi.

  Prinsipyo sa Bibliya: Ang “mga tawong hamtong, . . . pinaagi sa paggamit sa ilang mga katakos sa panghunahuna . . . nahibalo kon unsaon pag-ila ang maayo ug ang daotan.”​—Hebreohanon 5:14.