Sa mga dekadang milabay, dako nag kausaban ang mga pamilya sa mga nasod sa Kasadpan. Kaniadto, mga ginikanan maoy masunod ug mopatuo kanila ang ilang mga anak. Pero sa ubang pamilya karon, daw bali na ang kahimtang. Pananglitan, tagda ang mosunod nga mga situwasyon nga sagad mahitabo.

• Siya iyang giingnan, “Di ba daghan na man kag dulaan?” Dayon nakahunahuna siya nga dili diay maayo nga mobalibad pinaagig pangutana. “Pero gusto nako ni!” ang bata nagmanya. Kay nahadlok nga motiyabaw ang bata—nga pirme niyang buhaton—gipalit na lang sa inahan ang dulaan.

• “Dugaya oy, uli na ta Pa!,” siya miingon. Mihunong una ang iyang amahan, mipungko, ug gialam-alaman siya: “Kadali na lang kaayo Day ha?”

• Ang amahan ni James nasuko—dili sa iyang anak kondili sa titser. “Kontra gyod kaayo ka niya,” siya miingon kang James. “Isumbong nako siya sa prinsipal!”

Kini nga mga situwasyon hinimohimo lang, apan puwedeng mahitabo. Gipakita niini ang tinuod nga problema diha sa mga pamilya diin ipalabay lang sa mga ginikanan ang pagminaldito o pagminaldita sa ilang mga anak, patumanan sa ilang gusto, ug “salbaron” sila sa resulta sa ilang sayop nga gihimo. “Gitugyan sa daghang ginikanan karon ang ilang awtoridad ngadto sa ilang gagmay pang mga anak,” nag-ingon ang librong The Narcissism Epidemic. “Kaniadto, ang mga bata nahibalo kon kinsa ang boss—ug seguradong dili sila.”

Hinuon, daghang ginikanan naningkamot sa pagtudlo sa ilang mga anak ug maayong pamatasan, dili lang pinaagi sa pagpakitag maayong sulondan kondili pinaagi usab sa paghatag ug lig-on apan mahigugmaong disiplina. Pero sumala sa gikutlo nga libro, ang maong mga ginikanan sama rag “naglangoy sungsong sa sulog sa kultura.”

Nganong ingon na man niini ang situwasyon? Unsa nay nahitabo sa disiplina?

Nagkahuyang ang Awtoridad sa Ginikanan

Ang uban moingon nga ang nagkahuyang nga awtoridad sa mga ginikanan nagsugod sa katuigang 1960, diin ang mga eksperto kuno nanambag sa mga ginikanan nga dili sila angayng sobra ka estrikto sa ilang mga anak. Sila miingon: ‘Amigoha sila, imbes ipakita nga ikaw ang may awtoridad.’ ‘Ang pagdayeg mas maayo kay sa disiplina.’ ‘Imbes badlongon sa ilang sayop, dayega ang imong anak sa akto nga naghimo siyag maayo.’ Imbes tambagan ang mga ginikanan nga kinahanglang balanse sa paghatag ug komendasyon ug disiplina, ang mga eksperto sama rag nag-ingon nga ang pagbadlong sa mga bata basin makadaot sa ilang huyang nga emosyon nga tungod niana maghambin sila ug kalagot sa ilang ginikanan inigdako nila.

Giendorso usab kaniadto sa mga eksperto ang mga kaayohan sa pagbaton ug pagsalig sa kaugalingon. Mora bag ilang nadiskobrehan nga ang sekreto sa maayong pagkaginikanan mao kini: Tabangi ang imong mga anak nga mobati nga sila maayo. Maayo man sab nga tudloan ang mga anak sa pagbaton ug kompiyansa sa kaugalingon. Pero naghinobra ra ang mga eksperto. Sila miingon sa mga ginikanan: ‘Ayaw pagsultig negatibong mga pulong sama sa dili ug daotan.’ ‘Sultihi kanunay ang imong mga anak nga espesyal sila ug kaya nila nga makab-ot ang bisan unsa nga gusto nila.’ Mora bag mas importante ang pagbati nga maayo kay sa pagkahimong maayo.

Tungod niini nga tambag sa pagbaton ug pagsalig sa kaugalingon, midako na hinuon ang ulo sa mga bata, nga morag aduna silay katungod sa tanang butang. Daghang bata usab ang “dili andam modawat ug mga pagsaway ug panalagsang kapakyasan nga mahitabo sa tinuod nga kinabuhi,” miingon ang librong Generation Me. Usa ka amahan nga gihisgotan sa libro miingon: “Sa trabahoan, dili interesado ang mga tawo kon unsay imong pagtan-aw sa imong kaugalingon. . . . Kon dili maayo ang report nga imong gihatag sa opisina, ang imong boss dili moingon, ‘Ganahan ko sa kolor sa papel nga imong gigamit.’ Ang pagpadako ug mga anak niining paagiha makadaot hinuon kanila.”

Nag-usab-usab nga Opinyon

Paglabay sa mga katuigan, makita diha sa paagi sa pagdisiplina sa mga anak ang nag-usab-usab nga mga opinyon sa tawo. “Padayong nag-usab-sab ang pagdisiplina,” misulat ang edukador nga si Ronald G. Morrish. “Kini nagpakita sa kausaban sa atong katilingban.”a Sama sa giingon sa Bibliya, ang mga ginikanan daling ‘matuyatuya sa mga balod ug madala ngadto-nganhi sa matag hangin sa pagtulon-an.’—Efeso 4:14.

