-
Hebreohanon, Sulat Ngadto sa mgaPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Kadto maoy mga 28 ka tuig na sukad namatay ug nabanhaw si Jesu-Kristo. Sa unang bahin sa maong yugto gilutos pag-ayo sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo kining Hudiyong mga Kristohanon sa Jerusalem ug Judea, nga misangpot sa kamatayon sa pipila ka Kristohanon ug sa pagkatibulaag sa kadaghanan kanila gikan sa Jerusalem. (Buh 8:1) Ang mga natibulaag nagpadayong aktibo sa pagpakaylap sa maayong balita sa tanang dapit diin sila miadto. (Buh 8:4) Ang mga apostoles nagpabilin sa Jerusalem ug naningkamot nga dili matibulaag ang nahibilin nga kongregasyon didto, ug kini miuswag, bisan sa mapig-ot nga pagsupak. (Buh 8:14) Dayon, sa usa ka panahon, ang kongregasyon nakasinatig usa ka yugto sa kalinaw. (Buh 9:31) Sa ulahi, gipapatay ni Herodes Agripa I si apostol Santiago nga igsoon ni Juan ug gidagmalan ang uban diha sa kongregasyon. (Buh 12:1-5) Wala madugay human niini, dihay materyal nga panginahanglan taliwala sa mga Kristohanon sa Judea, nga naghatag ug kahigayonan sa mga taga-Acaya ug Macedonia (sa mga 55 K.P.) sa pagpasundayag sa ilang gugma ug panaghiusa pinaagi sa pagpadalag hinabang. (1Co 16:1-3; 2Co 9:1-5) Busa, ang kongregasyon sa Jerusalem nakasinatig daghang kalisdanan.
Katuyoan sa Sulat. Ang mga membro sa kongregasyon sa Jerusalem halos tanan mga Hudiyo ug niadtong nahimong mga kinabig sa relihiyon sa mga Hudiyo. Daghan niini nila ang nakadangat sa kahibalo sa kamatuoran human sa mapait kaayong paglutos. Sa panahon nga gisulat ang sulat ngadto sa mga Hebreohanon, ang kongregasyon nakapahimulos ug igong kalinaw, kay si Pablo miingon kanila: “Kamo wala pa gayod makasukol hangtod sa dugo.” (Heb 12:4) Bisan pa niana, ang pagkunhod sa direktang pisikal nga paglutos nga misangpot sa kamatayon wala magpasabot nga mihunong na ang kusganong pagsupak gikan sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo. Ang mas bag-ong mga membro sa kongregasyon kinahanglang moatubang ug pagsupak sama sa giatubang sa uban. Ug ang uban pa dili mga hamtong, wala mouswag ngadto sa pagkahamtong nga unta nahimo na nila tungod sa gidugayon sa panahon nga sila anaa sa kamatuoran. (5:12) Ang pagsupak nga ilang giatubang adlaw-adlaw gikan sa mga Hudiyo nagsulay sa ilang pagtuo. Kinahanglan nilang pauswagon ang hiyas sa pagkamalahutayon.—12:1, 2.
-
-
Hebreohanon, Sulat Ngadto sa mgaPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Hudiyohanong pagsupak. Ang Hudiyong relihiyosong mga pangulo, pinaagig bakak nga propaganda, naghimo kutob sa ilang maarangan sa pag-aghat ug pagdumot batok sa mga sumusunod ni Kristo. Ang ilang determinasyon sa pagpakig-away sa Kristiyanidad ginamit ang tanang pamaagi gipakita pinaagi sa ilang mga buhat, sumala sa girekord sa Buhat 22:22; 23:12-15, 23, 24; 24:1-4; 25:1-3. Sila ug ang ilang mga tigpaluyo kanunayng nanghasi sa mga Kristohanon, nga dayag nakiglantugi aron bungkagon ang ilang pagkamaunongon kang Kristo. Ilang giatake ang Kristiyanidad ginamit ang giisip sa usa ka Hudiyo nga daw lig-ong pangatarongan, nga lisod tubagon.
