Watchtower ONLINE NGA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE NGA LIBRARYA
Cebuano
  • BIBLIYA
  • PUBLIKASYON
  • MGA TIGOM
  • Nahiangay nga Gikusgon
    Pahimusli ang Edukasyon sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo
    • TUN-ANAN 8

      Nahiangay nga Gikusgon

      Unsay angay nimong himoon?

      Pagsulti nga may igong gikusgon o gidak-on sa tingog. Sa pagtino kon unsay nahiangay, matikdi (1) ang gidak-on ug ang han-ay sa imong mamiminaw, (2) makabaldang mga kabanha, (3) materyal nga ginahisgotan, ug (4) ang imong tumong.

      Nganong hinungdanon kini?

      Gawas kon ang uban dali nga makadungog kanimo, ang ilang mga hunahuna basin maglatagaw, ug ang impormasyon nga imong ipresentar dili tin-aw alang kanila. Kon mosulti kag sobra ka kusog, basin bation sa mga tawo nga kini alingugngog​—ug walay-tahod pa gani.

      KON hinay ang tingog sa usa ka mamumulong sa publiko, basin magduka ang pipila sa mamiminaw. Kon ang magmamantala mosultig sobra ka hinay diha sa ministeryo sa kanataran, mahimong dili niya makuha ang pagtagad sa tagbalay. Ug kon ang mga komento gikan sa mamiminaw dili isulti sa igong gikusgon sa panahon sa mga tigom, ang mga manambong dili makadawat sa gikinahanglang pagdasig. (Heb. 10:​24, 25) Sa laing bahin, kon pakusgan sa mamumulong ang iyang tingog sa dili angayang panahon, ang mamiminaw tingali samokan​—mapikal pa gani.​—Prov. 27:14.

      Tagda ang Imong Mamiminaw. Kang kinsa ka nakigsulti? sa usa ka tawo? sa usa ka pamilya? sa gamayng grupo nga nagtigom sa dili pa mogawas sa kanataran? sa tibuok kongregasyon? o sa usa ka dakong kombensiyon? Dayag nga ang nahiangay nga gikusgon sa usa ka kahimtang mahimong dili angay sa laing kahimtang.

      Sa nagkalainlaing higayon, ang mga alagad sa Diyos nagpakigpulong atubangan sa daghang mamiminaw. Sa inagurasyon sa templo sa Jerusalem sa mga adlaw ni Solomon, walay kahimanan sa pagpadako sa tingog. Busa mitindog si Solomon sa plataporma ug gipanalanginan ang mga tawo “uban ang makusog nga tingog.” (1 Hari 8:​55; 2 Cron. 6:13) Kasiglohan sa ulahi, human ibubo ang balaang espiritu sa Pentekostes 33 K.P., ang usa ka dakong panon​—ang uban interesado, ang uban mabiaybiayon—​mialirong sa gamayng grupo sa mga Kristohanon sa Jerusalem. Nga nagpakitag praktikal nga kaalam, si Pedro “mibarog . . . ug mipatugbaw sa iyang tingog.” (Buh. 2:14) Ang usa ka puwersadong pagpamatuod nahatag.

      Unsaon man nimo pag-ila kon ang gikusgon nga imong gigamit nahiangay sa usa ka partikular nga kahimtang? Ang reaksiyon sa mamiminaw maoy usa sa labing maayong mga sukdanan. Kon makamatikod ka nga ang pipila sa mamiminaw naglisod pagpaminaw, kinahanglang maningkamot ka sa pagpasibo sa gikusgon sa imong tingog.

      Makigsulti man kita sa usa ka tawo o sa usa ka grupo, maalamon nga tagdon kon kinsay naglangkob sa mamiminaw. Kon adunay usa nga bungolbungol, basin kinahanglang pakusgan mo ang imong tingog. Apan kon mosinggit ka, dili moangay kanimo ang mga tawo nga tingali mas hinayng mosanong tungod sa ilang kagulangon. Kini basin isipon pa nga ilhanan sa kawalay-batasan. Sa pipila ka kultura, ang sobra ka kusog nga tingog giisip nga ilhanan nga ang usa ka tawo nasuko o walay-pailob.

      Tagda ang Makabaldang mga Kabanha. Kon makigbahin ka sa ministeryo sa kanataran, ang mga kahimtang nga imong atubangon mao gayoy magtino sa gikinahanglang gikusgon aron makasangyaw. Makigbisog ka tingali sa kabanha sa trapiko, langas nga mga bata, paghot sa mga iro, makabungog nga musika, o naglanoglanog nga telebisyon. Sa laing bahin, sa mga lugar nga nagtapadtapad ang mga balay, ang tagbalay basin maulaw kon mosulti kag sobra ka kusog nga makuha na nimo ang atensiyon sa mga silingan.

