NISAN

Ang ngalan sa unang lunar nga bulan sa sagradong kalendaryo sa mga Hudiyo human sa pagkadestiyero, nga katumbas sa bahin sa Marso ug bahin sa Abril. (Neh 2:1; Est 3:7) Kini nga bulan, nga unang gitawag ug “Abib,” sa sinugdan giisip nga mao ang ikapitong bulan ug dayag nga mao ang bulan nga gihisgotan sa Genesis 8:4. Sa panahon sa Pagpanggula gikan sa Ehipto, gitudlo ni Jehova kini nga bulan ingong “una sa mga bulan sa tuig.” (Ex 12:2; 13:4; Num 33:3) Sukad niadto, aduna nay kalainan tali sa sagradong kalendaryo nga gimugna ni Jehova ug sa kanhing sekular nga kalendaryo.​—Tan-awa ang KALENDARYO; ABIB.

Pagpasibo sa Lunar nga Kalendaryo. Ang sugo sa Diyos naglatid nga ang mga Israelinhon magtanyag ug usa ka binangan sa unang mga bunga sa ilang ani sa ika-16 nga adlaw sa Nisan (Abib) ug nga, sa ika-50 nga adlaw human niana, sila magtanyag ug ikaduhang halad-nga-lugas. Kini nga mga halad mosibo gayod sa mga pag-ani sa sebada ug sa trigo. Tungod niini nga sugo gikinahanglan nga himoon ang pagpasibo diha sa kalendaryo sa lunar nga mga bulan nga gigamit sa mga Israelinhon. Gikinahanglan nga mahulipan ang diperensiya nga 11¹⁄4 ka adlaw tali sa bug-os nga solar nga tuig ug sa mas mubo nga lunar nga tuig. Kay kon dili, sulod sa mga tulo ka tuig, ang bulan sa Nisan moabot ug mga 33 ka adlaw nga mas sayo ug mahiuna pag-ayo kay sa pag-ani sa sebada. Ang rekord sa Bibliya wala mag-asoy kon unsa nga pamaagi ang orihinal nga gigamit sa mga Israelinhon aron himoon ang maong pagpasibo, apan ang ebidensiya nagpaila nga usa ka ika-13 nga bulan ang idugang sa matag duha o tulo ka tuig aron ipasig-uli ang mga yugto sa panahon ngadto sa ilang hustong posisyon diha sa tuig sa kalendaryo. Lagmit gayod nga kini gitino pinaagig yanong obserbasyon, nga itandi ang bag-ong bulan ug ang panahon sa equinox sa adlaw sa tingpamulak, nga mahitabo sa mga Marso 21 sa matag tuig. Kon ang bag-ong bulan nga kasagarang magpaila sa pagsugod sa bulan sa Nisan (Abib) layo ra kaayo gikan sa panahon sa equinox sa tingpamulak, nan ang bulan isipon ingong ika-13 o isal-ot nga bulan, ug ang Nisan mosugod sa mosunod nga bag-ong bulan. Ayha pa niadtong ikaupat nga siglo K.P. nga gigamit sa mga Hudiyo ang usa ka kalendaryo nga subay sa tinong mga sukdanan.