-
KristohanonPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
“Didto sa Antioquia [Sirya] nga ang mga tinun-an pinaagi sa pagtultol sa Diyos unang gitawag nga mga Kristohanon.” (Buh 11:26) Busa, posible nga kini nga ngalan gigamit na sukad pa sa tuig 44 K.P. sa dihang ang mga panghitabo nga natala palibot niini nga teksto nahitabo, bisan tuod dili ingon niana ang mahimong ipasabot sa gramarya niini nga prase; ang pipila nagtuo nga kini nga ngalan gigamit sa mas ulahi pa ug diyutay. Kon kanus-a man kana, basta niadtong mga 58 K.P., sa siyudad sa Cesarea, ang termino ilado na kaayo ug gigamit bisan sa mga opisyal sa publiko, kay sa maong panahon si Haring Herodes Agripa II miingon kang Pablo: “Sa mubong panahon makombinsir mo ako nga mahimong Kristohanon.”—Buh 26:28.
-
-
KristohanonPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Didto sa Antioquia sa Sirya unang nailhan ingong mga Kristohanon ang mga sumusunod ni Kristo. Lagmit gayod nga dili ang mga Hudiyo ang unang mitawag sa mga sumusunod ni Jesus ingong “mga Kristohanon” (Grego) o “mga Mesiyanista” (Hebreohanon), kay dili nila isalikway si Jesus ingong ang Mesiyas, o Kristo, ug dayon hilom nga moila kaniya ingong ang Dinihogan, o Kristo, pinaagi sa pagtawag sa iyang mga sumusunod nga “mga Kristohanon.” Ang pipila naghunahuna nga ang mga pagano lagmit maoy nagbansag kanila nga mga Kristohanon ingong pagbiaybiay o pagyubit, apan ang Bibliya nagpakita nga kini maoy hinatag-sa-Diyos nga ngalan; sila ‘pinaagi sa pagtultol sa Diyos gitawag nga mga Kristohanon.’—Buh 11:26.
Ang Gregong berbo nga khre·ma·tiʹzo niini nga teksto sagad nga gihubad lamang nga “gitawag,” ug kini mao ang hubad sa Buhat 11:26 diha sa kadaghanang mga hubad. Apan, adunay mga hubad nga nagpaila nga ang Diyos may kalabotan sa pagpili sa ngalang “Kristohanon.” Makaiikag labot niini mao ang Bag-ong Kalibotang Hubad, ang Young’s Literal Translation, ug ang The Simple English Bible. Ang Young’s mabasa: “Ang mga tinun-an usab unang gitawag sa Diyos nga mga Kristohanon didto sa Antioquia.”
Ang Gregong pulong nga khre·ma·tiʹzo sumala sa paggamit niini diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan kanunayng gilangkit sa usa ka butang nga dili-kinaiyanhon, labot sa orakulo, o gikan sa Diyos. Ang Exhaustive Concordance of the Bible ni Strong, sa Gregong diksiyonaryo niini (1890, p. 78), naghubit niini ingong “pagbungat ug orakulo . . . nga mao, gipahayag sa Diyos.” Ang Greek and English Lexicon ni Edward Robinson (1885, p. 786) naghatag sa kahulogan: “Gipamulong agig pagtahod sa tubag sa Diyos, orakulo, pahayag, sa pagtubag, sa pagsulti ingong orakulo, sa pagpasidaan gikan sa Diyos.” Ang Greek-English Lexicon of the New Testament ni Thayer (1889, p. 671): “sa paghatag ug sugo o pahimangno gikan sa Diyos, sa pagtudlo gikan sa langit . . . sugoon, tambagan, hatagan ug instruksiyon gikan sa Diyos . . . nga mahimong tigpamaba sa mga pinadayag gikan sa Diyos, sa pagpahibalo sa mga sugo sa Diyos.” Si Thomas Scott diha sa iyang Explanatory Notes bahin niini nga teksto (1832, Tomo III, p. 419) nag-ingon: “Ang maong pulong nagpasabot nga kini gihimo pinaagi sa pagpadayag sa Diyos: kay sagad kini ang kahulogan niini diha sa Bag-ong Tugon, ug gihubad nga ‘gipasidan-an gikan sa Diyos’ o ‘gipasidan-an sa Diyos,’ bisan tuod nga walay pulong alang sa DIYOS diha sa Grego.” Labot sa Buhat 11:26, ang Commentary ni Clarke nag-ingon: “Ang pulong [khre·ma·tiʹsai] sa atong kasagarang teksto, nga among gihubad nga gitawag, nagpasabot diha sa Bag-ong Tugon, sa pagtudlo, pagpasidaan, o pagduso, pinaagi sa pagtultol sa Diyos. Niini nga diwa, gigamit ang maong pulong, Mat. ii. 12 . . . Busa, kon ang ngalan gihatag pinaagi sa pagtudlo sa Diyos, lagmit gayod nga si Saulo ug Bernabe gitultolan sa paghatag niini; ug busa ang ngalang Kristohanon naggikan sa Diyos.”—Tan-awa ang Mat 2:12, 22; Luc 2:26; Buh 10:22; Rom 7:3, Int; Heb 8:5; 11:7; 12:25, diin kini nga Gregong berbo makita.
Ang Kasulatan naghisgot kang Jesu-Kristo ingong ang Pamanhonon, ang Ulo ug Bana sa iyang dinihogang mga sumusunod. (2Co 11:2; Efe 5:23) Busa, haom gayod, maingon nga ang asawa malipay sa pagdawat sa ngalan sa iyang bana, sa ingon kining “pangasaw-onon” nga matang ni Kristo nalipay sa pagdawat sa usa ka ngalan nga nagpaila sa mga sakop niini ingong iya ni Kristo. Niini nga paagi ang mga nagapaniid niining unang-siglong mga Kristohanon daling nakaila kanila dili lamang pinaagi sa ilang buluhaton kondili pinaagi usab sa ilang ngalan ingong bug-os nga lahi gikan sa mga nagasunod sa Judaismo; nga kini usa ka nagalambo nga asosasyon nga walay pagpinig sa Hudiyo ni sa Grego apan ang tanan nagkahiusa ilalom sa ilang Ulo ug Lider, si Jesu-Kristo.—Gal 3:26-28; Col 3:11.
-