      Ang mga igsoong lalaki nga mopakigpulong sa mga kongregasyon o mga kombensiyon kinahanglang mopahiuyon usab sa nagkadaiyang mga kahimtang. Ang pagpakigsulti sa mamiminaw diha sa gawas lahi kaayo kay sa pagpakigpulong diha sa usa ka sirado nga hawanan nga tigomanan nga may maayong kabandahan sa tingog. Sa Latin Amerika duha ka misyonaryo ang nag-ambitay sa paghatag ug pakigpulong publiko diha sa tugkaran sa balay sa usa ka interesado samtang nagpakapaka ang mga pabuto sa duol nga plasa ug way-puas ang pagtuktugaok sa usa ka sunoy sa duol!

      Panahon sa pakigpulong, mahimong dunay mahitabo nga kinahanglan tingaling mohunong ka una makadiyot hangtod mawala ang kabaldahan o pakusgan ang tingog. Pananglitan, kon ang tigom gipahigayon diha sa balay nga sin ug atop, ang kalit nga pagbunok sa ulan tingali magpahinabo nga ang mamumulong dili na halos madunggan sa mamiminaw. Ang naghilak nga bata o ang kabaldahan tungod sa mga ulahing nangabot magpatungha gayod ug suliran. Kat-oni nga makapasibo sa mga kabaldahan aron ang imong mamiminaw makabaton ug bug-os nga kaayohan sa impormasyon nga imong ipresentar.

      Makatabang kon dunay mga kahimanan sa pagpadako sa tingog, apan dili kini maghanaw sa panginahanglan nga pakusgan sa mamumulong ang iyang tingog kon maoy gipangayo sa kahimtang. Sa pipila ka dapit nga magsige lag kawala ang koryente, ang mga mamumulong maobligar sa pagpadayon sa ilang pakigpulong nga walay tabang sa mikropono.

      Tagda ang Materyal nga Ginahisgotan. Ang kinaiyahan sa materyal sa imong pakigpulong may kalabotan usab sa gikinahanglang gikusgon. Kon ang ulohan nagkinahanglag kalig-on, ayaw pahuyanga ang presentasyon pinaagi sa pagsultig luya kaayo. Pananglitan, kon magbasa kag mga paghukom gikan sa Kasulatan, kinahanglang mas kusog ang imong tingog kay sa magbasa kag tambag bahin sa pagpakitag gugma. Ipahiuyon ang gikusgon sa imong tingog sa materyal, apan pag-amping nga buhaton nimo kana sa paagi nga dili magdani sa pagtagad nganha kanimo.

      Tagda ang Imong Tumong. Kon gusto nimong awhagon ang imong mamiminaw nga molihok nga masiboton, angay tingaling mogamit kag kusogkusog nga tingog. Kon gusto nimong usbon ang ilang panghunahuna, ayaw silag aboga pinaagi sa paggamit ug kusog ra kaayong tingog. Kon maningkamot ka sa paghupay, ang malumong tingog kasagarang mas maayo.

      Epektibong Paggamit sa Gipakusgang Tingog. Kon gusto kang paminawon sa usa ka tawong puliki, ang gipakusgang tingog sagad makatabang. Nahibalo niini ang mga ginikanan, busa ipatugbaw nila ang ilang mga tingog inigtawag nila sa ilang mga anak aron papaulion sila gikan sa pagdula. Ang gipakusgang tingog tingali kinahanglanon usab sa dihang buot na sa tsirman nga makapahiluna ang mamiminaw alang sa tigom sa kongregasyon o asembliya. Samtang makig-ambit ang mga magmamantala sa ministeryo sa kanataran, sila motimbaya inigduol nila sa mga tawo nga anaa nagtrabaho sa gawas.

      Bisag makuha na nimo ang pagtagad sa tawo, hinungdanon nga ipadayon ang igong gikusgon sa tingog. Ang luya kaayong tingog basin mohatag sa impresyon nga ang nagsangyaw wala makapangandam o dili kombinsido sa iyang gisulti.

      Kon nalangkit sa usa ka sugo, ang pagpakusog sa tingog makapalihok sa mga tawo. (Buh. 14:​9, 10) Sa susama, ang gisinggit nga sugo mahimong makapugong sa katalagman. Sa Filipos ang usa ka magbalantay sa prisohan mihana sa pagtubok kay abi niyag nakapuga ang iyang mga piniriso. “Si Pablo mipatugbaw sa usa ka makusog nga tingog, nga nag-ingon: ‘Ayaw unsaa ang imong kaugalingon, kay ania ra kaming tanan!’” Niadtong paagiha napugngan ang paghikog. Gisangyawan dayon ni Pablo ug Silas ang magbalantay sa prisohan ug ang iyang panimalay, nga ang tanan misagop sa kamatuoran.​—Buh. 16:27-33.

