-
Sakit ug PagtambalPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Ang mga kaayohan sa panglawas sagad mosangpot kon sundon ang Balaod. Pananglitan, gilatid niini nga diha sa kampo sa mga sundalo ang hugaw sa tawo pagatabonan (Deu 23:9-14), sa ingon maghatag ug igong panalipod gikan sa mga sakit nga makahatag ug impeksiyon nga dala sa langaw sama sa pagkalibang ug dugo ug sa tipos. Gilikayan nga mahugawan ang pagkaon ug ang tubig, kay ang Balaod naglagda nga bisan unsang butang nga mahulogan sa usa ka “mahugaw” nga linalang nga namatay mamahimong mahugaw ug kinahanglang himoon ang pipila ka lakang, lakip na ang pagbuak sa sudlanang kulonon nga nahugawan.—Lev 11:32-38.
Makaiikag, kini ang giingon: “Ang pagsanta sa sakit gihatagag pangunang mga pagtagad niini nga mga lagda, nga kon sundon malikayan gayod ang sakit nga gitawag ug polioencephalitis (paghubag sa usa ka bahin sa utok) nga makuha gikan sa hugawng pagkaon, malikayan usab ang hilanat sa ginhawaan, pagkahilo tungod sa pagkaon, ug mga bitok. Ang pag-amping kanunay nga hinlo ang suplay sa tubig mao ang labing epektibong paagi sa pagsumpo sa pagtungha ug pagkaylap sa mga sakit sama sa amoebiasis, mga hilanat sa ginhawaan, kolera, bilharziasis o sistosomyasis, ug spirochetal jaundice. Kini nga mga paagi sa paglikay sa sakit, nga nahimong pangunang bahin sa bisan unsang sistema sa kahimsog alang sa publiko, importante ilabina alang sa kaayohan sa usa ka nasod nga nabuhi ilalom sa primitibong mga kahimtang diha sa usa ka subtropikanhon nga dapit sa yuta.”—The Interpreter’s Dictionary of the Bible, giedit ni G. Buttrick, 1962, Tomo 2, pp. 544, 545.
Sa iyang libro nga The Bible and Modern Medicine, si A. Rendle Short, M.D., nagpatin-aw nga ang balaod labot sa kahinlo sa publiko naglungtad, kon diha man ugaling, sa kinayanohan lamang taliwala sa mga nasod nga naglibot sa karaang Israel, ug miingon: “Busa makapahingangha gayod nga diha sa usa ka basahon sama sa Bibliya, nga giingong dili siyentipikanhon, adunay balaod bahin sa kahinlo, ug makapahibulong usab nga ang usa ka nasod nga mao pa lamay pagkalingkawas gikan sa pagkaulipon, nga kanunayng gigukod sa mga kaaway ug sa popanahon gidala sa pagkabihag, nakabaton diha sa mga basahon sa kalagdaan niini sa maalamon ug makataronganon kaayong kodigo sa mga lagda sa kahimsog. Giila kini sa kasaligang mga awtoridad, bisan niadtong walay dakong interes sa relihiyosong aspekto sa Bibliya.”—London, 1953, p. 37.
Sumala sa Balaod, ang liebre ug ang baboy lakip sa mga hayop nga dili ipakaon sa mga Israelinhon. (Lev 11:4-8) Mahitungod niini, si Dr. Short nag-ingon: “Tinuod, mokaon kita ug baboy, koneho ug liebre, apan kini nga mga hayop daling mataptan ug parasito ug luwas lamang nga kaonon kon kini lutoon pag-ayo. Ang baboy tigkaog hugaw, ug adunay duha ka matang sa bitok, ang trichina ug ang tape worm, nga mahimong mobalhin nganha sa tawo. Kini nga kapeligrohan diyutay na lang ubos sa presenteng mga kahimtang niini nga nasod, apan ang kahimtang niadto sa karaang Palestina lahi kaayo, ug ang maong pagkaon mas maayo nga gilikayan.”—The Bible and Modern Medicine, pp. 40, 41.
Ang pagsunod sa matarong nga mga kinahanglanon ni Jehova labot sa seksuwal nga moralidad may maayong epekto usab sa mga Israelinhon sa espirituwal, mental, ug sa pisikal nga paagi. (Ex 20:14; Lev 18) Ang mga kaayohan sa panglawas natagamtam usab sa mga Kristohanon nga nagpabiling mahinlo sa moral. (Mat 5:27, 28; 1Co 6:9-11; Pin 21:8) Ang pagsunod sa hataas nga moral nga mga sukdanan sa Bibliya magpanalipod gikan sa mga sakit nga mapasa sa sekso.
-
-
Sakit ug PagtambalPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Kuwarentinas. Sumala sa Balaod, ang usa ka tawo nga may mananakod nga sakit o gidudahan nga aduna niini, ikuwarentinas, buot ingnon, ibulag sa ubang tawo o ilain sulod sa usa ka panahon. Ang pito ka adlaw nga yugto sa pagkuwarentinas gipatuman aron matino ang sanla diha sa mga tawo, besti, ug ubang mga butang, o mga balay. (Lev 13:1-59; 14:38, 46) Dugang pa, ang usa ka tawo mahugaw sulod sa pito ka adlaw kon siya makahikap ug patayng lawas sa tawo. (Num 19:11-13) Bisan tuod ang Kasulatan wala mag-ingon nga ang ulahing regulasyon gihatag aron mahuptan ang maayong panglawas, kini magpanalipod sa uban kon ang tawong namatay adunay sakit nga makahatag ug impeksiyon.
-