Niadtong panahona ang Judaismo daghan ug ikatanyag pinaagig makita, materyal nga mga butang ug panggawas nga hulagway. Ang mga Hudiyo lagmit moingon nga kining mga butanga nagpamatuod nga ang Judaismo maoy labaw ug ang Kristiyanidad maoy kabuangan. Gani, sila miingon kang Jesus nga ang amahan sa ilang nasod mao si Abraham, kang kinsa gihatag ang mga saad. (Ju 8:33, 39) Si Moises, kang kinsa ang Diyos namulong nga “baba sa baba,” maoy bantogang alagad ug manalagna sa Diyos. (Num 12:7, 8) Ang mga Hudiyo nagbaton sa Balaod ug sa mga pulong sa mga manalagna sukad sa sinugdan. ‘Dili ba ang pagkakaraan mismo niini nagpalig-on nga ang Judaismo mao ang tinuod nga relihiyon?’ basin sila mangutana. Sa pag-inagurar sa pakigsaad sa Balaod, ang Diyos namulong pinaagi sa mga manulonda; gani, ang Balaod gihatag pinaagi sa mga manulonda pinaagi sa kamot sa tigpataliwala nga si Moises. (Buh 7:53; Gal 3:19) Niini nga okasyon ang Diyos mihatag ug makalilisang nga pagpasundayag sa gahom pinaagi sa pag-uyog sa Bukid sa Sinai; ang lanog nga tingog sa budyong, aso, dalugdog, ug kilat miduyog sa mahimayaong pasundayag.—Ex 19:16-19; 20:18; Heb 12:18-21.
Gawas pa niining tanang butang sa kakaraanan, anaa ang halangdong templo lakip ang gihimo ni Jehova nga kahikayan sa pagkasaserdote. Ang mga saserdote nagdumala didto sa templo, nga nag-atiman sa daghang halad adlaw-adlaw. Lakip niining mga butanga anaa ang mahalon nga mga besti sa mga saserdote ug ang kahalangdon sa mga pag-alagad nga gihimo didto sa templo. ‘Wala ba magsugo si Jehova nga ang mga halad alang sa sala dad-on ngadto sa sangtuwaryo, ug wala ba ang hataas nga saserdote, ang kaliwat sa igsoon ni Moises nga si Aaron, mosulod sa Labing Balaan sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala uban ang halad alang sa mga sala sa tibuok nasod? Niini nga okasyon, wala ba siya moduol ingong hawas ngadto mismo sa presensiya sa Diyos?,’ basin mangatarongan ang mga Hudiyo. (Lev 16) ‘Dugang pa, wala ba panag-iyaha sa mga Hudiyo ang gingharian, uban sa usa (ang Mesiyas, kinsa moabot sa ulahi, sumala sa ilang giingon) nga molingkod sa trono didto sa Jerusalem aron sa pagmando?’
Kon ang sulat ngadto sa mga Hebreohanon gisulat aron sa pagsangkap sa mga Kristohanon sa pagtubag sa mga pagtutol nga gibangon mismo sa mga Hudiyo, nan kadtong mga kaaway sa Kristiyanidad nakiglantugi sa ingon niini: ‘Unsay ikapunting niining bag-ong “erehes nga pagtuo” ingong ebidensiya sa pagkatinuod niini ug sa pag-uyon sa Diyos? Hain ang ilang templo, ug hain ang ilang pagkasaserdote? Gani, hain ang ilang pangulo? Siya ba tinamod taliwala sa mga pangulo sa nasod sa panahon sa iyang pagkinabuhi—kining Jesus, nga usa ka Galileanhon, anak sa panday, nga walay rabbinikong edukasyon? Ug wala ba siya mamatay sa usa ka makauulaw nga kamatayon? Hain ang iyang gingharian? Ug kinsa ba ang iyang mga apostoles ug mga sumusunod? Sila mga mangingisda ug mga maniningil ug buhis lamang. Dugang pa, sagad kinsa ang nadani sa Kristiyanidad? Ang kabos ug ubos nga mga tawo sa yuta ug, ang mas grabe pa, gidawat ang dili-tinuli nga mga Hentil, nga dili iya sa binhi ni Abraham. Nganong ang si bisan kinsa mosalig man niining Jesus, kinsa gipatay ingong usa ka tigpasipala ug mag-aalsa batok sa pamunoan? Nganong mamati sa iyang mga tinun-an, nga mga tawong dili edukado ug ordinaryo?’—Buh 4:13.
-