      Kon Unsaon Pagpauswag ang Gikusgon sa Imong Tingog. Alang sa uban, gikinahanglan ang labaw kay sa kasarangang paningkamot aron makakat-on sila sa paggamit sa nahiangay nga gikusgon. Ang usa ka tawo basin mosulti nga dili igo ang gikusgon tungod kay hinay ug tingog. Apan, inubanan sa paningkamot, mahimong posible ang pag-uswag, bisan tingali lumo sa gihapon ang iyang tingog. Hatagig pagtagad ang pagginhawa ug postura. Bansaya ang paglingkod ug pagtindog nga tul-id. Itisar ang lawas, ug ginhawag lawom. Seguroang mapunog hangin ang ubos-ubos nga bahin sa imong mga baga. Kini nga suplay sa hangin, kon mapaigoigo pag-ayo, makapaarang nimo sa pagkontrolar sa gikusgon sa imong tingog sa dihang magasulti.

      Alang sa uban, ang problema mao nga sila mosultig sobra ka kusog. Tingali nabatasan nila kini isip resulta sa pagtrabaho sa gawas o diha sa banha nga palibot. Sa laing bahin, basin nagdako sila sa lugar nga ang tanan nagsinggit ug naandan ang mga kabaldahan. Ingong sangpotanan, sila mobati nga aron makaapil sa kabildohay sila mosultig kusog kay sa uban. Samtang mouswag sila sa pagsunod sa tambag sa Bibliya nga sul-oban ang ilang kaugalingon sa “malumong mga pagmahal sa pagkamabination, kalulot, pagpaubos sa hunahuna, kalumo, ug hataas-nga-pailob,” makahimo silag mga pagpasibo sa gikusgon nga ilang gamiton sa pagpakigsulti sa uban.​—Col. 3:12.

      Ang maayong pagpangandam, kasinatian tungod sa regular nga pagpakigbahin sa pag-alagad sa kanataran, ug pag-ampo kang Jehova motabang nimo sa pagsulti sa nahiangay nga gikusgon. Magpakigpulong ka man sa plataporma o makigsulti sa usa ka tawo sa ministeryo sa kanataran, paningkamoti nga isentro ang imong mga hunahuna sa kon unsaon pagtabang ang maong tawo pinaagi sa pagkadungog sa imong gisulti.​—Prov. 18:21.

  • Modulasyon
    Pahimusli ang Edukasyon sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo
    • TUN-ANAN 9

      Modulasyon

      Unsay angay nimong himoon?

      Usab-usaba ang imong paningog. Niini nga tun-anan, atong susihon ang mga kausaban sa gikusgon, paso, ug tono sa tingog.

      Nganong hinungdanon kini?

      Ang hustong modulasyon makapabuhi sa pakigpulong, makapukaw sa mga emosyon, ug makadasig sa paglihok.

      Ang dili pag-usab-usab sa tingog mahimong mohatag sa impresyon nga ikaw dili tinuod nga maikagon sa imong ulohan.

      ANG imong paggamit sa yanong pagpasiugda sa diwa motabang sa mamiminaw nga masabtan ang imong isulti. Apan kon gamiton nimog maayo ang nagkadaiyang gikusgon, paso, ug tono sa tingog, mas kahimut-anan paminawon ang imong pakigpulong. Dugang pa niana, mahimong ipadayag niini sa imong mamiminaw kon unsay imong gibati sa imong ginasulti. Ang imong tinamdan bahin sa materyal makaimpluwensiya kon unsay ilang bation bahin niana. Tinuod kini kon mopakigpulong ka diha sa plataporma o kaha makigsulti sa usa ka tawo diha sa ministeryo sa kanataran.

      Ang tingog sa tawo maoy usa ka katingalahang himan, nga mausab-usab sa daghang paagi. Kon gamiton sa hustong paagi, kini makapabuhi sa pakigpulong, makatandog sa kasingkasing, makapukaw sa mga emosyon, ug makadasig sa paglihok. Ugaling lang, kini dili mahimo pinaagig yanong pagmarka sa imong mga nota aron ipakita kon asang bahina ipasibo ang gikusgon, usbon ang paso, o palainlainon ang tono sa tingog. Ang modulasyon sumala sa maong mga marka dili natural paminawon. Inay makahatag ug kadasig ug kamabulokon sa imong pakigpulong, mahimong dili mahimutang ang imong mamiminaw. Ang hustong paggamit sa modulasyon magagikan sa kasingkasing.