Klaro nga dili maayog epekto ang nauso karon nga luag nga paagi sa pagdisiplina. Gipahuyang niini dili lang ang awtoridad sa ginikanan kondili gihikawan usab ang mga anak sa giya nga ilang gikinahanglan sa paghimog maayong mga desisyon ug sa pagkinabuhi nga dunay tinuod nga pagsalig sa kaugalingon.

Duna bay mas epektibong paagi?

LISOD gayod magpadako ug mga anak. Pero, mas molisod kini kon dili nimo ihatag ang disiplina nga ilang gikinahanglan. Ngano? Kay kon walay disiplina (1) ang bata magsigeg pabadlong nga makaugtas sa ginikanan, ug (2) mahimong mausab-usab ang desisyon sa ginikanan, nga makapalibog sa anak.

Sa laing bahin, ang mahigugmaon, balanse nga disiplina makabansay sa kaisipan sa bata ug makatabang kaniya sa pag-ugmad ug maayong pamatasan. Motabang usab kini kaniya nga makabatog pagsalig sa kaugalingon samtang magdako nga responsable. Apan asa ka makakitag maayong giya sa pagdisiplina sa imong mga anak?

Praktikal ang mga Prinsipyo sa Bibliya

Ang mga Saksi ni Jehova nga nagpatik niining magasina, nagtuo nga ang Bibliya “mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagpamadlong, sa pagpanul-id sa mga butang, sa pagdisiplina.” (2 Timoteo 3:16) Ang Bibliya dili lang usa ka basahon nga magtudlo kanimo kon unsaon pagpadako ug mga anak. May mga prinsipyo usab kini nga naghatag ug praktikal nga giya alang sa pamilya. Tagda ang pipila ka pananglitan.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Ang mga binuang nabugkos sa kasingkasing sa usa ka bata.”—Proverbio 22:15.

Bisan pag makapahimuot ang mga bata kay sila mahunahunaon ug buotan, sila usab may pagkabadlongon. Busa ang bata nagkinahanglag disiplina. (Proverbio 13:24) Kon imong dawaton kini nga kamatuoran, kini makatabang nimo sa pagtuman sa imong responsabilidad isip ginikanan.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Ayaw ihikaw ang disiplina gikan sa bata.”—Proverbio 23:13.

Ayaw kahadlok nga ang balanse nga disiplina basin makadaot sa imong mga anak, o basin maglagot sila nimo inigdako nila. Kon ang disiplina ipatuman uban ang gugma, kini makatabang nila nga magpaubos—kinaiya nga ilang gikinahanglan bisan managko na sila—ug modawat sa pagbadlong.—Hebreohanon 12:11.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon.”—Galacia 6:7.

Natural lang nga panalipdan sa mga ginikanan ang ilang anak. Pero, sa nahisgotan na, kinahanglan nga magmabalanse. Dili makakat-on ang mga bata kon “salbaron” nimo sila sa mga resulta sa nahimo nilang sayop o labanan sila kon dunay mosumbong nimo nga titser o hamtong sa ilang pagpabadlong. Isipa hinuon kining mga tawhana nga imong mga higala. Sa pagbuhat niini, nagtudlo ka sa imong anak sa pagtahod sa awtoridad—lakip sa imong awtoridad.—Colosas 3:20.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Ang usa ka bata nga pinasagdan maghatag ug kaulawan sa iyang inahan.”—Proverbio 29:15.

Bisan tuod ang ginikanan dili angayng sobra ka estrikto sa ilang anak, dili pod maayo nga sobra sila ka luag o konsentidor. Ang librong The Price of Privilege nag-ingon: “Ang mga anak sa konsentidor nga ginikanan dili makaamgo nga ang mga hamtong maoy masunod sa pamilya.” Kon dili nimo ipakita ang imong awtoridad, ang imong anak magtuo nga siya ang angayng masunod. Segurado nga makahimo siyag dili hustong mga desisyon nga makapaguol kaniya ug kanimo.—Proverbio 17:25; 29:21.

ANG BIBLIYA NAG-INGON: “Ang usa ka lalaki . . . moipon sa iyang asawa, ug ang duha mahimong usa ka unod.”—Mateo 19:5.

Sumala sa Bibliya, kinahanglang makasal una ang lalaki ug babaye ayha pa magmabdos ug kinahanglang mag-inunongay hangtod ang ilang mga anak managko ug magkinaugalingon nag puyo. (Mateo 19:5, 6) Sa ato pa, ang una ninyong papel mao ang pagkahimong kapikas—ikaduha ang pagkahimong ginikanan. Apan kon mabali kini, ang imong anak “maghunahuna ug labaw bahin sa iyang kaugalingon kay sa angay nga hunahunaon.” (Roma 12:3) Kon ang magtiayon nakapukos lang sa ilang anak, mohuyang ang ilang kaminyoon.

Tabang Alang sa Ginikanan

Aron molampos ka sa pagkaginikanan, angay nimong sundon kini nga mga prinsipyo dihang magdisiplina.

Magmahigugmaon. “Ayaw palagota ang inyong mga anak, aron sila dili masubo.”—Colosas 3:21.

Ayaw usab-usaba ang imong desisyon. “Himoa lang ang inyong pulong nga Oo magkahulogan ug Oo, ang inyong Dili, Dili.”—Mateo 5:37.

Magmakataronganon. “Pagatul-iron ko ikaw sa hustong paagi.”—Jeremias 30:11.a