      Kon maalamon nga pagkagamit, ang modulasyon dili modanig sobrang pagtagad sa mamumulong. Hinunoa, motabang kini sa mamiminaw nga masabtan ang diwa sa ulohan nga ginahisgotan.

      Ipasibo ang Gikusgon. Ang usa ka paagi sa pagpalahi sa ekspresyon sa imong tingog mao ang pagpasibo sa gikusgon. Apan dili angay nga kini mahimong rutina lamang sa pagpataas ug pagpaubos sa gikusgon sa tingog nga puol paminawon. Makadaot kana sa diwa sa imong ginasulti. Kon magsige kag patugbaw sa tingog, ang impresyon dili unya maayo.

      Ang gikusgon sa imong tingog kinahanglang ipahiangay sa materyal. Magbasa ka man ug dinaliang sugo, sama nianang makaplagan sa Pinadayag 14:​6, 7 o sa Pinadayag 18:​4, o magpahayag ug hugot nga pagtuo, sama sa natala sa Exodo 14:​13, 14, gisugyot ang nahiangayng pagpakusog sa tingog. Sa susama, kon magbasa ka ug puwersadong paghukom gikan sa Bibliya, sama nianang makaplagan sa Jeremias 25:27-38, ang pagpalainlain sa gikusgon sa imong tingog magpalutaw sa tinong mga ekspresyon kay sa ubang punto.

      Tagda usab ang imong tumong. Gusto ba nimong agdahon ang imong mamiminaw nga molihok? Gusto ba nimong ipalutaw ang pangunang mga punto sa imong pakigpulong? Ang kusogkusog nga tingog, kon gamiton nga maalamon, motabang sa pagkab-ot nianang mga tumonga. Bisan pa niana, ang yanong pagpakusog sa imong tingog basin makadaot sa imong katuyoan. Sa unsang paagi? Ang imong ginasulti tingali magkinahanglag pagkamainiton ug pagbati inay sa kusogkusog nga tingog. Hisgotan nato kini sa Tun-anan 11.

      Kon gamiton uban ang hait nga pag-ila, ang pagpahinay sa tingog makapukaw ug kahinam. Apan kasagaran nga magkinahanglan kanag mas puwersadong tono human dayon niana. Ang mas hinay nga tingog nga sundag puwersadong gikusgon magamit sa pagpaila ug kabalaka o kahadlok. Ang gipahinayang tingog magamit usab sa pagpakita nga ang ginasulti adunay segundaryong importansiya kon itandi sa konteksto niini. Apan, kon ang imong tingog kanunayng ubos, kini basin magpasabot sa pagkadili-piho o pagkakulang sa kombiksiyon sa imong bahin o pagkakulang sa tinuod nga kaikag sa imong ulohan. Dayag, ang ubos kaayong tono kinahanglang gamiton nga maalamon.

      Usba ang Imong Paso. Sa matag adlawng pagpakigsulti, ang mga pulong dali rang malitok inigpahayag nato sa atong mga hunahuna. Kon kita nahinam, lagmit nga kita mosultig paspas. Kon gusto natong ang uban makahinumdom pag-ayo sa atong gisulti, mas mohinay ang paso sa atong pagsulti.

      Bisan pa niana, pipila ra ka bag-ohang mga mamumulong ang mag-usab-usab sa paso sa ilang pagsulti. Ngano? Kay gipangandaman nilag maayo ang pagkabalay sa ilang pulong. Tingali gisulat ang tanang pulong. Bisan kon ang pakigpulong dili ipahayag nga gibasa sa manuskrito, ang mga pulong basin halos nasag-ulo na. Ingong sangpotanan, ang tanan gipakigpulong sa sinukod nga paagi. Ang pagkakat-on sa pagsulti ginamit ang usa ka laraw motabang nga matul-id kini nga kahuyangan.

      Likayi ang kalit nga pagpaspas sa paso sa imong pagsulti nga magpahinumdom sa mamiminaw bahin sa usa ka naghimbayhimbay paglakaw nga iring nga kalit lang molayat inigkasiplat ug iro. Ug ayaw gayod pagsultig sobra ka paspas aron dili madaot ang imong paglitok.

      Aron adunay pagkadaiya sa paso sa imong pagsulti, likayi ang basta lamang pagpaspas ug paghinay sa regular nga paagi. Inay panindoton niini ang materyal nga imong ipresentar, kanang estiloha sa pakigpulong makadaot niana.

Cebuano Publications (1983-2025)
Log Out
Log In
  • Cebuano
  • Ipasa
  • Setting
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Kondisyones sa Paggamit
  • Polisa sa Pribasiya
  • Mga Setting sa Pribasiya
  • JW.ORG
  • Log In
Ipasa